Κατάλογος ηγετών της Περσίας
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Το πρώτο βασίλειο που ιδρύθηκε στη περιοχή της Περσίας (σύγχρονο Ιράν) ήταν το βασίλειο του Ελάμ με πρώτη βασιλική δυναστεία της περιοχής, τη δυναστεία των Αβάν, που βασίλευε από τα Σούσα. Ακολουθεί μια λίστα που καταγράφει όλους του βασιλείς που κατείχαν τη γεωγραφική περιοχή της Περσίας στην επικράτεια τους.
Τα βασίλεια και οι δυναστείες των πρώτων αρχαίων χρόνων
ΕπεξεργασίαΔυναστεία του Αβάν (Ελαμίτες)
Επεξεργασία- Πέλις, βασίλεψε στις αρχές του 2500 π.Χ.
- Τάτας, βασίλεψε από το 2500 π.Χ. έως το 2480 π.Χ.
- Ουκκούν Ταχάς, βασίλεψε από το 2480 π.Χ. έως το 2425 π.Χ.
- Κχισούρ, βασίλεψε από το 2425 π.Χ. έως το 2360 π.Χ.
- Σχουσχούν Ταράν, βασίλεψε από το 2360 π.Χ. έως το 2330 π.Χ.
- Ναπέλ Κχούς, βασίλεψε από το 2330 π.Χ. έως το 2315 π.Χ.
- Κίκκου Σιβ Θέπτις, βασίλεψε από το 2315 π.Χ. έως το 2295 π.Χ.
- Λούχ Ισχασάν, βασίλεψε από το 2295 π.Χ. έως το 2285 π.Χ.
- Χέλου, βασίλεψε από το 2285 π.Χ. έως το 2270 π.Χ.
- Χσίτα, βασίλεψε από το 2270 π.Χ. έως το 2240 π.Χ.
- Πουζούρ Ινσχούσινακ, βασίλεψε από το 2240 π.Χ. έως το 2220 π.Χ.
Η δυναστεία των Γούτων που είχε ανέλθει στο θρόνο του Ακκάδ κατέκτησε την περιοχή της Περσίας και ανέβηκε στο θρόνο της. Ο τίτλος του
Δυναστεία του Σαργών
Επεξεργασία- Σαργών του Ακκάδ, βασίλεψε από το 2270 π.Χ. έως το 2215 π.Χ.
- Ριμούσχ, βασίλεψε από το 2214 π.Χ. έως το 2206 π.Χ.
- Μανισχτούσου, βασίλεψε από το 2205 π.Χ. έως το 2191 π.Χ.
- Ναράμ Σιν, βασίλεψε από το 2190 π.Χ. έως το 2154 π.Χ.
Ένας λαός με το όνομα Γκούτι, κατέλαβε τη περιοχή της βόρειας Περσίας, την Ακκάδ και τη Μεσοποταμία. Ξεκινάει η δικιά τους δυναστεία.
Βασιλεία των Γκούτι
Επεξεργασία- Εριντουπίζουρ, βασίλεψε από το 2141 π.Χ. έως το 2138 π.Χ.
- Νίμπια, βασίλεψε από το 2138 π.Χ. έως το 2135 π.Χ.
- Ινκίζχουχ, βασίλεψε από το 2135 π.Χ. έως το 2129 π.Χ.
- Ζαρλαγκάπ, βασίλεψε από το 2129 π.Χ. έως το 2126 π.Χ.
- Σχούλμε, βασίλεψε από το 2126 π.Χ. έως το 2120 π.Χ.
- Ελουλμές, βασίλεψε από το 2120 π.Χ. έως το 2114 π.Χ.
- Ινιμαμπακές, βασίλεψε από το 2114 π.Χ. έως το 2109 π.Χ.
- Ιγκεχάς, βασίλεψε από το 2109 π.Χ. έως το 2103 π.Χ.
- Γιαρλαγκάπ, βασίλεψε από το 2103 π.Χ. έως το 2088 π.Χ.
- Ιμπάτης, βασίλεψε από το 2088 π.Χ. έως το 2085 π.Χ.
- Γιαρλαγκάπ, επανήλθε στη βασιλεία για τα έτη 2085 π.Χ. έως 2082 π.Χ.
- Κουρούμ, βασίλεψε ένα χρόνο για το έτος 2081 π.Χ.
- Απίλκιν, βασίλεψε από το 2081 π.Χ. έως το 2078 π.Χ.
- Λεράμπουμ, βασίλεψε από το 2078 π.Χ. έως το 2076 π.Χ.
- Ιράρουμ, βασίλεψε από το 2076 π.Χ. έως το 2074 π.Χ.
- Ιμπράνουμ, βασίλεψε από το 2074 π.Χ. έως το 2073 π.Χ.
- Χαμπλούμ, βασίλεψε από το 2073 π.Χ. έως το 2071 π.Χ.
- Μπουζού Σουέν, βασίλεψε από το 2071 π.Χ. έως το 2064 π.Χ.
- Γιαρλαγκάντα, βασίλεψε από το 2064 π.Χ. έως το 2057 π.Χ.
- Σιούμ, βασίλεψε από το 2057 π.Χ. έως το 2050 π.Χ.
- Τιριγκάν, βασίλεψε από το 2050 π.Χ. έως το 2045 π.Χ.
Μία επανάσταση έριξε τους Γκούτι από την εξουσία και στη Περσία ανέβηκε η δυναστεία των Σιμάσχ.
Δυναστεία των Σιμάσχ
Επεξεργασία- Γκιρναμές, βασίλεψε από το 2045 π.Χ. έως το 2030 π.Χ.
- Ενπιλούχαν, βασίλεψε από το 2030 π.Χ. έως το 2010 π.Χ.
- Τεμπτίς Α΄, βασίλεψε από το 2010 π.Χ. έως το 2008 π.Χ.
- Κιντάτους, βασίλεψε από το 2008 π.Χ. έως το 2006 π.Χ.
- Ινζουσίνακ Α΄, βασίλεψε από το 2006 π.Χ. έως το 1997 π.Χ.
- Ρούχατερ, βασίλεψε από το 1997 π.Χ. έως το 1995 π.Χ.
- Ινζουσίνακ Β΄, βασίλεψε από το 1995 π.Χ. έως το 1987 π.Χ.
- Ναπίρ, βασίλεψε από το 1987 π.Χ. έως το 1985 π.Χ.
- Τεμπτίς Β΄, βασίλεψε από το 1985 π.Χ. έως το 1970 π.Χ.
Δυναστεία του Επάρτη
Επεξεργασία- Επάρτης Α΄, βασίλεψε από το 1970 π.Χ. έως το 1950 π.Χ.
- Επάρτης Β΄, βασίλεψε από το 1950 π.Χ. έως το 1915 π.Χ.
- Επάρτης Γ΄, βασίλεψε από το 1915 π.Χ. έως το 1912 π.Χ.
- Σχιλκάκχα, βασίλεψε από το 1912 π.Χ.έως το 1870 π.Χ.
- Αττακχούς, βασίλεψε από το 1870 π.Χ. έως το 1830 π.Χ.
- Σιρουντούς, βασίλεψε από το 1830 π.Χ. έως το 1792 π.Χ.
- Βαρτάσης, βασίλεψε από το 1772 π.Χ. έως το 1770 π.Χ.
Δυναστεία του Ιγεχαλκή (1350 π.Χ.–1200 π.Χ.)
Επεξεργασία- Ιγεχαλκής, βασίλεψε από το 1350 π.Χ. έως το 1330 π.Χ., ιδρυτής της δυναστείας.
- Παφίρισαν, βασίλεψε από το 1330 π.Χ. έως το 1310 π.Χ.
- Ατάρ Κιτάχ, βασίλεψε από το 1310 π.Χ. έως το 1300 π.Χ.
- Χουμάν Νουμένης, βασίλεψε από το 1300 π.Χ. έως το 1275 π.Χ.
- Ουντάς Ναπρής, βασίλεψε από το 1275 π.Χ. έως το 1240 π.Χ.
- Ουνπατέρ Ναπρής, βασίλεψε από το 1240 π.Χ. έως το 1235 π.Χ.
- Κιτίν Χαουράν, βασίλεψε από το 1235 π.Χ. έως το 1210 π.Χ.
Δυναστεία του Σουτρούχ (1205 π.Χ.–1100 π.Χ.)
Επεξεργασία- Χαλούτους Ινζουσίνακ, βασίλεψε από το 1205 π.Χ. έως το 1185 π.Χ.
- Σουτρούκ Ναχούντε, βασίλεψε από το 1185 π.Χ. έως το 1155 π.Χ.
- Κουτίρ, βασίλεψε από το 1155 π.Χ. έως το 1150 π.Χ.
- Σχιλκάκ Ινζουσίνακ, βασίλεψε από το 1150 π.Χ. έως το 1120 π.Χ.
- Κχουτελούτους Ινζουσίνακ, βασίλεψε από το 1.120 π.Χ. έως το 1110 π.Χ.
- Χαμρού Λαγκαμάρ, βασίλεψε από το 1100 π.Χ.
Νεότερη Δυναστεία του Ελάμ (743 π.Χ.–644 π.Χ.)
Επεξεργασία- Κχουμπανίγκας, βασίλεψε από το 743 π.Χ. έως το 717 π.Χ.
- Σχουτίρ Νακχούντε, βασίλεψε από το 717 π.Χ. έως το 699 π.Χ.
- Κχαλούσου, βασίλεψε από το 699 π.Χ. έως το 693 π.Χ.
- Κουτίρ Νακχούντε, βασίλεψε από το 693 π.Χ. έως το 692 π.Χ.
- Κχούμα Μενάνου, βασίλεψε από το 692 π.Χ. έως το 689 π.Χ.
- Κχούμα Κχαλδάσης Α΄, βασίλεψε από το 689 π.Χ. έως το 681 π.Χ.
- Κχούμα Κχαλδάσης Β΄, βασίλεψε από το 681 π.Χ. έως το 680 π.Χ.
- Σιλχάκ Ινζουσίνακ, ως συμβασιλέας του Κχούμα Κχαλδάση Β΄ από το 680 π.Χ. έως το 676 π.Χ.
- Ουρτάκος, βασίλεψε από το 676 π.Χ. έως το 664 π.Χ.
- Σιλχάκ Ινζουσίνακ μαζί με τον Τεμπτίς Κχούμα Ινζουσίνακ, από το 664 π.Χ. έως το 653 π.Χ.
- Ατά Κχουμά Ινζουσίνακ με συμβασιλείς τους Κχουμπανιγκάς Β΄, Ταμμαρίτου και Ινταμπίγκας από το 653 π.Χ. έως το 648 π.Χ.
- Ινταμπίγκας, βασίλεψε από το 648 π.Χ. έως το 647 π.Χ.
- Κχούμα Κχαλδάσης Γ΄. βασίλεψε από το 647 π.Χ. έως το 644 π.Χ.
Το βασίλειο των Μήδων και η αυτοκρατορία των Περσών
ΕπεξεργασίαΟι Μήδοι ενώθηκαν σε ένα βασίλειο και κατάφεραν να ιδρύσουν ένα δικό τους κράτος με πρωτεύουσα τα Εκβάτανα.
Δυναστεία των Μήδων
Επεξεργασία- Κουνάξερος, Μήδος υποτελής ηγεμόνας στη δυναστεία του Ελάμ άγνωστα τα έτη της βασιλείας του.
- Δηιόκης, εγγονός του Κουνάξερου, βασιλέας των Μήδων που τους ένωσε και ίδρυσε το κράτος της Μηδίας με πρωτεύουσα τα Εκβάτανα, βασίλεψε από το 728 π.Χ. έως το 675 π.Χ.
- Φραόρτης, γιος του Δηιόκη, βασίλεψε από το 675 π.Χ. έως το 653 π.Χ.
- Μάδυος ο Σκύθης, βασιλέας των Σκυθών που κατέκτησε τη Μηδία και βασίλεψε από το 653 π.Χ. έως το 625 π.Χ.
- Κυαξάρης, γιος του Φραόρτη απελευθέρωσε τους Μήδους και βασίλεψε από το 625 π.Χ. έως το 585 π.Χ.
- Αστυάγης, γιος του Κυαξάρη, βασίλεψε από το 585 π.Χ. έως το 550 π.Χ.
Ταυτόχρονα ένα άλλο ιρανικό φύλο συγγενικό με τους Μήδους, οι Πέρσες, αποκτούσε δύναμη και ανέβηκε στην εξουσία.
- Αχαιμένης, ιδρυτής της δυναστείας και Πέρσης ηγεμόνας, υποτελής στους Μήδους.
- Τεΐσπης, γιος του Αχαιμένη, κατακτητής του Ανσάν και ηγεμόνας των Περσών, υποτελής στους Μήδους, πέθανε το 640 π.Χ.
Ακολούθως το βασίλειο του Τεΐσπη μοιράστηκε στους δυο του γίους.
Βασίλειο του Ανσάν
Επεξεργασία- Κύρος Α΄ του Ανσάν, γιος του Τεΐσπη, βασιλέας του Ανσάν από το 640 π.Χ. έως το 580 π.Χ.
- Καμβύσης Α΄ του Ανσάν, γιος του Κύρου Α΄, βασιλέας του Ανσάν από το 580 π.Χ. έως το 559 π.Χ. Παντρεύτηκε την κόρη του Μήδου βασιλιά Αστυάγη, τη Μάνδανη.
- Κύρος Β΄ ο Μέγας ή ο Πατήρ, γιος του Καμβύση Α΄ και της Μανδάνης, κατέκτησε τους Μήδους αφού νίκησε τον παππού του Αστυάγη σε μια μεγάλη μάχη και ίδρυσε τη Περσική Αυτοκρατορία και βασίλεψε από το 559 π.Χ. έως το 529 π.Χ.
Σατραπεία της Περσίας
Επεξεργασία- Αριαράμνης, γιος του Τεΐσπη, σατράπης της Περσίας, εξουσίαζε από το 635 π.Χ. έως το 550 π.Χ.
- Αρσάμης, γιος του Αριαράμνη, σατράπης της Περσίας από το 550 π.Χ. έως το 520 π.Χ.
- Υστάσπης, γιος του Αρσάμη, πατέρας του Δαρείου του Α΄, σατράπης της Περσίας επί βασιλείας του Καμβύση Β΄, Σμέρδι και Δαρείου Α΄.
- Καμβύσης Β΄ ο Δεσποτικός, γιος του Κύρου του Β΄, βασίλεψε από το 530 π.Χ. έως το 522 π.Χ.
- Σμέρδις, γιος του Κύρου Β΄, βασίλεψε ένα χρόνο.
