Ιερά Μητρόπολις Βερατίου, Αυλώνος και Κανίνης
Η Ιερά Μητρόπολις Βερατίου, Αυλώνος και Κανίνης (αλβανικά: Mitropolia e Shenjët e Beratit, Vlorës dhe Kaninës) είναι ιστορική Μητρόπολη της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας.
| Ιερά Μητρόπολις Βερατίου, Αυλώνος και Κανίνης | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Ίδρυση | 10ος αιώνας |
| Xώρα | Αλβανία |
| Έδρα | Μπεράτ |
| Υπαγωγή | Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας |
| Μητροπολιτικός Ναός | Καθεδρικός Ναός Αγίου Δημητρίου |
| Ιεραρχία | |
| Μητροπολίτης | Άστειος |
Γνωστή ως «Μητρόπολη Βελεγράδων» (παλαιότερο όνομα του Βερατίου), αναφέρεται με το όνομα αυτό ως Μητρόπολη του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως ήδη από τον 10ο αιώνα.
Σημερινός Μητροπολίτης είναι ο Άστειος (Μπακάλμπασι).
Δικαιοδοσία
ΕπεξεργασίαΗ δικαιοδοσία της Μητρόπολης εκτείνεται σε τμήματα των νομών Φίερι, Βερατίου και Αυλώνας. Μητροπολιτική έδρα είναι η πόλη Μπεράτ, όπου βρίσκεται ο καθεδρικός ναός του Αγίου Δημητρίου και σε αυτήν υπάγονται επίσης η Λούσνια, ο Αυλώνας και η Μαλλακάστρα[1].
Ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΣτη βυζαντινή εποχή, η πόλη του Βερατίου ήταν γνωστή με το όνομα «Πουλχεριούπολις», και ήταν έδρα επισκοπής, αναφερόμενη στα Τακτικά του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ήδη από τον 10ο αιώνα, μεταξύ των επισκοπών της Αρχιεπισκοπής Δυρραχίου[2]. Από αυτή την περίοδο δεν υπάρχει γνωστός επίσκοπος που να μπορεί με βεβαιότητα να αποδοθεί στην αρχαία αυτή επισκοπή[3]
Την εποχή του Συμεών Α' του Μεγάλου († 927), η περιοχή κατακτήθηκε από τους Βούλγαρους. Τότε η πόλη της Πουλχεριούπολης έλαβε το σλαβικό όνομα Belograd(a) ή Belograd[3]. Όταν, το 1018, οι Βούλγαροι ηττήθηκαν και η αυτοκρατορία τους προσαρτήθηκε οριστικά στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, όλες οι επισκοπικές έδρες υπήχθησαν στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, αν και απολάμβαναν μια αυτονομία που τους δόθηκε με διάταγμα του 1020 του Αυτοκράτορα Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου, με το οποίο όλες οι επισκοπές που περιλαμβάνονταν στην πρώην βουλγαρική αυτοκρατορία υπήχθησαν στην Αρχιεπισκοπή Αχριδών. Η Μητρόπολη Βελεγράδων αναφέρεται στο συγκεκριμένο αυτοκρατορικό διάταγμα, αλλά η ταύτιση αυτής της τοποθεσίας με την αρχαία Πουλχεριούπολη ή με το Βελιγράδι παραμένει αβέβαιη[4]. Σε κάθε περίπτωση, η αλβανική Μητρόπολη Βελεγράδων ούτως ή άλλως επιβεβαιώνεται στο Notitiae Episcopatuum της Αρχιεπισκοπής Αχριδών από τον 12ο αιώνα[5]. Ο Stiernon υποθέτει ότι η πόλη των Βελεγράδων έγινε έδρα νέας επισκοπής μόνο μετά την ίδρυση του Δεσποτάτου της Ηπείρου (1204)[6].
.JPG)
Ο επισκοπικός κατάλογος της Μητροπόλεως Βελεγράδων είναι ομοίως αβέβαιος. Μόνο από τον 14ο αιώνα υπάρχουν αναφορές για επισκόπους αυτής της επισκοπής, συχνά ως «Βελεγράδων και Κανίνης ή Γλαβινίτζης». Από τον 16ο αιώνα, στα Notitiae episcopatuum της Αρχιεπισκοπής Αχριδών τεκμηριώνεται η αναβάθμιση της επισκοπής Βελεγράδων σε Μητρόπολη. Σε έναν κατάλογο επισκοπών που του Χρυσάνθου Ιεροσολύμων († 1731), η Μητρόπολη Βελεγράδων κατέχει την 5η θέση μεταξύ των επισκοπών της Αρχιεπισκοπής Αχριδών και μάλιστα με 4 επισκοπές: Σπαθίας, Μουζακίας, Αυλώνος και Κανίνης. Ωστόσο, αυτές οι επισκοπές είχαν πιθανώς ήδη καταργηθεί και ενσωματωθεί στη Μητρόπολη Βελεγράδων. Μάλιστα, περιστασιακά οι Μητροπολίτες Βελεγράδων πρόσθεταν στον τίτλο τους και εκείνους της Αυλώνας και της Κανίνης[7].
Τον Ιανουάριο του 1767 η Αρχιεπισκοπή Αχριδών καταργήθηκε από τον Σουλτάνο, με την έγκριση του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Στη σύνοδο που συγκλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη για να επικυρώσει την κατάργηση, δεν παρέστη ο Μητροπολίτης Βελεγράδων Ιωάσαφ, αλλά έδωσε εντολή στον Επίσκοπο Τιβεριουπόλεως (Στρωμνίτσης) Ανανία να δώσει τη συγκατάθεσή του για την κατάργηση της Αυτοκεφαλίας της Αρχιεπισκοπής Αχρίδας[8][9].
Μετά τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο (Οκτώβριος 1912 - Μάιος 1913), η Αλβανία κήρυξε την ανεξαρτησία της στις 28 Νοεμβρίου 1912. Τότε αναδύθηκε ένα κίνημα με σκοπό την αναγνώριση Αυτοκεφαλίας της Αλβανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας από την Κωνσταντινούπολη. Το φθινόπωρο του 1922, οι πιστοί των Βελεγράδων/Βερατίου ανάγκασαν τον Έλληνα μητροπολίτη Ιωακείμ να εγκαταλείψει την πόλη και να καταφύγει στην Ελλάδα. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους συνεδρίασε στο Μπεράτ ένα εθνικό Ορθόδοξο συνέδριο, το οποίο ανακήρυξε την αυτοκεφαλία της Αλβανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία επικυρώθηκε από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως μόλις στις 12 Απριλίου 1937. Στον Πατριαρχικό Τόμο, η έδρα του Μπεράτ αναγνωρίζεται επίσημα με τους τίτλους «Βερατίου, Αυλώνος και Κανίνης»[10].
.jpg)
Η εγκαθίδρυση του κομμουνιστικού καθεστώτος στην Αλβανία στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησε σε σκληρές θρησκευτικές διώξεις, ιδιαίτερα μετά το 1967, οπότε ο Ενβέρ Χότζα διακήρυξε ότι η Αλβανία ήταν ένα εντελώς άθεο κράτος. Η έδρα του Μπεράτ παρέμεινε κενή από το 1954 έως το 1992[11].
Μόνο με την κατάρρευση της Λαϊκής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αλβανίας μπόρεσε να αναδιοργανωθεί η αλβανική ορθόδοξη ιεραρχία. Στις 24 Ιουνίου 1992, μετά από 38 χρόνια, το Μπεράτ μπόρεσε να αποκτήσει νέο επίσκοπο, στο πρόσωπο του Ιγνάτιου Τριάντη. Ωστόσο, λόγω της ελληνικής του υπηκοότητας, μπόρεσε να ενθρονιστεί μόνο στις 18 Ιουλίου 1998, αφού είχαν επιλυθεί όλες οι δυσκολίες που έθετε η κυβέρνηση των Τιράνων[12].
Στις 7 Απριλίου 2016, η Μητρόπολη Βερατίου παραχώρησε ένα τμήμα της επικράτειάς της με σκοπό την ίδρυση της Μητρόπολης Απολλωνίας και Φίερι[13].
Επισκοπικός κατάλογος
Επεξεργασία| Όνομα | Έτη | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Γρηγόριος | ~ 1457 ~ 1462 | |
| Κύριλλος | ~ 1532 | |
| Γρηγόριος | ~ 1550 | |
| Φιλάρετος | ||
| Σεραφείμ | ||
| Παρθένιος | πριν το 1624 – μετά το 1631 | |
| Δανιήλ | 12 Ιανουαρίου 1659 – ; | |
| Ματθαίος | ||
| Μελέτιος | ||
| Νεκτάριος | ~ 1668 | |
| Παρθένιος | ~ 1 Απριλίου 1683 | |
| Ιγνάτιος | 1691 – 13 Αυγούστου 1693 | |
| Νεκτάριος | ~ Αύγουστος 1699 | |
| Διονύσιος | ~ 1710 | |
| Θεοδόσιος | ~ 1715 – 1716 | |
| Νικηφόρος | πριν τις 5 Ιουλίου 1718 – μετά τις 31 Ιανουαρίου 1725 | |
| Κοσμάς | πριν τις 2 Νοεμβρίου 1727 – μετά τις 16 Φεβρουαρίου 1734 | |
| Μεθόδιος | πριν τις 29 Μαΐου 1736 – 1751 | |
| Ιωάσαφ | ~ Απρίλιος 1752 – 1759 | |
| Ιωάσαφ Α΄ | Ιούνιος 1759 – 1763 | α΄ θητεία, παραιτήθηκε |
| Ευθύμιος Β΄ | 1761 – 1763 | |
| Παρθένιος | 1763 – 1765 | |
| Ιωάσαφ Α΄ | 25 Σεπτεμβρίου 1765 – 16 Ιανουαρίου 1767 | β΄ θητεία |
| Ιωαννίκιος | 1767 – 1768 | αμφίβολος |
| Γεράσιμος | 20 Ιανουαρίου 1768 – 1772 | αμφίβολος |
| Ιωάσαφ Α΄ | 1772 – 1800 | γ΄ θητεία, καθαιρέθηκε |
| Μελέτιος Β΄ | Νοέμβριος 1800 – Οκτώβριος 1802 | παραιτήθηκε, κατόπιν Διδυμοτείχου |
| Ιωάσαφ Β΄ | Οκτώβριος 1802 – 6 Φεβρουαρίου 1855 † | ανηψιός του Ιωάσαφ Α΄ |
| Άνθιμος (Αλεξούδης) | 27 Φεβρουαρίου 1855 – 22 Ιουλίου 1887 | κατόπιν Αμασείας |
| Δωρόθεος (Χρηστίδης) | 22 Ιουλίου 1887 – 5 Φεβρουαρίου 1900 | από Ικονίου, κατόπιν Βιζύης |
| Βασίλειος (Παπαχρήστου ή Χρηστίδης) | 2 Φεβρουαρίου 1900 – 27 Αυγούστου 1909 | από Παραμυθίας, κατόπιν Δρυϊνουπόλεως |
| Καλλίνικος (Δελικάνης) | 13 Σεπτεμβρίου 1909 – 23 Ιουνίου 1911 | κατόπιν Βεροίας |
| Ιωακείμ (Μαρτινιανός ή Μαρτίτσης) | 10 Ιουλίου 1911 – 9 Οκτωβρίου 1924 | κατόπιν Παραμυθίας |
| Χριστοφόρος (Κίσσης) | 18 Νοεμβρίου 1923 – Φεβρουάριος 1929 | από Συνάδων, επαύθη, μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Τιράνων |
| Αγαθάγγελος (Τσάμτσης) | 11 Φεβρουαρίου 1929 – Ιανουάριος 1942 | επαύθη κατ'απαίτηση των ιταλικών αρχών |
| Κύριλλος (Νασλάζης ή Ευθυμίου) | Οκτώβριος 1952 – 1966 | κατόπιν Κορυτσάς |
| Ιγνάτιος (Τριάντης) | 27 Ιουνίου 1996 – 20 Ιουλίου 2024 † | |
| Άστειος (Μπακάλμπασι) | 14 Νοεμβρίου 2024 – σήμερα | από Βύλιδος |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Το Καταστατικό της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας». Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Jean Darrouzès, Notitiae episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae. Texte critique, introduction et notes Αρχειοθετήθηκε 2 November 2021[Date mismatch] στο Wayback Machine., Paris, 1981, σελ. 330, nº 622.
- ↑ 3,0 3,1 Stiernon, Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, vol. XXVIII, col. 894.
- ↑ Ο Stiernon, στο Dictionnaire d'Histoire et de Géographie ecclésiastiques, vol. XXVIII, col. 895. Siméon Vailhé (v. Achrida, «Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques», vol. I, Paris, 1912) και η Etleva Lala (Regnum Albaniae, the Papal Curia, and the Western Visions of a Borderline Nobility, Budapest,fix nota 2008, σελ. 57) είναι της άποψης ότι πρόκειται για την αλβανική πόλη.
- ↑ Stiernon, Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, vol. XXVIII, coll. 895-896.
- ↑ Stiernon, Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, vol. XXVIII, col. 896.
- ↑ Stiernon, Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, vol. XXVIII, coll. 896-897.
- ↑ Stiernon, Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, vol. XXVIII, col. 897.
- ↑ Πρότυπο:Lingue Giovanni Domenico Mansi, Sacrorum Conciliorum nova et amplissima collectio, vol. XXXVIII, Parigi, 1908, coll. 910-912.
- ↑ Stiernon, Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, vol. XXVIII, coll. 897-898.
- ↑ Stiernon, Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, vol. XXVIII, col. 899.
- ↑ Stiernon, Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, vol. XXVIII, col. 911.
- ↑ (Αγγλικά) Two new Metropolises are established, orthodoxalbania.org