Η ιστρορομανική είναι μια ρομανική γλώσσα που μιλιέται σε λίγα χωριά της χερσονήσου της Ιστρίας, στη Βόρεια Ανδριατική, από περίπου 1.000 άτομα. Θεωρείται σύμφωνα με την UNESCO σοβαρά απειλούμενη με εξαφάνιση γλώσσα. Έχει περισσότερες ομοιότητες με τη ρουμανική απ' ό,τι η κουτσοβλαχική και η μογλενίτικη. Μια από τις ιδιαιτερότητές της είναι ο φαινόμενο του ρωτακισμού. Ορισμένοι γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι οι Ιστρορομάνοι εγκαταστάθηκαν στην Ιστρία πριν 600 χρόνια ερχόμενοι από την Τρανσυλβανία. Κάποιες δάνειες λέξεις πάντως οδηγούν στο συμπέρασμα πως πριν καταλήξουν στην Ιστρία, οι Ιστρορομάνοι είχαν μείνει για ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στη Βόρεια Δαλματία. Η πρώτη ιστορική μαρτυρία για τους Ιστρορομάνους τοποθετείται το 1329 από σερβικά χρονικά που αναφέρουν την ύπαρξη βλάχικου πληθυσμού σε αυτή τη περιοχή.