Καστάνιτσα Αρκαδίας

παραδοσιακός οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 37°15′50.832″N 22°38′58.978″E / 37.26412000°N 22.64971611°E / 37.26412000; 22.64971611

Η Καστάνιτσα (τσακωνικά: Γαστένιτσα, παλαιότερη ονομασία: Καστανίτσα) είναι ορεινό χωριό της Αρκαδίας, χτισμένο στις πλαγιές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 840 μέτρων. Ανήκει στα Τσακωνοχώρια, στα χωριά δηλαδή που ιδρύθηκαν από Τσάκωνες. Βρίσκεται κοντά στα σύνορα των νομών Αρκαδίας και Λακωνίας. Απέχει 72 χλμ. από την Τρίπολη και 65 χλμ. από την Σπάρτη. Κοντινότερα χωριά σε αυτή είναι η Σίταινα που βρίσκεται βορειότερα της σε απόσταση 6 χλμ. και ο Πραστός που βρίσκεται ανατολικότερα σε απόσταση 7 χλμ. Ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται σε 204 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2021. Το χωριό διατηρεί αναλλοίωτα στοιχεία της Τσακώνικης παράδοσης και έχει ανακηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός.

Καστάνιτσα
Καστάνιτσα is located in Greece
Καστάνιτσα
Καστάνιτσα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΠελοποννήσου
Περιφερειακή ΕνότηταΑρκαδίας
ΔήμοςΒόρειας Κυνουρίας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΑρκαδίας
Υψόμετρο840 μέτρα[1]
Πληθυσμός
Μόνιμος204
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΓαστένιτσα, Καστανίτσα
Ονομασία κατοίκωνΚαστανιτσιώτες
Ταχ. κώδικας221 00
Τηλ. κωδικός2755
http://www.kastanitsa.gr/
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Η Καστάνιτσα ιδρύθηκε από Τσάκωνες οι οποίοι κατέφυγαν στα ορεινά του Πάρνωνα κατά τη διάρκεια των Σλαβικών επιδρομών στην Πελοπόννησο στα τέλη του 6ου αιώνα μ.Χ. Αναφέρεται για πρώτη φορά σε Χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β' Παλαιολόγου το 1293 μ.Χ, με την ονομασία Κωστάντζα και είναι το πρώτο Τσακωνοχώρι για το οποίο υπάρχει γραπτή αναφορά. Η Καστάνιτσα ήταν χτισμένη πάνω σε πέρασμα στρατηγικής σημασίας, για τη φύλαξη του οποίου είχε χτιστεί κάστρο στην κορυφή του λόφου, πάνω από τον οικισμό, ερείπια του οποίου διατηρούνται μέχρι σήμερα. Αναφορές για το χωριό συνεχίζουν να υπάρχουν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το χωριό έδωσε το παρόν στην επανάσταση του 1821. Οι Καστανιτσιώτες αντιστάθηκαν σθεναρά στα στρατεύματα του Ιμπραήμ, που εισέβαλαν στην περιοχή το 1826, σώζοντας το χωριό από την καταστροφή.[2]

Μετά την απελευθέρωση αποτέλεσε αρχικά έδρα του δήμου Σιταίνης, ο οποίος καταργήθηκε μετά από λίγα χρόνια λειτουργίας και εντάχθηκε στον δήμο Βρασιών.[3] Στο διάστημα 1912-1998 αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα[4] ενώ από το 1999 ανήκει διοικητικά στον δήμο Βόρειας Κυνουρίας.

Ο οικισμός αποτελεί τόπο καταγωγής[5] του λογοτέχνη Γεωργίου Στρατήγη (1860-1938).

 
Γειτονιά στην Καστάνιτσα
 
Άποψη της Καστάνιτσας

Ο οικισμός

Επεξεργασία
 
Γενική άποψη της Καστάνιτσας

Το χωριό είναι σκαρφαλωμένο σε μία πλαγιά του Πάρνωνα, σε υψόμετρο 840 μέτρων. Είναι χτισμένο κατά μήκος του αυχένα που συνδέει δύο υψώματα. Διατηρεί αναλλοίωτη την παραδοσιακή τσακώνικη αρχιτεκτονική με τα χαρακτηριστικά πυργόσπιτα με τις στέγες από τοπικό σχιστόλιθο. Στην κορυφή του βόρειου υψώματος πάνω από τον οικισμό, διατηρούνται ερείπια του παλιού πύργου, που χτίστηκε από Βυζαντινούς του Δεσποτάτου του Μυστρά, τον 14ο αιώνα με σκοπό την οχύρωση της περιοχής.[6]

Δημογραφική εξέλιξη

Επεξεργασία
Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης πληθυσμού
1879 536
1889 480
1896 572
1907 584
1920 620
1928 858
1940 795
1951 656
1961 592
1971 465
1981 484
1991 256
2001 203[7]
2011 175[8]
2021 204[9]

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 www.e-demography.gr/ElstatPublications/censuses/docs/eDemography_Metadata_Censuses_Doc_000011_gr.pdf#page=354.
  2. «Η ιστορία της Καστάνιτσας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2011. 
  3. «Αρκάδων χρόνοι, διοικητική διαίρεση της επαρχίας Κυνουρίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2011. 
  4. Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ, Κοινότητα Καστάνιτσας
  5. Βαγενάς, Θάνος (1969). «Οι πρόγονοι του ποιητή Γεώργιου Κ. Στρατήγη». Χρονικά των Τσακώνων (Αθήναι) Γ΄: 133. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-10-25. https://web.archive.org/web/20201025045428/https://www.tsakonianarchives.gr/xronika-g-stratigis/. 
  6. «Καστάνιτσα, αξιοθέατα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2011. 
  7. «Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος - Απογραφή Πληθυσμού-Kατοικιών 2001» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2017. 
  8. «Ελληνική Στατιστική Αρχή - Απογραφή Πληθυσμού-Kατοικιών 2011». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2017. 
  9. Απογραφή 2021: Ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας αναλυτικά ανά δημοτική κοινότητα - Arcadia Portal

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία