Ιερά Μητρόπολις Πάφου

εκκλησιαστική διοικητική περιφέρεια

Η Ιερά Μητρόπολις Πάφου είναι μία από τις Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Κύπρου. Έδρα της είναι η πόλη της Πάφου και από τις 12 Μαρτίου 2023 Μητροπολίτης είναι ο Τυχικός (Βρυώνης).

Ιερά Μητρόπολις Πάφου
Καθεδρικός ναός Αγίου Θεοδώρου, Πάφος
Γενικές πληροφορίες
Ίδρυση1ος αιώνας
XώραΚύπρος
ΈδραΠάφος
ΥπαγωγήΕκκλησία της Κύπρου
Ιστοσελίδαimpaphou.org
Ιεραρχία
ΜητροπολίτηςΤυχικός (Βρυώνης)

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Οι Πράξεις των Αποστόλων αναφέρουν ότι οι Απόστολοι Βαρνάβας και Παύλος κατέπλευσαν στην Πάφο[α] όπου κήρυξαν τον Χριστιανισμό και προσηλύτισαν, μεταξύ των πρώτων, τον Ανθύπατο Σέργιο Παύλο.

 
Ερειπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής δίπλα στο ναό της Χρυσοπολίτισσας στην Πάφο

Αν και η Εκκλησία της Πάφου θεμελιώθηκε τότε από τους Αποστόλους, ο πρώτος γνωστός επίσκοπός της είναι ο Κύριλλος ή Κυριακός, ο οποίος συμμετείχε στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο. Την ίδια εποχή, τον 4ο αιώνα, μαρτυρείται η άφιξη του αγίου Ιλαρίωνα στην περιοχή, όπου και μόνασε. Στην Β΄Οικουμενική Σύνοδο, το 381, συμμετείχε ο Πάφου Ιούλιος, ενώ στην Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο ο Πάφου Σαπρίκιος.

Τον 7ο αιώνα η περιοχή κατελήφθη από τους Άραβες. Από την ίδια εποχή, διασώζεται λόγος του επισκόπου Πάφου Θεοδώρου που εκφωνήθηκε στην Τριμυθούντα στις 12 Δεκεμβρίου 655, εορτή του Αγίου Σπυρίδωνα[2]. Τον 12ο αιώνα, ο ά­γι­ος Νε­ό­φυ­τος ίδρυσε κοντά στην πόλη της Πάφου Σταυροπηγιακή Μονή που φέρει το όνομά του και είναι σημείο αναφοράς μέχρι και σήμερα. Τη ίδια εποχή αναφέρεται και η ίδρυση της Μονής της Χρυσο­ρροϊ­ά­τισ­σας.

Τον 12ο αιώνα ξεκίνησε και η εποχή της Φραγκοκρατίας στην Κύπρο. Κατά τη διάρκειά της συγχωνεύτηκαν οι επισκοπές Πάφου και Αρσινόης και ο Ορθόδοξος επίσκοπος Πάφου εγκαταστάθηκε στην Αρσινόη, καθώς η Πάφος έγινε έδρα Λατίνου επισκόπου. Το 1570 η Κύπρος πέρασε σε Οθωμανική κυριαρχία και η επισκοπή Πάφου αποκαταστάθηκε, ονομάστηκε Μητρόπολη και κατέλαβε την πρώτη σειρά πρεσβείων μετά την Αρχιεπισκοπή μεταξύ των τεσσάρων εναπομεινασών Μητροπόλεων.

Ο Πα­νά­ρε­τος (1767–1790) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους επισκόπους Πάφου. Α­νέ­πτυ­ξε α­ξι­ό­λο­γη κοι­νω­νι­κή δρά­ση και τέσ­σε­ρα μό­λις χρό­νι­α μετά τον θά­να­τό του, το 1794, α­να­γνω­ρί­στη­κε ως ά­γι­ος[2]. Στις 9 Ιουλίου 1821 καρατομήθηκε από τον Κι­ου­τσούκ Με­χμέτ ο Πάφου Χρύσανθος μα­ζί με πολ­λούς άλ­λους. Το 1855 ι­δρύ­θη­κε το πρώ­το σχο­λεί­ο στό Κτή­μα, και η Μη­τρό­πο­λη Πά­φου α­νέλαβε τήν υ­πο­χρέ­ω­ση να πλη­ρώ­νει εξ ο­λο­κλή­ρου τον μι­σθό του δα­σκά­λου. Κα­τά τη δε­κα­ε­τί­α που ακολούθησε, ιδρύ­θη­καν σχο­λεί­α και σε άλ­λες κοι­νό­τη­τες της Πά­φου, με τη βο­ή­θει­α της Εκ­κ­λη­σί­ας.

