Ιωάννης Μαυρόπους
Ο Ιωάννης Μαυρόπους (π. 1000 - μετά το 1070) ήταν Έλληνας ποιητής, υμνογράφος και συγγραφέας επιστολών και ρητορικών λόγων. Έγινε Μητροπολίτης Ευχαΐτων και τιμάται ως άγιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 5 Οκτωβρίου.
| Ιωάννης Μαυρόπους | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 990 (περίπου) ή 1000 (περίπου) Παφλαγονία |
| Θάνατος | 1070 (περίπου) Κωνσταντινούπολη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Eορτασμός αγίου | 5 Οκτωβρίου |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | μεσαιωνική ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιερέας ποιητής |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | μητροπολίτης |
Βιογραφία Επεξεργασία
Γεννήθηκε στην Παφλαγονία περί το 1000 και ήλθε στην Κωνσταντινούπολη, όπου γρήγορα κέρδισε φήμη ως διδάσκαλος. Μεταξύ των μαθητών του ο πιο διάσημος ήταν ο Μιχαήλ Ψελλός. Αυτός τον σύστησε στον Κωνσταντίνο Θ΄ Μονομάχο (1042-55). Για δύο έτη ο Μαυρόπους ανήκε στον ευνοούμενο κύκλο των ποιητών και λογίων, που ο Αυτοκράτορας αυτός συγκέντρωσε στην Αυλή του, όπου ο Ιωάννης ήταν ο ρήτορας. Από άγνωστη αιτία, ο Μαυρόπους αιφνίδια εξέπεσε της εύνοιας του Αυτοκράτορα περί το 1050 και ορίστηκε χωρίς τη θέλησή του Μητροπολίτης στα Ευχάιτα της Παφλαγονίας[1]. Σε πολλές επιστολές του ο Μαυρόπους παραπονείται για την «έντιμη εξορία» του και ζητά από τον Ψελλό να παροτρύνει τους επόμενους Αυτοκράτορες να τον ανακαλέσουν στη Βασιλεύουσα. Αυτό επιτεύχθηκε στο τέλος της ζωής του· αποσύρθηκε στη μονή της Αγίας Πέτρας της Κωνσταντινούπολης και μάλλον απεβίωσε στη δεκαετία του 1070.
Έργα Επεξεργασία
Φαίνεται ότι ο Μαυρόπους είχε ετοιμάσει κατά τη ζωή του μία συλλογή των έργων του. Το χειρόγραφο Vaticano Greco 676 είναι πολύ πιστό αντίγραφο αυτής της συλλογής. Η συλλογή αυτή αποτελείται από 99 ποιήματα (επιγράμματα, αντιρρητικά και αυτοβιογραφικά ποιήματα, έμμετρους επικήδειους λόγους), 77 επιστολές και 13 ομιλίες (θρησκευτικού κυρίως περιεχομένου).
Εκτός αυτών των έργων ο Μαυρόπους συνέθεσε μία τεράστια ποσότητα λειτουργικών κανόνων. Ο Μαυρόπους θεωρείται ο πρόδρομος της νέας πνευματικής άνθισης των μέσων του 11ου αιώνα. Ο χαρακτηριστικός συνδυασμός κλασσικού πολιτισμού και θρησκευτικής ευλάβειας τον συνδέει με τον μαθητή του Ψελλό και σύγχρονούς του, όπως τον Χριστόφορο τον Μυτιληναίο. Ένα ιδιαίτερο θέμα στα ποιήματα και τις επιστολές του είναι οι διακυμάνσεις και κίνδυνοι της δημόσιας ζωής και της πολιτικής σταδιοδρομίας, που αντανακλά την κοινωνία της εποχής του.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Σκιαδαρέση, Αγγελική-Μαριάνθη (2019). Η αφηγηματική αποτύπωση της εικόνας του αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Θ' Μονομάχου μέσα στη Χρονογραφία του Μιχαήλ Ψελλού. Αθήνα: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) - Φιλοσοφική Σχολή. σελ. 8. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2024.
Πηγές Επεξεργασία
- Hussey J.M., "The Writings of John Mauropus", in: Byzantinische Zeitschrift vol. 44 (1951).
- Karpozilos A., Συμβολή στη μελέτη του βίου και του έργου του Ιωάννη Μαυρόποδος, Ioannina 1982.
- Karpozilos, Ap., “The Biography of Ioannes Mauropous Again.” Ελληνικά 44 (1994): 51–60.
- Anastasi R., Giovanni Mauropode, metropolita di Euchaita, Canzoniere, Catania 1984 (Italian translation of the poems).
- Anastasi R., "Su Giovanni d'Euchaita'", Siculorum Gymnasium 29 (1976) 19-49.
- Lauritzen, F., “Christopher of Mytilene’s Parody of the Haughty Mauropous.” Byzantinische Zeitschrift 100, no. 1 (2007): 125–32.
- Lefort J., "Rhétorique et politique. Trois discours de Jean Mauropous en 1047", Travaux et mémoires 6 (1976) 265-303.
- Lemerle, P., “Le Gouvernement des Philosophes: L’enseignement, Les écoles, La Culture.” In Cinq études sur le Xle siècle Byzantin, 195–258. Paris: CNRS, 1977.
- Livonos, C., “Exile and Return in John Mauropous, Poem 47.” Byzantine and Modern Greek Studies 32, no. 1 (2008): 38–49.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Johannis Euchaitarum metropolitae quae supersunt in cod. Vaticano graeco 676 Ed. P. de Lagarde and J. Bollig. Berlin 1882 (Standard modern edition).
- Karpozilos A., The Letters of Ioannes Mauropous, Metropolitan of Euchaita. Ed. and trans. Apostolos Karpozilos (Thessalonike: Association for Byzantine Research, 1990).
- Follieri E., "The 'Living Heirmologion' in the Hymnographic Production of John Mauropus, Metropolitan of Euchaita", Studies in Eastern Chant 4 (1979) 54-75 (for references to publications of liturgical works).
- Tre canoni di Giovanni Mauropode in onore di santi militari. Ed. and trans. Francesco d’Aiuto (Rome: Accademia Nazionale dei Lincei, 1994).
- Ufficio di Giovanni Mauropode Euchaita composto dal nipote Teodoro. Ed. Silvio Giuseppe Mercati, in Collectanea Byzantina (Rome: Dedalo Libr, 1970).
- Novella Constitutio saec. XI medii, quae est de schola juris Constantinopoli constituenda et legum custode creando, a Ioanne Mauropode conscripta a Constantino IX Monomacho promulgata. Ed. A. Salač (Prague, 1954).