Ιωάννης Αργυρόπουλος

Βυζαντινός λόγιος

Ο Ιωάννης Αργυρόπουλος (1415 - 26 Ιουνίου 1487)[14] ήταν ένας από τους σπουδαιότερους Βυζαντινούς λόγιους του 15ου αιώνα που δίδαξαν την ελληνική γλώσσα και φιλοσοφία στην Ιταλία και θεωρείται από τους πιο άξιους συνεχιστές του έργου του Μανουήλ Χρυσολωρά. Δίδαξε τους άρχοντες της Φλωρεντίας που καλλιέργησαν το πρωτοποριακό πνεύμα της Αναγέννησης.

Ιωάννης Αργυρόπουλος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ιωάννης Αργυρόπουλος (Ελληνικά)
Γέννηση1415[1][2][3] ή 1416[4][5][6]
Κωνσταντινούπολη[7]
Θάνατος26  Ιουνίου 1487[1]
Ρώμη[7] ή Φλωρεντία[8]
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
λατινική γλώσσα[9][10]
αρχαία ελληνικά[9]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Πάδοβας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
φιλόσοφος
καθηγητής[11]
φιλόλογος[11]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Φλωρεντίας
Πανεπιστήμιο της Πάδοβας[12]
Florentine Studium[13]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΡωμαίος συγκλητικός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Ο Ιωάννης Αργυρόπουλος ενώ διδάσκει Ιατρική (1448)

Η ζωή του Επεξεργασία

Γεννήθηκε γύρω στο 1415 στην Κωνσταντινούπολη και από μικρός εντάχθηκε στους κόλπους της εκκλησίας. Ενώ ήταν διάκονος πήρε μέρος στη Σύνοδο της Φλωρεντίας(1438-1439) όπου για πρώτη φορά ήρθε σε επαφή με τους σημαντικότερους δυτικούς λόγιους εκείνης της εποχής. Το 1443 πήγε στην Πάντοβα όπου έμαθε λατινικά. Επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου τα τελευταία χρόνια πριν την Άλωση διακρίθηκε ως ηγέτης των Ενωτικών. Υποστήριξε το 1449 το νέο αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΙΑ Παλαιολόγο και του αφιέρωσε τιμητική δημόσια ομιλία[15].

Μετά την Άλωση έφυγε και πήγε στην Φλωρεντία όπου προσχώρησε στον Καθολικισμό και προσελήφθη από τον Κοσμά των Μεδίκων, τον τότε ηγέτη της πόλης, για να διδάξει την αρχαία ελληνική στον εγγονό του Λαυρέντιο το Μεγαλοπρεπή(Λορέντσο στα ιταλικά). Εκεί γνώρισε και τον ουμανιστή Μαρσίλιο Φιτσίνο. Όταν το 1469 ο Λορέντσο ανέλαβε τη διοίκηση της Φλωρεντίας, ανέθεσε στον Αργυρόπουλο τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και φιλοσοφίας στην επονομαζόμενη Πλατωνική Ακαδημία. Η διδασκαλία του Αργυρόπουλου έδωσε αίγλη στην Ακαδημία και πολλοί νέοι Ιταλοί συνέρρεαν στην Φλωρεντία για να ενταχθούν στους κύκλους του βυζαντινού λόγιου. Μεταξύ αυτών ο Ντονάτο Ατσαγιόλι, ο Άντζελο Πολιτσιάνο και ο Ιωάννης Μαρία Φίλελφος (γιος του Ιταλού ουμανιστή Φραγκίσκο Φίλελφο.

Ο Ιωάννης Αργυρόπουλος δίδαξε στη Φλωρεντία μέχρι το 1471 που εγκατέλειψε την πόλη εξαιτίας της πανώλης,από την οποία έχασε δύο από τα τέσσερα παιδιά του. Τον διαδέχτηκε αρχικά ο Ανδρόνικος Κάλλιστος και τελικά το 1475 ο Δημήτριος Χαλκοκονδύλης.

Έπειτα πήγε στην αυλή του Ούγγρου βασιλιά Ματθία Κορβίνου για να διδάξει ελληνικά αλλά δεν έμεινε για πολύ καιρό. Στη συνέχεια πήγε στη Ρώμη όπου κι εγκαταστάθηκε. Προσωρινά πέρασε κι απ τη Φλωρεντία (1474). Τελικά πέθανε στη Ρώμη το 1487 σε απόλυτη ένδεια έχοντας φτάσει στο σημείο να πουλήσει τα βιβλία του για να ζήσει. Ο γιος του Ισαάκιος διακρίθηκε ως μουσικός και ως κατασκευαστής εκκλησιαστικών οργάνων.

