Καμπάνους της Νοβάρα

Ιταλός μαθηματικός, αστρονόμος, αστρολόγος και ιατρός

Ο Καμπάνους της Νοβάρα (Campano da Novara, 1220 - 1296) ήταν ιταλός μαθηματικός, αστρονόμος, αστρολόγος και ιατρός[10] ο οποίος είναι περισσότερο γνωστός για το έργο του στα Στοιχεία του Ευκλείδη.[11][12] Στα έργα του αναφέρεται στον εαυτό του ως Campanus Nouariensis ενώ σύγχρονα με αυτόν έγγραφα τον αναφέρουν ως Magister Campanus, και το πλήρες όνομά του αναφέρεται ως Magister Campanus Nouariensis.[11] Άλλες αναφερόμενες παραλλαγές του ονόματός του είναι Campano da Novara, Giovanni Campano και άλλα παρόμοια. Μεταγενέστεροι συγγραφείς, από τον 16ο αιώνα και έπειτα, τον αναφέρουν και ως ''Johannes Campanus ή Iohannes Campanus.[10][11][13]

Καμπάνους της Νοβάρα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1210 (περίπου)[1][2] ή 1220[3][4][5]
Νοβάρα
Θάνατος13  Σεπτεμβρίου 1296[2]
Βιτέρμπο[6]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααστρονόμος[6]
μαθηματικός
αστρολόγος
συγγραφέας[7]
μεταφραστής[8]
ιατρός[9]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμακαπελάνος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η ημερομηνία της γέννησής του είναι αβέβαια αλλά είναι πιθανό να γεννήθηκε έως και την πρώτη δεκαετία του 13ου αιώνα πιθανότατα στη Νοβάρα της Λομβαρδίας.[13] Υπηρέτησε ως ιερέας την εποχή των παπών Ουρβανού Δ', Αδριανού Ε', Νικολάου Δ' και Βονιφάτιου Η'.[11] Ο Σύγχρονός του, Ρότζερ Μπέικον ανέφερε τον Καμπάνους ως ένα από τους δύο «καλούς» (αλλά όχι «τέλειους») μαθηματικούς[14] υποδεικνύοντας ότι ο Μπέικον τον θεωρούσε ως έξοχο[13] ή ένα από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς των καιρών τους.[10] Του απονεμήθηκαν κάποια φεουδαρχικά κτήματα και έτσι ήταν σχετικά εύπορος τον καιρό που πέθανε.[11] Πέθανε στο Βιτέρμπο το 1296.[13] ο κρατήρας Καμπάνους στη Σελήνη ονομάστηκε προς τιμήν του.[15]

Δημοσιευμένα Έργα Επεξεργασία

 
Πρώτη σελίδα της λατινικής έκδοσης των Στοιχείων του Ευκλείδη από τον Καμπάνους (εκτύπωση του 1482)

Ο Καμπάνους συνέγγραψε μία λατινική έκδοση των Στοιχείων του Ευκλείδη σε 15 βιβλία. Αυτό το έργο του Καμπανους ήταν σημαντικότατο και αποτέλεσε την πλέον χρησιμοποιούμενη έκδοση του Ευκλείδη έως τον 16ο αιώνα.[16] Βασίστηκε σε έκδοση του Ρόμπερτ του Τσέστερ και περιλαμβάνει υλικό από το Arithmetica του Τζορντάνους ντε Νεμόρε, σχόλια στον Ευκλείδη από τον Αναρίτιους, και προσθήκες του ίδιου του Καμπάνους.[16][17] Αποτέλεσε την πρώτη τυπωμένη έκδοση του Ευκλείδη,[16] η οποία εκδόθηκε από τον Έρχαρντ Ράτολντ στη Βενετία το 1482 με τίτλο Preclarissimus liber elementorum Euclidis perspicacissimi.[18]

Στο πεδίο της αστρονομίας συνέγραψε το έργο Theorica Planetarum στο οποίο περιγράφει γεωμετρικά τις κινήσεις των πλανητών καθώς και το γεωγραφικό τους μήκος. Συμπεριέλαβε επίσης οδηγίες για την κατασκευή ενός οργάνου πλαντικής παρατήρησης (equatorium) καθώς και την γεωμετρική του περιγραφή. Ο Καμπάνους επιχείρησε επίσης να καθορίσει τον χρόνο της ανάδρομης κίνησης κάθε πλανήτη. Τα δεδομένα για τους πλανήτες τα πήρε από την Αλμαγέστη και τους Πίνακες του Τολέδου του άραβα αστρονόμου Αρζαχέλ. Ο Καμπάνους έδωσε ακριβής οδηγίες για την χρήση των πινάκων, και έκανε λεπτομερείς υπολογισμούς των αποστάσεων των πλανητών και του μεγέθους τους. Αυτό το έργο του θεωρείται «η πρώτη λεπτομερής περιγραφή του πτολεμαϊκού αστρονομικού συστήματος που γράφηκε στην λατινόφωνη δύση.»[13]

Συχνά του αποδίδεται ένα σύστημα οίκων για ωροσκόπια το οποίο χωρίζει την πρώτη κατακόρυφο σε ίσα τόξα των 30°, ή οίκους, όμως η μέθοδος είναι γνωστό ότι περιγράφηκε από άλλους πριν από τον δικό του καιρό.[19]

Έργο Επεξεργασία

  • Elementa, 1255–1259[11][13]
  • Theorica planetarum, 1261–1264[11][13]
  • Computus maior, 1268[11][13]
  • Tractatus de sphera, after 1268[11][13]
  • De quadratura circuli[13]
  • De quadrante[13]
  • Tres circulos in astrolapsu descriptos...[13]
  • Tractatus de astrologia indicaria[13]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118666797. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  3. 3,0 3,1 LIBRIS. 29  Οκτωβρίου 2012. libris.kb.se/katalogisering/42gjm50n0f5s5ls. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  4. 4,0 4,1 Autoritats UB. a1159323.
  5. 5,0 5,1 Alvin. alvin-person:26359.
  6. 6,0 6,1 www-history.mcs.st-and.ac.uk/Biographies/Campanus.html.
  7. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  8. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  9. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  10. 10,0 10,1 10,2 Truffa, Giancarlo (2007). The Biographical Encyclopedia of Astronomers. Springer Science. σελίδες 194–195. doi:10.1007/978-0-387-30400-7_231. 
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 11,8 Toomer, G. J. (1971). «Campanus of Novara». Στο: Gillispie, Charles Coulston. Dictionary of scientific biography. III. New York: Scribner. σελίδες 23–29. ISBN 978-0-684-10114-9. 
  12. Wilson, Curtis (1973). «Review: A Thirteenth-Century Textbook of Ptolemaic Astronomy». Isis 64 (1): 110–112. 
  13. 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 13,10 13,11 13,12 Benjamin, Francis Seymour (1971). Campanus of Novara and medieval planetary theory: Theorica planetarum. University of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-05960-6.  Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (βοήθεια)
  14. Molland, George (1997). «Roger Bacons Knowledge of Mathematics». Στο: Hackett, Jeremiah. Roger Bacon and the sciences: commemorative essays. σελ. 157. ISBN 978-90-04-10015-2. 
  15. IAU WGPSN. «Planetary Names: Crater, craters: Campanus on Moon». Gazetteer of Planetary Nomenclature. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2011. 
  16. 16,0 16,1 16,2 Busard, H.L.L. (2005). «Introduction to the Text». Campanus of Novara and Euclid's Elements. I. Stuttgart: Franz Steiner Verlag. ISBN 978-3-515-08645-5. 
  17. Lo Bello, Anthony. «Campanus». The commentary of Al-Nayrizi on Book I of Euclid's Elements of geometry, with an introduction on the transmission of Euclid's Elements in the Middle Ages. Boston: Brill Academic. σελίδες 74–78. ISBN 0-391-04192-4. 
  18. Stanley, John (1999). «Euclid: Latin Editions». From Euclid to Newton. Brown University Library. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2002. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2011. 
  19. North, John David (1986). «The eastern origins of the Campanus (Prime Vertical) method. Evidence from al-Bīrūnī». Horoscopes and history. The Warburg Institute, University of London. σελίδες 175–176. ISBN 978-0-85481-068-0. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία