Ιωάννης Προκίδας
Ο Ιωάννης της Προκίδας, ιταλικά: Giovanni da Procida, (1210 – 1298) ήταν Ιταλός μεσαιωνικός ιατρός και διπλωμάτης.
| Ιωάννης Προκίδας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1210[1] Σαλέρνο |
| Θάνατος | 1298[1] Ρώμη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Στέμμα της Αραγωνίας |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιατρός[1] πολιτικός[1] διπλωμάτης διδάσκων πανεπιστημίου |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | chancellor of the Crown of Aragon |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Γεννήθηκε στο Σαλέρνο και σπούδασε ιατρός στη Σκόλα Μέντικα. Υπήρξε διάσημος γιατρός για την ηλικία του και έλαβε θέση καθηγητή σε αυτό το πανεπιστήμιο. Έπεσε στην προσοχή του Φρειδερίκου Β΄ Χοενστάουφεν, ο οποίος ήταν προστάτης του πανεπιστημίου, και τελικά έγινε ο προσωπικός ιατρός του Φρειδερίκου Β΄ και τον παρακολούθησε μέχρι το τέλος του. [2] Ήταν επίσης προσωπικός ιατρός του καρδινάλιου Ιωάννη Ορσίνι, του μελλοντικού πάπα Νικολάου Γ΄. Έχοντας εκτιμηθεί για την ευφυΐα και τον ρεαλισμό του, ανέβηκε στις διπλωματικές βαθμίδες στο βασίλειο της Σικελίας των Χοενστάουφεν. Στην πραγματικότητα ήταν ο Ιωάννης Γ΄, γιος του Ιωάννη Β΄ της Προκίδας και της Κλεμένζας Λογκοτέτας, της οικογένειας των αρχόντων του νησιού Προκίδας (νησιού μεταξύ Νάπολης και νήσου Ίσκιας).
Αρχικά ήταν σύμβουλος του Φρειδερίκου Β΄ και του ανατέθηκε η εκπαίδευση του γιου του Φρειδερίκου Β΄, Μάνφρεντ. Ήταν στο πλευρό του Μάνφρεντ μέχρι την ήττα του στη μάχη του Μπενεβέντο το 1266. Εκείνη τη χρονιά πήγε στο Βιτέρμπο της Ιταλίας και κανόνισε το γάμο της κόρης του με τον Ναπολιτάνο Γουέλφο, Βαρθολομαίο Καρατσιόλο, και στη συνέχεια υπηρέτησε στον στρατό των Χοενστάουφεν. Μετά την ήττα των Χοενστάουφεν στο Tαλιακότσo δραπέτευσε στη Βενετία. Οι περιουσίες του κατασχέθηκαν από τον Κάρολο Α΄ και η γυναίκα και η κόρη του κακομεταχειρίστηκαν ή βιάστηκαν από τον Γάλλο ιππότη, που εστάλει να τους εκδιώξει και ένας από τους γιους του δολοφονήθηκε. [3] Το 1269 ή το 1270 βρισκόταν στη Γερμανία, προσπαθώντας να συγκεντρώσει υποστήριξη για την επιστροφή των Χοενστάουφεν στον θρόνο της Σικελίας. Ενώ οι υπάρχοντες θρύλοι της Σικελίας υπερισχύουν του ρόλου του Ιωάννη της Προκίδας στη δραματική πολιτική αυτής της εποχής, ο Στ. Ράνσιμαν συμφωνεί, ότι βρισκόταν στο επίκεντρο μιας «τεράστιας πολιτικής συνωμοσίας», για την υποστήριξη του Οίκου των Χοενστάουφεν (υποστηριζόμενης από τους Βυζαντινούς και τους Γενοβέζους συμμάχους τους) και εναντίον του Καρόλου Α΄ της Σικελίας και του συμμάχου του πάπα. [4]
Το 1279 και το 1280 ο Ιωάννης (ή, όπως υποστηρίζει ο Ράνσιμαν, ένας από τους γιους του κατ' εντολή του [5]) ταξίδεψε στη Σικελία για να στρέψει τη δυσαρέσκεια, υπέρ του βασιλιά Πέτρου Γ΄ της Αραγονίας και από εκεί στην Κωνσταντινούπολη, για να εξασφαλίσει την υποστήριξη του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου. Ο Μιχαήλ Η΄ αρνήθηκε να βοηθήσει τον βασιλιά της Αραγονίας χωρίς την παπική έγκριση και έτσι οι διπλωματικές προσπάθειες στράφηκαν στη Ρώμη, όπου κέρδισε τη συγκατάθεση του πάπα Νικολάου Γ΄, ο οποίος φοβόταν την άνοδο του Καρόλου Α΄ των Καπετιδών-Ανζού στο Μετζοτζιόρνο. Ο Ιωάννης της Προκίδας επέστρεψε στη συνέχεια στη Βαρκελώνη. Το αποτέλεσμα αυτών των ταξιδιών ήταν η σύνδεση του Βυζαντινού χρυσού και της Γενοβέζικης βοήθειας πίσω από τις Αραγονικές φιλοδοξίες στη Σικελία. Μέσω των μυστικών διπλωματικών ενεργειών του Ιωάννη, τέθηκαν οι προϋποθέσεις για την εξέγερση του 1282 των Σικελικών Εσπερινών, που κατέστρεψε τον σταυροφορικό στόλο εισβολής του Καρόλου Α΄ (με στόχο πρώτα την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης) στο αγκυροβόλιό του στη Μεσσήνη, παρέχοντας τις προϋποθέσεις για την ασφάλεια της Κωνσταντινούπολης και την ικανότητα του Πέτρου Γ΄ για να ανακτήσει το νησί.
Στις 2 Φεβρουαρίου 1283 ο Πέτρος Γ΄, ο οποίος είχε εισβάλει στη Σικελία στον απόηχο της εξέγερσης των Εσπερινών, όρισε τον Ιωάννη ως μέγα Καγκελάριο. Τέθηκε επικεφαλής του νησιού, όταν ο Πέτρος πήγε στη Γαλλία για να αντιμετωπίσει μια πρόκληση από τον Κάρολο Α΄ αργότερα εκείνο το έτος. Όλα αυτά δεν εμπόδισαν τον ηλικιωμένο διπλωμάτη να συνεχίσει την ξέφρενη δράση του στις ποικίλες Αυλές των μοναρχών της Ευρώπης. Σε ένα από αυτά τα ταξίδια απεβίωσε, στη Ρώμη, σε ηλικία ογδόντα οκτώ ετών, το 1298.
Η κληρονομιά του Ιωάννη της Προκίδας είναι αμφιλεγόμενη. Το Lu rebellamentu di Sichilia, ένα φυλλάδιο στη Σικελική γλώσσα από το 1290, τον επαινεί ιδιαίτερα και μπορεί κάλλιστα να είναι τα δικά του απομνημονεύματα, όπως ίσως τα υπαγόρευσε σε έναν γραφέα. [6] Πιο χαρακτηριστικά απεικονίζεται, ιδιαίτερα από τους οπαδούς των Γουέλφων, ως ένας "συνωμότης κατά της συνταγματικής αρχής" (cospiratore contro l'autorità costituita), όπως στο Liber Jani de Procida et Palialoco της Τοσκάνης, το οποίο τον παρουσιάζει σε διαπραγματεύσεις με τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ και στο Leggenda di Messer Gianni di Procida, γραμμένο από έναν Γουέλφο της Mόντενα. Η φήμη του έχει γνωρίσει μια μικρή αποκατάσταση και τον έχουν αποκαλέσει ως έναν από τους πρώτους πολιτικούς και διπλωμάτες με τη σύγχρονη έννοια των όρων. Σαφώς, ο διπλωματικός του ρόλος ήταν σημαντικός: η Σικελική εξέγερση ξεκίνησε τον Πόλεμο των Σικελικών Εσπερινών, τον «παγκόσμιο πόλεμο» του 13ου αι., ένα σημαντικό γεγονός στη μετέπειτα ιστορία της Ευρώπης.
Σύμφωνα με τον θρύλο, βρισκόταν στη Νάπολη ινκόγκνιτο στις 29 Οκτωβρίου 1268, όταν εκτέλεσαν τον Κορραδίνο (εγγονό του Φρειδερίκου Β΄). Υποτίθεται ότι ανέκτησε το guanto di sfida (γάντι της πρόκλησης), που ο Κορραδίνος πέταξε στο πλήθος πριν από την εκτέλεσή του.
Πηγές Επεξεργασία
- Chaytor, HJ (1933). Μια ιστορία της Αραγονίας και της Καταλονίας . Λονδίνο: Methuen.
- Mendola, Louis. Η εξέγερση της Σικελίας κατά του βασιλιά Καρόλου . Νέα Υόρκη, 2015. Μετάφραση του Lu rebellamentu di Sichilia .
- Ράνσιμαν, Στίβεν . Ο Σικελικός Εσπερινός . Cambridge University Press, 1958.