Βικιπαίδεια

Ιερά Μητρόπολις Προύσης

Η Μητρόπολη Προύσης είναι ιστορική επισκοπή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Μητρόπολη της Μικράς Ασίας που ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Βρίσκεται στις ακτές της θάλασσας του Μαρμαρά και έδρα της είναι η πόλη της Προύσας (σημ. Bursa).[1]

Ιερά Μητρόπολις Προύσης
Γενικές πληροφορίες
Ίδρυση3ος αιώνας μ.Χ.
XώραΤουρκία
ΈδραΠρούσα
ΥπαγωγήΟικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως
Ενορίες2
Ναοί5
Μητροπολιτικός ναόςΆγιος Παντελεήμονας Απολλωνιάδος
Ιεραρχία
ΜητροπολίτηςΙωακείμ

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια στην περιοχή έδρασαν σημαντικές θεολογικές μορφές επισκόπων όπως ο Άγιος Πατρίκιος (3ος αι.) και ο Άγιος Τιμόθεος (4ος αι.).[2]

Η μητρόπολη αναφέρεται ήδη από το 325, ως επισκοπή της Μητρόπολης Νικομηδείας. Το 1190 έγινε ξεχωριστή Μητρόπολη και στις 6 Απριλίου 1326 κατελήφθη από τους Οθωμανούς. Το 1922, με την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, η Μητρόπολη απέμεινε χωρίς ποίμνιο και διατηρήθηκε μόνο ως τίτλος.

 
ο ναός των Ταξιαρχών στη Συγή, κοντά στα Μουδανιά της Προύσας.

Είναι μια από τις Μητροπόλεις που αναγεννήθηκαν επί του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Το 2007, στον τίτλο του Μητροπολίτη προστέθηκε ο «υπέρτιμος και έξαρχος Βιθυνίας[3]». Το 2012 αγοράστηκαν από το Πατριαρχείο δύο ναοί: ο ναός των Ταξιαρχών στη Συγή, κοντά στα Μουδανιά της Προύσας και της της Παναγίας Παντοβασίλισσας της Τρίγλιας, οι οποίοι είχαν ερημωθεί μετά το 1922. Η αναστήλωση τους έχει προγραμματιστεί και χειροτονήθηκε μόνιμος ιερέας. Οι λειτουργίες γίνονται κυρίως στον προτεσταντικό ναό της Προύσας αλλά τελούνται μερικές φορές και στον Ορθόδοξο ναό του Αγίου Παντελεήμονα στην Απολλωνιάδα, καθώς επίσης και σε ανακαινισμένους ναούς που λειτουργούν ως πολιτιστικά κέντρα και σε ερείπια άλλων ναών.

Στις 19 Ιανουαρίου του 2019 (6 Ιανουαρίου με το Ιουλιανό ημερολόγιο) τελέστηκαν για πρώτη φορά τα Θεοφάνια στην Προύσα μετά το 1922. Είχε προηγηθεί Θεία λειτουργία από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στον ανακαινισμένο ναό του Αγίου Βασιλείου που λειτουργεί σαν πολιτιστικό κέντρο[4]. Σήμερα το ποίμνιο της Μητρόπολης είναι κυρίως σλαβόφωνο. Συνορεύει στον βορρά με την Μητρόπολη Νικαίας, στα δυτικά με την Μητρόπολη Νικομηδείας και στα ανατολικά με την Μητρόπολη Αγκύρας.

 
Ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα στην Απολλωνιάδα

Δικαιοδοσία Επεξεργασία

Η Μητρόπολη Προύσης περιλάμβανε τους εξής οικισμούς:

