Καραβισιάνοι

θέμα (διοικητική διαίρεση) της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Οι Καραβισιάνοι αποτελούσαν το βασικό ναυτικό σώμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας περίπου από τον 7ο μέχρι τον 8ο αιώνα, μέχρι τη δημιουργία των ναυτικών θεμάτων όπως το Θέμα Κιβυρραιωτών.[1][2][3][4] Κατά μία άλλη λιγότερη αποδεκτή εκδοχή προήλθε από το Quaestura exercitus του Ιουστινιανού Α΄[4][5].

Πρώτη μνεία γίνεται τον 7ο αιώνα επί βασιλείας Κωνσταντίνου Δ΄[6]. Ο πρώτος "στρατηγός καράβων" αναφέρεται ο Σισίννιος στα «Θαύματα του Αγίου Δημητρίου» και στη σωτήρια επέμβαση του στόλου κατά την πολιορκία της Θεσσαλονίκης (en) από τους Σλάβους[7]. Ο στόλος πιστεύεται από κάποιους σύγχρονους ερευνητές ότι δεν είχε εδαφική επικράτεια ούτε μόνιμο λιμάνι αλλά στάθμευε όπου το χρειαζόταν η αυτοκρατορία, και από άλλους ότι είχε έδρα στην Παμφυλία, Κάλυμνο[8] και Ρόδο[9] ακόμα και στη Σάμο[4].

Οι Καραβισιάνοι είχαν εν πολλοίς την ίδια διάρθρωση με τα χερσαία θέματα, με επικεφαλής έναν «στρατηγό των καράβων/των πλωιμάτων», γι΄αυτό αναφέρεται και σαν στρατηγίδα ή στρατηγάτο. Παρότι συχνά αναφέρεται και ως Θέμα Καραβισιάνων, η ονομασία αυτή είναι λανθασμένη, καθώς οι Καραβισιάνοι ήταν καθαρά στρατιωτική διοίκηση και δεν αντιστοιχούσαν σε διοικητική διαίρεση όπως τα θέματα.[4][10][11]

Ο στόλος των Καραβισιάνων χρησιμοποιήθηκε κατά των Αράβων τον 8ο αιώνα αλλά μετά τη στάση του στρατηγού του στόλου Ιωάννη το 715 αναφέρεται διαίρεση του στόλου σε μικρότερους, όπως των Κιβυρραιωτών που αναφέρονται για πρώτη φορά σαν ξεχωριστός στόλος αυτή τη χρονιά[4].

Γνωστοί διοικητές αναφέρονται οι :

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. (Αγγλικά) C. Foss (1991). «Karabisianoi». Στο: Kazhdan, Alexander, επιμ. The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press, σσ. 1105–1106.. ISBN 0-19-504652-8. 
  2. Nesbitt, John W.· Oikonomides, επιμ. (1994). Catalogue of Byzantine Seals at DumNicolasbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art, Volume 2: South of the Balkans, the Islands, South of Asia Minor. Washington, District of Columbia: Dumbarton Oaks Research Library and Collection. ISBN 0-88402-226-9. 
  3. Pryor, John H.· Jeffreys, Elizabeth M. (2006). The Age of the ΔΡΟΜΩΝ: The Byzantine Navy ca. 500–1204. Leiden, The Netherlands and Boston, Massachusetts: Brill Academic Publishers. ISBN 978-90-04-15197-0. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Ραγιά,Ευθυμία (2004, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)), Η κοιλάδα του Μαιάνδρου (7ος-13ος αι.): γεωγραφία και ιστορία, σελ. 293 έως 296
  5. Haldon, John F. (1999). Warfare, State and Society in the Byzantine World, 565-1204. London, United Kingdom: University College London Press (Taylor & Francis Group). ISBN 1-85728-495-X. 
  6. Florin Curta, The Edinburgh History of the Greeks, c. 500 to 1050: The Early Middle Ages
  7. Λεοντσίνη,Μαρία (2001, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)), Κωνσταντίνος Δ’(668-686): Ο τελευταίος πρωτοβυζαντινός αυτοκράτορας[νεκρός σύνδεσμος]
  8. [http://www.im-leka.gr/plugins/p2_news/printarticle.php?p2_articleid=976[νεκρός σύνδεσμος]
  9. Κάρολος Μπρούσαλης, [https://web.archive.org/web/20160804155909/http://historyreport.gr/index.php/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B4%CE%BF%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1/%CE%91%CE%B9%CE%B3%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CE%9D%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%AC/%CE%94%CF%89%CE%B4%CE%B5%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B1/1899-1- Αρχειοθετήθηκε 2016-08-04 στο Wayback Machine. Νομός Δωδεκανήσου]]
  10. Nesbitt & Oikonomides 1994, σελ. 150.
  11. Ahrweiler 1966, σελίδες 24–25.
  12. «Prosopography of the Byzantine Empire». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2015. 
  13. Anna Avramea, Le Péloponnèse du IVe au VIIIe siècle: changements et persistances