Το έργο του Επεξεργασία

Ο Αργυρόπουλος ασχολήθηκε,εκτός από τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και φιλοσοφίας, και με τη συγγραφή και την μετάφραση βιβλίων.Τα σπουδαιότερα συγγράματα του ήταν:

  1. Εκκλησιαστικά ποιήματα
  2. Περί συλλογισμού
  3. Περί Αριστοτελικής φιλοσοφίας
  4. Περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος προς τον Δούκα Νικόλαο Νοταρά
  5. Λόγος περιττής συνόδου της Φλωρρεντίας
  6. Λύσεις φιλοσοφικών ζητημάτων προς τους εκ Κύπρου προτείναντας
  7. Σχόλια εις τα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλους
  8. Μονωδία για τον Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγο (1425-1448), στην οποία θρήνησε την απώλεια του αυτοκράτορα, του οποίου το έργο τον έκανε να μοιάζει με βασιλιά ήλιο της Ελλάδος.[16]

Οι σπουδαιότερες μεταφράσεις του Αργυρόπουλου από τα ελληνικά στα λατινικά ήταν:
1. Αριστοτέλους:

  • Περί φυσικής ακροάσεως
  • Ηθικά Νικομάχεια
  • Περί ουρανού
  • Περί γεννέσεως και φθοράς
  • Μετεωρολογικά
  • Περί ψυχής
  • Περί αισθήσεως
  • Περί μνήμης


2. Βασιλείου του Μεγάλου

  • Ομιλία εις εξαήμερον

Ο Αργυρόπουλος θαύμαζε τον Αριστοτέλη,χωρίς όμως να απορρίπτει τον Πλάτωνα και δίδαξε με την ίδια επιτυχία και τους δύο Έλληνες φιλοσόφους στην Ιταλία . Το μάθημα του στο πανεπιστήμιο θεωρούταν πρωτοποριακό, καθώς οι μαθητές του, αφού κρατούσαν σημειώσεις κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας, πήγαιναν αργότερα στο σπίτι και του υπέβαλλαν τις απορίες και τις ερωτήσεις τους.

Επίσης ο Αργυρόπουλος, γνωρίζοντας πολύ καλά την Λατινική,είχε τη δυνατότητα να κρίνει και να σχολιάζει τους Ρωμαίους φιλοσόφους. Είχε διαβάσει τον Κικέρωνα, για τον οποίο έκανε αρνητικά σχόλια υποστηρίζοντας ότι η φήμη του ήταν υπερβολική.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 (Ισπανικά) Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes. 18267. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Store norske leksikon» (Μποκμάλ, Νεονορβηγικά) Johannes_Argyropulos.
  4. 4,0 4,1 Catalogue of the Library of the Pontifical University of Saint Thomas Aquinas. 46093. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. 5,0 5,1 digitale.beic.it/primo_library/libweb/action/search.do?fn=search&vid=BEIC&vl%283134987UI0%29=creator&vl%28freeText0%29=Argyropoulos+Iohannes. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. 6,0 6,1 Κεντρικό Ινστιτούτο για τον Ενιαίο Κατάλογο Ιταλικών Βιβλιοθηκών και για Βιβλιογραφικές Πληροφορίες: «EDIT 16: censimento nazionale delle edizioni italiane del XVI secolo» (Ιταλικά) Κεντρικό Ινστιτούτο για τον Ενιαίο Κατάλογο Ιταλικών Βιβλιοθηκών και για Βιβλιογραφικές Πληροφορίες. Ρώμη. 1056.
  7. 7,0 7,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 100948375. Ανακτήθηκε στις 24  Φεβρουαρίου 2023.
  8. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2008458721. Ανακτήθηκε στις 29  Ιανουαρίου 2023.
  9. 9,0 9,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2008458721. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  10. CONOR.SI. 59138147.
  11. 11,0 11,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2008458721. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  12. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  13. enlightenedmedialities.wikibase.cloud/wiki/Item:Q202.
  14. John Argyropoulos Encyclopædia Britannica
  15. Nicol, Donald M. (9 Μαΐου 2002). The Immortal Emperor: The Life and Legend of Constantine Palaiologos, Last Emperor of the Romans. Cambridge University Press. ISBN 9780521894098. 
  16. [https://amitos.library.uop.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/5054/%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20.pdf?sequence=1 ΚΟΥΚΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΠΟΛΕΩΝ: Η ΡΗΤΟΡΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ (13ος-15ος ΑΙ.) Διδακτορική Διατριβή, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών, Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών, σ. 254]

Πηγές Επεξεργασία

  • Ε/Ιστορικά, ένθετο Ελευθεροτυπίας, Έλληνες διαπρέψαντες στη Δύση, 29 Ιανουαρίου 2004
  • Εγκυκοπαιδεία Δομή, τόμος 2, σελ. 261-262, λήμμα: Ιωάννης Αργυρόπουλος