Κατάλογος αρχαίων ολυμπιονικών
Ο παρών κατάλογος αρχαίων ολυμπιονικών περιέχει το σύνολο των διοργανώσεων των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων αδιάλειπτα από το 776 π.Χ. έως και το 277 μ.Χ. (264 διοργανώσεις), κατόπιν το διάστημα μεταξύ 281 και 369 όπου δεν αναφέρονται κάποιοι νικητές, ενώ στο τέλος παρατίθεται η τελευταία γνωστή 287η διοργάνωση το 369 πριν την κατάργηση των Ολυμπιακών αγώνων από τον Θεοδόσιο Α´ το 393. Περιέχει μόνο τους νικητές, οπότε διάσημοι αγωνιζόμενοι που δεν πρώτευσαν, όπως π.χ. ο Αλέξανδρος Α΄ της Μακεδονίας ο οποίος ήρθε δεύτερος στους αγώνες του 504 π.Χ., δεν συμπεριλαμβάνονται.
Περιγραφή
ΕπεξεργασίαΑρχαίοι κατάλογοι
ΕπεξεργασίαΟ πρώτος γνωστός κατάλογος ολυμπιονικών συντάχθηκε από τον Ιππία τον Ηλείο στο έργο Ὀλυμπιονικών ἀναγραφή στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. και ακολούθησαν πολλοί άλλοι κατά την αρχαιότητα, είτε αποσπασματικοί και περιγραφικοί, όπως οι αναφορές του περιηγητή Παυσανία του 2ου αιώνα μ.Χ. και του συγγραφέα Αθήναιου, είτε αναλυτικοί όπως του συγγραφέα Σέξτου Ιουλίου Αφρικανού κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. και του μοναχού Πανόδωρου του Αλεξανδρινού τον 5ο αιώνα μ.Χ., καθώς και ανώνυμα ανακαλυφθέντα έγγραφα όπως οι πάπυροι της Οξυρρύγχου, στους οποίους περιέχονται τρεις κατάλογοι ολυμπιονικών,[1] ή ακόμα και πολλές επιγραφές μνημείων και αγαλμάτων οι οποίες δίνουν πληροφορίες για τον ολυμπιονίκη στο οποίο αφιερώθηκαν[2]. Παράλληλα υπάρχει πλήθος επιπλέον αναφορών στα διάφορα αρχαία έργα πολλών συγγραφέων είτε σε ολυμπιονίκες είτε στα έτη τέλεσης των διοργανώσεων, καθώς το χρονικό των διοργανώσεων είχε την πρακτική χρήση ημερολογίου με τις διοργανώσεις να αποτελούν τα ορόσημα, μια πρακτική που φαίνεται να ξεκίνησε τον 4ο αιώνα π.Χ. στα γραπτά του Φίλιστου του Συρακούσιου και του Τίμαιου του Ταυρομενίτη και αργότερα χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τον Αριστοτέλη και τον Ερατοσθένη τον Κυρηναίο ως ένα ενιαίο και κοινό σύστημα χρονολόγησης για όλες τις πόλεις του ελληνικού κόσμου.[2]
Ακρίβεια και πληρότητα
ΕπεξεργασίαΟ κατάλογος είναι ελλιπής ως προς τα αγωνίσματα που τελέστηκαν στην κάθε διοργάνωση,[3][4] καθώς και τους ολυμπιονίκες που έλαβαν μέρος σε αυτά, αλλά αποτελεί μια συγκέντρωση των πληροφοριών που διασώζονται. Επίσης, ιδιαίτερα για τις αρχαιότερες διοργανώσεις, τα ονόματα και οι πόλεις των ολυμπιονικών ενδέχεται να μην αντιστοιχούν στους πραγματικούς νικητές κατά τις διοργανώσεις αυτές, μια και οι διάφοροι πρώιμοι κατάλογοι τους οποίους δημιούργησαν οι αρχαίοι συγγραφείς περιείχαν συχνά επινοήσεις ή διαστρεβλώσεις, ώστε η εκάστοτε πόλη στην οποία αναφέρεται ότι ανήκε ο νικητής να οικειοποιείται την δόξα και το κύρος που έφερνε η νίκη ενός αθλητή της σε ολυμπιακό αγώνισμα.[2][5]
Έως περίπου τα τέλη του 2ου με αρχές του 1ου αιώνα π.Χ. παρουσιάζονται μόνο Έλληνες αθλητές, μια που η ελληνική καταγωγή ήταν μια από τις προϋποθέσεις συμμετοχής,[6] ωστόσο από τα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ. και μετέπειτα οι συμμετοχές των Ρωμαίων αθλητών πληθαίνουν όλο και περισσότερο ως συνέπεια της ρωμαϊκής επικυριαρχίας, ενώ παράλληλα αρκετά ονόματα Ελλήνων αθλητών εμφανίζονται εκλατινισμένα.
Ενδεικτικό της απουσίας δεδομένων για το μεγαλύτερο ποσοστό των ολυμπιονικών της αρχαιότητας, είναι πως από τους προσεγγιστικά πάνω από 3.500 πιθανούς ολυμπιονίκες των διαφόρων αγωνισμάτων στην αρχαιότητα, μόνο οι περίπου 800 είναι σήμερα γνωστοί.[7][8]
Κατάλογος
Επεξεργασία
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ P.Oxy. III 222 / The Oxyrhynchus papyri, Grenfell, Bernard P. (Bernard Pyne), 1869-1926; Hunt, Arthur S. (Arthur Surridge), 1871-1934. London Egypt Exploration Society.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) «Paul Christesen - Olympic Victor Lists and Ancient Greek History, Cambridge University Press, 2007».
- ↑ Ο κατάλογος βασίστηκε στον κατάλογο ολυμπιονικών του Λουίτζι Μορέτι (1957, 1970, 1989) και δεδομένα από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, με δευτερεύουσες πηγές τις αρχαίες πηγές του Παυσανία, Ευσέβιου και άλλων συγγραφέων, μια σύγχρονη αναλυτική μελέτη από τον εκδοτικό οίκο του πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, καθώς και τις παλαιότερες μελέτες της νεότερης εποχής του Καρλ Ότφριντ Μίλερ (19ος αιώνας).
- ↑ «Βάση αρχαίων Ολυμπιονικών - Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού».
- ↑ «Ολυμπιακοί Αγώνες στην αρχαιότητα, οι αθέατες πλευρές - Το Βήμα».
- ↑ (Αγγλικά) «Ancient Olympic Events - perseus.tufts.edu».
- ↑ Romano, D.G. «How Do We Know? – The Ancient Olympic Games». ancientolympicgames.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2016.
- ↑ «Greatest Ancient Olympians | The Real Story of the Ancient Olympic Games - Penn Museum». www.penn.museum. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2016.
- ↑ Παυσανία, Περιήγησις της Ελλάδος - Loeb Classical Library
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησης 6.14.13 - perseus.tufts.edu
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Αισχίνης (3ος αι. π.Χ.), Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό - Εκδοτική Αθηνών
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 12,7 Οι αγώνες προορίζονταν να γίνουν το 65 αντί για το 67, αλλά ο αυτοκράτορας Νέρωνας άλλαξε την ημερομηνία διεξαγωγής ώστε να συμπέσει με την επίσκεψη του στην Ελλάδα 2 χρόνια αργότερα.
- ↑ Ο Παυσανίας αναφέρει 8 νίκες (Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησης, 6.13.3 - perseus.tufts.edu) ενώ ο Ευσέβιος 2 (Eusebius: Chronicle - attalus.org)
Σχετική βιβλιογραφία
ΕπεξεργασίαΣτα ελληνικά
Επεξεργασία- Γιαλούρης, Ν. (επιμ.), Οι Ολυμπιακοί αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα, Αθήνα 1982.
- Σβολόπουλος, Χ., Γδοντέλλης, Α. (εκδ.), Λεύκωμα Ολυμπιακών Αγώνων. 776 π.Χ. - 1896-1980, Αθήνα 1980.
- Παπαχατζής, Ν., Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησις, Βιβλία 5 και 6: Ηλιακά, Αθήνα 1979.
- Παυλίνης, Ε., Ιστορία της Γυμναστικής, Αθήναι 1953.
- Beck, C. (ed.), Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, 776 π.Χ.-1896, Αθήναι 1896.
- Παγών, Γ., Περίληψις της Γυμναστικής, Αθήναι 1837.
Ξενόγλωσση
Επεξεργασία- (Αγγλικά) Arete: Greek Sports from Ancient Sources, Stephen G. Miller, University of California Press, 2 Aug 2012
- (Αγγλικά) Sports in the Ancient World, from A to Z, Mark Golden, Routledge, 1 Jun 2004
- (Αγγλικά) Renson, R., Laummer, M., Riordan J. et al. (eds.), The Olympic Games Through the Ages: Greek Antiquity and its Impact on Modern Sport, Athens 1991.
- (Αγγλικά) Young, D.C., The Origins of Modern Olympics: A New Version, International Journal of the History of Sports, 3 (1987), 271-300
- (Ιταλικά) L. Moretti, Olympionikai, i vincitori negli Antichi agoni Olimpici, MemLinc, Roma, 1957; L. Moretti, “Supplemento al catalogo degli Olympionikai,” Klio 52, 1970, pp. 295– 303.