Ιερά Μητρόπολις Αλεξανδρουπόλεως, Τραϊανουπόλεως και Σαμοθράκης
Η Ιερά Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως, Τραϊανουπόλεως και Σαμοθράκης είναι μια από τις Μητροπόλεις των λεγομένων «Νέων Χωρών[α]». Έδρα της είναι η Αλεξανδρούπολη και στην περιφέρειά της υπάγεται το νότιο τμήμα του Νομού Έβρου, καθώς και η Σαμοθράκη. Μητροπολίτης της από το 2004 είναι ο Άνθιμος Κουκουρίδης.
| Ιερά Μητρόπολις Αλεξανδρουπόλεως, Τραϊανουπόλεως και Σαμοθράκης | |
|---|---|
 Έμβλημα της Μητροπόλεως: ο βυζαντινός αετός - οικόσημο των Κομνηνών (από την Κόμνη της Θράκης καταγόμενων) στον Ναό της Παναγίας Κοσμοσώτειρας στις Φέρες Θράκης. | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Xώρα | Ελλάδα |
| Έδρα | Αλεξανδρούπολη |
| Υπαγωγή | Εκκλησία της Ελλάδος (επιτροπικώς) |
| Ναοί | 61 ενοριακοί ναοί |
| Μονές | 2 |
| Μητροπολιτικός ναός | Αγίου Νικολάου Αλεξανδρουπόλεως |
| Ιστοσελίδα | imalex.gr |
| Ιεραρχία | |
| Μητροπολίτης | Άνθιμος |
| Πρωτοσύγκελλος | Αρχιμανδρίτης Ειρηναίος Λαφτσής |
| Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος | Πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Κωστάκης |
ΙστορίαΕπεξεργασία
Ιστορικά η περιοχή της σημερινής Μητρoπόλεως υπαγόταν στη Μητρόπολη Τραϊανουπόλεως και αργότερα στην επισκοπή Αίνου και στη Μητρόπολη Μαρωνείας. Το 1885 το χωριό τότε Δεδέαγατς (η σημερινή Αλεξανδρούπολη) αποσπάται από τη Μητρόπολη Μαρωνείας και προσαρτάται στη Μητρόπολη Αίνου. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, την ανταλλαγή πληθυσμών και την απώλεια της Ανατολικής Θράκης, η Μητρόπολη Αίνου είχε εδάφη και στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Έτσι, το Νοέμβριο του 1922, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Μελέτιος Μεταξάκης εξέδωσε συνοδική πράξη, με την οποία ιδρυόταν η Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως[β]. Με την ίδια πράξη οριζόταν ότι ο εκάστοτε Μητροπολίτης θα φέρει τον τίτλο «υπέρτιμος και έξαρχος Ροδόπης».
Πρώτος Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως εξελέγη την 17η Νοεμβρίου 1922, με την ανακήρυξη της νέας Μητροπόλεως, ο μέχρι τότε Αγκύρας Γερβάσιος Σαρασίτης (1922-1934). Υπήρξε ο πρώτος διοργανωτής της Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως υπό αντίξοες περιστάσεις. Ο τάφος του βρίσκεται παραπλεύρως του Ιερού Ναού Αγίου Ελευθερίου Αλεξανδρουπόλεως.
Η Μητρόπολη έχει σήμερα περί τους 80 κληρικούς, 61 ενορίες, 3 Ιερά Προσκυνήματα, 2 Ιδρυματικούς Ναούς, 2 Ιερές Μονές, 3 φιλανθρωπικά ιδρύματα και 20 ναούς κοιμητηρίων[3].
Επισκοπικός κατάλογοςΕπεξεργασία
| Όνομα | Έτη | Σχόλια |
|---|---|---|
| Αλέξανδρος | 300 | |
| Θεόδουλος | 340; – 342 | |
| Συγκλήτιος | 400 | |
| Πέτρος | 431 | |
| Βασίλειος | 449 – 457; | |
| Ιωάννης | 459 | |
| Φλαβιανός | 483 | |
| Abundantius (Αφθόνιος) | 521 | |
| Ελεύσιος | 553 | |
| Λέων | 787 | |
| Νικηφόρος | 879 | |
| Ευστράτιος | 879 | |
| Γεώργιος | 997 | |
| Νικηφόρος | 1084 | |
| Μιχαήλ Βαρύς | 11ος-12ος αι. | |
| Προκόπιος | 12ος αι. | |
| Νικηφόρος | 1147 | |
| Ιωάννης Κονδούμνης | 1261 – 1270 | |
| Ιωάννης | 1285 | |
| Μακάριος | 1294 | |
| Ιωαννίκιος | 1329[4] | |
| χηρεία | 1341; – 1346 | |
| Γερμανός | 1347 – 1365 | |
| Συμεών | 1393 | |
| Δωρόθεος | 1467 | |
| Νήφων | 1483 – 1484 | |
| Διονύσιος | 1497 – 1498 | |
| Γαβριὴλ | 1565 | |
| Αρσένιος | 1567 | |
| Ιωάσαφ | 1575 | |
| Νικάνωρ | 1580 | |
| Παχώμιος | 1590 | |
| Παρθένιος | 1601 – 1602 | |
| Μελέτιος | 1602 | |
| Καλλίνικος | 1616 | |
| Νικηφόρος | 1652 – 1658 | |
| Μακάριος | 1658 | |
| Γεδεών | 1690 | |
| Ιερεμίας | 1690 | |
| Παρθένιος | 1795 | |
| Άνθιμος | Νοέμβριος 1831 – 1855 † | |
| Σωφρόνιος | 1855; | |
| Ιάκωβος | 15 Αυγούστου 1857 – 1859 † | |
| Διονύσιος (Ρωμάνωφ) | 3 Φεβρουαρίου 1862 – 26 Μαΐου 1865 | κατόπιν Μπουζαίου |
| Μελέτιος (Καβάσιλας) | 3 Απριλίου 1872 – 12 Μαρτίου 1873 | από Νεοκαισαρείας, κατόπιν Κίτρους |
| Δωρόθεος | 12 Μαρτίου 1873 – 2 Σεπτεμβρίου 1877 † | από Κίτρους |
| Άνθιμος (Τσάτσος) | 11 Οκτωβρίου 1877 – 15 Οκτωβρίου 1888 | από Παραμυθίας, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Λουκάς (Πετρίδης) | 15 Οκτωβρίου 1888 – 22 Μαΐου 1899 | από Σερρών, κατόπιν Δρυϊνουπόλεως |
| Γερμανός (Θεοτοκάς) | 22 Μαΐου 1899 – 8 Αυγούστου 1903 | από Μυρέων, κατόπιν Λέρου |
| Λεόντιος (Ελευθεριάδης) | 8 Αυγούστου 1903 – 27 Ιανουαρίου 1907 | από Κασσανδρείας, παύθηκε |
| Ιωακείμ (Γεωργιάδης ή Γαλάκης) | 27 Ιανουαρίου 1907 – 7 Δεκεμβρίου 1923 | από Χριστουπόλεως, κατόπιν Χαλκηδόνος |
| Γερβάσιος (Σαρασίτης) | 17 Νοεμβρίου 1922 – 31 Μαΐου 1934 † | από Αγκύρας |
| Ιωακείμ (Καβύρης) | 5 Ιουνίου 1934 – 24 Ιανουαρίου 1967 | από Σουφλίου |
| Κωνστάντιος (Χρόνης) | 8 Ιουνίου 1967 – 13 Ιουλίου 1974 | κηρύχθηκε έκπτωτος χωρίς δίκη και απολογία |
| Άνθιμος Α΄ (Ρούσσας) | 14 Ιουλίου 1974 – 26 Απριλίου 2004 | κατόπιν Θεσσαλονίκης |
| Άνθιμος Β΄ (Κουκουρίδης) | 9 Οκτωβρίου 2004 – σήμερα | |
ΜνημείαΕπεξεργασία
Το καθολικό της μονής Θεοτόκου της Κοσμοσώτειρας, που ιδρύθηκε το 1152 από τον Ισαάκιο Κομνηνό στην τοποθεσία Βήρα (πρόκειται για τις σημερινές Φέρες Έβρου), κοντά στο δέλτα του Έβρου. Θεωρείται ένα από το καλύτερα δείγματα της κωνσταντινουπολίτικης τέχνης στον ελλαδικό χώρο.
- Ιερός Ναός Παναγίας Κοσμοσώτειρας Φερών. Ο ναός αποτελούσε το καθολικό της μονής Θεοτόκου της Κοσμοσώτειρας, που ιδρύθηκε το 1152 από τον Ισαάκιο Κομνηνό στην τοποθεσία Βήρα (πρόκειται για τις σημερινές Φέρες Έβρου), κοντά στο δέλτα του Έβρου. Θεωρείται ένα από το καλύτερα δείγματα της κωνσταντινουπολίτικης τέχνης στον ελλαδικό χώρο.
- Το Στασίδι του Αποστόλου Παύλου στη Σαμοθράκη. Πρόκειται για ένα ημικυκλικό περιστύλιο κτισμένο με βάση την σαμοθρακική οικοδομική τέχνη και που κοσμείται από τέσσερα ψηφιδωτά που αναπαριστάνουν το πέρασμα του Αποστόλου των Εθνών Παύλου από το νησί το 49 μ.Χ.
- Ο Βραχώδης Ναός των Αγίων Θεοδώρων.
- Ιερός Ναός Αγίας Αναστασίας Φαρμακολυτρίας Μάκρης (1833).
- Ιερός Ναός Γενεσίου Θεοτόκου Λευκίμης (1900).
Κοινωνικό έργοΕπεξεργασία
- Εκκλησιαστικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης.
- Ανθίμειο Πολιτιστικό Κέντρο.
- Γεύματα Αγάπης Εκκλησιαστικού Νεανικού Κέντρου Αλεξανδρούπολης.
- Ενοριακή Εστία Αγίου Νεκταρίου Αλεξανδρούπολης. Στην Εστία στεγάζεται τμήμα της ορθοπεδικής κλινικής για ανάπηρα παιδιά.
- Γηροκομείο «Ιωακείμειον», Αλεξανδρούπολη.
- Οικοτροφείο Μαθητικό «Άγιος Στέφανος», Αλεξανδρούπολη.
- Φοιτητικός Ξενών Θεσσαλονίκης.
- Σταυρίδειον Εκκλησιαστικό Ίδρυμα Περιθάλψεως Χρονίως Πασχόντων «Ο Άγιος Κυπριανός», Μάκρη Αλεξανδρούπολης.
- Κατασκηνώσεις «Ουρανούπολις», Μάκρης-Δικέλλων.
ΑγιολογίαΕπεξεργασία
- Η Αγία Μεγαλομάρτυς Γλυκερία εκ Τραϊανουπόλεως, η μεγαλομάρτυς της Θράκης (+161). - 13 Μαΐου
- Οι Άγιοι Πέντε Νεομάρτυρες οι εκ Σαμοθράκης: Γεώργιος, Μιχαήλ, Μανουήλ, Θεόδωρος, Γεώργιος (+1836). - Κυριακή του Θωμά
- Ο Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής εν Σαμοθράκη. - 12 Μαρτίου
ΕικόνεςΕπεξεργασία
- Παναγίας της Τρυφώτισσας (12ος αι.). Η φορητή εικόνα της Παναγίας της Τρυφώτισσας φυλάσσεται εντός του Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Νικολάου Αλεξανδρούπολης. Την ξύλινη ανάγλυφη αυτή εικόνα, μετέφεραν οι πρόσφυγες από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης μετά την Ανταλλαγή Πληθυσμών.[5]
- Παναγίας Κοσμοσώτειρας, προστάτιδας της Θράκης, στις Φέρες.
- Παναγίας της Απολλωνιάδος Μικράς Ασίας, στον Ιερό Ναό Αγίας Κυριακής Αλεξανδρούπολης.[5]
- Παναγίας της Καμαριώτισσας Σαμοθράκης. Η εικόνα τιμάται την Πέμπτη της Διακαινησίμου και βρίσκεται στο χωριό Καμαριώτισσα της Σαμοθράκης, στον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
- Παναγίας του Έβρου, στην ομώνυμη Ιερά Μονή.
- Αγίας Μαρίνας στον Μαΐστρο.
- Αγίας Κυριακής από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης, στον Ιερό Ναό Αγίας Κυριακής Αλεξανδρούπολης.
- Πάντων των Θρακών Αγίων, στην Ιερά Μονή Αγ.Ιωάννου Θεολόγου Αετοχωρίου.
Υποσημειώσεις και παραπομπέςΕπεξεργασία
ΥποσημειώσειςΕπεξεργασία
- ↑ «Νέες Χώρες» ονομάζονται 36 Μητροπόλεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οι οποίες μετά τους Βαλκανικούς πολέμους περιήλθαν στην ελληνική επικράτεια. Αυτές συνεχίζουν να υπάγονται πνευματικά στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, αλλά με την Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη της 4ης Σεπτεμβρίου 1928 η Διοίκησή τους παραχωρήθηκε «επιτροπικώς» και υπό δέκα ρητούς όρους στην Εκκλησία της Ελλάδος[1].
- ↑ το εν τη Δυτική Θράκη τμήμα της επαρχίας Αίνου λόγω των πολιτικών συνθηκών, υφ ας τούτο νυν διατελεί εν σχέσει προς το εν τη Ανατολική Θράκη τμήμα της αυτής επαρχίας, το διατελούν υπό άλλας πολιτικάς συνθήκας και λόγω της συγκεντρώσεως και εγκαταστάσεως εκεί χιλιάδων ομογενών προσφύγων, έχει ανάγκην αμέσου και συνεχούς ποιμαντορικής προνοίας και επιβλέψεως, ενέκρινεν όπως αποσπώμενον εκ του εν τη Ανατολική Θράκη τμήματος της επαρχίας Αίνου και μετά κατάλληλον των ομόρων επαρχιών Μαρωνείας και Ξάνθης διαρρύθμισιν αποτελέση νέαν Μητρόπολιν υπό το όνομα Μητρόπολις Αλεξανδρουπόλεως, κατέχουσα θέσιν εν τη Β΄ στήλη του Συνταγματίου ευθύς προ της Μητροπόλεως Φιλαδελφείας[2].
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ Μαζαράκης, Ευάγγελος (2020). Το υφιστάμενο εκκλησιαστικό καθεστώς των Νέων Χωρών (PDF). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2021.
- ↑ Ιστορία της Μητρόπολης
- ↑ Πληροφορίες για την Αλεξανδρούπολη και τον Έβρο
- ↑ von Miklosich, Franz Ritter· Müller, Joseph (1860). Acta patriarchatus Constantinopolitani 1315-1402 e codibus manu scriptis bibliothecae Palatinae Vindobonensis. Βιέννη: Gerold. σελ. 146.
- ↑ 5,0 5,1 Παναγίες της Μικράς Ασίας και της Θράκης - άρθρο Ένωσης Μικρασιατών Φοιτητών