Κάστρο Μαρκελλών
Συντεταγμένες: 42°38′15.48″N 26°53′47.48″E / 42.6376333°N 26.8965222°E
Το Κάστρο Μαρκελλών είναι μεσαιωνικό βυζαντινό φρούριο, όπου τα ερείπια του βρίσκονται στην Ανατολική Θράκη και στην σημερινή νοτιοανατολική Βουλγαρία κοντά στο Μπουργκάς. Το κάστρο απέχει 7,5 χιλιόμετρα από τη σύγχρονη πόλη της Καρνομπάτ. Στην περιοχή έγιναν δύο αξιοσημείωτες μεσαιωνικές μάχες μεταξύ Βυζαντινών και Βουλγάρων, η Μάχη της Μαρκελλών του 756 και της Μάχης του Μαρκελλών του 792[1].
| Κάστρο Μαρκελλών | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | φρούριο |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 42°38′15″N 26°53′47″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Καρνομπάτ |
| Χώρα | Βουλγαρία |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Τοποθεσία και περιγραφή Επεξεργασία
Το κάστρο βρίσκεται κοντά στον ποταμό Μοχουρίτσα (ένας σημαντικός παραπόταμος του Τούντζχα), στη δυτική άκρη των ορεινών περιοχών της Χισάρ, η οποία αποτελεί μέρος των νοτιοανατολικών Βαλκανικών όρεων. Η τοποθεσία του προπύργιου επιλέχθηκε έτσι ώστε να υπερασπιστεί ορεινά περάσματα της περιοχής. Μετά την κατακτησή του από τους Βούλγαρους αποτέλεσε την αφετηρία μιας αλυσίδας βουλγαρικών οχυρώσεων κατά μήκος της διαδρομής προς την πρωτεύουσα Πλίσκα[2] . Η περιοχή κατοικήθηκε πριν από την κατασκευή του κάστρου, όπως φαίνεται από τα ίχνη της προϊστορικής και της εποχής του Σιδήρου, με ανεύρεση οικισμών και αρχαίων ρωμαϊκών ταφικών τύμβων στην γύρω περιοχή[3].
Οι αρχαιολογικές έρευνες του φρουρίου που πραγματοποιήθηκαν από το 1986 αποκάλυψαν ότι το κάστρο χτίστηκε κατά την ύστερη αρχαιότητα (η πρώιμη βυζαντινή περίοδος)[4]. Οι οχυρώσεις έχουν κατασκευαστεί από πέτρες με ενσωματωμένες σειρές τούβλων και θεωρείται μέχρι σήμερα από την εποχή του κτίσμα είτε του Αναστασίου Α΄ (491-518) και του Ιουστινιανού Α΄ (527-565), δηλαδή στα τέλη του 5ου έως τα μέσα του 6ου αι. Τα τείχη ήταν μέχρι 10 μέτρα και είχε πάνω από 3 μέτρα μήκος τάφρο[3]. Το σύνολο του φρούριου συμπεριλαμβανομένων των αναχωμάτων που χρονολογούνται από τις αρχές του 9ου αιώνα, είχε έκταση 173 στρέμματα (0,70 τετραγωνικά χλμ)[4].
Τα ερείπια μιας χριστιανικής εκκλησίας (βασιλική) που έχουν βρεθεί στο ανατολικό τμήμα του κάστρου είναι εξίσου παλιά όσο και οι οχυρώσεις. Ένας πύργος και ήταν τοποθετημένος στην περιοχή του ποταμού, προκειμένου να ελέγχει την πρόσβαση στο φρούριο και να παρέχει νερό για τους υπερασπιστές. Μία αρχαία γέφυρα διέσχισε τον ποταμό κοντά στον πύργο, και ένα υπόγειο πέρασμα χρησίμευσε ως ένας άλλος τρόπος για τους κατοίκους να εισέλθουν ή να εξέλθουν από το κάστρο[3].
Ιστορία Επεξεργασία
Η περιοχή απέκτησε στρατηγική σημασία στα τέλη του 7ου αιώνα όταν δημιουργήθηκε η πρώτη βουλγαρική αυτοκρατορία και η επέκτασή της θα μετατραπεί σε ένα ζωτικό κάστρο των συνόρων και προπύργιο ακριβώς νότια της οροσειράς των Βαλκανίων. Θα αλλάξει πολλές φορές χέρια μεταξύ Βουλγάρων και Βυζαντινών, οι οποίοι θα το χρησιμοποιήσουν ως ένα σημείο εκκίνησης για στρατιωτικές εκστρατείες νότια και βόρεια, αντίστοιχα. Το κάστρο κατακτήθηκε πρώτη φορά από τους βουλγάρους το 705, όταν, μαζί με ολόκληρη την περιοχή της Ζαγκόριε, παραχωρήθηκε στη Βουλγαρία από τον Ιουστινιανό Β΄[5].
Σε 756, ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Ε΄ οργάνωσε μια εκστρατεία εναντίον της Βουλγαρίας. Το προηγούμενο έτος, οι βουλγαρικές δυνάμεις υπό τον Τέρβελ λεηλατούσε την Βυζαντινή Θράκη και έφθασε έως την πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη, αν και από 756 το βουλγαρικό θρόνο βρισκόταν ο Βίνεχ. Ο στρατός του Κωνσταντίνου Ε΄ ισχυροποιήθηκε στη Θράκη και προσελήφθη από τις βουλγαρικές δυνάμεις του κάστρου των Μαρκελλών όπου την εποχή εκείνη ήταν ένα φρούριο συνόρων. Οι Βυζαντινοί βγήκαν νικητές στην αψιμαχία, [1] και εμπόδισαν την περαιτέρω εισβολή των βουλαγάρων, ο Βούλγαρος ηγεμόνας Βίνεχ βάση της ανακωχής έπρεπε να στείλει ομήρους στην Κωνσταντινούπολη[6][7].
Το 792 το κάστρο ήταν για μια ακόμη φορά στο κέντρο μιας μεγάλης βυζαντινοβουλγαρικής σύγκρουσης[1]. Η δεύτερη μάχη των Μαρκελλών ήρθε κατά τη διάρκεια μιας μακράς περιόδου επιθετικότητας ανάμεσα στο Βυζάντιο και τη Βουλγαρία, με τον Βούλγαρο ηγεμόνα Καρντάμ και τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΣΤ΄. Λόγω των στρατηγικών λαθών οι Βυζαντινοί υπέστησαν βαρύ πλήγμα σε αυτή τη μάχη[8][9]. Μερικοί από τους ευγενείς και επιφανείς στρατηγοί σκοτώθηκαν από τους Βουλγάρους, οι οποίοι κατέλαβαν και την σκηνή του αυτοκράτορα[10].
Το 811 ο Νικηφόρος Α΄ επιτέθηκε στο κάστρο των Μαρκελλών και το κατέλαβε[1], αλλά έπειτα σκοτώθηκε στη Μάχη της Πλίσκα[3][11]. Το φρούριο συνέχισε να κατοικείται μέχρι κάποια στιγμή τον 12ο αιώνα [4].
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Kazhdan, Alexander, επιμ.. (1991), «Markellai», Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, σελ. 1300, ISBN 978-0-19-504652-6
- ↑ Bury, J. B. (2008). History of the Eastern Empire from the Fall of Irene to the Accession of Basil: A.D. 802-867, Parts 802-867. Cosimo, Inc. σελ. 339. ISBN 978-1-60520-421-5.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Стоянов, Юлий (2007-06-26). «Маркели — древният страж на старопланинските проходи ("Markeli — the ancient guardian of the Balkan Mountain passes")» (στα Bulgarian). Черга. http://www.cherga.bg/statia.php?mysid=733&t=32. Ανακτήθηκε στις 27 December 2009. [νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Curta, Florin· Roman Kovalev (2008). The other Europe in the Middle Ages: Avars, Bulgars, Khazars, and Cumans. BRILL. σελ. 198. ISBN 978-90-04-16389-8.
- ↑ Димитров, Божидар (2005-12-19). «Крепостта Маркели спасява Плиска ("The Markeli Fortress saves Pliska")» (στα Bulgarian). Стандарт. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-10-29. https://web.archive.org/web/20131029192448/http://paper.standartnews.com/bg/article.php?article=27249. Ανακτήθηκε στις 27 December 2009.
- ↑ Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages, 500-1250. Cambridge University Press. σελ. 85. ISBN 978-0-521-81539-0.
- ↑ Златарски, Васил (1970). Петър Хр. Петров, επιμ. История на българската държава през средните векове (στα Bulgarian). София: Наука и изкуство. σελ. 270. OCLC 405296440.
- ↑ Louth, Andrew (2007). Greek East and Latin West: the church, AD 681-1071. St Vladimir's Seminary Pres. σελ. 63. ISBN 978-0-88141-320-5.
- ↑ Haldon, John F. (2002). Byzantium at war: AD 600-1453. Osprey Publishing. σελ. 20. ISBN 978-1-84176-360-6.
- ↑ Златарски, pp. 316–317.
- ↑ Златарски, pp. 330–331.
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Markeli της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |