Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών

{{WikidataCoord}} – missing coordinate data

Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών
Είδοςερευνητικό ινστιτούτο, εκπαιδευτικό ίδρυμα και αρχαιολογικό ινστιτούτο
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Αθηναίων
ΧώραΕλλάδα
Έναρξη κατασκευής1909[1]
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Ο Δίσκος της Φαιστού που βρέθηκε κατά τη διάρκεια των ιταλικών ανασκαφών στο μινωικό παλάτι

Η Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών (ιταλ.:Scuola Archeologica Italiana di Atene, αρκτ.: SAIA) είναι ένας οργανισμός που εποπτεύει και συντονίζει αρχαιολογικές αποστολές στην Ελλάδα, οι οποίες αναπτύσσονται από ιταλικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.

«Σκοπός της Σχολής είναι να προωθήσει την ανώτατη αρχαιολογική μόρφωση, να εφοδιάσει τους αποφοίτους της Σχολής Αρχαιολογίας της Ρώμης και τους πτυχιούχους των κλασσικών σπουδών των Ιταλικών Πανεπιστημίων και των Ανωτέρων Ινστιτούτων το μέσο της για να τελειοποιήσουν τις σπουδές γενικότερα αρχαιολογίας, και ελληνικών αρχαιοτήτων ειδικότερα, καθώς επίσης και να μπορέσουν να εξερευνήσουν την ελληνική ανατολή με ταξιδιά, έρευνες και ανασκαφές. Αυτή θα εξυπηρετήσει ακόμα σαν κέντρο και σταθμός των ιταλών αρχαιολόγων που πηγαίνουν στην Ελλάδα για ειδικές σπουδές, θα είναι μέρος συναντήσεων μεταξύ ιταλών και ελλήνων λογίων, και το μέσο για να διευκολυνθούν και να παγιωθούν οι επιστημονικές σχέσεις μεταξύ των δύο εθνών που έχουν κοινούς τους δεσμούς και τις παραδόσεις του κλασσικού πολιτισμού» (άρθρο 2 του κανονισμού προσαρτημένου στον ιδρυτικό νόμο της Σχολής).

Είναι απαραίτητο να καταγραφεί ένα μεγάλο διάστημα επισκέψεων ιταλών επιστημόνων στην Ελλάδα πριν από την επίσημη έναρξη των δραστηριοτήτων της Σχολής το 1909 (ήδη απ΄τον 15ο αιώνα αν σκεφτεί κανείς τον Κυριακό τον Αγκωνίτη). Το 1884 έχουμε το ξεκίνημα της μοντέρνας ιταλικής αρχαιολογικής εποχής στην Ελλάδα με την ανακάλυψη της Μεγάλης επιγραφής της Γόρτυνας στην Κρήτη από τον Φεντερίκο Χάλμπχερ, μαθητή του Ντομένικο Κομπαρέτι (Domenico Comparetti), όταν δηλαδή οι φοιτητές του τρίτου έτους της Scuola di Specializzazione di Roma πήγαιναν τακτικά πια στην Ελλάδα για να εκπαιδευτούν. Έτσι την 9 Μαΐου 1909 σύμφωνα με την ιταλική βουλή «Έχει ιδρυθεί στην Ελλάδα, με έδρα την Αθήνα, ένα Ιταλικό Ινστιτούτο Αρχαιολογίας με το όνομα Scuola Archeologica Italiana di Atene», η οποία αντικαθιστούσε την προηγούμενη Ιταλική Αρχαιολογική Αποστολή στην Κρήτη (Missione Archeologica Italiana di Creta) που είχε ιδρυθεί δέκα χρόνια πριν.

Ο πρώτος διευθυντής της Σχολής θα είναι ο Λουίτζι Περνιέρ. Οι πρώτες εργασίες της Σχολής ήταν φυσικά στην Κρήτη, και κυρίως σε Γόρτυνα, Πρινιά, Φαιστό και Αγία Τριάδα. Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο ο νέος διευθυντής της Σχολής, ο ιστορικός τέχνης Αλεσσάντρο ντέλλα Σέτα, εγκαινίασε μία νέα εποχή των ιταλικών καθηκόντων στο Αιγαίο με το ξεκίνημα νέων ανασκαφών στη Λήμνο (στην πόλη Ηφεστία και κυρίως στην Πολιόχνη).

Μετά την περίοδο του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, που σημαδεύτηκε από την απομάκρυνση του Ντέλλα Σέτα λόγω του ότι ήταν εβραίος, και από τη σύλληψη του διαδόχου του Λουτσάνο Λαουρέντσι από τους γερμανούς, μία νέα εποχή ξεκινούσε για τη Σχολή που χαρακτηρίστηκε από τη διεύθυνση του Ντόρο Λέβι, η οποία διήρκεσε τριάντα χρόνια. Συνεχίζονται σ'αυτό το διάστημα οι ανασκαφές στο μεγάλο μινωικό παλάτι της Φαιστού, και γίνονται έρευνες στην Ιασό (Τουρκία). Από το 1977 ως το 2000 η διεύθυνση περνά στον Αντόνιο ντι Βίτα, και εμβαθύνονται οι μελέτες πάνω στον ελληνικό αποικισμό και στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδος, νοτίου Ιταλίας και Σικελίας κατά τους πρώτους αιώνες του ελληνικού πολιτισμού. Ταυτόχρονα ξαναρχίζουν οι αρχαιολογικές εξερευνήσεις στη Γόρτυνα, αλλά γίνονται και μελέτες πάνω στην ενασχόληση των ιταλών αρχαιολόγων κατά τη διάρκεια της ιταλικής κτήσης των Δωδεκανήσων. Από το 2000 διευθυντής της Σχολής είναι ο Εμανουέλε Γκρέκο.

Η διοικητική έδρα της Σχολής βρίσκεται στη Ρώμη (via San Michele 22), ενώ η επιστημονική της έδρα είναι στην Αθήνα (Παρθενώνος 14).

Ανασκαφές

Επεξεργασία

Αυτή την περίοδο η Σχολή αναπτύσσει δραστηριότητες στη Γόρτυνα, στη Λήμνο και στη Θουρία.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Di Vita, A., L'Archeologia Italiana in Grecia στο Il Veltro, 1-2, XXVII, 1983, 267-280
  • AA.VV, Creta antica.Cento anni di archeologia italiana(1884-1984), Roma 1984
  • Beschi, L., La cultura antiquaria italiana a Creta: premessa di un impegno scientifico στο AA.VV, Creta antica.Cento anni di archeologia italiana (1884-1984), Roma 1984, 19-26
  • La Rosa, V. ( a c. di), All'ombra dell'Acropoli: generazioni di archeologi fra Grecia e Italia, Atene 1995
  • Livadiotti, M. - Rocco, G. ( a c. di), La presenza italiana nel Dodecanneso tra il 1912 ed il 1948, Catania 1996
  • Di Vita, A., La politica archeologica dell'Italia in Grecia dall'Unità ad oggi in Etienne, R. (ed.), Les Politiques de l'Archéologie du Milieu du XIX à l'Orée du XXI, Athènes, 2000, 255-270
  • Greco, E. - Benvenuti, A., Scavando nel passato. 120 anni di archeologia italiana in Grecia, Atene 2005
  • Κόρκα, E. κ.α., Ξένες αρχαιολογικές σχολές στην Ελλάδα: 160 χρόνια, Αθήνα 2005

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  1. www.scuoladiatene.it/saia/storia/cronologia.html. Ανακτήθηκε στις 6  Νοεμβρίου 2021.