Ιερά Μητρόπολις Θήρας, Αμοργού και Νήσων
Η Ιερά Μητρόπολις Θήρας, Αμοργού και Νήσων είναι μία από τις 81 Μητροπόλεις της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
| Ιερά Μητρόπολις Θήρας, Αμοργού και Νήσων | |
|---|---|
 {{{Λεζάντα}}} | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Ίδρυση | 1942 |
| Xώρα | Ελλάδα |
| Έδρα | Φηρά Θήρας |
| Υπαγωγή | Εκκλησία της Ελλάδος |
| Αρχιερατικές περιφέρειες | 2 |
| Ενορίες | 33 |
| Μονές | 3 |
| Μητροπολιτικός ναός | Υπαπαντής του Σωτήρος Χριστού Φηρών |
| Ιστοσελίδα | imthiras.gr/ |
| Ιεραρχία | |
| Μητροπολίτης | Αμφιλόχιος |
| Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος | Πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Σιγάλας |
Η Ιερά Μητρόπολις αποτελείται από τα νησιά Θήρα (Σαντορίνη), Ίος, Ανάφη, Θηρασιά, Αμοργός, Άνω Κουφονήσι, Ηρακλειά, Σχοινούσα και Δονούσα.
Μετά την παραίτηση του Μητροπολίτη Επιφανίου, νέος Μητροπολίτης Θήρας, Αμοργού και Νήσων εξελέγη στις 8 Οκτωβρίου 2021 από την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος ο Αρχιμανδρίτης Αμφιλόχιος Ρουσάκης.
Ιστορικά στοιχείαΕπεξεργασία
Με τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους, έφτασαν στη Σαντορίνη Μικρασιάτες πρόσφυγες (περί το 1840 μ.Χ.) και έκτισαν τον Ναό της Παναγίας της Μαρουλιανής, στη Φοινικιά της Οίας. Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στην Υπαπαντή και στις 2 Φεβρουαρίου όπου και εορτάζει λαμβάνει χώρα ένα από τα ωραιότερα και μεγαλύτερα πανηγύρια της Οίας. Η εικόνα της Παναγίας Μαρουλιανής ήλθε από τη Μικρά Ασία και απεικόνιζε την Υπαπαντή του Χριστού. Βρέθηκε στα 1800 στη Σμύρνη από έναν Έλληνα αγρότη θαμμένη στο χωράφι του κάτω από τις ρίζες των μαρουλιών[1].
Το 1942, η Ιερά Μητρόπολις Θήρας, Αμοργού και Νήσων, επανιδρύθηκε, αποσπασθείσα της Ι.Μ. Παροναξίας και Θήρας[2].
Επισκοπικός κατάλογοςΕπεξεργασία
| Μητροπολίτης | Έτη | Παρατηρήσεις |
|---|---|---|
| Διόσκουρος[3] | ; | |
| Ιωακείμ | πριν το 1586[4] – Ιούλιος 1606[5] | Παραιτήθηκε λόγω χρεών |
| Ιωσήφ | Σεπτέμβριος 1606[5] – ; | |
| Γαβριήλ | Ιούνιος 1614;[5] – πριν τον Ιούνιο 1616 | |
| Μελέτιος | Ιούνιος 1616 – πριν το 1623[5] | |
| Γερμανός | ~1623[6] | κατόπιν Μήλου |
| Θεόφιλος | 15 Ιουνίου 1623 – πριν το 1632[6] | |
| Φιλόθεος | πριν το 1632 – 1653 †[6] | |
| Παρθένιος | Δεκέμβριος 1653 – μετά το 1667[6] | |
| Νεόφυτος Μαυρομμάτης | ~1690[6] | κατόπιν Ναυπάκτου |
| Ζαχαρίας Γύζης | 25 Απριλίου 1699 – 1744 | Καθαιρέθηκε[7] |
| Διονύσιος | 1744 – πριν το 1768[8] | |
| Γαβριήλ Παρισάκης | 1768 – Φεβρουάριος 1814[9] | |
| Ζαχαρίας Κυριακός | 1814 – 1844[10] | |
| Ιερόθεος Βενετσάνος | 1852 – 25 Μαρτίου 1859[11] | |
| Ζαχαρίας Μαθάς | 24 Απριλίου 1860 – 13 Σεπτεμβρίου 1877 | |
| Νικόδημος Σακελλαρίδης | 14 Φεβρουαρίου 1882 – 5 Μαρτίου 1907 | |
| Αγαθάγγελος Γεωργιάδης | 26 Οκτωβρίου 1907 – 25 Ιουλίου 1928 | Επίσκοπος Θήρας έως το 1922 και ακολούθως ως Μητροπολίτης |
| Άνθιμος Τσάτσος | 12 Φεβρουαρίου 1931 – 13 Σεπτεμβρίου 1938 | Από Βρεσθένης, κατόπιν Τριφυλίας και Ολυμπίας |
| Χερουβείμ Άννινος | 13 Σεπτεμβρίου 1938 – 14 Ιουνίου 1942 | Μητροπολίτης Παροναξίας και Θήρας |
| Σπυρίδων Ερμογένης | 14 Ιουνίου 1942 – 7 Ιουνίου 1952 | |
| Γεώργιος Πάτσης | 20 Ιουνίου 1952 – 8 Νοεμβρίου 1957 | Από Σταυρουπόλεως, κατόπιν Καλαβρύτων και Αιγιαλείας |
| Γαβριήλ Καλοκαιρινός | 17 Νοεμβρίου 1957 – 20 Αυγούστου 1982 | Παραιτήθηκε |
| Παντελεήμων Ρίζος | 7 Μαΐου 1984 – 2 Δεκεμβρίου 2002 | Παραιτήθηκε για λόγους υγείας |
| Επιφάνιος Αρτέμης | 11 Ιανουαρίου 2003 – 9 Σεπτεμβρίου 2021 | Παραιτήθηκε |
| Αμφιλόχιος Ρουσάκης | 8 Οκτωβρίου 2021 – σήμερα | |
Εορτές και εικόνεςΕπεξεργασία
- Παναγία η Μαρουλιανή, η εκ Σμύρνης Μικράς Ασίας, στη Φοινικιά Θήρας (2 Φεβρουαρίου).
- Εύρεση Τιμίας Ζώνης της Θεοτόκου στη Σαντορίνη, το 1830 (10 Οκτωβρίου)
ΕνορίεςΕπεξεργασία
Α' Αρχιερατική Περιφέρεια ΘήραςΕπεξεργασία
| Νήσος | Πόλη/Οικισμός | Ενορία | Παρατηρήσεις |
|---|---|---|---|
| Σαντορίνη | Φηρά | Υπαπαντής του Κυρίου | Μητροπολιτικός/ Καθεδρικός |
| Ακρωτήρι | Αγίας Θεοδοσίας | ||
| Βόθωνας | Αγίας Τριάδος | ||
| Βουρβούλος | Αγίου Ευστρατίου | ||
| Εμπορείο | Ευαγγελισμού της Θεοτόκου | ||
| Έξω Γωνιά | Αγίου Χαραλάμπους | ||
| Ημεροβίγλι | Εισοδίων της Θεοτόκου | ||
| Καμάρι | Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας | ||
| Καρτεράδος | Αναλήψεως του Κυρίου | ||
| Κοντοχώρι | Αγίου Ευσταθίου | ||
| Μεγαλοχώρι | Εισοδίων της Θεοτόκου | ||
| Μεσαριά | Αγίου Δημητρίου | ||
| Οία | Παναγιά του Ακαθίστου | ||
| Αγίου Γεωργίου | |||
| Πύργος Καλλίστης | Εισοδίων της Θεοτόκου | ||
| Φηροστεφάνι | Αγίου Γερασίμου | ||
| Μέσα Γωνιά | Αγίας Τριάδος | ||
| Ίος | Ίος | Ευαγγελισμού της Θεοτόκου | Καθεδρικός |
| Εισοδίων της Θεοτόκου | |||
| Ανάφη | Χώρα Ανάφης | Αγίου Νικολάου | |
| Θηρασιά | Μανωλάς | Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης | |
| Ποταμός | Αγίου Δημητρίου |
Β' Αρχιερατική Περιφέρεια ΑμοργούΕπεξεργασία
| Νήσος | Πόλη/Οικισμός | Ενορία | Παρατηρήσεις |
|---|---|---|---|
| Αμοργός | Χώρα Αμοργού | Κοιμήσεως της Θεοτόκου | Καθεδρικός |
| Αρκεσίνη | Αγίου Ονουφρίου | ||
| Βρούτσης | Αγίου Σπυρίδωνος | ||
| Θολάρια | Αγίων Αναργύρων | ||
| Κατάπολα | Αγίου Γεωργίου | ||
| Λαγκάδα | Αγίας Σοφίας | ||
| Ποταμός | Αναλήψεως του Σωτήρος | ||
| Κουφονήσια | Άνω Κουφονήσι | Αγίου Γεωργίου | |
| Ηρακλειά | Παναγία ή Χώρα | Εισοδίων της Θεοτόκου | |
| Σχοινούσα | Σχοινούσα | Εισοδίων της Θεοτόκου | |
| Δονούσα | Δονούσα | Τιμίου Σταυρού |
ΜοναστήριαΕπεξεργασία
Ανδρικές μονέςΕπεξεργασία
Γυναικεία μονήΕπεξεργασία
Ιερά ΠροσκυνήματαΕπεξεργασία
- Ναός Επισκοπής Μέσα Γωνιάς Θήρας
- Ναός Τιμίου Σταυρού Περίσσας Θήρας
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Μαρουλιανής
- ↑ δυνάμει του άρθρου 20 του Ν.Δ. 1300/1-4-1942 (ΦΕΚ 111/6-5-1942, τ. Α΄)
- ↑ Δενάξας 1933, σελ. 9.
- ↑ Αγορίτσας 2017, σελ. 14.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Δενάξας 1933, σελ. 12.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Δενάξας 1933, σελ. 13.
- ↑ Δενάξας 1933, σελ. 14.
- ↑ Δενάξας 1933, σελ. 14-16.
- ↑ Δενάξας 1933, σελ. 17-18.
- ↑ Δενάξας 1933, σελ. 18.
- ↑ Δενάξας 1933, σελ. 21.
ΠηγέςΕπεξεργασία
- Αγορίτσας, Δημήτριος (2017). «Συνοδικό γράμμα του οικουμενικού πατριάρχη Θεολήπτου Β΄ (1586)». Τρικαλινά 37. https://www.academia.edu/35747837/%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B3%CF%81%CE%AC%CE%BC%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D_%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7_%CE%98%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CE%AE%CF%80%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%92_1586_Synodal_Letter_issued_by_the_Ecumenical_Patriarch_Theoleptos_II_1586_in_favour_of_the_Monastery_of_Christ_Saviour_Great_Meteoron_pdf. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2021.
- Δενάξας, Δανιήλ (1933). Η ιερά μητρόπολις Θήρας :Οι σεβ. επίσκοποι και παν. μητροπολίται αυτής 1592-1931. Πειραιάς: Εκ του Τυπογραφείου "Θηραϊκής".