Ο Ιέρων Α΄ ο Συρακούσιος (πέθανε το 466 π.Χ.) ήταν Τύραννος της Γέλας (485 π.Χ. - 478 π.Χ.) και Τύραννος των Συρακουσών (478 π.Χ. - 466 π.Χ.). Ο Ιέρων Α΄ ήταν δευτερότοκος γιος του Δεινομένη από την Γέλα, αδελφός και διάδοχος του πρωτότοκου Γέλωνα.

Ιέρων Α' των Συρακουσών
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση6ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος466 π.Χ.
Κατάνια
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΤέκναΔεινομένης ο Νεότερος
ΓονείςΔεινομένης ο Συρακούσιος
ΑδέλφιαΓέλων ο Συρακούσιος
Πολύζηλος ο Συρακούσιος
Θρασύβουλος ο Συρακούσιος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωματύραννος των Συρακουσών (477 π.Χ.–466 π.Χ.)
ΒραβεύσειςΟλυμπιονίκης στο αγώνισμα του κέλη (472 π.Χ.)[1]
Ολυμπιονίκης στο αγώνισμα του τεθρίππου (468 π.Χ.)[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Πολέμησε σε αρκετές μάχες στο πλευρό του μεγαλύτερου αδελφού του Γέλωνα και όταν αυτός έγινε τύραννος των Συρακουσών, του ανέθεσε την διακυβέρνηση της Γέλας. Λίγο πριν το θάνατό του, το 478 π.Χ., ο Γέλων τον όρισε ως διάδοχό του σε όλη την επικράτειά του.[2] Ο τρίτος αδελφός Πολύζηλος, ο οποίος είχε αναλάβει κυβερνήτης της Γέλας, αντιτάχθηκε στην εξουσία του Ιέρωνα και κατέφυγε στον τύραννο του Ακράγαντα Θήρωνα, ενώ και άλλες σικελικές πόλεις αναμείχθηκαν στην έριδα αυτή.[3] Η σύγκρουση φαινόταν αναπόφευκτη αλλά με την παρέμβαση του ποιητή Σιμωνίδη οι δύο μερίδες συμφιλιώθηκαν (477). Την ίδια χρονιά ο Ιέρων έστειλε αποτελεσματική βοήθεια στους Επιζεφυρίους Λοκρούς της Κάτω Ιταλίας, που δέχονταν επίθεση από τον τύραννο του Ρηγίου Αναξίλα.[4]

Για να εξασφαλίσει την εξουσία του, ο Ιέρων μετέφερε το 476 τους κατοίκους της Νάξου και της Κατάνηςστους Λεοντίνους, μετονόμασε την Κατάνη σε Αίτνα και εγκατέστησε σ’ αυτήν 5.000 Συρακουσίους και 5.000 Πελοποννήσιους μισθοφόρους,[5] αναθέτοντας την διακυβέρνησή της στον γιο του Δεινομένη με δωρικούς θεσμούς.[6] Τότε επίσης πήρε τον τίτλο του βασιλιά. Το 474 ήρθε σε επικουρία των κατοίκων της Κύμης της Ιταλίας, νίκησε τους Ετρούσκους σε ναυμαχία και κατέλυσε οριστικά την θαλασσοκρατία τους.[7] Για τη νίκη του αυτή αφιέρωσε ετρουσκικό κράνος στην Ολυμπία με αναθηματική επιγραφή πάνω του.[8] Λίγο αργότερα νίκησε και εκθρόνισε τον Θρασυδαίο, γιο και διάδοχο του τυράννου του Ακράγαντα Θήρωνα.[9]

Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του οι Συρακούσες γνώρισαν μεγάλη ακμή. Τον πλούτο του φανερώνουν τα πολλά ωραιότατα νομίσματα, που κόπηκαν επί της βασιλείας του. Υποστήριξε τους ποιητές, τους μουσικούς και γενικά τους καλλιτέχνες. Στην αυλή του προσκλήθηκαν και διέμειναν πολλοί λαμπροί άνδρες της εποχής, όπως ο Σιμωνίδης, ο Ξενοφάνης, ο Επίχαρμος, ο Αισχύλος (που έγραψε το -μη σωζόμενο- δράμα «Αιτναίαι» για τους εορτασμούς των αλλαγών στην Κατάνη), ο Πίνδαρος, ο Βακχυλίδης και άλλοι [4], ενώ γύρω στο 470 π.Χ. πιθανόν να φιλοξένησε τον εξόριστο από την Αθήνα, Θεμιστοκλή.

Ο Διόδωρος χαρακτηρίζει τον Ιέρωνα φιλάργυρο και βίαιο και αντιδιαστέλλει τον χαρακτήρα του προς αυτόν του αδελφού του Γέλωνα, που ήταν ήπιος και απλός.[10] Ήταν ο πρώτος ηγεμόνας, ο οποίος οργάνωσε δίκτυο κατασκοπείας, χρησιμοποιώντας τους λεγόμενους «ωτακουστάς».[11] Κατά Λεκατσάν «οι κακίες των αυταρχικών ηγεμόνων δεν του απολείπανε, μα στάθηκε δέξιος πολιτικός, που κορύφωσε την ακμή της πολιτείας».[12]

Πέθανε στην Κατάνη το 467 π.Χ. μετά από βασιλεία δώδεκα περίπου ετών και τιμήθηκε εκεί σαν να ήταν ο οικιστής της πόλης. Τον διαδέχτηκε ο αδελφός του Θρασύβουλος ο Συρακούσιος για ένα μόνο χρόνο.[13] Ο τάφος όμως του Ιέρωνα στην Κατάνη καταστράφηκε από τους παλαιούς κατοίκους της πόλης, όταν αυτοί επέστρεψαν από την εξορία και έδιωξαν τους εποίκους του Ιέρωνα.[14]

Για τον Ιέρωνα ο Πίνδαρος συνέθεσε:

  • τον Α΄ Ολυμπιονίκη ύμνο για τη νίκη του στην ιπποδρομία το 476
  • τον Α΄ Πυθιονίκη ύμνο για τη νίκη του στην αρματοδρομία το 470 (όπου τον αποκαλεί όχι Συρακούσιο αλλά Αιτναίο και αναφέρεται στην νίκη του κατά των Ετρούσκων του 474)
  • τον Β΄ Πυθιονίκη ύμνο, που αμφισβητείται αν όντως αφορά νίκη του Ιέρωνα στους Δελφούς [4] και που αναφέρεται στην βοήθειά του προς τους Επιζεφυρίους Λοκρούς του 477
  • τον Γ΄ Πυθιονίκη ύμνο, που και αυτός δεν είναι κατά κυριολεξία επίνικος, αλλά αναφέρει εν παρόδω δύο παλιές νίκες του Ιέρωνα στα Πύθια το 482 και το 478 [15]

Αναφορά στον Ιέρωνα έχουν και ο ΣΤ΄ Ολυμπιονίκης ύμνος και οι Α΄ και Θ΄ Νεμεονίκες ύμνοι, αφιερωμένοι σε άλλους Συρακούσιους νικητές.

Υπ’ όψιν ότι νίκη σε ιπποδρομία ή σε αρματοδρομία δεν σήμαινε, ότι ο νικητής ίππευε ο ίδιος ή ότι οδηγούσε το άρμα, αλλά ότι πρώτευσαν τα άλογα του ιπποτροφείου του. Εξαίρεση ενδεχομένως αποτελεί ο Β΄ Πυθιονίκης [4]

Ο Βακχυλίδης συνέθεσε τον τρίτο, τέταρτο και πέμπτο επίνικους ύμνους του για τον Ιέρωνα.

Ύστερα από τον θάνατο του Ιέρωνα, ο γιος του Δεινοκράτης έστησε στην Ολυμπία μνημείο για τις νίκες του πατέρα του με σχετικό επίγραμμα.[16]

Ο Ξενοφών έγραψε το έργο Ιέρων ή τυραννικός, ένα διάλογο μεταξύ Σιμωνίδη και Ιέρωνα για τα αδιέξοδα και τις ανασφάλειες των τυράννων.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 www.sportolimpico.it/dmdocuments/GO-ANTICHI-2.pdf. Ανακτήθηκε στις 15  Απριλίου 2017.
  2. Διόδωρος ΧΙ 38
  3. Διόδωρος ΧΙ 48
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Λεκατσάς, σελ. 143
  5. Διόδωρος ΧΙ 49, Στράβων, 6.2.3
  6. Λεκατσάς, σελ. 136
  7. Διόδωρος ΧΙ 51
  8. Σήμερα στο Βρεταννικό Μουσείο
  9. Διόδωρος ΧΙ 53
  10. Διόδωρος ΧΙ 67
  11. Αριστοτέλης Πολιτικά, βιβλίο Ε΄ 1313b : «καὶ οὓς ὠτακουστὰς ἐξέπεμπεν Ἱέρων»
  12. Λεκατσάς, σελ. 63
  13. Διόδωρος ΧΙ 38 και 66
  14. Στράβων, 6.2.3
  15. Λεκατσάς, σελ. 148
  16. Παυσανίας, Αρκαδικά,42,9

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Σ. Δ. Βυζάντιος και Α. Ρ. Ραγκαβής, επιμ. (1853). Ελληνική Χριστομάθεια. Αθήνα: Ανδρέας Κορομηλάς, Τυπογραφείο Ανδρέα Κορομηλα. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2010. 
  • Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, τόμος 12ος, σελ. 684.
Ιέρων Α΄ ο Συρακούσιος
 Θάνατος: 466 π.Χ.
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Γέλων ο Συρακούσιος
Τύραννος της Γέλας
485 π.Χ. - 478 π.Χ.
Διάδοχος
Πολύζηλος
Τύραννος των Συρακουσών
478 π.Χ. - 466 π.Χ.
Διάδοχος
Θρασύβουλος ο Συρακούσιος