- Δαρείος Α΄ ο Κάπηλος, γιος του Υστάσπη, βασίλεψε από το 521 π.Χ. έως το 486 π.Χ.
- Ξέρξης Α΄, γιος του Δαρείου Α΄, βασίλεψε από το 486 π.Χ. έως το 465 π.Χ.
- Αρτάβανος, δολοφόνος του Ξέρξη Α΄, βασίλεψε ένα χρόνο .
- Αρταξέρξης Α΄ ο Μακρόχειρας, γιος του Ξέρξη Α΄, βασίλεψε από το 464 π.Χ. έως το 424 π.Χ.
- Ξέρξης Β΄, γιος του Αρταξέρξη Α΄, βασίλεψε ένα χρόνο.
- Σογδιανός, νόθος γιος του Αρταξέρξη Α΄, βασίλεψε ένα χρόνο.
- Δαρείος Β΄ ο Νόθος, νόθος γιος του Αρταξέρξη Α΄, βασίλεψε από το 423 π.Χ. έως το 404 π.Χ.
- Αρταξέρξης Β΄, γιος του Δαρείου Β΄, βασίλεψε από το 404 π.Χ. έως το 358 π.Χ.
- Αρταξέρξης Γ΄, γιος του Αρταξέρξη Β΄, βασίλεψε από το 358 π.Χ. έως το 338 π.Χ.
- Αρταξέρξης Δ' ο Άρσης, γιος του Αρταξέρξη Γ΄, βασίλεψε από το 338 π.Χ. έως το 336 π.Χ.
- Δαρείος Γ΄ ο Κοδομανός, δισέγγονος του Δαρείου Β΄, βασίλεψε από το 336 π.Χ. έως το 330 π.Χ., επί ημερών του ο Μέγας Αλέξανδρος επιτέθηκε και κατέκτησε την Περσική Αυτοκρατορία.
- Αρταξέρξης E΄ ο Βήσσος, δολοφόνος του Δαρείου Γ΄ και ηγέτης της αντίστασης εναντίον του Μεγάλου Αλεξάνδρου από το 330 π.Χ. έως το 329 π.Χ.
Οι Έλληνες με τον Μεγάλο Αλέξανδρο ως βασιλείς της Ασίας
Επεξεργασία- Αλέξανδρος Γ΄ ο Μέγας, γιος του Φίλιππου Β΄, κατακτητής της Περσικής Αυτοκρατορίας, βασίλεψε από το 330 π.Χ. έως το 323 π.Χ.
- Φίλιππος Γ΄ ο Αρριδαίος, νόθος γιος του Φίλιππου Β΄, βασίλεψε από το 323 π.Χ. έως το 317 π.Χ. μαζί με το γιο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Δολοφονήθηκε από τη μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την Ολυμπιάδα.
- Αλέξανδρος Δ΄, γιος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης, βασίλεψε από το 323 π.Χ. έως το 310 π.Χ. μαζί με τον θείο του. Δολοφονήθηκε από τον Κάσσανδρο, γιο του στρατηγού Αντίπατρου.
Με τον διαμελισμό της Περσικής Αυτοκρατορίας, από τους Επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο στρατηγός Σέλευκος πήρε το μεγαλύτερο κομμάτι της. Το βασίλειο του περιελάμβανε τη Μεσοποταμία, τη Περσία, τη Παρθία, τη Βακτριανή, την Αραβία, τη Σογδιανή, τη Καππαδοκία, την Αρμενία, την Αραχωσία και την Υρκανία.
- Σέλευκος Α' Νικάτωρ, στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ιδρυτής της δυναστείας των Σελευκιδών, βασίλεψε από το 321 π.Χ. έως το 281 π.Χ.
- Αντίοχος Α' Σωτήρ, γιος του Σέλευκου Α΄, βασίλεψε από το 281 π.Χ. έως το 261 π.Χ.
- Αντίοχος Β' Θεός, γιος του Αντίοχου Α΄, βασίλεψε από το 261 π.Χ. έως το 246 π.Χ.
- Σέλευκος Β' Καλλίνικος, γιος του Αντίοχου Β΄, βασίλεψε από το 246 π.Χ. έως το 225 π.Χ.
- Σέλευκος Γ' Κεραυνός, γιος του Σέλευκου Β΄, βασίλεψε από το 225 π.Χ. έως το 223 π.Χ.
- Αντίοχος Γ' ο Μέγας, αδελφός του Σέλευκου Γ΄, βασίλεψε από το 223 π.Χ. έως 187 π.Χ.
- Σέλευκος Δ' Φιλοπάτωρ, γιος του Αντίοχου Γ΄, βασίλεψε από το 187 π.Χ. έως το 175 π.Χ.
- Αντίοχος Δ' Επιφανής, αδελφός του Σέλευκου Δ΄, βασίλεψε από το 175 π.Χ. έως το 164 π.Χ.
- Αντίοχος Ε' Ευπάτωρ, γιος του Αντίοχου Δ΄, βασίλεψε από το 164 π.Χ. έως το 162 π.Χ.
- Δημήτριος Α' Σωτήρ, γιος του Σέλευκου Δ΄, βασίλεψε από το 162 π.Χ. έως το 150 π.Χ.
- Αλέξανδρος Α' Βάλας, νόθος γιος του Αντίοχου Δ΄, βασίλεψε από το 150 π.Χ. έως το 145 π.Χ.
- Δημήτριος Β' Νικάτωρ, γιος του Δημήτριου Α΄, βασίλεψε από το 145 π.Χ. έως το 139 π.Χ.
Την εποχή του Δημήτριου Β΄, οι Πάρθοι καταλάβανε τη Μηδία, τη Περσία, την Αρμενία και μέρος της Μεσοποταμίας και η δυναστεία των Αρσακιδών ανέλαβε την εξουσία
Η Περσία υπό τους Πάρθους και η επάνοδος των Περσών στην εξουσία
Επεξεργασία- Αρσάκης Α' ο Πάρθος, ιδρυτής της δυναστείας, βασιλιάς της Παρθίας και της Βακτριανή, βασίλεψε από το 247 π.Χ. έως το 211 π.Χ.
- Αρσάκης Β', γιος του Αρσάκη Α΄, βασίλεψε από το 211 π.Χ. έως το 191 π.Χ.
- Πριαπάτιος, γιος του Αρσάκη Β΄, βασίλεψε από το 191 π.Χ. έως το 176 π.Χ.
- Φραάτης Α΄, γιος του Πριαπάτιου, βασίλεψε από το 176 π.Χ. έως το 171 π.Χ.
- Μιθριδάτης Α', γιος του Πριαπάτιου, προσάρτησε στα εδάφη του βασιλείου του τη Περσία και τη Μηδία, βασίλεψε από το 171 π.Χ. έως το 138 π.Χ.
- Φραάτης Β΄, γιος του Μιθριδάτη Α΄, βασίλεψε από το 138 π.Χ. έως το 127 π.Χ.
- Αρτάβανος Β΄, αδελφός του Μιθριδάτη Α΄, βασίλεψε από το 127 π.Χ. έως το 124 π.Χ.
- Μιθριδάτης Β΄ ο Μέγας, γιος του Αρταβάνου Α', βασίλεψε από το 123 π.Χ. έως το 88 π.Χ.
- Ακολουθεί μια ταραγμένη περίοδος επαναστάσεων και επιθέσεων από γειτονικούς λαούς και γίνεται μια σύγχυση με τα ονόματα βασιλιάδων (Ορόντης Α΄, Πακώρος Α΄, Γοτάρζης Α΄). Η τάξη αποκαταστάθηκε το 77 π.Χ.
- Σανατράκης Α΄, ξάδερφος του Μιθριδάτη Β΄ ή μακρινός του συγγενής, ανήκει στον οίκο των Αρσακιδών, βασίλεψε από το 77 π.Χ. έως το 70 π.Χ.
- Φραάτης Γ΄, γιος του Σανατράκη, βασίλεψε από το 70 π.Χ. έως το 57 π.Χ.
- Μιθριδάτης Γ΄, γιος του Φραάτη Γ΄, βασίλεψε από το 57 π.Χ. έως το 54 π.Χ.
- Ορόντης Β΄, γιος του Φραάτη Γ΄, βασίλεψε από το 54 π.Χ. έως το 38 π.Χ.
- Φραάτης Δ΄, γιος του Ορόντη Β΄, βασίλεψε από το 38 π.Χ. έως το 2 π.Χ.
- Φραάτης Ε΄, γιος του Φραάτη Δ΄, βασίλεψε από το 2 π.Χ. έως το 4 μ.Χ.
- Ορόντης Γ΄, αγνώστου ταυτότητος, βασίλεψε από το 4 μ.Χ. έως το 6 μ.Χ.
- Βονώνης Α΄, γιος του Φραάτη Δ΄, βασίλεψε από το 6 μ.Χ. έως το 12 μ.Χ.
- Αρτάβανος Γ΄, γιος του Φραάτη Δ΄, βασίλεψε από το 12 μ.Χ. έως το 38 μ.Χ.
- Βαρδάνης Α΄, γιος του Αρτάβανου Β΄, βασίλεψε από το 39 μ.Χ. έως το 47 μ.Χ. με αντίπαλο του στον εμφύλιο τον αδελφό του.
- Γοτάρζης Β΄, γιος του Αρτάβανου Β΄, βασίλεψε από το 40 μ.Χ. έως το 51 μ.Χ. με αντίπαλο του στον εμφύλιο τον αδελφό του.
- Σαναμπάρης, αγνώστου ταυτότητος, βασίλεψε από το 50 μ.Χ. έως το 65 μ.Χ. αντίπαλος με τους νόμιμους βασιλίαδες.
- Βονώνης Β΄, γιος του Αρτάβανου Β΄, βασίλεψε για ένα χρόνο.
- Βολογέσης Α΄, γιος του Βονώνη Β΄, βασίλεψε από το 51 μ.Χ. έως το 78 μ.Χ.
- Βολογέσης Β΄, γιος του Βολογέση Α΄, βασίλεψε από το 77 μ.Χ. έως το 80 μ.Χ.
- Πακώρος Β΄, γιος του Βονώνη Β΄, βασίλεψε από το 80 μ.Χ. έως το 105 μ.Χ.
- Χοσρόης Α', γιος του Βονώνη Β΄, βασίλεψε από το 105 μ.Χ. έως το 129 μ.Χ., εμφύλιος με τον Βολογέση Γ΄
- Βολογέσης Γ΄, γιος του Βολογέση Β΄, βασίλεψε από το 105 μ.Χ. έως το 147 μ.Χ., εμφύλιος με τον Χοσρόη και τον Μιθριδάτη Δ΄.
- Μιθριδάτης Δ΄, γιος του Βονώνη Β΄, βασίλεψε από το 129 μ.Χ. έως το 140 μ.Χ., εμφύλιος με Βολογέση Γ΄.
- Βολογήσης Δ΄, γιος του Μιθριδάτη Δ΄, ένωσε το κράτος εξοντώνοντας όλους τους εσωτερικούς εχθρούς του και βασίλεψε από το 147 μ.Χ. έως το 191 μ.Χ.
- Βολογήσης Ε', γιος του Βολογέση Δ΄, βασίλεψε από το 191 μ.Χ. έως το 208 μ.Χ.
- Βολογήσης ΣΤ΄, γιος του Βολογέση Ε΄, βασίλεψε από το 208 μ.Χ. έως το 216 μ.Χ.
- Αρτάβανος Ε', γιος του Βολογοση Ε'. βασίλεψε από το 216 μ.χ. έως το 224 μ.χ. ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της Περσίας από την δυναστεία των Αρσακιδών θα ανατραπεί από τον Αρταξέρξη Α΄ ιδρυτή της δυναστείας των Σασσανιδών.
Οι Πέρσες ύστερα από εκατονταετίες επανακτούν την εξουσία πλήρως στη χώρα τους.
- Αρδασίρ Α', ιδρυτής της δυναστείας και της αυτοκρατορίας των Σασσανιδών, βασίλεψε από το 224 έως το 241.
- Σαπώρης Α' ο Μέγας, γιος του Αρδασίρ Α', βασίλεψε από το 241 έως το 272.
- Ορμίσδας Α', γιος του Σαπώρη Α΄, βασίλεψε από το 272 έως το 273.
- Βαράμης Α', γιος του Σαπώρη Α΄, βασίλεψε από το 273 έως το 276.
- Βαράμης Β', γιος του Βαράμη Α΄, βασίλεψε από το 276 έως το 293.
- Βαράμης Γ', γιος του Βαράμη Β΄, βασίλεψε για ένα χρόνο.
- Ναρσής, γιος του Σαπώρη Α΄, βασίλεψε από το 293 έως το 302.
- Ορμίσδας Β΄, γιος του Ναρσή, βασίλεψε από το 302 έως το 310.
- Σαπώρης Β΄, γιος του Ορμίσδου Β΄, βασίλεψε από το 310 έως το 379.
- Αρδασίρ Β΄, γιος του Σαπώρη Β΄, βασίλεψε από το 379 έως 383.
- Σαπώρης Γ', γιος του Αρδασίρ Β', βασίλεψε από το 383 έως το 388.
- Βαράδης Δ', γιος του Σαπώρη Γ΄, βασίλεψε από το 388 έως το 399.
- Ισδιγέρδης Α΄, γιος του Βαράμη Δ΄, βασίλεψε από το 399 έως το 420.
- Βαράμης Ε΄, γιος του Ισδιγέρδη Α΄, βασίλεψε από το 420 έως 438.
- Ισδιγέρδης Β΄, γιος του Βαράμη Ε΄, βασίλεψε από το 438 έως το 457.
- Ορμίσδας Γ΄, γιος του Ισδιγέρδη Β΄, βασίλεψε από το 457 έως το 459.
- Περόζης Α΄, γιος του Ισδιγέρδη Β΄, βασίλεψε από το 459 έως το 484.
- Βολογήσης, γιος του Ισδιγέρδη Β΄, βασίλεψε από το 484 έως το 488.
- Καβάδης Α΄, γιος του Περόζη Α΄, βασίλεψε από το 488 έως το 531.
- Χοσρόης Α' ο Μέγας ή Χοσρόης Ανουσιρβάν, γιος του Καβάδη Α΄, βασίλεψε από το 531 έως το 579.
- Ορμίσδας Δ΄, γιος του Χοσρόη Α΄, βασίλεψε από το 579 έως το 590.
- Χοσρόης Β', γιος του Ορμίσδου Δ΄, βασίλεψε από το 590 έως το 628. Καθαιρέθηκε και δολοφονήθηκε μετά την ήττα του στον Βυζαντινοπερσικό πόλεμο του 602-628 από τον Ηράκλειο
- Καβάδης Β', γιος του Χοσρόη Β΄, βασίλεψε για ένα χρόνο.
- Αρδασίρ Γ΄, γιος του Καβάδη Β΄, βασίλεψε από το 628 έως το 630.
- Φαρούχαν ή Σαρβαραζάς, στρατηγός του Χοσρόη Β΄ που σφετερίστηκε το περσικό θρόνο, βασίλεψε για ένα χρόνο.
- Φουραντόχη, κόρη του Χοσρόη Β΄, βασίλεψε από το 630 έως το 631.
- Αζαρμιντόχη, κόρη του Χοσρόη Β΄, βασίλεψε τους 3 τελευταίους μήνες του 631.
- Ορμίσδας Ε', Πέρσης ευγενής που προσπάθησε να σώσει την αυτοκρατορία των Σασσανιδών από τη κατάρρευση, βασίλεψε από το 631 έως το 633.
- Ισδιγέρδης Γ΄, εγγονός του Χοσρόη Β΄, γιος του Σχαριάδη και της Μίριαμ, κόρης του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μαυρίκιου, βασίλεψε από το 632 έως το 651.
- Περόζης Γ΄, γιος του Ισδιγέρδη Γ΄, με την εισβολή των Αράβων και του ισλαμισμού στη Περσία ο Περόζης Β΄, έγινε υποτελής του Κινέζου αυτοκράτορα στο Αφγανιστάν, βασίλεψε από το 651 έως το 708.
- Ναρσής Β΄ , γιος του Περόζη Β΄ και στρατηγός στις διαταγές του Κινέζου αυτοκράτορα.
Ακολούθως η δυτική Περσία έπεσε στα χέρια των Ισλαμιστών Αράβων και στην Ανατολική επεκτάθηκαν η αυτοκρατορία της Κίνας, το βασίλειο της Ινδίας και ιδρύθηκε το βασίλειο των Σαμμανιδών Περσών.
Το Ισλάμ στη Περσία
ΕπεξεργασίαΗ Περσία ανήκε στο Αραβικό Χαλιφάτο από το 661 έως το 867 το οποίο διοικήθηκε από δυο δυναστείες χαλίφηδων. Αυτή των Ομεϋαδών (661 - 750) και αυτή των Αββασιδών (750 - 1517). Το έτος 822 η Περσία έγινε ημιαυτόνομη ηγεμονία, φόρου υποτελής στο Χαλιφάτο, ενώ χωρίστηκε σε διάφορα εμιράτα, που αρκετές φορές πολεμούσανε και μεταξύ τους. Ακόμα στη περιοχή δημιουργήθηκαν διάφορα σουλτανάτα, εμιράτα και αυτόνομα βασίλεια που συνέχεια αγωνιζόντουσαν για τον έλεγχο της περιοχής.
Οι εμίρηδες της ημιαυτόνομης Περσίας
ΕπεξεργασίαΟι εμίρηδες της Χωρεσμίας
ΕπεξεργασίαΗ Χωρεσμία αποτελούνταν από εδάφη του σημερινού βορειοανατολικού Ιράν, το σημερινό Αφγανιστάν και ορισμένα εδάφη της Ινδίας.
- Ταχίρ Εμπνέ Χουσεΐν Εμπνέ Μοσάμπ, στρατηγός της δυναστείας των Αββασιδών, Εμίρης από το 821 έως το 822.
- Ταλχάτ Εμπνέ Ταχίρ, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 822 έως το 828.
- Αμπντουλάχ Εμπνέ Ταχίρ, αδελφός του προηγούμενου, εμίρης από το 828 έως το 844.
- Ταχίρ Εμπνέ Αμπντουλάχ, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 844 έως το 862.
- Μοχάμεντ της Χωρεσμίας, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 862 έως το 872.
- Χασάν Εμπνέ Ζίντ Χασάν, εμίρης από το 872 έως το 884.
- Μοχάμεντ Εμπνέ Ζίντ, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 884 έως το 900.
- Χασάν Εμπνέ Αλί Χουσεΐν, εμίρης από το 913 έως το 916.
- Χασάν Εμπνέ Γιουσούφ Χουσεΐν, αδελφός του προηγούμενου, εμίρης από το 916 έως το 928.
- Αμπντουλάχ Μαρδάβαζ Εμπνέ Ζιγίαρ, εμίρης από το 928 έως το 934.
- Αμπού Ταχίρ Βοσμίρ Εμπνέ Ζιγιάρ, αδελφός του προηγούμενου, εμίρης από το 934 έως το 967.
- Ζαχίρ Βιζουτούν, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 967 έως το 976.
- Σαχάμ Αλ Αμπντουλάχ Χασάν Γκαμπούς, αδελφός του προηγούμενου, εμίρης από το 976 έως το 1012.
- Φαλούκ Αλ Μανουχίρ Εμπνέ Γκναμπούς, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 1012 έως το 1031.
- Ανουρσιβασάν Εμπνέ Μανουχίρ, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 1031 έως το 1043.
Οι εμίρηδες της ηγεμονίας των Βουγιδών
ΕπεξεργασίαΗ ηγεμονία των Βουγιδών περιελάμβανε τις περιοχές του σημερινού Ιράκ, του αρχαίου Ελάμ και την οροσειρά Ζάγκρος, του βορειοδυτικού Ιράν.
- Εμάντ Αντουλέχ Αμπούλ Χασάν, στρατηγός στην υπηρεσία της δυναστείας των Σαμμανιδών που αργότερα αυτομόλησε στους μουσουλμάνους, ιδρυτής της δυναστείας των Βουγιδών, εμίρης από το 932 έως το 939.
- Αζάντ Αμπουντούλ Αλ Ντουλάχ, ανιψιός του προηγούμενου, εμίρης από το 939 έως το 982.
- Σαράφ Αλ Ντουλάχ Φαγίαρις, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 982 έως το 989.
- Σαμσάμ Αλ Ντουλάχ, αδελφός του προηγούμενου, εμίρης από το 989 έως το 998.
- Μπάχα Αλ Ντουλάχ, αδελφός των δυο προηγούμενων, εμίρης από το 998 έως το 1012.
- Σουλντάν Αλ Ντουλάχ, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 1012 έως το 1024.
- Εμάντ Αλ Ντουλάχ Αμπού Καλίγιαρ, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 1024 έως το 1048.
- Μαλίκ Ραχίμ Αμπού Νασρ Χοσρού Φιρούζ, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 1048 έως το 1055.
Οι εμίρηδες του Βαλουχιστάν (Δυναστεία Σαφφαριδών)
ΕπεξεργασίαΤο Βαλουχιστάν είναι η νοτιοανατολική επαρχία του σημερινού Ιράν, στα σύνορα με το Πακιστάν.
- Γιαγκούμπι Λέθ Σαφφάρι, ιδρυτής της δυναστείας των Σαφφαριδών, εμίρης από το 867 έως το 878.
- Αμίρι Λέθ Σαφφάρι, αδελφός του προηγούμενου, εμίρης από το 878 έως το 900.
- Αμπούλ Χασάν Ταχίρ Εμπνέ Μοχάμεντ Εμπνέ Αμίρ Εμπνέ Λές (απλά Ταχίρ Α΄), εμίρης από το 900 έως το 908.
- Λες Εμπνέ Αλί Εμπνέ Λες, ανιψιός του Αμίρι Λέθ Σαφφάρι, εμίρης από το 908 έως το 910.
- Αμπού Αλί Μοχάμεντ Εμπνέ Αλί Εμπνέ Λες, αδελφός του προηγούμενου, εμίρης για ένα χρόνο.
- Αμπού Τζαφάρ Αχμέτ Εμπνέ Μοχάμεντ Εμπνέ Χάαλφ, μακρινός απόγονος του ιδρυτή της δυναστείας, εμίρης από το 912 έως το 963.
- Αμπού Αχμέτ Χάαλφ Εμπνέ Αχμέντ, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 963 έως το 1002.
Η δυναστεία των Σαμμανιδών Περσών
ΕπεξεργασίαΜε τη κατάκτηση της Περσίας από τους Μουσουλμάνους ένας Πέρσης ηγεμόνας του Αφγανιστάν, ίδρυσε τη δικιά του δυναστεία και ηγεμόνευσε στη βορειοανατολική Περσία και στο Αφγανιστάν. Οι Πέρσες διατήρησαν τη θρησκεία του Σωροαστρισμού αλλά ταυτόχρονα προσηλυτίσθηκαν και στο Ισλάμ.
- Σαμμάν Χόντας, ιδρυτής και πρώτο ηγεμόνας της δυναστείας, άγνωστα τα έτη βασιλείας.
- Ασάντ Ιμπν Σαμμάν, γιος του προηγούμενου, άγνωστα τα έτη ηγεμονίας του.
- Γιαχί Ιμπν Ασάντ, γιος του προηγούμενου, ηγεμόνας από το 819 έως το 855.
- Αμπού Ναρσή Εμπνέ Αχμέντ Ιμπν Ασάντ, γιος του προηγούμενου, ηγεμόνας από το 855 έως το 864.
- Ναρσής Α΄, γιος του προηγούμενου, ηγεμόνας από το 864 έως το 892.
- Αμπού Εμπράχιμ Ισμαήλ Εμπνέ Αχμέτ Σαμμάν, αδελφός του προηγούμενου, εμίρης από το 892 έως το 907.
- Αχμέντ Σαμμάν, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 907 έως το 914.
- Ναρσής Β΄ Σαμμάν, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 914 έως το 943.
- Αμπού Μοχάμεντ Ενούχ Α΄ Εμπνέ Ναρσή Σαμμάν, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 943 έως το 954.
- Αμπντούλ Φοάρες Εμπνέ Ενού Μαλίκ Α΄, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 954 έως το 961.
- Σαντίτ Αμπού Σαλίχ Εμπνέ Μαλίκ Μανσούρ Α΄, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 961 έως το 976.
- Αμπούλγκασεμ Εμπνέ Μανσούρ Ενούχ Β΄, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 976 έως το 997.
- Αμπού Χαρίθ Εμπνέ Ενούχ Μανσούρ Β΄, γιος του προηγούμενου, εμίρης από το 997 έως το 999.
- Αμπντάλ Εμπνέ Ενούχ Αλ Μαλίκ Β΄, αδελφός του προηγούμενου, εμίρης για το έτος 999.
- Ισμαήλ Μουντασίρ, αδελφός του προηγούμενου, εμίρης από το 1000 έως το 1005.
Ακολούθησε η κατάκτηση των Περσών από Τουρκο-μογγολικές φυλές, με το όνομα Γαζναβίδες, έτσι ονομάστηκε και το βασίλειο τους ύστερα. Οι φυλές αυτές όμως με τον καιρό αφομοιώθηκαν από τη περσική κουλτούρα.
- Γιαμίν Αλ Νταουλάχ Αμπ Αλ Γκαζίμ Μαχμούτ Ιμπν Σεμπούκ Τεγκίν, κατακτητής των Σαμμανιδών Περσών, Σουλτάνος της δυναστείας των Γαζναβιδών, Σουλτάνος και στη περιοχή της Περσίας από το 1005 έως το 1030.
- Ταλάλ Ουντ Νταουλάχ Μοχάμεντ Γκαζναβίντ, γιος του προηγούμενου, Σουλτάνος από το 1030 έως το 1031.
- Σιβάχ Ουντ Νταουλάχ Μαούντ, αδελφός του προηγούμενου, Σουλτάνος από το 1031 έως το 1040.
- Σιβάχ Ουντ Νταουλάχ Αμπολάφθ Μομπού Εμπνέ Μασούντ, Σουλτάνος από το 1040 έως το 1049.
- Αζάντ Ουντ Νταουλάχ Αμπού Μανσούρ Αμπντούλ Ρασίντ Εμπνέ Μαχμούντ, Σουλτάνος από το 1049 έως το 1052.
- Τζαμάλ Ουντ Νταουλάχ Αμπολφάζ Φαρούκχετζ Εμπνέ Μασούντ Εμπνέ Μαχμούντ, Σουλτάνος από το 1052 έως το 1059.
- Ζαχίρ Ουντ Νταουλάχ Αμπούλ Μοζαφάρ Εμπραχίμ, Σουλτάνος από το 1059 έως το 1098.
- Αλί Ουντ Νταουλάχ Αμπού Σαγίντ Μασούντ Εμπνέ Εμπραχίμ, γιος του προηγούμενου, Σουλτάνος από το 1098 έως το 1115.
- Σολτάν Ουντ Νταουλάχ Αμπούλ Φαθ Σαχ, Σουλτάνος από το 1115 έως το 1117.
- Γιαμήν Ουντ Νταουλάχ Αμπούλ Μοζαφάρ Μπαχάρμ Σαχ Εμπνέ Μασούντ, Σουλτάνος από το 1117 έως το 1153.
- Τάιγ Ουντ Νταουλάχ Αμπούλ Σχοζά Χοσρόης Σαζ Εμπνέ Μπαχράμ Σαχ, Σουλτάνος από το 1153 έως το 1160.
- Σαράγας Ουντ Νταουλάχ Αμπολμολούκ Χοσρόης Μαλίκ Εμπνέ Χοσρόη Σαχ, Σουλτάνος από το 1160 έως το 1186.
Σταδιακά τους Γκαζναβίντ τους κατέκτησαν οι Σελτζούκοι Τούρκοι και απέκτησαν τον έλεγχο της Περσίας.
- Τογκρούλ-Μπεγκ Α΄, γιος του Σελτζούκ, Σουλτάνος από το 1037 έως το 1063.
- Αλπ Αρσλάν, ανιψιός του προηγούμενου, Σουλτάνος από το 1063 έως το 1072.
- Τζαλάλ Ουντ Νταουλάχ Μαλίκ Σαχ Α΄, γιος του προηγούμενου, Σουλτάνος από το 1072 έως το 1092.
- Νασίρ Ουντ Ντιν Μαχμούτ Α΄, ξάδελφος του προηγούμενου, Σουλτάνος από το 1092 έως το 1094.
- Ρούχν Ουντ Ντιν Μπερκιαρούκ, γιος του Τζαλάλ Ουντ Νταουλάχ Μαλίκ Σαχ Α΄, Σουλτάνος από το 1094 έως το 1105.
- Μουίζ Ουντ Ντιν Μαλίκ Σαχ Β΄, γιος του προηγούμενου, Σουλτάνος για ένα χρόνο.
- Γκιουθάθ Ουντ Ντιν Μεχμέτ Α΄, θείος του προηγούμενου, Σουλτάνος από το 1105 έως το 1118.
- Μαχμούτ Β΄, γιος του προηγούμενου, Σουλτάνος από το 1118 έως το 1131.
- Νταουβίντ, Σουλτάνος από το 1131 έως το 1132.
- Τογκρούλ Β΄ Μπεγκ, Σουλτάνος από το 1132 έως το 1134.
- Μασούντ, Σουλτάνος από το 1134 έως το 1152.
- Μαλίκ-Σαχ Γ΄, Σουλτάνος από το 1152 έως το 1153.
- Μουχάμαντ Β΄ ιμπν Μαχμούντ, Σουλτάνος από το 1153 έως το 1160.
- Σουλεϊμάν-Σαχ, Σουλτάνος από το 1160 έως το 1161.
- Αρσλάν Σαχ, Σουλτάνος από το 1161 έως το 1176.
- Τογκρούλ Γ΄ Μπεγκ, Σουλτάνος από το 1176 έως το 1194, κατακτητής ολόκληρης της δυτικής Περσίας.
Ηγεμονία του Καυκάσου
ΕπεξεργασίαΗ ηγεμονία του Καυκάσου περιελάμβανε μέρος και της βορειοδυτικής Περσίας αρκετές φορές μέχρι και την αρχαία Περσέπολις. Δυναστεία Ανουστεγκινιδών ή Δυναστεία των Χωρεσμίων:
- Χοτάμπ Αλ Ντιν Μοχάμεντ Α΄, γιος του Ανούς Τιγκίν Γκραχέι, Σάχης (δηλαδή Βασιλιάς) από το 1096 έως το 1128.
- Αλ Ντιν Αμπούλ Μοζαφάρ Αζίζ Εμπνέ Χοτάμπ Αλ Ντιν Εμπνέ Μοχάμεντ, γιος του προηγούμενου, Σάχης από το 1128 έως το 1156.
- Ταγίαλ Ντιν Αμπολφάθ Αρσλάν, γιος του προηγούμενου, Σάχης από το 1156 έως το 1171.
- Τζαλάλ Αλ Ντιν Μαχμούτ Σολτανσχάχ Εμπνέ Αρσλάν, γιος του προηγούμενου, Σάχης από το 1171 έως το 1172.
- Μοχάμεντ Β΄ Αλ Ντιν Τακές Εμπνέ Αρσλάν, Σάχης από το 1172 έως το 1199.
- Σολτάν Τζαλάλ Αλ Ντιν Μοχάμεντ Εμπνέ Αλαντίν Τακές, Σάχης από το 1199 έως το 1220.
- Τζαλάλ Αλ Ντιν Μινγκμπούρνου Εμπνέ Αλ Ντιν Μοχάμεντ, γιος του Μοχάμεντ Β΄ Αλ Ντιν Τακές Εμπνέ Αρσλάν, Σάχης από το 1220 έως το 1230.
Το κράτος τους διαλύθηκε από τους Μογγόλους και ύστερα το διαμέλισαν τα υπόλοιπα βασίλεια της περιοχής. Το μεγαλύτερο μέρος της Περσίας, με την έλευση του Τζένγκις Χαν, έγινε επαρχία του Μεγάλου Χανάτου.
Η Περσία κάτω από Μογγολικό έλεγχο
Επεξεργασία- Χουλάι Χαν, εγγονός του Τζενγκίνς Χαν, Χαν από το 1256 έως το 1265.
- Αμπάγκα Χαν, γιος του προηγούμενου, Χαν από το 1265 έως το 1282.
- Αχμέντ Τικούρ Χαν, αδελφός του προηγούμενου, Χαν από το 1282 έως το 1284.
- Αργκούν Χαν, ανιψιός του προηγούμενου, Χαν από το 1284 έως το 1291.
- Γκαϊκχάτου, στρατηγός των Σελτζούκων Τούρκων, Χαν από το 1291 έως το 1295.
- Μπαϊτού, ξάδερφος του προηγούμενου, Χαν για ένα έτος.
- Μαχμούτ Κασάνους, γιος του Αργκούν Χαν, Χαν από το 1295 έως το 1304.
- Μοχάμεντ Κχονταμπαντές, αδελφός του προηγούμενου, Χαν από το 1304 έως το 1316.
- Αμπού Σαγίντ Μπαχαντόρ Χαν, στρατηγός στην υπηρεσία των Χαν, Χαν από το 1316 έως το 1335.
- Αρπά Κεούν, μέλος της οικογένειας των Μεγάλων Χαν, Χαν από το 1335 έως το 1336.
- Μούσα Χαν, εγγονός του Μπαϊτού, Χαν από το 1336 έως το 1337.
- Μοχάμεντ Χαν, εγγονός του Χουλάι Χαν, Χαν από το 1337 έως το 1338.
- Τζαχάν Τιμούρ, εγγονός του Γκαϊκχάτου, Χαν από το 1338 έως το 1340.
- Σουλεϊμάν Χαν, εγγονός του Χουλάι Χαν, Χαν από το 1340 έως το 1344.
- Ανουσιρουάν Χαν, αγνώστων στοιχείων, Χαν από το 1344 έως το 1355.
Ακολούθως ο Ταμερλάνος εισβάλει στη Περσία και τη καταλαμβάνει με τη δική του Τούρκο-Μογγολική Ορδή. Με τον θάνατο του ξέσπασαν εμφύλιες διαμάχες μεταξύ των διαδόχων του και το μεγάλο βασίλειο του Ταμερλάνου άρχισε να διαμελίζεται.
- Ταμερλάνος, Μεγάλος Χαν και της Περσίας από το 1393 έως το 1405.
- Πιρ Μοχάμεντ, εγγονός του Ταμερλάνου, βασίλεψε από τη Κανταχάρ, από το 1405 έως το 1407.
- Νταλάλ Ουντ Ντιν Μιράν Σάχ, γιος του Ταμερλάνου, βασίλεψε από το Αζερμπαϊτζάν, από το 1405 έως το 1408.
- Ρουστάμ, βασίλεψε από το την Αραβία, από το 1405 έως το 1409.
- Χαλίλ Σουλτάν, γιος του Νταλάλ Ουντ Ντιν Μιράν Σάχ, βασίλεψε από το Αζερμπαϊτζάν από το 1408 έως το 1411.
- Σαχ Ρούχ, γιος του Ταμερλάνου, βασίλεψε από τη Σογδιανή (σημερινό νοτιοδυτικό Καζακστάν, από το 1405 έως το 1447, κατέκτησε τη μισή Περσία.
- Ουλούγκχ Μπέκ, γιος του προηγούμενου, Χαν από το 1447 έως το 1449.
- Αμπντ Αλ Λατίφ, γιος του προηγούμενου, Χαν από το 1449 έως το 1450.
- Αμπντουλάχ Μιρζά, γιος του Ιμπραήμ, εγγονός του Σαχ Ρούχ, Χαν από το 1450 έως το 1451.
- Αμπού Σαγίντ Ιμπν Μοχάμεντ, ανιψιός του Ουλούγκ Μπέκ, Χαν από το 1451 έως το 1469.
- Σουλτάν Μαχμούτ, γιος του προηγούμενου, Χαν για ένα χρόνο.
- Χασάν Μπαϊκαράχ, μακρινός εγγονός του Ταμερλάνου, Χαν από το 1469 έως το 1506.
- Μπαντί Αλ Ζαμάν, γιος του Χασάν, Χαν από το 1506 έως το 1507, κατέφυγε στην αυλή του Ισμαήλ Α΄.
Οι Ουζμπέκοι καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος της Περσίας μαζί με την εισβολή των Λευκών Ούννων αλλά στη συνέχεια εκδιώχνονται από τη δυναστεία των Σαφαβιδών.
Οι Σάχες της σύγχρονης Περσίας (πλέον Ιράν)
Επεξεργασία- Αμπούλ Μοζαφάρ Ισμαήλ Α΄ Ιμπν Σαΐχ Χαϊντάρ Ιμπν Σαΐχ Τζουναΐντ, πρώτος σάχης του Ιράν, επανένωσε όλη τη Περσία και εκδίωξε τους Ουζμπέκους και Μογγόλους κατακτητές, ιδρυτής της δυναστείας των Σαφαβιδών, Σάχης από το 1501 έως το 1524.
- Ταχμάσπ Α΄, γιος του Ισμαήλ Α΄, σάχης από το 1524 έως το 1576.
- Ισμαήλ Β΄, γιος του προηγούμενου, σάχης από το 1576 έως το 1578.
- Μοχάμαντ Χονταμπάντα, αδελφός του προηγούμενου, σάχης από το 1578 έως το 1587.
- Αμπάς Α΄ ο Μέγας, γιος του προηγούμενου, σάχης από το 1587 έως το 1629.
- Σαφί, εγγονός του προηγούμενου, σάχης από το 1629 έως το 1642.
- Αμπάς Β΄, γιος του προηγούμενου, σάχης από το 1642 έως το 1666.
- Σουλεϊμάν Α΄, γιος του προηγούμενου, σάχης από το 1666 έως το 1694.
- Σολτάν Χοσεΐν, γιος του προηγούμενου, σάχης από το 1694 έως το 1722.
- Ταχμάσπ Β΄, γιος του προηγούμενου, σάχης από το 1722 έως το 1726.
- Σαχ Αχμέντ Μαράσχι, Ιρανός στρατηγός, έριξε τον Ταχμάσπ Β΄ από το θρόνο και τον κατέλαβε ο ίδιος· σάχης από το 1726 έως το 1728.
- Ταχμάσπ Β΄, επανήλθε στο θρόνο του Ιράν, σάχης από το 1728 έως το 1732.
- Αμπάς Γ΄, γιος του προηγούμενου, σάχης από το 1732 έως το 1736.
Μια από τις στρατιωτικές οικογένειες του Ιράν αποκαθήλωσε τη δυναστεία των Σαφαβιδών από το περσικό θρόνο δολοφονώντας τον Αμπάς Γ΄ και τους άρρενες απογόνους του.
- Ναντέρ Σαχ, ιδρυτής της δυναστείας των Αφσχαριδών, σάχης από το 1736 έως το 1747.
- Αντέλ Σαχ, ανιψιός του προηγούμενου, σάχης από το 1747 έως το 1748.
- Εμπραχίμ Αφσάρ, αδελφός του προηγούμενου, σάχης από το 1748 έως το 1749.
- Σαχρόχ Σαχ, εγγονός του Ναντέρ Σαχ, σάχης από το 1749 έως το 1750.
- Καρίμ Χαν Ζαντ, στρατηγός του Ναντέρ Σαχ, σάχης του Ιράν από το 1750 έως το 1779.
- Μοχάμαντ Αλί Χαν Ζαντ, γιος του προηγούμενου, σάχης του Ιράν για ένα έτος.
- Αμπόλ-Φαθ Χαν Ζαντ, αδελφός του προηγούμενου, σάχης του Ιράν το 1780.
- Σαντέκ Χαν Ζαντ, θείος του προηγούμενου, σάχης του Ιράν από το 1780 έως το 1782.
- Αλί-Μοράντ Χαν Ζαντ, ανιψιός του προηγούμενου, σάχης του Ιράν από το 1782 έως το 1785.
- Τζαφάρ Χαν Ζαντ, γιος του Σαντίκ Χαν Ζάντ, σάχης του Ιράν από το 1785 έως το 1789.
- Λοτφ Αλί Χαν Ζαντ, γιος του προηγούμενου, σάχης του Ιράν από το 1789 έως το 1794.
- Αγκά Μοχάμεντ Χαν Κατζάρ, ηγέτης των Κατζάρ και ιδρυτής της δυναστείας, σάχης του Ιράν από το 1794 έως το 1797.
- Φαθ Αλί Σαχ Κατζάρ, ανιψιός του προηγούμενου, σάχης του Ιράν από το 1797 έως το 1834.
- Μοχάμαντ Σαχ Κατζάρ, γιος του προηγούμενου, σάχης του Ιράν από το 1834 έως το 1848.
- Νασέρ αλ-Ντιν Σαχ Κατζάρ, γιος του προηγούμενου, σάχης του Ιράν από το 1848 έως το 1896.
- Μοζαφάρ αντ-Ντιν Σαχ Κατζάρ, γιος του προηγούμενου, σάχης του Ιράν από το 1896 έως το 1907.
- Μοχάμαντ Αλί Σαχ Κατζάρ, γιος του προηγούμενου, σάχης του Ιράν από το 1907 έως το 1909.
- Αχμάντ Σαχ Κατζάρ, γιος του προηγούμενου, σάχης του Ιράν από το 1909 έως το 1925.
Δυναστεία των Παχλαβί (ή Παχλεβί)
Επεξεργασία- Ρεζά Σαχ Παχλαβί, ιδρυτής της δυναστείας των Παχλαβί, σάχης του Ιράν από τις 15 Δεκεμβρίου του 1925 έως τις 16 Σεπτεμβρίου του 1941.
- Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, γιος του προηγούμενου, σάχης του Ιράν από τις 16 Σεπτεμβρίου του 1941 έως τις 11 Φεβρουαρίου του 1979.
Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν
ΕπεξεργασίαΤο 1979 η Ισλαμική Ιρανική Επανάσταση υπό τον Ρουχολάχ Αγιατολλάχ Χομεϊνί υποχρέωσε την ιρανική βασιλική οικογένεια να εξοριστεί και εγκαινίασε την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν τη 1η Απριλίου του 1979.
- Αμπουλχασάν Μπανί-Σαντρ, πρώτος πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν από τις 4 Φεβρουαρίου του 1980 έως τις 21 Ιουνίου του 1981.
- Μοχάμεντ Αλί Ρατζάι, πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν από τις 15 Αυγούστου του 1981 έως τις 30 Αυγούστου του 1981.
- Ραχμπάρ Αλί Χαμενεΐ, πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν από τις 2 Οκτωβρίου του 1981 έως τις 2 Αυγούστου του 1989.
- Αλί Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί, πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν από τις 3 Αυγούστου του 1989 έως τις 2 Αυγούστου του 1997.
- Μοχάμεντ Χαταμί, πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν από τις 2 Αυγούστου του 1997 έως τις 3 Αυγούστου του 2005.
- Μαχμούτ Αχμεντινετζάντ, πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν από τις 3 Αυγούστου 2005 έως τις 3 Αυγούστου του 2013.
- Χασάν Ρουχανί, πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν από τις 3 Αυγούστου 2013 έως τις 3 Αυγούστου 2021.
- Εμπραχίμ Ραΐσι, πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν από τις 3 Αυγούστου 2021 έως τις 3 Αυγούστου 2029.