Κινίδαρος Νάξου

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 37°06′04″N 25°28′45″E / 37.101217°N 25.479291°E / 37.101217; 25.479291

Ο Κυνίδαρος ( ή επίσημα Κινίδαρος ) είναι χωριό της κεντρικής ορεινής Νάξου σε υψόμετρο 380-440 μέτρων και έχει 441 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2021[1], (100 περισσότεροι μόνιμοι κάτοικοι σε σχέση με την απογραφή του 2011). Απέχει περίπου 14,6 χλμ από τη Χώρα και υπάγεται στο δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων. Είναι κτισμένο μεσημβρινοδυτικά σε λόφο του κεντρικού οροπεδίου της Νάξου και βρίσκεται πάνω στον οδικό άξονα Χώρα Νάξου - Σταυρός Κεραμωτής. Η πλούσια ιστορία του, τα μνημεία, οι ναοί, η μουσική παράδοση και τα έθιμα το έχουν κάνει ιδιαίτερα αγαπητό προορισμό στους τουρίστες του νησιού. Έχει χαρακτηριστεί από το 1988 παραδοσιακός οικισμός.[2][3]

Κινίδαρος
Άποψη του χωριού Κινίδαρος
Κινίδαρος is located in Greece
Κινίδαρος
Κινίδαρος
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΝοτίου Αιγαίου
Περιφερειακή ΕνότηταΝάξου
ΔήμοςΝάξου & Μικρών Κυκλάδων
Δημοτική ΕνότηταΝάξου
Γεωγραφία και Στατιστική
ΝομόςΚυκλάδων
Υψόμετρο380-440
Πληθυσμός441 (2021)
Πληροφορίες
ΠολιούχοςΆγιος Γεώργιος
Παλαιά ονομασίαΚυνήδαρος (έως 1940)
Ταχ. κώδικας84300
Τηλ. κωδικός22850

Ο Κινίδαρος αν και είναι ορεινό χωριό, εντούτοις βρίσκεται πάνω σ΄ ένα γεωλογικό πακτωλό αφού δίπλα σ΄ αυτό βρίσκονται τα μεγαλύτερα λατομεία μαρμάρου, των γνωστών μαρμάρων Νάξου. Πάρα πολλοί μόνιμοι κάτοικοι του Κινιδάρου απασχολούνται στα λατομεία μαρμάρου, αλλά λόγω της ορεινής τοπογραφίας, υπάρχουν και αρκετοί κτηνοτρόφοι που διαθέτουν μεγάλα κοπάδια αιγοπροβάτων και ασχολούνται με την τυροκομία.

Από τον Κινίδαρο κατάγεται η πολύ γνωστή και μεγάλη καλλιτεχνική οικογένεια των Κονιτόπουλων που σχεδόν όλα τα μέλη της εξελίχθηκαν σε σπουδαίους τραγουδιστές και οργανοπαίχτες. Ο Κινίδαρος είναι από τα πλέον πιστά στις παραδόσεις του (κυρίως τις μουσικοχορευτικές) χωριά της Νάξου. Ο χορός και τα «βιολιά» αποτελούν το πάθος των κατοίκων του. Έχουν επίσης και το εξής ρητό : «Τα παιδιά πρώτα μαθαίνουν να χορεύουν κι ύστερα να περπατάνε».

Ο πληθυσμός του χωριού από το 1880 αριθμούσε τους 600 (από το 1960 και μετά τους 350) κατοίκους. Στον Κινίδαρο υπάγεται και ο οικισμός Ακρωτήρι Νάξου. Υφίσταται δημοτικό σχολείο και ο ιερός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο.

Το 1931 ιδρύθηκε «Ο Σύνδεσμος Κυνιδαριωτών Εν Αθήναις». Λειτούργησε έως την περίοδο της κατοχής και ο σύλλογος επανιδρύθηκε το 1961 με την ονομασία «ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΥΝΗΔΑΡΙΩΤΩΝ ΝΑΞΟΥ «Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ». Η έδρα του πολιτιστικού συλλόγου βρίκεται στο Γαλάτσι Αττικής, όπου διαμένει και η πλειοψηφία των απόδημων Κινιδαριωτών και των καταγόμενων από την Νάξο γενικώς.

Ο τοπικός πολιτιστικός σύλλογος του Κινιδάρου που φέρει το όνομα "Ο Απίκραντος" δημιούργησε σπουδαία δανειστική βιβλιοθήκη σε αίθουσα που παραχώρησε η ενορία της εκκλησίας του, τα εγκαίνια της οποίας έγιναν την Δευτέρα του Πάσχα του 2007. Η έδρα του πολιτιστικού συλλόγου βρίκεται στον Κινίδαρο.

Η διαδρομή Χώρα Νάξου - Κινίδαρος είναι από τις ωραιότερες διαδρομές της Νάξου με πλούσια γεωλογική εναλλαγή όπου και αντίστροφα η θέα της πεδινής Νάξου είναι πανοραμική. Ο Κινίδαρος συνδέεται επίσης με την Μονή την Κεραμωτή και τις Εγγαρές και μέσω αυτών με όλα σχεδόν τα υπόλοιπα χωριά της Νάξου.

Πληθυσμιακή εξέλιξη Επεξεργασία

Έτος 1835 1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 221 486 541 563 588 629 598 575 596 473 392 312 269 348 341
Πηγές [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [1]

Διοικητικές μεταβολές Επεξεργασία

  • Το 1835, ο οικισμός αναγράφεται Κυνήδαρος έχει 221 κατοίκους (66 οικογένειες) και προσαρτάται στον νεοϊδρυθέντα Δήμο Τραγαίας της επαρχίας Νάξου, με έδρα τον οικισμό του Χαλκείου.[18][19]
  • Το 1912, αποφασίζεται οι οικισμοί που έχουν πάνω από 300 κατοίκους και σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης, να αποτελέσουν αυτοτελείς κοινότητες. Οπότε ο οικισμός του Κυνήδαρου αποσπάται από το δήμο Τραγαίας, ο οποίος καταργείται και ορίζεται η κοινότητα Κυνήδαρου με έδρα τον οικισμό Κυνήδαρο.[20]
  • Το 1940, στην απογραφή όνομα του οικισμού διορθώνεται σε Κινίδαρος.[11][21]
  • Το 1997, με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας (νόμος 2539/97), η κοινότητα του Κινίδαρου καταργείται και ο οικισμός Κινίδαρος προσαρτάται στο Δήμο Νάξου με έδρα τον την Χώρα της Νάξου.[22] Συγκεκριμένα, με το πρόγραμμα Καποδίστριας υπαγόταν στο Δημοτικό Διαμέρισμα Κινήδαρου, του Δήμου Νάξου, του νομού Κυκλάδων, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου Πελάγους.[17]
  • Το 2010, με την εφαρμογή του προγραμματος Καλλικράτης (νόμος 3852/2010), καταργείται ο Δήμος Νάξου και ο Κινίδαρος προσαρτάται στο νεοσύστατο δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων.[23]

Σήμερα, μετά τη τελευταία μεταβολή του 2010 (πρόγραμμα Καλλικράτης), αποτελεί μαζί με τον οικισμό Ακρωτήρι ( 47 κ.) την Τοπική Κοινότητα Κινιδάρου ( 388 κ.), όπου έχει οριστεί έδρα. Η τ.κ. Κινιδάρου υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Νάξου, του δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, της περιφερειακής ενότητας Νάξου (του πρώην νομού Κυκλάδων), στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.[1]

Κυνιδαριώτες Επεξεργασία

  • Γεράσιμος Κλουβάτος: λαϊκός στιχουργός και μουσικός. Σουξέ το "Άναψε το τσιγάρο"
  • Κονιτόπουλοι: οικογένεια μουσικών νησιώτικου τραγουδιού
  • Ειρήνη Κονιτοπούλου-Λεγάκη: τραγουδίστρια νησιώτικου τραγουδιού
  • Σπύρος Παπαδόπουλος: ηθοποιός, εκ μητρός Κυνιδαριώτισσας
  • Δερλερες Μανουσος Συνταγματαρχης
  • Γιάννης Ζουγανέλης: Τραγουδοποιός & Ηθοποιός, εκ μητρός Κυνιδαριώτισσας

Συλλογή φωτογραφιών Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 https://naxostimes.gr/naxos/133491/apografi-2021-deite-ta-stoicheia-ton-plithysmo-tis-perifereiakis-enotitas/
  2. «ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΝΑΞΟY» από old.domiki.gr. Αρχειοθετήθηκε 01/09/2018. Ανακτήθηκε 31/08/2018.
  3. «ΦΕΚ-504Δ-14/06/1988» από αναζήτηση ΦΕΚ. Ανακτήθηκε 31/08/2018.
  4. ΦΕΚ Α4/1835 σελ. 31 και 38 (σελ. 3 και 10 του pdf). Δημοσιεύθηκε 26 Φεβρ.1835. Αρχειοθετήθηκε 08/03/2018. Ανακτήθηκε 27/02/2018 από «[http://www.et.gr/index.php/anazitisi-fek Αναζήτηση ΦΕΚ Αρχειοθετήθηκε 2018-03-12 στο Wayback Machine
  5. «Πληθυσμός 1879», Μέρος τρίτον σελ. 97 (σελ. 182 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 25/04/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  6. Αναγράφεται Κυνήδαρος. «Πληθυσμός: απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889», σελ. 110 (σελ. 133 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 07/11/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  7. «Στατιστικά αποτελέσματα της απογραφής του πληθυσμού κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896», σελ. 125 (σελ. 232 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 07/11/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  8. Αναγράφεται Κυνήδαρος. «Στατιστικά αποτελέσματα της γενικής απογραφής του πληθυσμού κατά την 27 Οκτωβρίου 1907», σελ. 409 (σελ. 412 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 07/11/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  9. Αναγράφεται Κυνήδαρος. «Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την απογραφή της 19 Δεκεμβρίου 1920», σελ. 182 (σελ. 203 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 07/06/2015, Ανακτήθηκε 08/01/2018
  10. Αναγράφεται Κυνήδαρος. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 15-16 Μαϊου 1928», σελ. 215 (σελ. 235 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 04/03/2016, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  11. 11,0 11,1 «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940», σελ. 243 (σελ. 267 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 25/04/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  12. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογαφήν της 7ης Απριλίου 1951», σελ. 121 (σελ. 121 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 04/03/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  13. «Αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 19ης Μαρτίου 1961», Πίνακας 1, σελ. 276 (σελ. 346 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 06/03/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018
  14. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971», σελ. 115 (pdf σελ. 115), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 24/10/2014, Ανακτήθηκε 8/1/2018
  15. «Αποτελέσματα απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 5ης Απριλίου 1981», σελ. 448 (σελ. 448 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 8/1/2018. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  16. «Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991 κατά νομούς, επαρχίες, δήμους, κοινότητες και οικισμούς», σελ. 149 (σελ. 151 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 20/08/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018
  17. 17,0 17,1 «Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης Μαρτίου 2001», σελ. 272 (σελ. 274 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 29/07/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  18. ΦΕΚ Α4/1835 σελ. 31 και 38 (σελ. 3 και 10 του pdf) από ΕΕΤΑΑ. Δημοσιεύθηκε 26 Φεβρ.1835. [https://web.archive.org/web/20180308214519/https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1835/fek_4a_1835.pdf Αρχειοθετήθηκε 08/03/2018. Ανακτήθηκε 27/02/2018.
  19. «1835 σχηματισμός Δήμων Νάξου»από orinosaxotis.blogspot.gr. Δημοσιεύθηκε 02/01/2015. [https://web.archive.org/web/20180309020155/https://orinosaxotis.blogspot.gr/2015/01/1835.html?view=classic#!https://orinosaxotis.blogspot.com/2015/01/1835.html Αρχειοθετήθηκε 09/03/2018. Ανακτήθηκε 09/03/2018.
  20. «ΦΕΚ 261Α 31/8/1912» σελ. 1514 (σελ. 2 του pdf), από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 16/06/2012. Ανακτήθηκε 27/02/2018.
  21. «ΦΕΚ 29Α 2/2/1946» από ΕΕΤΑΑ. [https://web.archive.org/save/https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=12677 Αρχειοθετήθηκε 14/03/2018. Ανακτήθηκε 14/03/2018.
  22. «ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997»σελ. 8815 (σελ. 27 του pdf ), από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 30/03/2017. Ανακτήθηκε 27/02/2018.
  23. «ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010»σελ. 1791 (σελ. 7 του pdf ), από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 27/02/2018. Ανακτήθηκε 27/02/2018.