Ιβάν Στάμπολιτς
Ο Ιβάν Στάμπολιτς (σερβικά: Иван Стамболић; 5 Νοεμβρίου 1936 – 25 Αυγούστου 2000) ήταν Σέρβος πολιτικός. Ήταν εξέχον μέλος του Συνδέσμου Κομμουνιστών της Σερβίας, που διετέλεσε Πρόεδρος της Προεδρίας της Σερβίας τη δεκαετία του 1980.
| Ιβάν Στάμπολιτς | |
|---|---|
.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Иван Стамболић (Σερβικά) |
| Γέννηση | 5 Νοεμβρίου 1936[1] Ιβάνιτσα |
| Θάνατος | 25 Αυγούστου 2000[1] Φρούσκα Γκόρα |
| Συνθήκες θανάτου | ανθρωποκτονία |
| Τόπος ταφής | Νέο Κοιμητήριο Βελιγραδίου |
| Κατοικία | Ούζιτσε |
| Χώρα πολιτογράφησης | Σερβία Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Σερβικά |
| Σπουδές | Νομική στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός πολιτικός κομισάριος |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | Ένωση Κομουνιστών της Γιουγκοσλαβίας |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Πρόεδρος της Σερβίας (1986–1987) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Τον Αύγουστο του 2000 δολοφονήθηκε. Ο θείος του ήταν ο πολιτικός Πέταρ Στάμπολιτς. [2]
Καριέρα Επεξεργασία
Ο Στάμπολιτς αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. Την άνοιξη του 1986 έγινε πρόεδρος της Σερβίας. Ήταν μέντορας και στενός προσωπικός φίλος του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και τον στήριξε στις εκλογές για τον νέο ηγέτη του Συνδέσμου Κομμουνιστών της Σερβίας, προς απογοήτευση των άλλων ηγετών του κόμματος. Ο Στάμπολιτς πέρασε τρεις ημέρες υπερασπιζόμενος την εκλογή του Μιλόσεβιτς και τελικά κατάφερε να του εξασφαλίσει μια δύσκολη νίκη, την πιο δύσκολη ποτέ στην ιστορία των εσωτερικών εκλογών του Σερβικού Κομμουνιστικού Κόμματος.
Ο Στάμπολιτς και ο Μιλόσεβιτς είχαν παρόμοιες απόψεις για τις αυτόνομες επαρχίες της Σερβίας, του Κοσσυφοπεδίου και της Βοϊβοντίνας, θεωρώντας και οι δύο ότι οι συνταγματικές αλλαγές ήταν απαραίτητες για να διευθετήσουν τη σχέση τους με το κέντρο. Ο Στάμπολιτς κατάφερε να κερδίσει τον Σύνδεσμο των Κομμουνιστών της Γιουγκοσλαβίας στη θέση του σχετικά με αυτό το θέμα στο δέκατο τρίτο συνέδριο του LCY, που πραγματοποιήθηκε το 1986, και στη συνέχεια δημιούργησε μια επιτροπή, για να επεξεργαστεί τις λεπτομέρειες των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, που τελικά ψηφίστηκαν το 1989 . Ήθελε επίσης να προστατεύσει τα δικαιώματα των Σέρβων και των Μαυροβούνιων στο Κοσσυφοπέδιο, επιμένοντας ήδη από το 1982 ότι θα μιλούσε για αυτά τα δικαιώματα ακόμα κι αν οι αντίπαλοί του τον χαρακτηρίσουν ως εθνικιστή της Μεγάλης Σερβίας. Εκεί που ο Μιλόσεβιτς και εκείνος διέφεραν σε αυτά τα θέματα ήταν η απαίτηση του Μιλόσεβιτς για μεγαλύτερη ταχύτητα και η ισχυρότερη συμπάθειά του για τους Σέρβους διαδηλωτές. Ήταν το θέμα της ταχύτητας που έμελλε να φέρει τους δύο σε σύγκρουση.
Ο Στάμπολιτς και η σερβική κυβέρνηση ενώθηκαν με την ομοσπονδιακή γιουγκοσλαβική κυβέρνηση καταδικάζοντας σκληρά το αμφιλεγόμενο Μνημόνιο της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών του 1986 για υποκίνηση εθνικισμού. [3] Ο Στάμπολιτς είπε:
«Εμείς [οι ηγέτες των κομμουνιστικών κομμάτων] δεν αποδεχόμαστε την έκκληση του Μνημονίου για τη Σερβία να γυρίσει την πλάτη στο δικό της μέλλον και στο μέλλον της Γιουγκοσλαβίας, για να κατηγορήσει αυθαίρετα τους αποδεδειγμένους ηγέτες της επανάστασης και της σοσιαλιστικής ανάπτυξης, για τους Σέρβους κομμουνιστές θεωρούνται οι παράνομοι ηγέτες της εργατικής τάξης και του λαού της Σερβίας». [4]
Ο Ντράγκισα Πάβλοβιτς, ο αρκετά φιλελεύθερος διάδοχος του Μιλόσεβιτς στην επικεφαλής της Επιτροπής Βελιγραδίου του κόμματος, εναντιώθηκε στην πολιτική του για την επίλυση των ζητημάτων των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου, χαρακτηρίζοντάς την «βιαστικά υποσχεθείσα ταχύτητα». Ο Μιλόσεβιτς κατήγγειλε τον Πάβλοβιτς ως μαλακό απέναντι στους Αλβανούς ριζοσπάστες, σε αντίθεση με τις συμβουλές του Στάμπολιτς. Στις 23/24 Σεπτεμβρίου 1987, στην επόμενη όγδοη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής, μία που διήρκεσε περίπου 30 ώρες και μεταδόθηκε ζωντανά από την κρατική τηλεόραση, ο Μιλόσεβιτς καθαίρεσε τον Πάβλοβιτς, προς απόλυτη αμηχανία του Ιβάν Στάμπολιτς, ο οποίος παραιτήθηκε υπό πίεση από τους υποστηρικτές του Μιλόσεβιτς λίγες μέρες αργότερα.
Τον Δεκέμβριο του 1987, ο Στάμπολιτς καταψηφίστηκε επίσημα από τη θέση του και αντικαταστάθηκε από τον Πέταρ Γκάτσανιν, τον οποίο διαδέχθηκε με τη σειρά του τον επόμενο χρόνο ο ίδιος ο Μιλόσεβιτς.
Εξαφάνιση και θάνατος Επεξεργασία
Ο Στάμπολιτς εξαφανίστηκε μυστηριωδώς στις 25 Αυγούστου 2000, ακόμη κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Στις 28 Μαρτίου 2003, η αστυνομία αποκάλυψε ότι δολοφονήθηκε στη Φρούσκα Γκόρα από οκτώ αξιωματικούς της Μονάδας Ειδικών Επιχειρήσεων. Στις 18 Ιουλίου 2005, αυτοί οι άνδρες και οι συνεργάτες τους κρίθηκαν ένοχοι για τη δολοφονία του Στάμπολιτς και καταδικάστηκαν σε φυλάκιση μεταξύ 15 και 40 ετών. Το δικαστήριο διαπίστωσε ότι η εντολή για τη δολοφονία του Στάμπολιτς προήλθε από τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. [5] [6]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w6cd7270. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Ian Traynor (1 Απριλίου 2003). «Obituary Ivan Stambolic». The Guardian.
- ↑ Ramet, Sabrina P. The three Yugoslavias: state-building and legitimation, 1918-2005. Bloomington, Indiana, US: Indiana University Press, 2006. Pp. 321.
- ↑ Melissa Katherine Bokovoy, Jill A. Irvine, Carol S. Lilly. State-society relations in Yugoslavia, 1945-1992. Scranton, Pennsylvania, US: Palgrave Macmillan, 1997. Pp. 307.
- ↑ «Ulemeku 40 godina, Markoviću 15» (στα Serbian). B92. 18 Ιουλίου 2005.
- ↑ «Archived copy». moderna.org.rs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2022.