Βικιπαίδεια

Κάρλις Ούλμανις

Λετονός πολιτικός

Ο Κάρλις Άουγκουστς Βίλχελμς Ούλμανις (Kārlis Augusts Vilhelms Ulmanis) ( [ˈkaːrlis ˈɑuɡusts ˈvilxɛlms ˈuɫmɑnis], (4 Σεπτεμβρίου 1877 – 20 Σεπτεμβρίου 1942) ήταν Λετονός πολιτικός. Ήταν ένας από τους πιο εξέχοντες Λετονούς πολιτικούς της Λετονίας πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο κατά τη διάρκεια της περιόδου της ανεξαρτησίας του Μεσοπολέμου από τον Νοέμβριο του 1918 έως τον Ιούνιο του 1940. Υπηρέτησε τέσσερις φορές ως Πρωθυπουργός, την τελευταία φορά ως επικεφαλής ενός αυταρχικού καθεστώτος, κατά το οποίο στη συνέχεια υιοθέτησε και τον τίτλο του Προέδρου της Λετονίας.

Κάρλις Ούλμανις
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Kārlis Ulmanis (Λετονικά)
Γέννηση4  Σεπτεμβρίου 1877[1][2][3]
Bērze
Θάνατος20  Σεπτεμβρίου 1942[1][3][4]
Τουρκμένμπασι[5]
Αιτία θανάτουδυσεντερία
Τόπος ταφήςΤουρκμενιστάν
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
Λετονία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΛετονικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Νεμπράσκα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
διπλωμάτης
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαLatvian Peasant Union
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρωθυπουργός της Λετονίας (1918–1921)
μέλος του κοινοβουλίου της Λετονίας
Πρωθυπουργός της Λετονίας (1925–1926)
Πρωθυπουργός της Λετονίας (Μάρτιος 1931 – Δεκέμβριος 1931)
Πρωθυπουργός της Λετονίας (1934–1940)
Πρόεδρος της Λεττονίας (1936–1940)
ΒραβεύσειςOrder of the White Eagle (1937)
Σταυρός της Αναγνώρισης
Order of Lāčplēsis
Order of Viesturs
μεγαλόσταυρος του Τάγματος των τριών αστέρων
Σταυρός της Ελευθερίας
Τάγμα του Σταυρού του Αετού, 1η κλάση
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Λεοπόλδου
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Στέμματος
Μέγα Περιδέραιο του Τάγματος του Πίου του ΙΧ
Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος των Αγίων Μαυρικίου και Λαζάρου
Μεγαλόσταυρους ιππότης του Τάγματος του Στέμματος της Ιταλίας
Grand Cross with collar of the Order of Vytautas the Great
Ιπποτικός Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Αγίου Όλαφ
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Λευκού Ρόδου της Φινλανδίας
Μεγαλόσταυρος της Λεγεώνας της Τιμής
Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής
Τάγμα του Λευκού Λέοντος
Τάγμα του Πολικού Αστέρα - Μεγαλόσταυρος του Διοικητή
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Βάσα
Order of the White Star, Collar Class
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η κληρονομιά της δικτατορίας του συνεχίζει να διχάζει την κοινή γνώμη στη Λετονία σήμερα.

Νεανικά χρόνια Επεξεργασία

 
Κάρλις Ούλμανις ως φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα

Γεννημένος σε μια εύπορη αγροτική οικογένεια, ο Ούλμανις σπούδασε γεωργία στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Ζυρίχης και στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας. Στη συνέχεια εργάστηκε στη Λετονία ως συγγραφέας, λέκτορας και διευθυντής σε γεωργικές θέσεις. Ήταν πολιτικά ενεργός κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1905, φυλακίστηκε για λίγο στο Πσκοφ και στη συνέχεια διέφυγε από τη Λετονία, για να αποφύγει τη φυλάκιση από τις ρωσικές αρχές. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου εξορίας, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα-Λίνκολν στις Ηνωμένες Πολιτείες ως Καρλ Άουγκουστ Ούλμαν (Karl August Ulmann), αποκτώντας πτυχίο Bachelor of Science στη γεωργία. [6] Αφού εργάστηκε για λίγο σε αυτό το πανεπιστήμιο ως λέκτορας, ο Ούλμανις μετακόμισε στο Χιούστον του Τέξας. Η γαλακτοκομική επιχείρηση, που είχε αγοράσει εκεί αντιμετώπισε οικονομικές δυσκολίες. [7]

Ο Ούλμανις επέστρεψε στη Λετονία από την αμερικανική εξορία το 1913, αφού πληροφορήθηκε ότι ήταν πλέον ασφαλές για τους πολιτικούς εξόριστους να επιστρέψουν λόγω της κήρυξης γενικής αμνηστίας από τον Νικόλαο Β' της Ρωσίας. Αυτή η ασφάλεια ήταν βραχύβια καθώς ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ένα χρόνο αργότερα και το Κυβερνείο Κούρλαντ καταλήφθηκε μερικώς από τη Γερμανία το 1915.

Πολιτική καριέρα στην ανεξάρτητη Λετονία Επεξεργασία

Στα τελευταία στάδια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ίδρυσε την Ένωση Λεττονών Αγροτών, ένα από τα δύο πιο εξέχοντα πολιτικά κόμματα στη Λετονία εκείνη την εποχή. Ο Ούλμανις ήταν ένας από τους κύριους ιδρυτές του Λαϊκού Συμβουλίου, το οποίο κήρυξε την ανεξαρτησία της Λετονίας στις 18 Νοεμβρίου 1918, με τον Ούλμανις ως Πρωθυπουργό της πρώτης Προσωρινής Κυβέρνησης της Λετονίας. Μετά τον πόλεμο της Λετονίας για την Ανεξαρτησία του 1919 - 1920, μια συνταγματική συνέλευση καθιέρωσε τη Λετονία ως κοινοβουλευτική δημοκρατία το 1920. Ο Ούλμανις υπηρέτησε ως Πρωθυπουργός σε πολλές μεταγενέστερες κυβερνητικές διοικήσεις της Λετονίας από το 1918 έως το 1934.

Πραξικόπημα της 15ης Μαΐου 1934 Επεξεργασία

 
Κάρλις Ούλμανις το 1934

Τη νύχτα από 15–16 Μαΐου 1934, ο Ούλμανις, με την υποστήριξη του Υπουργού Πολέμου Γιάνις Μπαλόντις, κήρυξε κατάσταση πολέμου και διέλυσε όλα τα πολιτικά κόμματα και το Σαϊμά (κοινοβούλιο). Το αναίμακτο πραξικόπημα διεξήχθη από στρατό και μονάδες της εθνικής φρουράς Αϊσάργκι (Aizsargi) πιστές στον Ούλμανις. Κινήθηκαν ενάντια σε βασικά κυβερνητικά γραφεία, εγκαταστάσεις επικοινωνιών και μεταφορών. Πολλοί εκλεγμένοι αξιωματούχοι και πολιτικοί (σχεδόν αποκλειστικά Σοσιαλδημοκράτες, καθώς και στελέχη της άκρας δεξιάς και αριστεράς) κρατήθηκαν, όπως και όλοι οι στρατιωτικοί, που αντιστάθηκαν στο πραξικόπημα. Περίπου 2.000 Σοσιαλδημοκράτες συνελήφθησαν αρχικά από τις αρχές, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων σοσιαλδημοκρατικών μελών της διαλυμένης Σαϊμά, καθώς και μέλη διαφόρων δεξιών ριζοσπαστικών οργανώσεων, όπως η Περκόνκρουστς.

Συνολικά, 369 Σοσιαλδημοκράτες, 95 μέλη των Περκόνκρουστς, φιλοναζί ακτιβιστές από τη γερμανική κοινότητα της Βαλτικής και λίγοι πολιτικοί από άλλα κόμματα φυλακίστηκαν σε ένα στρατόπεδο φυλακών που ιδρύθηκε στην περιοχή Καρότσα της Λιέπαγια. Αφού αρκετοί Σοσιαλδημοκράτες, όπως ο Μπρούνο Κάλνινς, απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες για όπλα από τα δικαστήρια, οι περισσότεροι από τους φυλακισμένους άρχισαν να απελευθερώνονται με την πάροδο του χρόνου. [8] Όσοι καταδικάστηκαν από τα δικαστήρια για προδοτικές πράξεις, όπως ο αρχηγός των Περκόνκρουστς Γκούσταβς Τσέλμινς, παρέμειναν πίσω από τα κάγκελα καθ' όλη τη διάρκεια της ποινής τους, τρία χρόνια στην περίπτωση του Τσέλμινς. [9]

Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ο Ούλμανις κυβέρνησε με διάταγμα, χωρίς κοινοβούλιο. Ένα διάταγμα ανέθεσε τα καθήκοντα της Σαϊμά στο υπουργικό συμβούλιο μέχρι τη σύνταξη ενός νέου συντάγματος. Αν και ο νυν Πρόεδρος του κράτους Άλμπερτς Κβιέσις δεν υποστήριξε το πραξικόπημα, παρέμεινε στην εξουσία και συνεργάστηκε με τον Ούλμανις. 

Στις 19 Μαρτίου 1936, το υπουργικό συμβούλιο του Ούλμανις συνέταξε νόμο, που προέβλεπε τον Ούλμανις να γίνει Πρόεδρος του Κράτους καθώς και Πρωθυπουργός μετά τη λήξη της θητείας του Κβιέσις. Αυτό παραβίαζε ξεκάθαρα το Σύνταγμα, το οποίο όριζε ότι ο πρόεδρος της Σαϊμά θα γινόταν αναπληρωτής πρόεδρος εν αναμονή των νέων εκλογών. Ωστόσο, κανείς δεν τόλμησε να αντιταχθεί. Όταν ο Κβιέσις εγκατέλειψε το αξίωμα στις 11 Απριλίου 1936, ο Ούλμανις συνδύασε τα αξιώματα του προέδρου και του πρωθυπουργού.

Απολυταρχικό καθεστώς Επεξεργασία

Το καθεστώς Ούλμανις ήταν μοναδικό μεταξύ άλλων ευρωπαϊκών δικτατοριών του Μεσοπολέμου. Ο Ούλμανις δεν δημιούργησε ένα κυβερνών κόμμα, ούτε μια νέα ιδεολογία. Ήταν μια προσωπική, πατερναλιστική δικτατορία στην οποία ο Ούλμανις–ο οποίος αυτοαποκαλούσε τον εαυτό του «αρχηγό του λαού»– ισχυρίστηκε ότι έκανε αυτό, που πίστευε ότι ήταν καλύτερο για τους Λετονούς. Όλη η πολιτική ζωή απαγορεύτηκε, ο πολιτισμός και η οικονομία τελικά οργανώθηκαν σε έναν τύπο εταιρικού κρατισμού, που έγινε δημοφιλής εκείνα τα χρόνια από τον Μουσολίνι. Δημιουργήθηκαν Επαγγελματικά Επιμελητήρια, παρόμοια με Επιμελητήρια Επιχειρήσεων σε άλλες δικτατορίες.

Όλα τα πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένης της Ένωσης Αγροτών του Ούλμανις, τέθηκαν εκτός νόμου. Μέρος του συντάγματος της Δημοκρατίας της Λετονίας και οι πολιτικές ελευθερίες ανεστάλησαν. Όλες οι εφημερίδες, που ανήκαν σε πολιτικά κόμματα ή οργανώσεις έκλεισαν [10] και όλες οι εκδόσεις υποβλήθηκαν σε λογοκρισία και κυβερνητική επίβλεψη από το Υπουργείο Δημοσίων Υποθέσεων με επικεφαλής τον Άλφρεντς Μπέρζινς. Ο στρατός και η παραστρατιωτική οργάνωση Aizsargi ήταν αποκτήσει πλούσια προνόμια.

Ο Ούλμανις πιστεύεται συχνά ότι ήταν δημοφιλής ηγέτης, ειδικά μεταξύ των αγροτών και των Λετονών. Αυτό είναι συζητήσιμο. Το κόμμα του δεν είχε κερδίσει ποτέ περισσότερο από 17 τοις εκατό των ψήφων σε καμία εκλογή και είχε δει την υποστήριξή του να μειώνεται σταθερά τα χρόνια μετά τη συνταγματική συνέλευση του 1922. Στις εκλογές του 1931, η Ένωση Αγροτών κέρδισε μόνο το 12,2 τοις εκατό των ψήφων, ένα ιστορικό χαμηλό όλων των εποχών. Ορισμένοι ιστορικοί πιστεύουν ότι ένα από τα κύρια κίνητρα για το πραξικόπημα ήταν ο φόβος του να χάσει ακόμη περισσότερες ψήφους στις επερχόμενες εκλογές. Από τη στιγμή του πραξικοπήματος του μέχρι τον θάνατό του, για προφανείς λόγους, δεν υπήρχαν διαθέσιμα αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία ψήφου ή δημοτικότητας.

Ιδεολογία Επεξεργασία

Ο Ούλμανις ήταν Λετονός εθνικιστής, ο οποίος υποστήριξε το σύνθημα "Λεττονία για τους Λετονούς", που σήμαινε ότι η Λετονία επρόκειτο να είναι ένα λετονικό εθνικό κράτος, όχι ένα πολυεθνικό κράτος με τις παραδοσιακές γερμανικές ελίτ της Βαλτικής και την εβραϊκή επιχειρηματική τάξη. Ταυτόχρονα, χρησιμοποιήθηκε το σύνθημα «ο ήλιος της Λετονίας λάμπει εξίσου πάνω από όλους» και καμία εθνική ομάδα δεν στοχοποιήθηκε ενεργά. Ένας περιορισμένος αριθμός γερμανικών, εβραϊκών και άλλων μειονοτικών εφημερίδων και οργανώσεων συνέχισε να υπάρχει όσο το επέτρεπαν οι περιορισμοί της αυταρχικής δικτατορίας. Οι εβραϊκές εφημερίδες χτυπήθηκαν ιδιαίτερα σκληρά. Στην πράξη μόνο η εφημερίδα του θρησκευτικού κόμματος Αγκουντάτ Ισραέλ "Haint" δεν ήταν απαγορευμένη, ενώ οι δημοφιλείς εκδόσεις "Dos Folk", "Frimorgn", "Riger Tog" και "Naier Fraitik" έκλεισαν.[10][11] Ο επίσημος κατάλογος του εμπορικού επιμελητηρίου του 1936 με εφημερίδες και περιοδικά δεν περιλαμβάνει ούτε ένα έντυπο Γίντις, Εβραϊκό ή Ιουδαϊκό. [12]

Ακολουθήθηκαν πολιτικές λετονοποίησης στον τομέα της εκπαίδευσης, περικοπή και κατάργηση των επιδοτήσεων για την εκπαίδευση των μειονοτήτων. [13] Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Ούλμανις, η εκπαίδευση δόθηκε έντονα και τα ποσοστά αλφαβητισμού στη Λετονία έφθασαν σε υψηλά επίπεδα. Ειδικά στην περιοχή Λατγαλία της ανατολικής Λετονίας, ωστόσο, η εκπαίδευση χρησιμοποιήθηκε ενεργά ως εργαλείο αφομοίωσης [14] [15] των μειονοτήτων. Πολλά νέα σχολεία χτίστηκαν, αλλά ήταν λετονικά σχολεία και έτσι αφομοιώθηκαν τα παιδιά της μειονότητας.

Οικονομία Επεξεργασία

 
Τραπεζογραμμάτιο 50 Lati με το πορτρέτο του Κάρλις Ούλμανις

Κατά τη διάρκεια της ηγεσίας του, η Λετονία κατέγραψε σημαντικά οικονομικά επιτεύγματα. Το κράτος ανέλαβε μεγαλύτερο ρόλο στην οικονομία και ο κρατικός καπιταλισμός εισήχθη αγοράζοντας και ενώνοντας μικρότερες ανταγωνιστικές ιδιωτικές εταιρείες σε μεγαλύτερες κρατικές επιχειρήσεις. Αυτή η διαδικασία ελεγχόταν από τη Πιστωτική Τράπεζα Λετονίας (Latvijas Kredītbanka), μια κρατική τράπεζα που ιδρύθηκε το 1935. Αναλήφθηκαν πολλά κτιριακά έργα μεγάλης κλίμακας - νέα σχολεία, διοικητικά κτήρια, υδροηλεκτρικός σταθμός Κέγκουμς. Λόγω της εφαρμογής της οικονομίας του συγκριτικού πλεονεκτήματος, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία έγιναν οι κύριοι εμπορικοί εταίροι της Λετονίας, ενώ το εμπόριο με την ΕΣΣΔ μειώθηκε. Η οικονομία, ιδιαίτερα οι τομείς της γεωργίας και της μεταποίησης, μικροδιαχειρίζονταν σε ακραίο βαθμό. Ο Ούλμανις κρατικοποίησε πολλές βιομηχανίες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ταχεία οικονομική ανάπτυξη, κατά την οποία η Λετονία πέτυχε ένα πολύ υψηλό βιοτικό επίπεδο.  Σε μια εποχή που το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας οικονομίας υπέφερε ακόμη από τις επιπτώσεις της Μεγάλης Ύφεσης, η Λετονία μπορούσε να επισημάνει αυξήσεις τόσο στο ακαθάριστο εθνικό προϊόν ( ΑΕΠ ) όσο και στις εξαγωγές λετονικών αγαθών στο εξωτερικό.  Αυτό, ωστόσο, συνέβη σε βάρος της ελευθερίας και των πολιτικών δικαιωμάτων.

Η πολιτική του Ούλμανις, ακόμη και πριν από την άνοδό του στην εξουσία, κατευθυνόταν ανοιχτά προς την εξάλειψη των μειονοτικών ομάδων από την οικονομική ζωή και την παροχή πρόσβασης στους Λετονούς λετονικής εθνότητας σε όλες τις θέσεις στην εθνική οικονομία. Αυτό μερικές φορές αναφερόταν ως "Λετονοποίηση" (Lettisation). [16] Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, περίπου το 90% των τραπεζών και των πιστωτικών ιδρυμάτων στη Λετονία ήταν κρατικές ή υπό λετονική διαχείριση το 1939, έναντι 20% το 1933.  Ο Άλφρεντς Μπίρζνιεκς, ο υπουργός Γεωργίας, σε μια ομιλία που εκφωνήθηκε στο Βέντσπιλς στις 26 Ιανουαρίου 1936, είπε:

«Οι Λετονοί είναι οι μόνοι κύριοι αυτής της χώρας. Οι Λετονοί θα εκδώσουν οι ίδιοι τους νόμους και θα κρίνουν μόνοι τους τι είναι δικαιοσύνη.»[17]

Ως αποτέλεσμα, η οικονομική και πολιτιστική επιρροή των μειονοτήτων –Γερμανών, Εβραίων, Ρώσων, Πολωνών– μειώθηκε.

Η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους ήχου της Λετονίας "Zvejnieka dēls" (Ο γιος των ψαράδων) ήταν μια ιστορία ενός νεαρού ψαρά, που προσπαθεί να απελευθερώσει άλλους ντόπιους ψαράδες από τη δύναμη ενός μεσάζοντα και τους δείχνει ότι το μέλλον βρίσκεται στη συνεργατική δουλειά. [18] Η ταινία βασίστηκε σε ένα ευρέως δημοφιλές μυθιστόρημα που έγραψε ο Βίλις Λάτσις, ο οποίος το 1940 έγινε πρωθυπουργός της υπό σοβιετικής κατοχής Λετονικής ΣΣΔ .

Μετέπειτα ζωή και θάνατος Επεξεργασία

Στις 23 Αυγούστου 1939, η Γερμανία του Αδόλφου Χίτλερ και η ΕΣΣΔ του Ιωσήφ Στάλιν υπέγραψαν μια συμφωνία μη επίθεσης, γνωστή ως Σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, η οποία περιείχε μια μυστική προσθήκη (που αποκαλύφθηκε μόλις το 1945), χωρίζοντας την Ανατολική Ευρώπη σε σφαίρες επιρροής. Έτσι, η Λετονία ανατέθηκε στη σοβιετική σφαίρα. Μετά από ένα σοβιετικό τελεσίγραφο τον Οκτώβριο του 1939, ο Ούλμανις υπέγραψε τη Σοβιετική-Λεττονική Συνθήκη Αμοιβαίας Βοήθειας και επέτρεψε τον σχηματισμό σοβιετικών στρατιωτικών βάσεων στη Λετονία. Στις 17 Ιουνίου 1940, η Λετονία καταλήφθηκε πλήρως από τη Σοβιετική Ένωση. Αντί να διακινδυνεύσει έναν πόλεμο που δεν θα κέρδιζε, ο Ούλμανις έδωσε μια πανεθνική ραδιοφωνική ομιλία διατάζοντας να μην αντισταθεί στον Κόκκινο Στρατό, λέγοντας «εγώ θα παραμείνω στη θέση μου και εσείς στη δική σας». [19]

