Το Ισλάμ είναι η μεγαλύτερη θρησκεία που ασκείται στο Καζακστάν, με περίπου 70,2%[1] του πληθυσμού της χώρας να είναι μουσουλμάνοι. Οι εθνοτικοί Καζάχοι είναι κατά κύριο λόγο Σουνίτες μουσουλμάνοι της σχολής Χανάφι. Υπάρχει επίσης μικρός αριθμός Σιιτών και λίγα μέλη της Αχμαντίγια.[2] Γεωγραφικά, το Καζακστάν είναι η βορειότερη χώρα με μουσουλμανική πλειοψηφία στον κόσμο. Οι Καζάχοι αντιπροσωπεύουν πάνω από το μισό του συνολικού πληθυσμού και άλλες εθνοτικές ομάδες μουσουλμανικής καταγωγής περιλαμβάνουν τους Ουζμπέκους, τους Ουιγούρους και τους Τάταρους.[3] Το Ισλάμ έφτασε για πρώτη φορά στα νότια άκρα της περιοχής τον 8ο αιώνα από Άραβες. Σύμφωνα με το Σύνταγμα του Καζακστάν, η Δημοκρατία του Καζακστάν ανακηρύσσεται ως δημοκρατικό, κοσμικό, νομικό και κοινωνικό κράτος του οποίου οι υψηλότερες αξίες είναι ένα άτομο, η ζωή, τα δικαιώματα και οι ελευθερίες του.[4]

Ιστορία Επεξεργασία

Το Ισλάμ μεταφέρθηκε στην περιοχή του Καζακστάν τον 8ο αιώνα, όταν οι Άραβες έφτασαν στην Κεντρική Ασία. Το Ισλάμ αρχικά κατέλαβε τα νότια τμήματα του Τουρκεστάν και στη συνέχεια σταδιακά εξαπλώθηκε προς τα βόρεια.[5] Το Ισλάμ ριζώθηκε επίσης λόγω της ζηλώδους καθυπόταξης από τους ηγεμόνες των Σαμανίδων, ιδίως σε περιοχές γύρω από την Ταράζ,[6] όπου σημαντικός αριθμός αυτόχθονων ανθρώπων προσηλυτίστηκε στο Ισλάμ. Επιπλέον, στα τέλη του 14ου αιώνα, η Χρυσή Ορδή διαδόθηκε το Ισλάμ μεταξύ των Τάταρων και άλλων φυλών της Κεντρικής Ασίας. Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, η ρωσική επιρροή αυξήθηκε ραγδαία προς την περιοχή. Με επικεφαλής την Αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β΄, οι Ρώσοι αρχικά επέδειξαν προθυμία να επιτρέψουν στο Ισλάμ να ανθίσει, καθώς οι Μουσουλμάνοι κληρικοί κλήθηκαν στην περιοχή να κηρύξουν στους Καζάχους, τους οποίους οι Ρώσοι θεωρούσαν «άγριους», οι οποίοι αγνοούσαν τα ηθικά και την ηθική.[7][8]

Η ρωσική πολιτική σταδιακά άλλαξε προς την αποδυνάμωση του Ισλάμ εισάγοντας προϊσλαμικά στοιχεία συλλογικής συνείδησης.[9] Τέτοιες απόπειρες περιελάμβαναν μεθόδους εξευγενισμού των προϊσλαμικών ιστορικών μορφών και επιβολής αίσθησης κατωτερότητας στέλνοντας τους Καζάχους σε ρωσικά στρατιωτικά ιδρύματα επίλεκτων ομάδων. Σε απάντηση, οι θρησκευτικοί ηγέτες του Καζακστάν προσπάθησαν να προκαλέσουν θρησκευτική ένταση υποστηρίζοντας τον Παντουρκισμό, αν και πολλοί διώχθηκαν ως αποτέλεσμα αυτού.[10] Κατά τη σοβιετική εποχή, οι μουσουλμανικοί θεσμοί επέζησαν μόνο σε περιοχές όπου οι Καζάχοι ξεπέρασαν σημαντικά τους μη μουσουλμάνους λόγω των καθημερινών μουσουλμανικών πρακτικών.[11] Σε μια προσπάθεια να προσαρμοστούν οι Καζάχοι στις κομμουνιστικές ιδεολογίες, οι σχέσεις μεταξύ των φύλων και άλλες πτυχές του πολιτισμού του Καζακστάν ήταν βασικοί στόχοι της κοινωνικής αλλαγής.[8]

Πιο πρόσφατα, οι Καζάχοι κατέβαλαν σταδιακά αποφασιστική προσπάθεια στην αναζωογόνηση των ισλαμικών θρησκευτικών θεσμών μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Αν και δεν είναι έντονα φονταμενταλιστές, οι Καζάχοι συνεχίζουν να ταυτίζονται με την ισλαμική πίστη τους[12] και είναι ακόμη πιο αφοσιωμένοι στην επαρχία. Εκείνοι που ισχυρίζονται ότι κατάγονται από τους αρχικούς μουσουλμάνους πολεμιστές και ιεραπόστολους του 8ου αιώνα έχουν ουσιαστικό σεβασμό στις κοινότητές τους.[13] Οι πολιτικές προσωπικότητες του Καζακστάν τόνισαν επίσης την ανάγκη υποστήριξης της ισλαμικής ευαισθητοποίησης. Για παράδειγμα, ο Υπουργός Εξωτερικών του Καζακστάν, Μαράτ Ταζίν, τόνισε πρόσφατα ότι το Καζακστάν αποδίδει σημασία στη χρήση του «θετικού δυναμικού Ισλάμ, της εκμάθησης της ιστορίας, του πολιτισμού και της κληρονομιάς του».

Οι σοβιετικές αρχές προσπάθησαν να ενθαρρύνουν μια ελεγχόμενη μορφή Ισλάμ υπό την Πνευματική Διοίκηση των Μουσουλμάνων της Κεντρικής Ασίας και του Καζακστάν ως ενοποιητικής δύναμης στις κοινωνίες της Κεντρικής Ασίας, ενώ ταυτόχρονα απαγόρευσαν την πραγματική θρησκευτική ελευθερία. Μετά την ανεξαρτησία, η θρησκευτική δραστηριότητα έχει αυξηθεί σημαντικά. Η κατασκευή τζαμιών και θρησκευτικών σχολείων επιταχύνθηκε τη δεκαετία του 1990, με οικονομική βοήθεια από την Τουρκία, την Αίγυπτο και, κυρίως, τη Σαουδική Αραβία.[14] Το 1991 λειτουργούσαν 170 τζαμιά με περισσότερα από τα μισά να είναι νεόκτιστα. Εκείνη την περίοδο, περίπου 230 μουσουλμανικές κοινότητες ήταν ενεργές στο Καζακστάν. Από τότε ο αριθμός των τζαμιών αυξήθηκε σε 2.320 (το 2013).[15] Το 2012, ο Πρόεδρος του Καζακστάν παρουσίασε το νέο Τζαμί Σουλτάνου Αζρέτ στην πρωτεύουσα, το οποίο είναι η μεγαλύτερη μουσουλμανική εγκατάσταση λατρείας στην Κεντρική Ασία.[16]

Το Ισλάμ και το κράτος Επεξεργασία

Το 1990, ο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, τότε Πρώτος Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος του Καζακστάν, δημιούργησε μια κρατική βάση για το Ισλάμ, απομακρύνοντας το Καζακστάν από την εξουσία του Μουσουλμανικού Συμβουλίου της Κεντρικής Ασίας, της θρησκευτικής διοίκησης που είχε εγκριθεί από τη Σοβιετική Ένωση και πολιτικά προσανατολισμένη για όλη την Κεντρική Ασία. Αντ΄ αυτού, ο Ναζαρμπάγεφ δημιούργησε ένα ξεχωριστό μουφτάτο, ή θρησκευτική αρχή, για τους Μουσουλμάνους του Καζακστάν.[17]

Με γνώμονα τις ισλαμικές κυβερνήσεις του γειτονικού Ιράν και του Αφγανιστάν, οι συγγραφείς του συντάγματος του 1993 απαγόρευαν συγκεκριμένα τα θρησκευτικά πολιτικά κόμματα. Το σύνταγμα του 1995 απαγορεύει οργανώσεις που επιδιώκουν να διεγείρουν φυλετικές, πολιτικές ή θρησκευτικές διενέξεις και επιβάλλουν αυστηρό κυβερνητικό έλεγχο στις ξένες θρησκευτικές οργανώσεις. Όπως και ο προκάτοχός του, το σύνταγμα του 1995 ορίζει ότι το Καζακστάν είναι ένα κοσμικό κράτος. Έτσι, το Καζακστάν είναι το μόνο κράτος της Κεντρικής Ασίας του οποίου το σύνταγμα δεν αποδίδει ειδικό καθεστώς στο Ισλάμ. Ωστόσο, το Καζακστάν εντάχθηκε στον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης τον ίδιο χρόνο. Αυτή η θέση βασίστηκε στην εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης του Ναζαρμπάγεφ, όπως και σε εσωτερικούς λόγους. Έχοντας επίγνωση των δυνατοτήτων επένδυσης από τις μουσουλμανικές χώρες της Μέσης Ανατολής, ο Ναζαρμπάγεφ επισκέφθηκε το Ιράν, την Τουρκία και τη Σαουδική Αραβία. Ταυτόχρονα, προτίμησε να μετατρέψει το Καζακστάν σε γέφυρα μεταξύ της Μουσουλμανικής Ανατολής και της Χριστιανικής Δύσης. Για παράδειγμα, αποδέχθηκε αρχικά μόνο το καθεστώς του παρατηρητή στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας (ΟΟΣ), όλα τα μέλη του οποίου είναι κυρίως μουσουλμανικά. Το πρώτο ταξίδι του προέδρου στη μουσουλμανική ιερή πόλη της Μέκκας, που πραγματοποιήθηκε το 1994, ήταν μέρος μιας διαδρομής που περιλάμβανε επίσης μια επίσκεψη στον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄ στο Βατικανό.[17]

Δείτε επίσης Επεξεργασία


Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

  • Μπιγκόζιν, Ουλάν. (2018). «Τοπική πολιτική και προστασία ενός ιερού ναού γενεαλογίας στο Καζακστάν.» Central Asian Affairs 5 (3): 233–252. https://doi.org/10.1163/22142290-00503003
  • Μπιγκόζιν, Ουλάν. (2019). «Πού είναι η τιμή μας;» Αθλητισμός, αρρενωπότητα και εξουσία στα Ισλαμικά Μέσα του Καζακστάν. Central Asian Affairs 6 (2-3): 189-205. https://doi.org/10.1163/22142290-00602006
  • Καραγιάννης, Εμανουήλ (Απρίλιος 2007). «The Rise of Political Islam in Kazakhstan: Hizb Ut-Tahrir Al Islami». Nationalism and Ethnic Politics 13 (2): 297–322. doi:10.1080/13537110701293567. 
  • Πριβράτσκι, Μπρους (2001). Muslim Turkistan: Kazak Religion and Collective Memory. Λονδίνο: Curzon.
  • Πριβράτσκι, Μπρους (2004). «'Turkestan Belongs to the Qojas': Local Knowledge of a Muslim Tradition». Στο: Dudoignon, Stephane. Devout Societies vs. Impious States. Βερολίνο: LIT Verlag. σελίδες 161–212. 
  • Ρόρλιχ, Αζάντε-Αϊσέ (June 2003). «Islam, Identity and Politics: Kazakhstan, 1990-2000». Nationalities Papers 31 (2): 157–176. doi:10.1080/00905990307127. https://archive.org/details/sim_nationalities-papers_2003-06_31_2/page/157. 
  • Σβαμπ, Βέντελ (Ιούνιος 2011). «Establishing an Islamic Niche in Kazakhstan: Musylman Publishing House and Its Publications». Central Asian Survey 30 (2): 227–242. doi:10.1080/02634937.2011.565229. 
  • Σβαμπ, Βέντελ (2012). «Traditions and Texts: How Two Young Women Learned to Interpret the Qur'an and Hadiths in Kazakhstan». Contemporary Islam 6 (2): 173–197. doi:10.1007/s11562-011-0177-4. 
  • Σβαμπ, Βέντελ (2015). "Ισλάμ, διασκέδαση και κοινωνική πρωτεύουσα στο Καζακστάν." Υποθέσεις Κεντρικής Ασίας 2 (1): 51–70. https://doi.org/10.1163/22142290-00201004
  • Σβαμπ, Βέντελ (2016). «Οπτικός πολιτισμός και Ισλάμ στο Καζακστάν: Η περίπτωση των κοινωνικών μέσων της Asyl Arna» Υποθέσεις Κεντρικής Ασίας 3 (4): 301–329. https://doi.org/10.1163/22142290-00304001
  • Σβαμπ, Βέντελ . (2019). " Η ρητορική της ισλαμικής συζήτησης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης του Καζακστάν." Υποθέσεις Κεντρικής Ασίας 6 (2-3): 166–188). https://doi.org/10.1163/22142290-00602005

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Central Asia: Kazakhstan. The World Factbook». Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2019. 
  2. «KAZAKHSTAN: Ahmadi(are not muslims) mosque closed, Protestants fined 100 times minimum monthly wage». Forum 18. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2014. 
  3. Kazakhstan - International Religious Freedom Report 2009 U.S. Department of State. Ανακτήθηκε στις 2009-09-07.
  4. «Section 1. Article 1. THE CONSTITUTION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2021. 
  5. Αταμπάκι, Τουράι. Central Asia and the Caucasus: transnationalism and diaspora, σελ. 24
  6. Ibn Athir, volume 8, σελ. 396
  7. Χονταρκόφσκι, Μιχαΐλ. Russia's Steppe Frontier: The Making of a Colonial Empire, 1500-1800, σελ. 39.
  8. 8,0 8,1 Έμπερ, Κάρολ Ρ. και Μέλβιν Έμπερ. Encyclopedia of Sex and Gender: Men and Women in the World's Cultures, σελ. 572
  9. Χάντερ, Σίριν. "Islam in Russia: The Politics of Identity and Security", σελ. 14
  10. Φαρά, Σέζαρ E. Islam: Beliefs and Observances, σελ. 304
  11. Φαρά, Σέζαρ E. Islam: Beliefs and Observances, σελ. 340
  12. Πέιτζ, Κόγκαν. Asia and Pacific Review 2003/04, σελ. 99
  13. Αταμπάκι, Τουράι. Central Asia and the Caucasus: transnationalism and diaspora.
  14. «From the article "Kazakhstan, Islam in" in Oxford Islamic Studies Online». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2021. 
  15. «Kazakhstan leads in number of mosques in Central Asia». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-25. https://web.archive.org/web/20210125235723/https://baigenews.kz/en/news/obshchestvo/kazakhstan_leads_in_number_of_mosques_in_central_asia. Ανακτήθηκε στις 2018-01-02. 
  16. «Kazakhs Open Huge New Mosque». RadioFreeEurope/RadioLiberty. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. 
  17. 17,0 17,1 Country Study - Kazakhstan Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου