Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος

Ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος (Ιωάννης Μιχαήλ Παναγιωτόπουλος, 23 Οκτωβρίου 1901 – 17 Απριλίου 1982) ήταν Έλληνας συγγραφέας, δοκιμιογράφος, ποιητής, κριτικός και εκπαιδευτικός του 20ού αιώνα.

Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος (Ελληνικά) και Ιωάννης Μιχαήλ Παναγιωτόπουλος (Ελληνικά)
Όνομα γεννήσεως	Ιωάννης Μιχαήλ Παναγιωτόπουλος
Γέννηση	23  Οκτωβρίου 1901 Αιτωλικό Αιτωλοακαρνανίας
Θάνατος	17  Απριλίου 1982
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός συγγραφέας ποιητής κριτικός λογοτεχνίας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών της Ελλάδας

Βιογραφία

Ο Ιωάννης Παναγιωτόπουλος, του Μιχαήλ και της Ειρήνης, γεννήθηκε στο Αιτωλικό της Αιτωλοακαρνανίας. Το 1910 η οικογένειά του μετακόμισε λόγω οικονομικών δυσχερειών στην Αθήνα, όπου και εγκαταστάθηκε. Φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή και στη φιλολογική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1919-1923) και παράλληλα ασχολήθηκε με περιοδικά όπως Η Διάπλασις των Παίδων και η Μούσα, είτε δημοσιεύοντας κείμενα είτε συμμετέχοντας στη διεύθυνσή τους. Έκανε την εμφάνισή του στα γράμματα το 1924, με «Το βιβλίο της Μιράντας». Έγραψε λυρικούς στοχασμούς, μυθιστορήματα, σύντομα αφηγήματα, πέντε τόμους κριτικών μελετών και δοκιμίων, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, ιστοριογραφήματα. Συνεργάστηκε σε εφημερίδες και περιοδικά. Ήταν μέλος της δεύτερης Επιτροπής απονομής Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων (1940).

Εργάστηκε ως εκπαιδευτικός στο «Ελληνικόν Εκπαιδευτήριον Δ. Ν. Μακρή», το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε «Ελληνικόν Εκπαιδευτήριον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου – Δ. Β. Ελευθεριάδη» και έπειτα σε «Ελληνικόν Εκπαιδευτήριον – Σχολή Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου» (όνομα που διατηρεί έως και σήμερα) αναλαμβάνοντας την θέση του γενικού διευθυντή της δικής του σχολής. Ανάπτυξε επίσης πλούσια διδακτική και πολιτισμική δράση. Δίδαξε επίσης νεοελληνική λογοτεχνία στο διδασκαλείο μέσης εκπαίδευσης και στο «Αθήναιον».

Διετέλεσε υπηρεσιακός Υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών στην Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ενόψει των βουλευτικών εκλογών του 1974, καθώς και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης.

Ο Παναγιωτόπουλος πέθανε το Μεγάλο Σάββατο, στις 17 Απριλίου 1982 και κηδεύτηκε στο Νεκροταφείο Αμαρουσίου.

Αποτίμηση έργου

Ο Παναγιωτόπουλος ασχολήθηκε με όλα τα είδη του γραπτού λόγου εκτός από το θέατρο. Εκείνο που κυρίως διέκρινε τα έργα του ήταν το ανθρωπιστικό τους υπόβαθρο, η άψογη μορφή τους και η πνευματική καλλιέργεια του συγγραφέα. Υπήρξε ένας εξαίρετος στυλίστας για τον οποίο η θητεία στην τέχνη ήταν αποστολή αλλά και υπεύθυνο λειτούργημα.

Διακρίσεις

• Έπαθλο Παλαμά, μαζί με τον Γιώργο Σεφέρη (1944)
• Α΄ κρατικό Βραβείο μυθιστορήματος για το μυθιστόρημα Τα εφτά κοιμισμένα παιδιά (1957)
• Α΄ κρατικό Βραβείο ταξιδιωτικών εντυπώσεων για το έργο του Η Αφρική αφυπνίζεται (1964)
• Α΄ κρατικό Βραβείο δοκιμίου για το έργο του Ο Σύγχρονος Άνθρωπος (1967)
• Βραβείο Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το έργο του Οι Σκληροί Καιροί (1972)
• Αναγόρευσή του ως επίτιμου διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1974)

Επιλεγμένα έργα

Πεζογραφία

• Χανς και άλλα πεζά, διήγημα (1925)
• Τα χειρόγραφα της μοναξιάς, διήγημα (1943)
• Οι δυο και η νύχτα, μυθιστόρημα (1944)
• Αστροφεγγιά, μυθιστόρημα (1946)
• Χαμοζωή, χρονικό (1943)
• Οι Αιχμάλωτοι, μυθιστόρημα (1951)
• Ασφυξία, διήγημα (1952)
• Τα εφτά κοιμισμένα παιδιά, μυθιστόρημα (Α΄ Βραβείο μυθιστορήματος το 1957)
• Το δαχτυλίδι με τα παραμύθια, συλλογή διηγημάτων (1957)
• Ανθρώπινη δίψα, μυθιστόρημα (1957)
• Φλαμίνγκος, μυθιστόρημα (1957)
• Το παραμύθι μιας ζωής, μυθιστορηματική βιογραφία (1965)
• Μεβλανά ο Εξαίσιος – Το παραμύθι μιας ζωής, μυθιστορηματική βιογραφία (1982)
• Αφρικανική περιπέτεια, ιστορικό διήγημα (1970)
• Αλληλογραφία, διήγημα (1975)

Ποίηση

• Το βιβλίο της Μιράντας (1924) (αναφέρεται στην περίλυπη μοναξιά του έρωτα).
• Λυρικά σχέδια (1933)
• Αλκυόνη (1949)
• Ο κύκλος των ζωδίων (1952)
• Το παράθυρο του κόσμου (1962)
• «Τα ποιήματα», συγκεντρωτικός τόμος ποιημάτων (1970)

Ταξιδιωτικά

• Μορφές της ελληνικής γης (1937)
• Ελληνικοί Ορίζοντες (1940)
• Σκαραβαίος ο ιερός (1950)
• Θέσεις και αντιθέσεις του ελληνικού τοπίου (1953)
• Ευρώπη (1953)
• Πολιτείες της Ανατολής (1954)
• Ο κόσμος της Κίνας κι ένα επίμετρο: μια ματιά στη Ρωσία (1961)
• Η Κύπρος ένα ταξίδι (1962)
• Η Αφρική Αφυπνίζεται (1963, Α΄ Βραβείο ταξιδιωτικών εντυπώσεων το 1964)

Δοκίμια

• Ο στοχασμός και ο λόγος (1954)
• Ομιλίες της γυμνής ψυχής (1946)
• Ζαλοκώστας ο άνθρωπος και ο ποιητής (1962)
• Ο σύγχρονος άνθρωπος (1966, Α΄ Βραβείο δοκιμίου το 1967)
• Τα γράμματα και η τέχνη (1967)
• Οι σκληροί καιροί (1972)
• Αντιλεγόμενα (1974)
• Η σιωπή και ο λόγος (1975)
• Ερρήμην των ελλήνων (1974)
• Κέρκυρα το νησί της λυρικής φαντασίας (1975)
• Η ηθική του συμφέροντος (1979)
• Όρθιες ψυχές (1980)

Κριτική

• «Το ποιητικό έργο του Κωστή Παλαμά A΄ Τόμος» κριτική έργου (1921)
• «Στοιχεία ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας» κριτική έργου (1938)
• «Δρόμοι παράλληλοι» κριτική έργου (1943)
• «Ανήσυχα χρόνια» κριτική έργου (1943)
• «Το ποιητικό έργο του Κωστή Παλαμά Β΄ Τόμος» κριτική έργου (1944)
• «Το ποιητικό έργο του Κωνσταντίνου Καβάφη» κριτική έργου (1946)
• «Τα Πρόσωπα και τα κείμενα (σε έξι μέρη: Δρόμοι Παράλληλοι, Ανήσυχα χρόνια, Κωστής Παλαμάς, Κ. Π. Καβάφης, Ο λυρικός λόγος, Τα ελληνικά και τα ξένα)»
• «Ο λυρικός λόγος» κριτική έργου (1949)
• «Τα ελληνικά και τα ξένα» κριτική έργου (1956)

Δείτε επίσης

• Λογοτεχνία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Βιογραφικό Εργογραφία-Ενδεικτική βιβλιογραφία Αρχειοθετήθηκε 2013-12-02 στο Wayback Machine.
• Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)