Τον επόμενο μήνα ο Ούλμανις συνεργάστηκε με τους Σοβιετικούς. Παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία τρεις ημέρες μετά το πραξικόπημα και διόρισε μια αριστερή κυβέρνηση με επικεφαλής τον Άουγκουστς Κιρχενστέινς —την οποία, στην πραγματικότητα, είχε επιλέξει η σοβιετική πρεσβεία. Στις 14–15 Ιουλίου διεξήχθησαν εκλογές υπό τον έλεγχο της Σοβιετικής Ένωσης για μια «Λαϊκή Σαϊμά», στις οποίες στους ψηφοφόρους παρουσιάστηκε ένας ενιαίος κατάλογος από μια συμμαχία, που κυριαρχούσαν οι κομμουνιστές. Η νέα «Λαϊκή Σαϊμά» συνεδρίασε στις 21 Ιουλίου με μία μόνο εντολή — ένα ψήφισμα που ανακήρυξε τη Λετονία σοβιετική δημοκρατία και ζητούσε την ένταξη στη Σοβιετική Ένωση, το οποίο έγινε ομόφωνα. [20] Αυτή η κίνηση ήταν παράνομη σύμφωνα με το σύνταγμα της Λετονίας, το οποίο όριζε ότι μια σημαντική αλλαγή στη βασική συνταγματική τάξη θα μπορούσε να εφαρμοστεί μόνο αφού τα δύο τρίτα του εκλογικού σώματος την ενέκριναν μέσω δημοψηφίσματος. Από τότε που η Λετονία αποσχίστηκε από τη Σοβιετική Ένωση το 1990, υποστήριξε ότι το ψήφισμα για την ένταξη στη Σοβιετική Ένωση ήταν παράνομο και ότι η Λαϊκή Σαϊμά εξελέγη σύμφωνα με έναν παράνομο και αντισυνταγματικό εκλογικό νόμο.

 
Ένας πιθανός τάφος του Κάρλις Ούλμανις στο Τουρκμένμπασι του Τουρκμενιστάν με μια αναμνηστική πλάκα "στον Κάρλις Ούλμανις και σε όλο τον λαό της Λετονίας, που αναπαύεται στη γη του Τουρκμενιστάν"

Επίσης, στις 21 Ιουλίου, ο Ούλμανις αναγκάστηκε να παραιτηθεί και ζήτησε από τη σοβιετική κυβέρνηση σύνταξη και άδεια, για να μεταναστεύσει στην Ελβετία. Αντίθετα, συνελήφθη και στάλθηκε στη Σταυροπόλ της Ρωσίας, όπου εργάστηκε στο αρχικό του επάγγελμα ως γεωπόνος για ένα χρόνο. Μετά την έναρξη του γερμανοσοβιετικού πολέμου, φυλακίστηκε τον Ιούλιο του 1941. Ένα χρόνο αργότερα, καθώς οι γερμανικοί στρατοί πλησίαζαν τη Σταυροπόλ, αυτός και άλλοι κρατούμενοι εκκενώθηκαν στη φυλακή στο Κρασνοβόντσκ στο σημερινό Τουρκμενιστάν. Στο δρόμο για εκεί, προσβλήθηκε από δυσεντερία και σύντομα πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου 1942. Για πολύ καιρό ο τόπος ταφής του ήταν άγνωστος. Το 2011 τα γεωργιανά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο Ούλμανις μπορεί να είχε ταφεί στο νεκροταφείο της πόλης Γκόρι, σύμφωνα με έναν πρώην τυμβωρύχο, που ισχυρίστηκε ότι τον πήγαν συνοδεία αξιωματικών της KGB και έπρεπε να σκάψει τον τάφο για τον Ούλμανις. [21] Ωστόσο, το 2017, ο ανιψιός του Ούλμανις, Γκούντις Ούλμανις, ανακοίνωσε ότι η έρευνα είχε διακοπεί καθώς ήταν προφανές ότι η τοποθεσία θα ήταν αδύνατο να βρεθεί. [22]

Μεταγενέστερες εκτιμήσεις Επεξεργασία

 
Αναμνηστική πλακέτα στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα-Λίνκολν από το 1954

Η κληρονομιά του Κάρλις Ούλμανις για τη Λετονία και τους Λετονούς είναι πολύπλοκη. Στη μεταπολεμική Λετονική ΣΣΔ, το σοβιετικό καθεστώς χαρακτήρισε τον Ούλμανις φασίστα, που δεν ξεχωρίζει από τους Ναζί, κατηγορώντας τον για διαφθορά και για αιματηρές καταστολές εναντίον των Λετονών εργατών. [23] Ο Ούλμανις, στην πραγματικότητα, είχε θέσει εκτός νόμου το φασιστικό κόμμα και είχε φυλακίσει τον αρχηγό του, Γκούσταβς Τσέλμινς.

Μεταξύ των μεταπολεμικών Λετονών μεταναστών με λετονικό πολιτιστικό υπόβαθρο στην εξορία, ο Ούλμανις εξιδανικεύτηκε από πολλούς από εκείνους που θεώρησαν την 6ετή αυταρχική του διακυβέρνηση ως μια Χρυσή Εποχή του Λετονικού έθνους. Ορισμένες παραδόσεις, που δημιουργήθηκαν από τον Ούλμανις, όπως οι Draudzīgais aicinājums (φιλανθρωπικές δωρεές στο πρώην σχολείο κάποιου), συνέχισαν να τηρούνται.

 
Κάρλις Ούλμανις στο γραμματόσημο του 2001

Στην ανεξάρτητη Λετονία σήμερα, ο Ούλμανις παραμένει μια δημοφιλής, αν και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Πολλοί Λετονοί τον βλέπουν ως σύμβολο της ανεξαρτησίας της Λετονίας στη Λετονία πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και οι ιστορικοί γενικά συμφωνούν σχετικά με τον θετικό πρώιμο ρόλο του ως πρωθυπουργού κατά τη διάρκεια των χρόνων διαμόρφωσης της χώρας. Ωστόσο, όσον αφορά την αυταρχική περίοδο, οι απόψεις διίστανται. Από τη μία πλευρά, είναι δυνατόν να πιστωθεί ο Ούλμανις για την άνοδο της οικονομικής ευημερίας των εθνικών Λετονών κατά τη δεκαετία του 1930 και να τονιστεί ότι υπό την κυριαρχία του δεν υπήρχε το ίδιο επίπεδο μιλιταρισμού ή μαζικής πολιτικής καταπίεσης, που χαρακτήριζε άλλες δικτατορίες της εποχής. Από την άλλη πλευρά, ιστορικοί όπως ο βιογράφος του Ούλμανις, Έντγκαρς Ντάνσντορφς, είναι της άποψης ότι κάποιος που διέλυσε το Κοινοβούλιο και υιοθέτησε αυταρχικό καθεστώς δεν μπορεί να θεωρηθεί θετικό πρόσωπο, ακόμη κι αν αυτός ο κανόνας οδήγησε κατά κάποιο τρόπο στην ευημερία. [24]

Ένα σημάδι ότι ο Ούλμανις ήταν ακόμα πολύ δημοφιλής στη Λετονία κατά τα πρώτα χρόνια της ανακτημένης ανεξαρτησίας ήταν η εκλογή του ανιψιού του Γκούντις Ούλμανις ως Προέδρου της Λετονίας το 1993.

Ένας από τους σημαντικότερους δρόμους κυκλοφορίας στη Ρίγα, την πρωτεύουσα της Λετονίας, πήρε το όνομά του (Kārļa Ulmaņa gatve, που προηγουμένως ονομαζόταν από τον Ερνστ Τέλμαν). Το 2003, ένα μνημείο του Ούλμανις αποκαλύφθηκε σε ένα πάρκο στο κέντρο της Ρίγας. [25]

Προσωπική ζωή και οικογένεια Επεξεργασία

Δεν είναι γνωστά πολλά για την προσωπική ζωή του Ούλμανις. Είναι γνωστό ότι δεν παντρεύτηκε ποτέ και δεν υπάρχουν αρχεία να βγαίνει με κάποιον. Όταν ρωτήθηκε κάποτε για το γιατί δεν είναι παντρεμένος ή δεν είχε άλλο σημαντικό πρόσωπο στην ιδιωτική του ζωή, η απάντησή του ήταν «Είμαι παντρεμένος με τη Λετονία και αυτό μου αρκεί». Κατά τη διάρκεια της ζωής του, υπήρχαν φήμες για τη σεξουαλικότητά του, με μερικούς ισχυρισμούς ότι μπορεί να ήταν ομοφυλόφιλος. Οι φήμες τροφοδοτήθηκαν και από τις στενές σχέσεις του Ούλμανις με δύο από τους άνδρες υπαλλήλους του. Τις φήμες τροφοδότησε και ο ίδιος ο Κάρλις Ούλμανις μη δίνοντας πληροφορίες για την προσωπική του ζωή. Δεν απέκτησε απογόνους, αν και ο αδερφός του είχε απογόνους. Ο ανιψιός του Ούλμανις, Γκούντις Ούλμανις, έγινε αργότερα πρόεδρος της Λετονίας. [26] [27]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Karlis-Ulmanis. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6dn57pv. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. ulmanis-karlis. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  6. ↑ «The graduates get diplomas». Lincoln, Nebraska: The Lincoln Star. 24 April 1908. https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=33476975. Ανακτήθηκε στις 10 October 2021. 
  7. ↑ «Nebraska State Historical Society» (PDF). Nebraska State Historical Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2018. 
  8. ↑ Bērziņš, Valdis, επιμ. (2003). 20. gadsimta Latvijas vēsture II: Neatkarīgā valsts 1918–1940 (στα Λετονικά). Riga: Latvijas Vēstures institūta apgāds. ISBN 9984-601-18-8. 
  9. ↑ «Kārlis Ulmanis authoritarian regime 1934-1940». latvianhistory.com. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2018. 
  10. ↑ 10,0 10,1 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2022. 
  11. ↑ Simeon, Ute Luise. The "Naier idisher teater" in Riga/Latvia, σελ. 6. http://publikationen.ub.uni-frankfurt.de/frontdoor/index/index/docId/44729. Ανακτήθηκε στις 6 July 2019. 
  12. ↑ «1936 Chamber of Commerce list» (στα Λετονικά). Latvian chamber of commerce and industry. 1936. σελ. 295. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2019. 
  13. ↑ «Subsidies to Jewish Schools in Latvia to Be Cancelled, Reports Yiddish Paper». http://pdfs.jta.org/1933/1933-03-31_2513.pdf. 
  14. ↑ Horváth, István (2003). Minority politics within the Europe of regions (στα Αγγλικά). Bucharest: Editura ISPMN. ISBN 9789731970837. 
  15. ↑ Purs, Aldis (2002). «The Price of Free Lunches: Making the Frontier Latvian in the Interwar Years» (στα αγγλικά). The Global Review of Ethnopolitics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-04. https://web.archive.org/web/20160304091330/http://www.ethnopolitics.org/ethnopolitics/archive/volume_I/issue_4/purs.pdf. 
  16. ↑ «The Jews of Latvia». www.jewishgen.org. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2018. 
  17. ↑ «The Jews of Latvia». www.jewishgen.org. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2022. 
  18. ↑ Andrejs (25 Οκτωβρίου 2008). «Not Really a Blog: Zvejnieka Dels (The Fisherman's Son)». Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2018. 
  19. ↑ Ulmanis, Kārlis. «Valsts Prezidenta Dr Kārla Ulmaņa norādījumi tautai». periodika.lv. LATVIJAS NACIONĀLĀ DIGITĀLĀ BIBLIOTĒKA. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2021. 
  20. ↑ Roberts, Geoffrey (1995). «Soviet policy and the Baltic States, 1939–1940: a reappraisal». Diplomacy & Statecraft 6 (3): 672–700. doi:10.1080/09592299508405982. 
  21. ↑ «Karlis Ulmanis' grave may have been found in Georgian city of Gori». The Baltic Course. 6 June 2011. http://www.baltic-course.com/eng2/baltic_news/?doc=7309. Ανακτήθηκε στις 24 May 2015. 
  22. ↑ «Search for grave of Latvia's pre-war prime minister called off». Public Broadcasting of Latvia. 4 September 2017. https://eng.lsm.lv/article/culture/history/search-for-grave-of-latvias-pre-war-prime-minister-called-off.a248937/. Ανακτήθηκε στις 3 March 2018. 
  23. ↑ Concise Latvian SSR Encyclopedia
  24. ↑ LETA (15 May 2009). «Aprit 75 gadi kopš Kārļa Ulmaņa rīkotā valsts apvērsuma Latvijā» (στα lv). Diena. http://www.diena.lv/lat/politics/hot/aprit-75-gadi-kops-karla-ulmana-rikota-valsts-apversuma-latvija. Ανακτήθηκε στις 15 May 2009. 
  25. ↑ «Monument to former Latvian President Kārlis Ulmanis». www.liveriga.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2018. 
  26. ↑ Hanovs, Deniss· Tēraudkalns, Valdis (2013). Ultimate Freedom - No Choice: The Culture of Authoritarianism in Latvia from 1934-1940. ISBN 978-9004243552. 
  27. ↑ Ultimate Freedom – No Choice: The Culture of Authoritarianism in Latvia, 1934–1940 p.96

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κάρλις_Ούλμανις&oldid=10296055"