Κυβέρνηση Στέφανου Στεφανόπουλου 1965
Η κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου σχηματίστηκε τον Σεπτέμβριο του 1965 μετά την δεύτερη αποτυχία των αποστατών της Ένωσης Κέντρου να σχηματίσουν κυβέρνηση.
Βασιλευομένη Δημοκρατία | |
Ημερομηνία σχηματισμού | 17 Σεπτεμβρίου 1965 |
---|---|
Ημερομηνία διάλυσης | 22 Δεκεμβρίου 1966 |
Πρόσωπα και δομές | |
Αρχηγός Κράτους | Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας |
Πρόεδρος Κυβέρνησης | Στέφανος Χ. Στεφανόπουλος |
Αντιπρόεδρος Κυβέρνησης | Γεώργιος Αθανασιάδης - Νόβας Ηλίας Τσιριμώκος (έως 14 Απριλίου 1966) |
Συνολικός αριθμός Μελών | 42 |
Συμμετέχοντα κόμματα | Ένωση Κέντρου (αποστάτες) - ΕΡΕ - Κόμμα Προοδευτικών |
Κατάσταση στο νομοθετικό σώμα | κυβέρνηση συνεργασίας κομμάτων διορισμένη από τον βασιλιά |
Αξιωματική Αντιπολίτευση | Ένωση Κέντρου |
Αρχηγός Αξιωματικής Αντιπολίτευσης | Γεώργιος Παπανδρέου |
Ιστορία | |
Θητεία νομοθετικού σώματος | 19 Μαρτίου 1964 - 14 Απριλίου 1967 (Η΄ κοινοβουλευτική περίοδος) |
Προηγούμενη | Κυβέρνηση Ηλία Τσιριμώκου 1965 |
Διάδοχη | Κυβέρνηση Ιωάννη Παρασκευόπουλου 1966 |
Η προηγούμενη προσπάθεια της κυβέρνησης Τσιριμώκου έπεσε στο κενό, καθώς δεν μπόρεσε να κατακτήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, και παραιτήθηκε στις 29 Αυγούστου 1965, παραμένοντας όμως τυπικά στην διακυβέρνηση της χώρας μέχρι να ορκιστεί νέα κυβέρνηση. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος αποφάσισε την σύγκληση του Συμβουλίου του Στέμματος , προκειμένου να βρεθεί κυβερνητική λύση. Προσκλήθηκαν οι πρώην Πρωθυπουργοί, Παπανδρέου, Κανελλοπουλος, Τσαλδάρης, Καραμανλής, Γονατάς, Μαυρομιχάλης, Πουλίτσας, Γεωργακόπουλος, Κιουσόπουλος, Πιπινέλης, Παρασκευόπουλος, Δόβας, Αθανασιαδης-Νοβας, Τσιριμωκος και Μαρκεζίνης. Δεν παρέστησαν ο Καραμανλής, ο Πουλίτσας, ο Μαυρομιχάλης (γιατί απουσίαζαν) και ο Γεωργακόπουλος (ασθενούσε), ενώ δεν προσκλήθηκε ο πρόεδρος της ΕΔΑ, Ιωάννης Πασαλίδης.[1] Οι συμμετέχοντες στο Συμβούλιο προέκριναν ως λύση την συνέχιση των συνομιλιών μεταξύ των κομμάτων, προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση ευρύτερης συνεργασίας, όπως και τελικά έγινε.
Στις 17 Σεπτεμβρίου ορκίστηκε η νέα κυβέρνηση και στις 25 Σεπτεμβρίου πήρε ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή. Το νέο κυβερνητικό σχήμα υπερψήφισαν οι 45 ανεξαρτητοποιημένοι από την Ένωση Κέντρου βουλευτές, οι 99 της ΕΡΕ και οι 8 του Κόμματος Προοδευτικών (το Κόμμα των Προοδευτικών συμμετείχε και στην κυβέρνηση, με τον Αλέξανδρο Καραθόδωρο), συγκεντρώνοντας έτσι 152 βουλευτές υπέρ, ενώ καταψήφισαν οι 126 βουλευτές της Ένωσης Κέντρου και οι 22 της ΕΔΑ.[2]
Η διακυβέρνηση με οριακή πλειοψηφία δεν ήταν εύκολη και η κυβέρνηση συχνά πιεζόταν από την ανάγκη διατήρησης των ισορροπιών προκειμένου να επιβιώσει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η -κατόπιν βασιλικής πιέσεως- ανάθεση της αρχηγίας του ΓΕΣ στον Γρηγόριο Σπαντιδάκη και η τοποθέτηση από μέρους του, σε επιτελικές θέσεις, των στρατιωτικών που θα έκαναν σε λίγο το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.[3]. Η διαφωνία, επίσης, με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ηλία Τσιριμώκο, τον Μάρτιο του 1966, σχετικά με τον διορισμό του Γεωργίου Γρίβα ως αρχηγού των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στην Κύπρο, και η συνακόλουθη παραίτησή του στις 10 Απριλίου, είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια της πλειοψηφίας και την πρόκληση κυβερνητικής κρίσης. Ο Γεώργιος Παπανδρέου κατέθεσε πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης, η οποία όμως κατά την ψηφοφορία της 25ης Απριλίου, κατάφερε να διασωθεί με τις ψήφους της ΕΡΕ, του Κόμματος Προοδευτικών και του ΦΙ.ΔΗ.Κ. [4]
Η πτώση της κυβέρνησης Στεφανόπουλου
ΕπεξεργασίαΟι βασιλικές πρωτοβουλίες για μια μόνιμη, συνταγματικά νόμιμη και ωφέλιμη για τα Ανάκτορα, κυβερνητική λύση συνεχίστηκαν όλο αυτό το διάστημα. Σε αυτό το πλαίσιο άνθρωποι του βασιλικού περιβάλλοντος ήρθαν σε επαφή με τον αυτοεξόριστο στο Παρίσι, Κωνσταντίνο Καραμανλή, μεταφέροντάς του την εύνοια του βασιλιά στην ενδεχόμενη επιστροφή του στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ο Καραμανλής, όμως, αρνήθηκε και έτσι ο βασιλιάς περιορίστηκε στις επαφές με τους διαθέσιμους ενεργούς πολιτικούς. Ο Γεώργιος Παπανδρέου προέκρινε την πολιτική συμφιλίωσης με τα Ανάκτορα, και μάλιστα στα τέλη Σεπτεμβρίου και αφού προηγουμένως είχε συζητήσει με τον Αμερικανό πρεσβευτή στην Ελλάδα Φίλιπς Τάλμποτ και τον γιό του, Ανδρέα Παπανδρέου, πρότεινε στον βασιλιά τον σχηματισμό μεταβατικής - υπηρεσιακής κυβέρνησης μακροπρόθεσμης διάρκειας που θα διεξήγαγε εκλογές σε προκαθορισμένη ημερομηνία. Σε αυτές τις διαπραγματεύσεις πήρε μέρος και ο αρχηγός της ΕΡΕ, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο οποίος ήρθε τελικά συμφωνία με τον Γεώργιο Παπανδρέου για κυβερνητική σύμπραξη μετά τις εκλογές, όποιο και αν ήταν το αποτέλεσμα, με σχηματισμό κυβέρνησης κεντροδεξιάς. Μάλιστα οι δυο αρχηγοί συμφώνησαν και στην υιοθέτηση της απλής αναλογικής για τις επερχόμενες εκλογές και για τον μεταβατικό πρωθυπουργό στο πρόσωπο του Ιωάννη Παρασκευόπουλου.
Για την συμφωνία αυτή δεσμεύτηκαν και γραπτώς στις 18 Δεκεμβρίου 1966, με το μνημόνιο το οποίο συνέταξε ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Βασιλιά.[5] Στις 20 Δεκεμβρίου ο Κανελλόπουλος ανακοίνωσε στον βασιλιά, στον πρωθυπουργό και στον Τύπο ότι η αποστολή της κυβέρνησης έληξε.
Σύνθεση υπουργικού συμβουλίου[6]
Επεξεργασία- Πρωθυπουργός: Στέφανος Χ. Στεφανόπουλος
- Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης: Γεώργιος Αθανασιάδης - Νόβας
- Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης: Ηλίας Τσιριμώκος. Ο Ηλίας Τσιριμώκος παραιτήθηκε και από τα δυο αξιώματα που κατείχε στην κυβέρνηση Στεφανόπουλου, στις 11 Απριλίου 1966, διαμαρτυρόμενος για τον παραγκωνισμό του ως υπουργού Εξωτερικών, και διαφωνώντας με τις πολιτικές επιλογές του πρωθυπουργού στο θέμα του Κυπριακού. Η παραίτηση Τσιριμώκου ακολουθήθηκε από την ανεξαρτητοποίηση του βουλευτή Ιωάννη Τσιριμώκου. [7]
- Υπουργός Συντονισμού: Κωνσταντίνος Μητσοτάκης
- αναπληρωτής: Ιωάννης Ε. Τσουδερός από 5 Οκτωβρίου 1965
- υφυπουργός: Φώτιος Πιτούλης από 5 Οκτωβρίου 1965
- Υπουργός Εθνικής Αμύνης: Σταύρος Κωστόπουλος
- Υπουργός Εξωτερικών: προσωρινά, Ηλίας Τσιριμώκος. Παραιτήθηκε στις 14 Απριλίου 1966 (προσωρινά καθήκοντα αναπληρωτή ανέλαβε ο Πρωθυπουργός)
- υφυπουργός: Θεοχάρης Ρέντης από 5 Οκτωβρίου 1965
- Μόνιμος Υφυπουργός Εξωτερικών: Δημήτριος Παππάς - παραιτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 1966 και η θέση έμεινε κενή
- Υπουργός Δικαιοσύνης: Δημήτριος Παπασπύρου - παραιτήθηκε για να αναλάβει αυτό του Προέδρου της Βουλής. Εκλέχτηκε Πρόεδρος της Βουλής στις 16 Νοεμβρίου 1965 με ψήφους 149 σε σύνολο 297 ψηφισάντων[8]στις 15 Νοεμβρίου 1965 (προσωρινά καθήκοντα αναπληρωτή ανέλαβε ο Γεώργιος Αθανασιάδης - Νόβας). H θέση αναπληρώθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1965 από τον Κωνσταντίνο Στεφανάκη
- Υπουργός Εσωτερικών: Φωκίων Ζαΐμης
- Υπουργός Δημοσίας Τάξεως: Στέλιος Αλλαμανής. Aντικαταστάθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1965 από τον Χρήστο Αποστολάκο
- Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: Στέλιος Αλλαμανής
- Υπουργός Οικονομικών: προσωρινά, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Αντικαταστάθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1965 από τον Γεώργιο Μελά
- υφυπουργός Οικονομικών: Αγησίλαος Σπηλιάκος από 5 Οκτωβρίου 1965
- υφυπουργός Οικονομικών: Δημήτριος Παπαδημητρίου (από 5 Οκτωβρίου 1965)
- Υπουργός Εμπορίου: προσωρινά, Γεώργιος Μελάς. Αντικαταστάθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1965 από τον Εμμανουήλ Κοθρή
- Υφυπουργός Εμπορίου: Κλέων Πιαλόγλου από 5 Οκτωβρίου 1965
- Υπουργός Βιομηχανίας: προσωρινά, Γεώργιος Αθανασιάδης - Νόβας. Αντικαταστάθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 1965 από τον Ιωάννη Τούμπα
- Υπουργός Δημοσίων Έργων»: Ιωάννης Τούμπας. Αντικαταστάθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου από τον Ιωάννη Γκλαβάνη
- υφυπουργός: Αχιλλέας Λιακόπουλος από 5 Οκτωβρίου 1965
- Υπουργός Συγκοινωνιών: Αθανάσιος Γιαννόπουλος. Αντικαταστάθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1965 από τον Ευάγγελο Δενδρινό
- Υπουργός Γεωργίας: Απόστολος Παγκούτσος. Αντικαταστάθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1965 από τον Χρήστο Βασματζίδη
- υφυπουργός Γεωργίας: Δημήτριος Κωστής από 5 Οκτωβρίου 1965
- Υπουργός Κοινωνικής Προνοίας προσωρινά, Εμμανουήλ Κοθρής. Αντικαταστάθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1965 από τον Μιχαήλ (Μίμης) Γαληνό. Παραιτήθηκε στις 14 Απριλίου 1966 (προσωρινά καθήκοντα αναπληρωτή ανέλαβε ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης)
- Υπουργός Υγιεινής: Σταμάτης Μανούσης
- Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας: Ισίδωρος Μαυριδόγλου
- Υπουργός Εργασίας: Γεώργιος Μπακατσέλος
- Υπουργός Προεδρείας της Κυβερνήσεως: Εμμανουήλ Κοθρής. Αντικαταστάθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1965 από τον Ευάγγελο Σαββόπουλο
- υφυπουργός: Δημήτριος Γεωργίου
- Υπουργός Βορείου Ελλάδος: προσωρινά, Ιωάννης Τούμπας. Αντικαταστάθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1965 και πάλι προσωρινά, από τον Ιωάννη Γκλαβάνη. Αντικαταστάθηκε την επόμενη ημέρα, 22 Σεπτεμβρίου και πάλι από τον Ιωάννη Τούμπα. Αντικαταστάθηκε στις 5 Οκτωβρίου από τον Θεόδωρο Μανωλόπουλο
- Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου: Γεώργιος Μελάς. Αντικαταστάθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1965 από τον Ιάκωβο Διαμαντόπουλο. Παραιτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 1965 και η θέση έμεινε κενή. Η θέση αναπληρώθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1965 από τον Αναστάσιο Δρούλια
- Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου: Αλέξανδρος Καραθόδωρος
- Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου: Δημήτριος Βουρδουμπάς
- Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου: Απόστολος Παγκούτσος (από 5 Οκτωβρίου 1965)
Ανασχηματισμός 11ης Μαΐου 1966
Επεξεργασία- Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης: Γεώργιος Αθανασιάδης - Νόβας
- Υπουργός Συντονισμού: Κωνσταντίνος Μητσοτάκης
- Αναπληρωτής Υπουργός Συντονισμού: Ιωάννης Ε. Τσουδερός
- Υφυπουργός Συντονισμού»: Φώτιος Πιτούλης
- - αντικαταστάθηκε στις 10 Νοεμβρίου 1966 από τον Αχιλλέα Λιακόπουλο
- Υπουργός Εθνικής Αμύνης: Σταύρος Κωστόπουλος
- Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης: Δημήτριος Παπαδημητρίου (βουλευτής Αργολίδας)
- Υπουργός Εξωτερικών: Ιωάννης Τούμπας
- Υφυπουργός Εξωτερικών» : Θεοχάρης Ρέντης
- - παραιτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 1966
- Μόνιμος Υφυπουργός Εξωτερικών: -
- Υπουργός Δικαιοσύνης: Κωνσταντίνος Στεφανάκης
- Υπουργός Εσωτερικών: Φωκίων Ζαΐμης
- Υπουργός Δημοσίας Τάξεως» Χρήστος Αποστολάκος
- Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: Στέλιος Αλλαμανής
- Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: -
- Υπουργός Οικονομικών: Γεώργιος Μελάς
- Υφυπουργός Οικονομικών: Αγησίλαος Σπηλιάκος
- Υφυπουργός Οικονομικών: Ανέστης Λώρας
- - παραιτήθηκε στις 30 Ιουλίου 1966
- - αντικαταστάθηκε στις 10 Νοεμβρίου 1966 από Φώτιο Πιτούλη
- Υπουργός Εμπορίου: Εμμανουήλ Κοθρής
- Υφυπουργός Εμπορίου: Κλέων Πιαλόγλου
- αντικαταστάθηκε στις 10 Νοεμβρίου 1966 από Ανέστη Λώρα
- Υπουργός Βιομηχανίας: Ιωάννης Γκλαβάνης
- Υπουργός Δημοσίων Έργων»: Κωνσταντίνος Μαρής
- Υφυπουργός Δημοσίων Έργων: Αχιλλέας Λιακόπουλος
- αντικαταστάθηκε στις 10 Νοεμβρίου 1966 από Αθανάσιο Μαυρίδη
- «Υπουργός Συγκοινωνιών» : Ιωάννης Γιαμάς
- Υπουργός Γεωργίας: Χρήστος Βασματζίδης
- Υφυπουργός Γεωργίας: Δημήτριος Κωστής
- Υπουργός Κοινωνικής Προνοίας»: Μιχαήλ Γαληνός
- Υφυπουργός Κοινωνικής Προνοίας: -
- Υπουργός Υγιεινής: Αθανάσιος Γ. Γιαννόπουλος
- Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας : Ισίδωρος Μαυριδόγλου
- Υπουργός Εργασίας: Γεώργιος Μπακατσέλος
- Υπουργός Προεδρείας της Κυβερνήσεως: Ευάγγελος Σαββόπουλος
- Υφυπουργός της Προεδρείας της Κυβερνήσεως: Δημήτριος Γεωργίου
- Υπουργός Βορείου Ελλάδος: Θεόδωρος Μανωλόπουλος
- Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου: Αναστάσιος Δρούλιας
- Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου: Αλέξανδρος Καραθόδωρος
- Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου: Δημήτριος Βουρδουμπάς
- - παραιτήθηκε στις 22 Ιουνίου 1966
- Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου: Απόστολος Παγκούτσος
- Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου: Γεώργιος Ηγουμενάκης
- Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου: Σταμάτης Μανούσης
Δείτε
Επεξεργασία- Ελληνικά Επίκαιρα: τηλεοπτικές ειδήσεις της 22 Σεπτεμβρίου 1965 (προγραμματικές δηλώσεις κυβέρνησης Στεφανόπουλου) [1]
Αναφορές
Επεξεργασία- ↑ Εφ. "Ελευθερία", φύλλο της 1ης Σεπτεμβρίου 1965, σελ.1
- ↑ Ανδρέας Γ. Δημητρόπουλος: «Οι Ελληνικές Κυβερνήσεις 843-2004»,http://www.greeklaws.com/pubs/results.php?id=842
- ↑ https://www.kathimerini.gr/889980/article/epikairothta/ellada/oi-kyvernhseis-twn-apostatwn
- ↑ Τον Δεκέμβριο του 1965 οι ανεξαρτητοποιημένοι από την Ένωση Κέντρου βουλευτές, αποφάσισαν να ιδρύσουν έναν νέο πολιτικό φορέα, που θα εκπροσωπούσε τις δημοκρατικές απόψεις του Κεντρώου χώρου. Το κόμμα ιδρύθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1965 και ονομάστηκε «Φιλελεύθερον Δημοκρατικόν Κέντρον», (ΦΙ.ΔΗ.Κ.). Το κόμμα διοικούνταν από 7μελή επιτροπή της οποίας πρόεδρος ανέλαβε ο Στέφανος Στεφανόπουλος.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2020.
- ↑ «Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης», https://gslegal.gov.gr/?p=1249
- ↑ Εφημερίδα "Ελευθερία", φύλλο της 13ης Απριλίου 1966, άρθρο με τίτλο : «Η Κυβέρνησις παραμένει», σελ. 9
- ↑ Εφημερίδα "Ελευθερία", φύλλο της 17ης Νοεμβρίου, σελ.1
Αυτό το λήμμα σχετικά με την Πολιτική επιστήμη ή την Πολιτική χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |