Κσεμιόνκι
Συντεταγμένες: 50°58′22″N 21°29′39″E / 50.97278°N 21.49417°E
Το Κσεμιόνκι (πολωνικά: Krzemionki), επίσης Κσεμιόνκι Οπατόφσκιε (Krzemionki Opatowskie, «ορυχείο πυριτίου του Οπάτουφ»), είναι συγκρότημα ορυχείων πυριτόλιθου της Νεολιθικής και της Πρώιμης Εποχή του Χαλκού, για την εξαγωγή του Άνω Ιουρασικού γραμμωτού πυριτόλιθου, που βρίσκεται περίπου οκτώ χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πολωνικής πόλης Οστρόβιετς Σφιεντοκσίσκι. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα γνωστά συγκροτήματα προϊστορικών ορυχείων πυριτόλιθου στην Ευρώπη, μαζί με τους Τάφους του Γκράιμ στην Αγγλία και τα νεολιθικά ορυχεία πυριτόλιθου στο Σπιέν στο Βέλγιο.[2]
| Κσεμιόνκι | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | flint mine |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 50°58′22″N 21°29′39″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Πόβιατ Οστρόβιετς |
| Χώρα | Πολωνία |
| Προστασία | Κατάλογος ιστορικών μνημείων της Πολωνίας (από 1994)[1] και τμήμα μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς (από 2019) |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Η εξόρυξη πυριτόλιθου στο Κσεμιόνκι ξεκίνησε περίπου το 3900 π.Χ. και διήρκεσε περίπου μέχρι το 1600 π.Χ.. Κατά τη νεολιθική εποχή το ορυχείο χρησιμοποιήθηκε από μέλη του πολιτισμού Φάνελμπικερ που διέδωσαν την περιοχή εξόρυξης πυριτόλιθου μέχρι και 300 χλμ. Ο πολιτισμός των σφαιρικών αμφορέων χρησιμοποίησε επίσης τα ορυχεία και ακόμη πιο έντονα, διευρύνοντας την περιοχή εξερεύνησης σε περίπου 500 χλμ.
Η τοποθεσία είναι πολωνικό ιστορικό μνημείο, όπως χαρακτηρίστηκε στις 16 Οκτωβρίου 1994. Ο κατάλογος του διατηρείται από το Συμβούλιο Εθνικής Κληρονομιάς της Πολωνίας. Στις 6 Ιουλίου 2019, η περιοχή εξόρυξης του προϊστορικού ορυχείου πυριτόλιθου Κσεμιόνκι εγγράφηκε ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.[3]
Ιστορία της εξόρυξης Επεξεργασία
Η περιοχή εξόρυξης έχει μήκος 4,5 χιλιομέτρων και πλάτος 25–180 μέτρων, καλύπτοντας έκταση 78,5 εκταρίων. Υπάρχουν περισσότερα από 4.000 γνωστά φρέατα ορυχείων με βάθος 9 μέτρων, με πηγάδια διαμέτρου από 4 έως 12 μέτρα. Μερικοί από τα φρεάτια συνδέονται με σύντομη οριζόντια δίοδο για λόγους πρόσβασης ή αποστράγγισης που ονομάζονται στοές. Είναι 55-120 εκατοστά σε ύψος και καλύπτουν μια περιοχή περίπου 4,5 χλμ.. Σπάνιες νεολιθικές εικόνες είναι χαραγμένες στους τοίχους ορισμένων από αυτές τις στοές.[4]
Ο πυριτόλιθος στο Κσεμιόνκι αξιοποιήθηκε από την 4η χιλιετία έως το μέσον της 2ης χιλιετίας π.Χ. (3.000 - 1600 π.Χ.[4]) από τους ανθρώπους των πολιτισμών της γραμμικής ταινιωτής κεραμικής, των σφαιρικών αμφορέων και του Μιεζανοβίτσε, οι οποίοι ανάσκαπταν πυριτόλιθους κυρίως με μικρά τσεκούρια.[5] Οι γραμμωτοί πυριτόλιθοι από το Κσεμιόνκι χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για την κατασκευή τσεκουριών και καλεμιών. Άφθονες ποσότητες αυτών των εργαλείων διακινήθηκαν μέχρι και 660 χλμ. πέρα από τα ορυχεία Κσεμιόνκι. Η κύρια περίοδος εκμετάλλευσης των ορυχείων ήταν το 2500-2000 π.Χ..[4] Η εξόρυξη πυριτόλιθου στο Κσεμιόνκι άρχισε να μειώνεται ξεκινώντας από το 1800-1600 π.Χ..[4]
Στους επόμενους αιώνες, η περιοχή εξόρυξης Κσεμιόνκι επισκεπτόταν μόνο σποραδικά. Το χωριό κοντά στα ορυχεία αναφέρθηκε για πρώτη φορά ιστορικά το 1509 και ανήκε σε έναν άνδρα ονόματι Γάκουμπ από το Σιντουόβιετς. Τα πολυάριθμα μικρά λατομεία ασβεστόλιθου της περιοχής χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή ασβέστη κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.[5]
Ιστορία επιστημονικών ερευνών και τουρισμού Επεξεργασία
Τα ορυχεία ανακαλύφθηκαν το 1922 από τον γεωλόγο Γιαν Σαμσονόβιτς. Οι αρχαιολογικές έρευνες με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Στέφαν Κρουκόφσκι, ξεκίνησαν το 1923. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας ήταν ο Ταντέους Ζουρόφσκι που εξερεύνησε τα ορυχεία στο Κσεμιόνκι, ειδικά τα έτη 1958-1961. Το 1967, τα ορυχεία Κσεμιόνκι χαρακτηρίστηκαν αρχαιολογικό καταφύγιο και, το 1995, φυσικό καταφύγιο.[5]
Μικρές ομάδες τουριστών έχουν επισκεφθεί τα ορυχεία Κσεμιόνκι από τα τέλη της δεκαετίας του 1950.[6] Τα ορυχεία άνοιξαν για τουρισμό μεγάλης κλίμακας στις 11 Ιουνίου 1985 (η λεγόμενη Τουριστική Διαδρομή Νο. 1). Στις 10 Ιουνίου 1990, άνοιξε μια δεύτερη υπόγεια τουριστική διαδρομή και ένα υπαίθριο αρχαιολογικό μουσείο δημιουργήθηκε το 1992. Η υπόγεια τουριστική διαδρομή έχει μήκος 465 μ. και βάθος 11,5 μ. στο βαθύτερο σημείο της.[6]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ www
.nid .pl /pl /Informacje _ogolne /Zabytki _w _Polsce /Pomniki _historii /Lista _miejsc /miejsce .php?ID=295. - ↑ Sałaciński S. & Zalewski M., 1987: Krzemionki. Wydawnictwa Geologiczne, page 9.
- ↑ «Seven more cultural sites added to UNESCO's World Heritage List». UNESCO. 6 Ιουλίου 2019.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Sałaciński S. & Zalewski M., 1987: Krzemionki. Wydawnictwa Geologiczne.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ 6,0 6,1 «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2011.