Ιωάννης Μαυρομιχάλης (Σκυλογιάννης)

αγωνιστής στα Ορλωφικά

Ο Ιωάννης Μαυρομιχάλης (1726 - 1769), ή αλλιώς Σκυλογιάννης, ήταν Έλληνας αγωνιστής, γόνος της σπουδαίας μανιάτικης οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων, η προεπαναστατική δράση της οποίας άρχισε με τον Ιωάννη Μαυρομιχάλη.

Ιωάννης Μαυρομιχάλης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1726
Θάνατος1769
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΟικογένειαΟικογένεια Μαυρομιχάλη

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Ο Ιωάννης Μαυρομιχάλης ήταν γιος του Γεωργάκη Μαυρομιχάλη και εγγονός του Έξαρχου Μαυρομιχάλη. Γιος αυτού ήταν ο Σιουκούρ Μαυρομιχάλης, εξισλαμισμένος, υποστράτηγος του τούρκικου πεζικού. Έλαβε από τους Μανιάτες το παρωνύμιο Σκυλογιάννης από το ατρόμητο του χαρακτήρα του. Στην περίοδο των Ορλωφικών ήταν ο κύριος άρχοντας (Κεφαλάς) της Μάνης όταν και έλαβε ενεργό μέρος τόσο στο στάδιο της προπαρασκευής, όσο και κατά την εξέγερση, αν και είχε προβλέψει τη δυσμενή της κατάληξη.

Περί τα τέλη του 1766 αποβιβάστηκε στο Λιμένι (Οίτυλο), της Μάνης ο Γεώργιος Παπαζώλης, φερόμενος ως απεσταλμένος της Αυτοκράτειρας της Ρωσίας Αικατερίνης Β΄, προκειμένου να μυήσει τον άρχοντα του τόπου και τους Μανιάτες οπλαρχηγούς στην προετοιμασία για την επικείμενη εξέγερση κατά των Τούρκων, παραμένοντας για το σκοπό αυτό μερικούς μήνες στην περιοχή. Στις συσκέψεις που ακολούθησαν την περίοδο εκείνη ο Ιωάννης Μαυρομιχάλης του εξέθεσε την πραγματική κατάσταση του τόπου καθώς και τις αδυναμίες για την ανάληψη ενός τέτοιου εγχειρήματος κυρίως ένεκα των μεγάλων διενέξεων που υπήρχαν μεταξύ των Κεφαλάδων (των κυρίαρχων οικογενειών, όπως καλούνταν τότε στη Μάνη). Ο Γ. Παπαζώλης προκειμένου να κάμψει τις αναστολές αυτές μεταξύ άλλων υποστήριζε ότι «η Μεγάλη Αυτοκράτειρα Αικατερίνη υποστηρίζει την ελληνική θρησκεία και ότι όλα τα βασίλεια της Ευρώπης συμφώνησαν να καταστρέψουν το τουρκικό κράτος, (την Οθωμανική Αυτοκρατορία) και σε μια τέτοια περίπτωση σεις (οι Μανιάτες) υπερασπιστές της ελευθερίας, θα πρέπει να πρωτοστατήσετε δίνοντας το παράδειγμα και στους υπόλοιπους Έλληνες». Στις αναστολές όμως του Ι. Μαυρομιχάλη αντέδρασαν οι λοιποί οπλαρχηγοί.
Όταν ο Ι. Μαυρομιχάλης ζήτησε από τον Γ. Παπαζώλη κάποια συστατική επιστολή ή τίτλο για αυτά που υποστήριζε εκείνος δεν είχε τίποτα να επιδείξει. Τελικά ο Ι. Μαυρομιχάλης διαβλέποντας την προχειρότητα των λόγων εκείνων αντιπρότεινε πως αν δεν καταπλεύσουν προηγουμένως ρωσικά πλοία με στρατό και με ανάλογο εξοπλισμό για τους Μανιάτες αγωνιστές εξέγερση δεν πρόκειται να εκδηλωθεί. Με τον όρο αυτόν συμφώνησαν τότε και όλοι οι Μανιάτες οπλαρχηγοί (καπεταναίοι).

Αυτός, παίρνοντας μέρος στην επανάσταση του Ορλώφ, πολιόρκησε τη Μεθώνη και την Κορώνη. Όμως, από τα ελάχιστα πλοία και τον ολιγάριθμο ρωσικό στρατό που στάλθηκαν για ενίσχυση των επαναστατών, παρά των συμφωνημένων, διαφώνησε με τους απεσταλμένους της Αυτοκράτειρας Αικατερίνης Β΄. Έτσι όταν πληροφορήθηκε ότι οθωμανικό εκστρατευτικό σώμα υπό τον Αλβανό Χατζή Οσμάν εισέβαλε στην Πελοπόννησο, έλυσε την πολιορκία των δύο φρουρίων και άρχισε να παίρνει όλα τα δυνατά μέτρα συγκεντρώνοντας τους άνδρες του στη περιοχή του Αλμυρού, για την προστασία της Μάνης.

Έχοντας υπό την ηγεσία του σώμα 400 Μανιατών, έδωσε γενναία αλλά άνιση μάχη, επί τριήμερο, στο Ριζόμυλο, νότια της Μεσσήνης, προσπαθώντας να ανακόψει πολυπληθέστερο στρατό 8.000 Αλβανών, ερχόμενων από τη Μεθώνη. Μόλις 24 Μανιάτες με τον αρχηγό τους επέζησαν από τη μάχη αυτή όπου συνέχισαν σε οχυρωμένους σε πύργους του Νησιού, ιδιαίτερα από τον Μελίπυργο την απεγνωσμένη άμυνα επί ακόμη ένα διήμερο, επιφέροντας σοβαρές απώλειες στον εχθρό. Στην μάχη εκείνη σκοτώθηκε και ο Γεώργιος Φλέσσας, παππούς του Παπαφλέσσα. Διαπιστώνοντας όμως ο εχθρός το αδύνατο της κατάληψης του Μελίπυργου πυρπόλησαν αυτό εξαναγκάζοντας τους υπερασπιστές του να εξέλθουν ξιφήρεις εν μέσω του εχθρού και να πέσουν όλοι ηρωικά μαχόμενοι.

Κατά μία παράδοση, πιάστηκε ζωντανός ο ίδιος ο Σκυλογιάννης μαζί με έναν από τους γιούς του. Κατ΄ άλλη μόνο ο ένας από τους γιους του Μαυρομιχάλη που φέρεται να εξισλαμίστηκε και να διορίστηκε αργότερα Σουκιούρ-μπεης στο Αιγαίο. Στη συνέχεια το Νησί λεηλατήθηκε και καταστράφηκε από τους Αλβανούς.[1][2]

Κατά μία παλαιότερη εκδοχή, μετά την ήττα στον Ριζόμυλο, ο Μαυρομιχάλης με τα 24 παλικάρια του και τους γιους του αποσύρθηκαν στον Μελίπυργο της Μεσσηνίας (δυτικά της Καλαμάτας) και για δύο μερόνυχτα αντιστέκονταν στον εχθρό, προξενώντας του μεγάλες απώλειες. Τελικά, οι Τούρκοι κατόρθωσαν κι έβαλαν φωτιά στον πύργο, αναγκάζοντας τους υπερασπιστές του να κάνουν έξοδο με τα σπαθιά και να πέσουν όλοι τους από τα εχθρικά πυρά.

Λέγεται πως ο Σκυλογιάννης υπήρξε ένας από τους εραστές της τσαρίνας Αικατερίνης Β΄, κάτι που δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένο και αμφισβητείται.

Υποσημειώσεις Επεξεργασία

  1. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΑ, Εκδοτική Αθηνών, 1972, σελ. 75
  2. Για το ότι ο Σκυλογιάννης δεν πιάστηκε στο Μελίπυργο, όπως αναφέρει η εναλλακτική εκδοχή, βλ. και Ι. Σφηκόπουλος, Τα μεσαιωνικά κάστρα του Μορηά, Αθήναι, 1968, 1987 (β' έκδοση), σελ. 353