Επισκοπικός κατάλογος Επεξεργασία

Όνομα Έτη Σχόλια
Πατρίκιος 3ος αι. Άγιος ιερομάρτυρας
Τιμόθεος 4ος αι. Άγιος ιερομάρτυρας
Στέφανος ~ 458/459 συμμετείχε σε Σύνοδο επί Πατριάρχη Γενναδίου[5]
Θεόκτιστος ~ 553[5]
Θεόδωρος ~ 787[6]
Κοσμάς 11ος αιώνας[7]
Μάξιμος β΄ μισό 12ου αιώνα[8]
Νικόλαος ~ 1256[9]
Νεόφυτος (Νικόλαος Αμαγείρευτος[10]) 1283[11] – 1285[12]
Ιωάννης ~ 1294[13]
Νικόλαος προ του 1315[α] – μετά το 1331[β]
Μητροφάνης ; ~ 1467[16]
Θεόδουλος ~ 1467 ~ 1484[17]
Γρηγόριος πριν το 1565[γ] – μετά τον Ιανουάριο 1580[19]
Ιωάσαφ Μάιος 1605 – 1634[20] από Λαοδικείας[21], απομακρύνθηκε λόγω γήρατος[22]
Χρύσανθος Αύγουστος 1634[22] – 1643; πνίγηκε σε ταξίδι προς την Κωνσταντινούπολη[23]
Κλήμης Ιούνιος 1643[24] – 1654 ή 1655[25] †
Παρθένιος Μογίλαλος Ιανουάριος 1655[25] – 1657 μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης
Μελέτιος Μάιος 1657[26] – 1658 καθαιρέθηκε[27]
Γαβριήλ 1658 προεδρικώς, Άγιος ιερομάρτυρας, εκτελέστηκε
Διονύσιος 1659 – 1662 προεδρικώς, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης
Παρθένιος Μογίλαλος 1662 – ; β΄ θητεία
Άνθιμος ; – 1671[28]
Καλλίνικος 1671[29]/72[30] – 1688 μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης
Κύριλλος αρχές 18ου αιώνα[31]
Δανιήλ ~ 1741[32]
Μελέτιος πριν τον Απρίλιο 1756[33] – 1777 κατόπιν Νικομηδείας[34]
Θεόφιλος ~ 1782[35]
Άνθιμος πριν τον Μάρτιο 1782[36] – μετά τον Ιανουάριο 1807[37] † διάκονος του Μελετίου, ο οποίος και τον επέβαλε[34]
Ιωαννίκιος Αύγουστος 1807[38] – 18 Ιουνίου 1817 κατόπιν Τυρνόβου, απαγχονίστηκε από τους Οθωμανούς στις 4 Ιουνίου 1821
Πανάρετος Ιούνιος 1817 – Απρίλιος 1821 από Μηθύμνης, κατόπιν Νικομηδείας
Γεράσιμος (Αργυράκης ή Φρυδάς ή Κρης) Απρίλιος 1821 – Νοέμβριος 1824 κατόπιν Αδριανουπόλεως
Νικόδημος (Καΐρης) Νοέμβριος 1824 – Ιούνιος 1833 από Δράμας και Φιλίππων
Άνθιμος Ιούνιος 1833 – 1 Απριλίου 1837 από Σερρών, κατόπιν Εφέσου, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης[39]
Χρύσανθος (Καράμαλης) 1 Απριλίου 1837 – Ιούνιος 1846 † από Σμύρνης
Κωνστάντιος (Καλογεράς ή Μηνδρινός) Ιούνιος 1846 – 21 Φεβρουαρίου 1870 † από Στρωμνίτσης
Νικόδημος (Κωνσταντινίδης) 2 Απριλίου 1870 – 22 Ιανουαρίου 1886 † από Εδέσσης
Ναθαναήλ (Παπανίκας) 27 Ιανουαρίου 1886 – 25 Οκτωβρίου 1908 από Σερρών
Δωρόθεος (Μαμμέλης) 25 Οκτωβρίου 1908 – 6 Μαρτίου 1921 † από Νικοπόλεως
Κωνσταντίνος (Αράμπογλου ή Καρατζόπουλος) 10 Φεβρουαρίου 1922 – 8 Μαΐου 1924 από Κυζίκου, κατόπιν Δέρκων, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης
Νικόδημος (Κομνηνός ή Ανδρέου) 24 Μαΐου 1924 – 10 Απριλίου 1935 † από Βάρνης
Πολύκαρπος (Δημητριάδης) 28 Ιανουαρίου 1936 – 16 Αυγούστου 1953 † από Μύρων
Διονύσιος (Ψιάχας) 21 Ιουνίου 2003 – 6 Ιανουαρίου 2008 † από Νέας Ζηλανδίας
Ελπιδοφόρος (Λαμπρινιάδης) Μάρτιος 2011 – 11 Μαΐου 2019 κατόπιν Αμερικής
Ιωακείμ (Μπίλης) 17 Μαρτίου 2021[40] – σήμερα

Υποσημειώσεις και παραπομπές Επεξεργασία

Υποσημειώσεις Επεξεργασία

  1. ↑ Συνυπογράφει συνοδική απόφαση επί Πατριάρχου Ιωάννου ΙΓ'[14]
  2. ↑ υπογράφει συνοδικό έγγραφο επί Πατριάρχου Ησαΐα[15]
  3. ↑ υπογράφει την καθαίρεση του Πατριάρχη Ιωάσαφ Β΄ (Ιαν. 1565)[18]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «Ιερά Μητρόπολη Προύσης». Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  2. ↑ Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας, μνήμη Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Πατρικίου, Ἐπισκόπου Προύσης, καί τῶν σύν αὐτῷ Ἀκακίου, Μενάνδρου καί Πολυαίνου
  3. ↑ Kiminas, Demetrius (31 Μαρτίου 2009). The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitanates with Annotated Hierarch Catalogs. Wildside Press LLC. σελ. 81. ISBN 978-1434458766. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  4. ↑ «Σε κλίμα συγκίνησης τα Θεοφάνεια στην Τρίγλια σήμερα, για πρώτη φορά στην ιστορία από το 1922!». Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2021. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Laurent 1963, σελ. 275.
  6. ↑ Πατριάρχου Γερμανού, Ευρισκόμενα πάντα, σελ. 208
  7. ↑ Laurent 1963, σελ. 276.
  8. ↑ Laurent 1963, σελ. 277.
  9. ↑ von Miklosich, Franz Ritter· Müller, Joseph (1860). Acta patriarchatus Constantinopolitani 1315-1402 e codibus manu scriptis bibliothecae Palatinae Vindobonensis. Βιέννη: Gerold. σελ. 119. 
  10. ↑ Παχυμέρης, Γεώργιος (2000). Συγγραφικαὶ Ἱστορίαι. Παρίσι: Α. Failler. σελίδες VII.34:ΙΙΙ, σ. 101. 
  11. ↑ Preiser-Kapeller, Johannes (2008). Das Episkopat im späten Byzanz : ein Verzeichnis der Metropoliten und Bischöfe des Patriarchats von Konstantinopel in der Zeit von 1204 bis 1453. Saarbrücken: VDM Verlag Dr. Müller. ISBN 978-3836487863. 
  12. ↑ Βάση Δεδομένων Βυζαντινής Ιστορίας. Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών - EIE https://byzantine-history-infobank.anavathmis.eu/record/?id=47084. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2022.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  13. ↑ Failler, Albert (1993). «Un acte inédit du patriarche de Constantinople Jean XII (2 juin 1294)». Revue des études byzantines 51: 78. https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1993_num_51_1_1870. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2024. 
  14. ↑ Καλέκα, Μανουήλ (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. Παρίσι: Jacques-Paul Migne. σελ. 1090. 
  15. ↑ Καλέκα, Μανουήλ (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. Παρίσι: Jacques-Paul Migne. σελ. 1212. 
  16. ↑ Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανάσιος (1903). «Μάρκος Ξυλοκαράβης: πατριάρχης οικουμενικός και είτα πρόεδρος Αχριδών». Византийский временник 10: 14. http://digital.lib.auth.gr/record/67552/files/arc-2007-26504.pdf. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021. 
  17. ↑ Ζαχαριάδου, Ελισάβετ Α. (1996). Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567). Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. σελ. 132. ISBN 960-7094-69-7. 
  18. ↑ Μπέκερ, Άουγκουστ Ιμμάνουελ (1849). Historia politica et patriarchica Constantinopoleos. σελ. 185. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2020. 
  19. ↑ Χαμουδόπουλος, Μηνάς (1881-1882). «Αποσπάσματα πατριαρχικών σελίδων». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΜΕ): 731. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&lpg=PA731&ots=ch0jdS98Cp&pg=PA731#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2022. 
  20. ↑ Σάθας, Κ.Ν. Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη - Γ΄ Τόμος. σελ. 570. 
  21. ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 236.
  22. ↑ 22,0 22,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 383.
  23. ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 173.
  24. ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 172.
  25. ↑ 25,0 25,1 Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 327-328.
  26. ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 323.
  27. ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 292.
  28. ↑ Κλήμος, Γεώργιος. «Καλλίνικος Β' ο Ακαρνάν, Οικουμενικός Πατριάρχης Κων/λεως». Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. 
  29. ↑ Κλήμος, Γεώργιος. «Καλλίνικος Β' ο Ακαρνάν, Οικουμενικός Πατριάρχης Κων/λεως». Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. 
  30. ↑ «Τα πατριαρχικά σιγίλλια». Ιερά Βασιλική Σταυροπηγιακή Μονή του Κύκκου. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2020. 
  31. ↑ Παπαδόπουλος Κεραμέως, Α. Τακτικόν των Ορθοδόξων Εκκλησιών της Ανατολής (PDF). σελ. 470. 
  32. ↑ Κτιτορικόν ή προσκυνητήριον της ιεράς και βασιλικής μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, σελ. 97
  33. ↑ «Όρος Συνοδικός (28 Απριλίου 1756)». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (38): 423. 9 1900. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA423#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2022. 
  34. ↑ 34,0 34,1 Κοµνηνός Υψηλάντης 1870, σελ. 565.
  35. ↑ «Σιγίλλιον του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Γαβριήλ του Δ΄» (PDF). Δήμος Αργιθέας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  36. ↑ Κατάλογος χειρογράφων κωδίκων της βιβλιοθήκης της κατά το αγιώνυμων όρος του Άθω ιεράς και μεγαλώνυμου Σκήτης της αγίας Θεομήτορος Άννης (μέρος Α') (PDF). σελ. 101. 
  37. ↑ «Δύο συνοδικοί τόμοι». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΜΖ): 765. 1881-1882. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&lpg=PA731&ots=ch0jdS98Cp&hl=el&pg=PA765#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2022. 
  38. ↑ Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 276. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2022. 
  39. ↑ Μανουήλ Γεδεών, σελ. 697.
  40. ↑ «Εκλογές νέων Αρχιερέων και προαγωγές στην Πατριαρχική Αυλή». Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2021. 

Πηγές Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ιερά_Μητρόπολις_Προύσης&oldid=10449661"