Κατά τα έτη 1899 – 1910 η Μητρόπολη Πάφου παρέμεινε σε χηρεία λόγω του Αρχιεπισκοπικού ζητήματος. Το 1933, μετά τον θάνατο του Αρ­χι­ε­πισκόπου Κύπρου Κυρίλλου Γ΄, ο Μητροπολίτης Πάφου Λε­ό­ντι­ος έ­μει­νε ο μό­νος ε­πί­σκο­πος στήν Κύ­προ, καθώς οι Κιτίου και Κυρηνείας ήταν εξόριστοι. Έγινε έτσι το­πο­τη­ρη­τής του Αρ­χι­ε­πι­σκο­πι­κού θρό­νου και το 1947 εξελέγη Αρχιεπίσκοπος για λίγες μόνο εβδομάδες, καθώς μετά απεβίωσε.

Μετά τον Μακάριο, όλοι οι Αρχιεπίσκοποι Κύπρου ήταν προηγουμένως Μητροπολίτες Πάφου (Χρυσόστομος Α΄, 1973–1977, Χρυσόστομος Β΄, 1978–2006 και Γεώργιος, 2006-2022).

Επισκοπικός κατάλογος

Επεξεργασία
 
Ο Μητροπολίτης Πάφου Λεόντιος (1930-1947)
 
Ο Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος (2006-2022)
Όνομα Έτη Σημειώσεις
Επαφράς
Φιλάγριος
Κύριλλος ή Κυριακός ~ 325
Ιούλιος ~ 381
Σαπρίκιος ~ 431
(Υπερόριος)
Σέργιος α΄ μισό 6ου αιώνα
Θεόδωρος ~ 655
Αρσένιος 10ος – 11ος αιώνας
Μακάριος
Επιφάνιος 11ος αιώνας
Ιωάννης Καλλιέργους α΄ μισό 12ου αιώνα άγιος
Βασίλειος Κίνναμος πριν το 1176 – μετά το 1190
Βάκχος πριν το 1194 – μετά το 1196
Σάββας ~ 1209
Νείλος 1260 – ;
Νεόφυτος αρχές 14ου αιώνα
Γεράσιμος ~ 1320
Μάρκος ~ 1335
Βαρνάβας 1336 – 1337
Γεώργιος Α΄ ~ 1339
Ματθαίος ~ 1340
Γρηγόριος ~ 1368
Γεώργιος Β΄ ~ 1395
Ιωάννης ~ 1399
Σάββας πριν το 1435 – μετά το 1436
Νικόλαος ~ 1483
Σωφρόνιος αρχές του 16ου αιώνα
Γεώργιος Γ΄ ~ 1533
Μάξιμος α΄ μισό του 16ου αιώνα
Μακάριος μέσα 16ου αιώνα
Κωνσταντίνος Φλαγγίνης ; – 1570
Χριστόδουλος 1572 – ;
Αμβρόσιος ~ 1578
Ιωαννίκιος τέλη του 16ου αιώνα
Φιλόθεος πριν το 1600 – μετά το 1601
Λεόντιος πριν το 1604 – 1617
Τιμόθεος 1618 – ;
Μακάριος ~ 1641
Γαβριήλ 1650 – 1656
Μακάριος 1656 – 1670
Λεόντιος ; – 1676
Μελέτιος ~ 1676 παραιτήθηκε[3]
Νεκτάριος 28 Δεκεμβρίου 1676[3] – ;
Γερμανός 1682 – μετά το 1692
Νικηφόρος πριν το 1698 – μετά το 1704
Χριστόδουλος πριν το 1707
Αθανάσιος 7 Μαΐου 1707 – 14 Μαΐου 1707
Παρθένιος πριν το 1713 – μετά το 1721
Ιωακείμ πριν το 1730 – 1731 α΄ θητεία
Διονύσιος 1731 – 1735
Ιωακείμ 1736 – 1762 β΄ θητεία
Χρύσανθος 1762 – 1767
Πανάρετος 1767 – 1790 άγιος
Σωφρόνιος 1790 – 1805
Χρύσανθος 27 Αυγούστου 1805 – 9 Ιουλίου 1821
Πανάρετος 21 Δεκεμβρίου 1821 – φθινόπωρο 1827 κατόπιν Αρχιεπίσκοπος Κύπρου
Χαρίτων Νοέμβριος 1827 – Μάρτιος 1855 †
Λαυρέντιος 24 Απριλίου 1855 – 13 Μαρτίου 1868 †
Νεόφυτος Ιούλιος 1869 – 10 Ιανουαρίου 1888 παραιτήθηκε
Επιφάνιος 12 Απριλίου 1890 – 24 Ιανουαρίου 1899 †
Ιάκωβος (Αντζουλάτος) 7 Μαρτίου 1910 – 25 Δεκεμβρίου 1929 †
Λεόντιος (Λεοντίου) 6 Αυγούστου 1930 – 20 Ιουνίου 1947 κατόπιν Αρχιεπίσκοπος Κύπρου
Κλεόπας (Παπαδημητρίου) 2 Οκτωβρίου 1948 – 30 Μαρτίου 1951 †
Φώτιος (Κουμίδης) 10 Νοεμβρίου 1951 – 7 Μαΐου 1959 παραιτήθηκε
Γεννάδιος (Μαχαιριώτης) 31 Ιουλίου 1959 – 14 Ιουλίου 1973 καθαιρέθηκε
Χρυσόστομος Α΄ (Αριστοδήμου) 28 Ιουλίου 1973 – 13 Νοεμβρίου 1977 κατόπιν Αρχιεπίσκοπος Κύπρου
Χρυσόστομος Β΄ (Δημητρίου) 26 Φεβρουαρίου 1978 – 5 Νοεμβρίου 2006 κατόπιν Αρχιεπίσκοπος Κύπρου
Γεώργιος Δ΄ (Παπαχρυσοστόμου) 29 Δεκεμβρίου 2006 – 24 Δεκεμβρίου 2022 κατόπιν Αρχιεπίσκοπος Κύπρου
Τυχικός (Βρυώνης)[4] 12 Μαρτίου 2023 – σήμερα

Η Μητρόπολη σήμερα

Επεξεργασία

Σήμερα, η Ιερά Μητρόπολις Πάφου είναι η πρώτη τη τάξει Μητρόπολη της Εκκλησίας της Κύπρου και περιλαμβάνει τις αρχαίες Επισκοπές Πάφου και Αρσινόης. Προστάτες της Επισκοπής είναι ο Άγιος Πανάρετος, Επίσκοπος Πάφου που πέθανε το 1790 και τιμάται η μνήμη του την 1η Μαΐου, καθώς και ο Άγιος Νεόφυτος ο Έγκλειστος που τιμάται δύο φορές κατ' έτος, στις 24 Ιανουαρίου και 28 Σεπτεμβρίου.

Υπό την επίβλεψη της Μητροπόλεως Πάφου λειτουργούν στη περιφέρειά της κατηχητικά σχολεία όλων των τύπων, κοινωνική πρόνοια, φιλόπτωχος αδελφότητα, φιλικοί κύκλοι κυριών καθώς και σχολή βυζαντινής μουσικής.

Βοηθός του Μητροπολίτη Πάφου, είναι ο Θεοφιλέστατος Χωρεπίσκοπος Αρσινόης, Επίσκοπος Επισκοπής Αρσινόης που ανασυστάθηκε το 1996, με πρόταση του τότε Μητροπολίτου Πάφου και μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου Β΄.

Υποσημειώσεις και παραπομπές

Επεξεργασία

Υποσημειώσεις

Επεξεργασία
  1. «Οὗ­τοι (ὁ Βαρ­νά­βας καί ὁ Σαῦ­λος) ἐκ­πεμ­φθέ­ντες ὑ­πό τοῦ Πνεύ­μα­τος τοῦ Ἁ­γί­ου κα­τῆλ­θον εἰς τήν Σε­λεύ­κει­αν, ἐ­κεῖ­θέν τε ἀ­πέ­πλευ­σαν εἰς τήν Κύ­προν, καί γε­νό­με­νοι ἐν Σα­λα­μῖ­νι κα­τήγ­γε­λλον τό λό­γον τοῦ Θε­οῦ ἐν ταῖς συ­να­γω­γαῖς τῶν Ἰ­ου­δαί­ων· εἶ­χον δέ καί Ἰ­ωάν­νην ὑ­πη­ρέ­την. Δι­ελ­θό­ντες δέ τήν νῆ­σον ἄ­χρι Πά­φου εὗ­ρόν τι­να μά­γον ψευ­δο­προ­φή­την Ἰ­ου­δαῖ­ον...[1]»

Παραπομπές

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία