Κατάλογος έργων του Ντονατέλλο

κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia

Το λήμμα αυτό περιλαμβάνει κατάλογο έργων του Ντονατέλλο με χρονολογική σειρά.

Έργα Επεξεργασία

Εικόνα Τίτλος Χρονολογία Είδος γλυπτού Υλικό Διαστάσεις σε εκατ. Κράτος Πόλη Χώρος Παρατηρήσεις
  Η δημιουργία της Εύας 1405-1407 ή περ. 1410 χαμηλό ανάγλυφο εφυαλωμένη οκταγωνική τερρακόττα 34,5x34,5   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera del Duomo (Μουσείο Έργων της Μητρόπολης)
  Μικρός Προφήτης 1406-1408 άγαλμα μάρμαρο 128   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera del Duomo
  Σταύρωση 1406-1408 άγαλμα ξύλο ζωγραφισμένο 168x173   Ιταλία Φλωρεντία Basilica di Santa Croce (Βασιλική του Τιμίου Σταυρού)
  Παρθένος και Βρέφος 1406-1408 υψηλό ανάγλυφο τερρακόττα 86 (ύψος)   Ιταλία Λούκκα Museo nazionale di Villa Guinigi
  Παρθένος και Βρέφος 1406-1408 υψηλό ανάγλυφο τερρακόττα   Ιταλία Λούκκα Museo nazionale di Villa Guinigi
  Δαβίδ 1408-1409 άγαλμα μάρμαρο 191 (ύψος)   Ιταλία Φλωρεντία Museo Nazionale del Bargello (Εθνικό Μουσείο Μπαρτζέλλο)
  Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής 1408-1415 άγαλμα μάρμαρο 210 (ύψος)   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera del Duomo
  Ιησούς του Ναυή 1410-1411 άγαλμα μάρμαρο   Ιταλία Φλωρεντία Duomo (Μητρόπολη) το έργο ξεκίνησε ο Bernardo Ciuffagni και το τελείωσε ο Nanni di Bartolo]]. Αποδίδεται στον Ντονατέλλο μόνο το κεφάλι.
Παρθένος και Βρέφος 1410-1420 χαμηλό ανάγλυφο τερρακόττα 67,6x37,8x33,3   ΗΠΑ Ντητρόιτ Detroit Institute of Arts
  Madonna Huldschinsky 1410-1430 υψηλό ανάγλυφο τερρακόττα 90x75   Γερμανία Βερολίνο Bode-Museum
  Άγιος Μάρκος 1411-1413 άγαλμα μάρμαρο 236 (ύψος)   Ιταλία Φλωρεντία Μουσείο του Ορσανμικέλε (ένα μαρμάρινο αντίγραφο εκτίθεται εξωτερικά)
  Άγιος Γεώργιος 1415-1417 άγαλμα μάρμαρο 209 (ύψος)   Ιταλία Φλωρεντία Museo nazionale del Bargello (ένα μαρμάρινο αντίγραφο εκτίθεται στο εξωτερικό του Ορσανμικέλε)
  Ο Άγιος Γεώργιος ελευθερώνει την πριγκίπισσα 1416-1417 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 129x39   Ιταλία Φλωρεντία Museo nazionale del Bargello (ένα μαρμάρινο αντίγραφο εκτίθεται στο εξωτερικό του Ορσανμικέλε)
  γενειοφόρος προφήτης 1415-1420 άγαλμα μάρμαρο 193   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera del Duomo από την σειρά "Προφήτες" για το Campanile di Giotto (Κωδωνοστάσιο του Τζόττο)
  αγένειος προφήτης 1415-1436 άγαλμα μάρμαρο 190   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera del Duomo από την σειρά "Προφήτες" για το Campanile di Giotto
  Η θυσία του Αβραάμ 1421 άγαλμα μάρμαρο 188   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera del Duomo από την σειρά "Προφήτες" για το Campanile di Giotto
  Αββακούμ ή Zuccone (ο Χαζός) 1423-1426 άγαλμα μάρμαρο 195   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera del Duomo από την σειρά "Προφήτες" για το Campanile di Giotto
  Ιερεμίας 1425/27-1436 άγαλμα μάρμαρο 191   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera del Duomo από την σειρά "Προφήτες" για το Campanile di Giotto
  Marzocco 1419-1420 άγαλμα αμμόλιθος 135,5 (ύψος)   Ιταλία Φλωρεντία Museo Nazionale del Bargello αντίγραφο του "Marzocco" στην Piazza della Signoria
  Madonna della Mela (Η Παναγία του Μήλου) 1420-1425 άγαλμα τερρακόττα 90x64   Ιταλία Φλωρεντία Museo Bardini ενδεχομένως έργο του Luca della Robbia
  Άγιος Λουδοβίκος της Τουλούζης 1421-1425 άγαλμα επιχρυσωμένος ορείχαλκος 266 (ύψος)   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera di Santa Croce (Μουσείο έργων της Santa Croce)
  Τάφος του αντίπαπα Ιωάννη ΚΓ΄ 1422-1428 αρχιτεκτονικό σύνολο με αγάλματα πολύχρωμα μάρμαρα και επιχρυσωμένος ορείχαλκος 195 (ύψος)   Ιταλία Φλωρεντία Βαπτιστήριο
  Το συμπόσιο του Ηρώδη 1423-1427 χαμηλό ανάγλυφο επιχρυσωμένος ορείχαλκος 60x60   Ιταλία Σιένα Battistero di San Giovanni (Βαπτιστήριο του Αγίου Ιωάννη) Κολυμβήθρα
  Ερωτιδέας που χορεύει περ. 1423 άγαλμα ορείχαλκος 37,8   Ιταλία Φλωρεντία Museo del Bargello αποδίδεται
  Ερωτιδέας με τύμπανο 1429 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 36 (ύψος)   Γερμανία Βερολίνο Bode-Museum από την κολυμβήθρα του Βαπτιστηρίου της Σιένας
Λειψανοθήκη του San Rossore 1424-1427 άγαλμα επιχρυσωμένος ορείχαλκος 56x60,5   Ιταλία Πίζα Museo nazionale di San Matteo
  Η Βάπτιση μετά το 1425 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 63,5x40,5   Ιταλία Αρέτσο Κολυμβήθρα της Μητρόπολης
  Madonna Pazzi 1425-1430 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 74,5x69,5   Γερμανία Βερολίνο Κρατικά Μουσεία
  Επιτάφια πλάκα του Giovanni Pecci μετά το 1426 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 247x88   Ιταλία Σιένα Μητρόπολη της Santa Maria Assunta
  Πίστις 1427-1429 άγαλμα επιχρυσωμένος ορείχαλκος 52   Ιταλία Σιένα Battistero di San Giovanni Κολυμβήθρα
  Ελπίς 1427-1429 άγαλμα επιχρυσωμένος ορείχαλκος 52   Ιταλία Σιένα Battistero di San Giovanni Κολυμβήθρα
  Ερωτιδέας που χορεύει 1427-1429 άγαλμα ορείχαλκος 36   Ιταλία Σιένα Battistero di San Giovanni Κολυμβήθρα
  Ερωτιδέας με σάλπιγγα 1427-1429 άγαλμα ορείχαλκος 36   Ιταλία Σιένα Battistero di San Giovanni Κολυμβήθρα
  Τάφος του καρδιναλίου Rainaldo Brancaccio 1426-1428 αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα με αγάλματα μάρμαρο   Ιταλία Νάπολη chiesa di Sant'Angelo a Nilo δημιουργία των Ντονατέλλο και Μικελότσο
  Η Ανάληψη της Παρθένου 1427-1428 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 53,5x78   Ιταλία Νάπολη εκκλησία Sant'Angelo a Nilo τμήμα του τάφου Brancacci
  Η Παράδοση των κλειδών δεκαετία 1430-1440 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 41x114,5   Ηνωμένο Βασίλειο Λονδίνο Victoria and Albert Museum
  Madonna delle Nuvole (Η Παρθένος των Νεφών) δεκαετία 1430-1440 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 33,5x32,2   ΗΠΑ Βοστώνη Museum of Fine Arts
  Κιβώριο της Θείας Ευχαριστίας 1432-1433 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 228x125,4   Βατικανό Ρώμη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, Museo del Tesoro (Μουσείο του Θησαυρού)
  Τάφος του Giovanni Crivelli 1432-1433 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 213   Ιταλία Ρώμη Basilica di Santa Maria in Aracoeli
Παναγία με δύο στέμματα και χερουβείμ 1432-1433 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο   Ιταλία Ρώμη ιδιωτική συλλογή
  Cantoria (Χοροστάσιο) 1433-1439 υψηλό ανάγλυφο μάρμαρο 348x570x98   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera del Duomo παλιότερα στην Μητρόπολη
  Η στέψη της Παρθένου 1434-1437 σχέδιο για βιτρώ 380 (διάμ.)   Ιταλία Φλωρεντία Cattedrale di Santa Maria del Fiore (Μητρόπολη)
  Ανάγλυφα στον άμβωνα της Μητρόπολης του Πράτο 1434-1438 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο και μωσαϊκό 73,5 (h del parapetto)   Ιταλία Φλωρεντία σήμερα στο Museo dell'Opera del Duomo κάποτε στην πρόσοψη της Μητρόπολης του Πράτο
  Madonna dei Cordai 1433-1435 χαμηλό ανάγλυφο stucco policromo 93x78   Ιταλία Φλωρεντία Museo Bardini
  Ο Ευαγγελισμός Cavalcanti περ. 1435 υψηλό ανάγλυφο pietra serena με επιχρύσωση 420x274   Ιταλία Φλωρεντία Basilica di Santa Croce
  Δύο ερωτιδείς 1436-1438 άγαλμα ορείχαλκος 57,5 e 67,5 (ύψος)   Γαλλία Παρίσι Musée Jacquemart-André αποδίδεται
  Το συμπόσιο του Ηρώδη 1435-1436 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 50x71,5   Γαλλία Λίλλη Musée des Beaux-Arts
  Η ανάληψη του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή 1437-1443 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμος γύψος 215 (διάμ.)   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου) γύψινα από την Sagrestia Vecchia (Παλαιό Σκευοφυλάκιο)
  Η ανάσταση της Δρουσιάνας 1437-1443 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμος γύψος 215 (διάμ.)   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου) γύψινα από την Sagrestia Vecchia
  Το μαρτύριο του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή 1437-1443 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμος γύψος 215 (διάμ.)   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου) γύψινα από την Sagrestia Vecchia
  Ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής στην Πάτμο 1437-1443 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμος γύψος 215 (διάμ.)   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου) γύψινα από την Sagrestia Vecchia
  Tondo του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή 1437-1443 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμος γύψος 215 (διάμ.)   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου) γύψινα από την Sagrestia Vecchia
  Tondo του Αγίου Λουκά 1437-1443 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμος γύψος 215 (διάμ.)   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου) γύψινα από την Sagrestia Vecchia
  Tondo του Αγίου Μάρκου 1437-1443 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμος γύψος 215 (διάμ.)   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου) γύψινα από την Sagrestia Vecchia
  Tondo του Αγίου Ματθαίου 1437-1443 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμος γύψος 215 (διάμ.)   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου) γύψινα από την Sagrestia Vecchia
  Οι Άγιοι Στέφανος και Λαυρέντιος 1437-1443 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμος γύψος 215x180   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου) γύψινα από την Sagrestia Vecchia
  Οι Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός 1437-1443 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμος γύψος 215x180   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου) γύψινα από την Sagrestia Vecchia
  Παρθένος και Βρέφος με τέσσερα χερουβείμ περ. 1440 χαμηλό ανάγλυφο τερρακόττα 102x72   Γερμανία Βερολίνο Bode-Museum]
  Η Πύλη των Μαρτύρων 1440-1443 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 235×109   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου), Sagrestia Vecchia
  Η Πύλη των Αποστόλων 1440-1443 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 235×109   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo (Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου), Sagrestia Vecchia
  Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής 1438 άγαλμα ξύλο πολύχρωμο 141   Ιταλία Βενετία Basilica di Santa Maria Gloriosa dei Frari αποδίδεται
  Έρως - Άττις περ. 1440 άγαλμα ορείχαλκος με ίχνη επιχρύσωσης 104   Ιταλία Φλωρεντία Museo nazionale del Bargello
  Παρθένος και Βρέφος περ. 1440 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμη τερρακόττα 102x74   Γαλλία Παρίσι Μουσείο του Λούβρου
  Madonna Piot περ. 1440 χαμηλό ανάγλυφο πολύχρωμη τερρακόττα 74   Γαλλία Παρίσι Μουσείο του Λούβρου
  Δαβίδ δεκαετία 1440-1450 άγαλμα ορείχαλκος 158   Ιταλία Φλωρεντία Museo nazionale del Bargello
Ο μικρός Άγιος Ιωάννης Βαπτιστής Martelli περ. 1442 άγαλμα πολύχρωμο ξύλο 141   Ιταλία Φλωρεντία Museo nazionale del Bargello
Η Κλαψιάρα καμπάνα ορείχαλκος   Ιταλία Φλωρεντία Museo nazionale di San Marco (Μουσείο του Αγίου Μάρκου)
  Σταύρωση 1444-1449 άγαλμα ορείχαλκος 180x166   Ιταλία Πάντοβα Αγία Τράπεζα της Basilica del Santo (Βασιλικής του Αγίου Αντωνίου)
η Αγία Τράπεζα 1447-1450 αρχιτεκτονικό σύνολο με αγάλματα ορείχαλκος   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova (Βασιλική του Αγίου Αντωνίου της Πάντοβα - Il Santo)
Παρθένος και Βρέφος 1447-1450 άγαλμα ορείχαλκος 159   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
Άγιος Φραγκίσκος 1447-1450 άγαλμα ορείχαλκος 147   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
Αγία Ιουστίνη 1447-1450 άγαλμα ορείχαλκος 154   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
Ο Άγιος Αντώνιος της Πάντοβα 1447-1450 άγαλμα ορείχαλκος 145   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
Ο Άγιος Δανιήλ της Πάντοβα 1447-1450 άγαλμα ορείχαλκος 153   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
Άγιος Λουδοβίκος 1447-1450 άγαλμα ορείχαλκος 164   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
Άγιος Προσδόκιμος 1447-1450 άγαλμα ορείχαλκος 163   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
Ανάγλυφα ερωτιδέων 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 58x21   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
  Ο Χριστός νεκρός μεταξύ αγγέλων 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 58x56   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
  Αποκαθήλωση 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 138x188   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
  Το θαύμα της γαϊδούρας 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος με επιχρυσώσεις 57x123   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
  Το θαύμα του νεογέννητου που μιλά 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος με επιχρυσώσεις 57x123   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
  Το θαύμα του μετανιωμένου γιου 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος με επιχρυσώσεις 57x123   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
  Το θαύμα της καρδιάς του φιλάργυρου 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος με επιχρυσώσεις 57x123   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
Σύμβολο του Ευαγγελιστή Λουκά 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 59,8x59,8   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
Σύμβολο του Ευαγγελιστή Μάρκου 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 59,8x59,8   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
  Σύμβολο του Ευαγγελιστή Ιωάννη 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 59,8x59,8   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
  Σύμβολο του Ευαγγελιστή Ματθαίου 1447-1450 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 59,8x59,8   Ιταλία Πάντοβα basilica di Sant'Antonio da Padova τμήμα της Αγίας Τράπεζας της Basilica del Santo
  Άγιος Μάξιμος 1443-1453 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 187x30   Ιταλία Φλωρεντία Museo del Cenacolo di Santo Spirito Attr.
  Άγιος Προσδόκιμος 1443-1453 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο 187x30   Ιταλία Φλωρεντία Museo del Cenacolo di Santo Spirito Attr.
  Μνημείο του Γκατταμελάτα έφιππου 1446-1453 άγαλμα ορείχαλκος 340×390   Ιταλία Πάντοβα πλατεία της Βασιλικής του Αγίου Αντωνίου
  Μαρία Μαγδαληνή 1453-1455 άγαλμα ξύλο με ίχνη πολυχρωμίας 188 (ύψος)   Ιταλία Φλωρεντία Museo dell'Opera del Duomo
  Ιουδήθ και Ολοφέρνης 1453-1457 άγαλμα ορείχαλκος 236   Ιταλία Φλωρεντία σήμερα στο Παλάτσο Βέκιο κάποτε στην Piazza della Signoria
  Σταύρωση περ. 1455 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος με επιχρυσώσεις 97x73   Ιταλία Φλωρεντία Museo del Bargello Attr.
  Σαρκοφάγος της οικογένειας Martelli περ. 1455 Σαρκοφάγος μάρμαρο 90×203   Ιταλία Φλωρεντία Basilica di San Lorenzo
  Άγιος Ιωάννης Βαπτιστής 1455-1457 άγαλμα ορείχαλκος 181 (ύψος)   Ιταλία Σιένα Μητρόπολη Santa Maria Assunta
  Madonna Chellini περ. 1456 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος με υπολείμματα επιχρύσωσης 28,50   Ηνωμένο Βασίλειο Λονδίνο Victoria and Albert Museum
  Madonna del Perdono (Η Παναγία της Συγγνώμης) 1457-1459 χαμηλό ανάγλυφο μάρμαρο e intarsi di vetro blu 91×88,2   Ιταλία Σιένα Museo dell'Opera del Duomo (Μουσείο έργων της Μητρόπολης)
  Το αίμα του Χριστού 1457-1459 χαμηλό ανάγλυφο μαρμάρινος ψευδοφεγγίτης (lunetta) 39,8x67   Ιταλία Torrita di Σιένα εκκλησία των Αγίων Flora e Lucilla απόδίδεται
  Θρήνος για τον νεκρό Χριστό περ. 1460 χαμηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 33,50x41,50   Ηνωμένο Βασίλειο Λονδίνο Victoria and Albert Museum απόδίδεται
  Άμβωνας της Ανάστασης μετά το 1460 υψηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 137x280   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo
  Άμβωνας του Πάθους μετά το 1460 υψηλό ανάγλυφο ορείχαλκος 137x280   Ιταλία Φλωρεντία basilica di San Lorenzo

Bibliografia Επεξεργασία