Ο ιλμενίτης (αγγλ. ilmenite) είναι ορυκτό οξείδιο του τιτανίου και του σιδήρου με χημικό τύπο FeTiO3. Το όνομά του προέρχεται από το τοπωνύμιο της περιοχής όπου ανευρέθηκε, τα βουνά Ιλμένσκι (Νότια Ουράλια όρη), κοντά στο Μιάς, στη Ρωσία. Περιγράφηκε και ονομάστηκε το 1827 από τον Γερμανό ορυκτολόγο Άντολφ Κούπφερ (Adolph Kupffer).

Ιλμενίτης
Ιλμενίτης. Προέλευση: Πακιστάν
Γενικά
ΚατηγορίαΟξείδια. Ομάδα Ιλμενίτη.
Χημικός τύποςFeTiO3
Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά
Πυκνότητα4,7 gr/cm3
ΧρώμαΣιδηρομέλαν έως μέλαν
Σύστημα κρυστάλλωσηςΤριγωνικό
ΚρύσταλλοιΠαχείς, τραπεζοειδείς, ενίοτε ρομβοεδρικοί. Πολλές φορές σε λεπτά ελάσματα
ΥφήΣυμπαγής, ενίοτε κοκκώδης
ΔιδυμίαΝαι, {0001}
Σκληρότητα5 - 6
ΣχισμόςΔεν παρατηρείται
ΘραύσηΚογχοειδής
ΛάμψηΜεταλλική
Γραμμή κόνεωςΕρυθροκάστανη έως μέλαινα
ΠλεοχρωισμόςΑσθενής
ΔιαφάνειαΑδιαφανής

Σχηματίζει κρυστάλλους με ρομβοεδρικό σχήμα και κρυσταλλώνεται κατά την τέταρτη κρυσταλλική τάξη του τριγωνικού συστήματος.

Εμφάνιση, παραγενέσεις Επεξεργασία

Τα μέλη της ομάδας του είναι:

  • Εκαντριουσίτης (Ecandrewsite) ((Zn,Fe,Mn)TiO3)
  • Γκεϊκιελίτης (Geikielite) (MgTiO3)
  • Ιλμενίτης (FeTiO3)
  • Πυροφανίτης (Pyrophanite) (MnTiO3)

Αποτελεί συστατικό πυριγενών πετρωμάτων, όπως ο γρανίτης, ο γάββρος και ο κιμπερλίτης. Στα πετρώματα αυτά αποτελεί πρωτογενές ορυκτό, σχηματίζει, όμως, αυτόνομα κοιτάσματα με τη διαδικασία του μαγματικού διαχωρισμού: Κατά τη διαδικασία στερεοποίησης, οι κρύσταλλοι του ιλμενίτη, λόγω της υψηλής τους πυκνότητας, καθιζάνουν στο τήγμα, στο οποίο κρυσταλλώνονται σχεδόν πρώτοι. Ανευρίσκεται, επίσης, σε ορισμένες αμμώδεις αποθέσεις, σε κοκκώδη μορφή.

Λόγω της προέλευσής του συνδέεται με μαγνητίτη, αιματίτη, ρουτίλιο, πυροτίτη και απατίτη. Αποτελεί σημαντικό μετάλλευμα τιτανίου και ανευρίσκεται σε πολλά σημεία του πλανήτη: Εκτός από τα όρη Ίλμεν ανευρίσκεται στη χερσόνησο Κόλα (Ρωσία), στη Σουηδία, στην Αλάσκα και σε περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας. Τα δεύτερα καλύτερα δείγματά του, εμφανίζονται στην Ελλάδα (σε όλο το Αιγαίο Πέλαγος, στη Θράκη και στη Μακεδονία).

Πηγές Επεξεργασία

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Εγκυκλοπαίδεια Παιδεία, εκδ. Μαλλιάρης- Παιδεία, 2006, τόμος 10, σελ. 394.
  • James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks READ BOOKS, 2008 ISBN 1443742244