Κυπριακή λογοτεχνία
Η κυπριακή λογοτεχνία αναφέρεται στην λογοτεχνία στην Κύπρο. Γράφεται στα ελληνικά, τα τουρκικά, τα αγγλικά αλλά και σε άλλες γλώσσες όπως τα αρμενικά και τα γαλλικά. Η σύγχρονη Κυπριακή διάλεκτος ανήκει στην Νοτιοανατολική ομάδα των νεοελληνικών διαλέκτων.
Αρχαία και μεσαιωνική λογοτεχνία Επεξεργασία
Η λογοτεχνική παραγωγή της αρχαιότητας περιλαμβάνει ταΚύπρια Έπη, ένα επικό ποίημα, το οποίο γράφτηκε πιθανότατα στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ. από τον Στασίνο. Ο κύπριος Ζήνων ο Κιτιεύς ήταν ο ιδρυτής της Στωικής Φιλοσοφικής Σχολής, στην οποία συμμετείχε ο μαθητής και φίλος του Περσαίος.
Η Κύπρος αναφέρεται σε πρώιμα χριστιανικά λογοτεχνικά έργα όπως οι Πράξεις των Αποστόλων, σύμφωνα με τις οποίες οι Απόστολοι Βαρνάβας και Παύλος κήρυξαν στο νησί. Οι Βυζαντινοί κύπριοι συγγραφείς περιλαμβάνουν τον Λεόντιο της Νεάπολης, τον Αλθεϊδη και τον Πατριάρχης Γρηγόριος Β΄ Κύπριο. Η βυζαντινή επική ποίηση, ιδίως τα "ακριτικά τραγούδια", άκμασαν κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα.
Ύστερος μεσαίωνας και αναγέννηση Επεξεργασία
Η νομοθεσία του Βασιλείου της Κύπρου, ενός κράτους της εποχής του Μεσαίωνα, ήταν γνωστή ως Ασσίζες της Ιερουσαλήμ. Γράφτηκε στην τοπική ελληνική διάλεκτο της εποχής και στα γαλλικά. Οι ασσίζες μεταφράστηκαν στα ιταλικά το 1531 και παραμένουν η μεγαλύτερη συλλογή επιζώντων μεσαιωνικών νόμων.
Στην ιστοριογραφία, τα πιο σημαντικά έργα είναι τα χρονικά του Λεοντίου Μαχαιρά και του Γεώργιου Βουστρώνιου, ο οποίος καλύπτει την περίοδο της φραγκοκρατίας (1191-1489), ο οποίος γράφει στην τοπική διάλεκτο με πολλές γαλλικές επιρροές.
Μέχρι σήμερα επιβιώνει μια μεγάλη συλλογή σονετών στο στυλ του Πετράρχη και ποιήματα του έρωτα (Poèmes d'amour) γραμμένα στη μεσαιωνική ελληνοκυπριακή διάλεκτο τον 16ο αιώνα, όταν η Κύπρος αποτελούσε κτήση της Δημοκρατίας της Βενετίας. Μερικά από αυτά είναι μεταφράσεις των ποιημάτων του Πετράρχη, του Μπέμπο, του Αριόστο και του Σανατσάρο.[1]
Η πλειοψηφία του θεατρικού έργου Οθέλλος του Γουίλιαμ Σαίξπηρ λαμβάνει χώρα στη Βενετική Κύπρο.
Σύγχρονη λογοτεχνία Επεξεργασία
Μια ολοκληρωμένη μελέτη σχετικά με τις σύγχρονες λογοτεχνικές προσωπικότητες από την Κύπρο, που γράφουν στα ελληνικά, τουρκικά ή αγγλικά βρίσκεται στο βιβλίο Writing Cyprus: Postcolonial and Partitioned Literatures of Place and Space της Μπαχριέ Κεμάλ.
Οι σύγχρονες λογοτέχνες που γράφουν στα ελληνικά περιλαμβάνουν τον ποιητή και συγγραφέα Κώστα Μόντη, τον ποιητή Κυριάκο Χαραλαμπίδη, τον συγγραφέα Πάνο Ιωαννίδη, τον ποιητή Μιχάλη Πασιαρδή, τον ποιητή και μεταφραστή Στέφανο Στεφανίδη, τον συγγραφέα Νίκο Νικολαΐδη, τον συγγραφέα μυθιστορημάτων τρόμου Φοίβο Κυπριανού, καθώς και τους Στυλιανό Ατεσλή, Λούκη Ακρίτα[2] και Δημήτρη Θ. Γκότση. Ο Δημήτρης Λιπέρτης, ο Βασίλης Μιχαηλίδης και Παύλος Κυπριακή-ελληνική διάλεκτο.[3][4] Η τοπική διάλεκτος έχει χρησιμοποιηθεί για την σύνθεση λαϊκών τραγουδιών και ποίησης, π.χ. τα τσιαττιστά (ποίηση της μάχης) και οι ποιητάρηες.
Σημαντικοί τουρκοκύπριοι λογοτέχνες είναι οι Οσμάν Τουρκάι, Οζκέρ Γιασίν, Νεσέ Γιασίν, Νεριμάν Τσάχιτ και Μεχμέτ Γιασίν. Η Νεσέ Γιασίν είναι γνωστή τουρκοκύπρια ποιήτρια και συγγραφέας, η οποία γράφει κυρίως στα τουρκικά, αλλά έχει μεταφραστεί στα ελληνικά και τα αγγλικά σημαντικό τμήμα των έργων της. Το 2002 το βιβλίο της με τίτλο "Η μυστική ιστορία των λυπημένων κοριτσιών" απαγορεύτηκε στην ΤΔΒΚ και την Τουρκία και έλαβε πολλές απειλές από Τούρκους εθνικιστές. Η Σεβγκιούλ Ουλουντάγ είναι δημοσιογράφος[5] η οποία πέρα από την αποφασιστική της συμβολή για την εύρεση χιλιάδων εξαφανισμέων Κυπρίων[6] έχει συγγράψει και μια σειρά από βιβλία.[7] Η Ουρκιέ Μινέ Μπαλμάν έχει γραφτεί σε μια ποικιλία ειδών, αλλά τα περισσότερα ρομαντικά ποιήματά της περιγράφουν μερικές φορές μια μοναχική χωριατοπούλα ή την ζωή στην εξοχή και έρωτες μεγάλων αποστάσεων. Έχει δημοσιεύσει έργα της στα περιοδικά Yesilada, Türk Dili, και Türk'e Dogru στην Τουρκία.[8]
Στους συγγραφείς από την Κύπρο που γράφουν σε άλλες γλώσσες περιλαμβάνεται η αρμένια ποιήτρια Νόρα Νατζαριάν. Υπάρχει επίσης μια όλο και πιο ισχυρή παρουσία προσωρινών και μόνιμων απόδημων Κυπρίων συγγραφέων, καθώς και Κύπριοι συγγραφείς, μετανάστες δεύτερης ή τρίτης γενιάς που συχνά γράφουν στα αγγλικά. Τέτοιοι συγγραφείς είναι μεταξύ άλλων οι: Ανδρέας Κουμή, Μιράντα Χοπλάρου, Στίβεν Λάφτον, Κρίστι Λεφτέρη, Εύα Μάκη, Μιχαήλ Παράσκος, Στελ Παύλου και Στέφανος Στεφανίδης.[9] Ο Πωλ Στένινγκ, συγγραφέας και χρονικογράφος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, ζει στην Πάφο.
Διάφορα στοιχεία Επεξεργασία
Η Κύπρος αποτελεί σημείο έμπνευσης και της λογοτεχνικής παραγωγής για μη Κύπριους συγγραφείς του 20ού αιώνα.
Ο Λώρενς Ντάρελ έζησε στην Κύπρο από το 1952 μέχρι τις 26 Αυγούστου 1956 όπου έγραψε το βιβλίο Πικρά Λεμόνια σχετικά με την παραμονή του στη Κύπρο, κερδίζοντας το δεύτερο βραβείο Νταφ Κούπερ το 1957.
Ο νομπελίστας συγγραφέας Γιώργος Σεφέρης από την Ελλάδα επηρεάστηκε βαθιά από την Κύπρο. Έγραψε ένα από τα πιο διάσημα έργα του (Βιβλίο μητρώου Γ΄ - αρχικός τίτλος: Κύπρος, όπου ήταν γραφτό για μένα...), ενώ εργαζόταν για την ελληνική διπλωματική αποστολή στο νησί. Ο βρετανός συγγραφέας Πωλ Στιούαρτ ζούσε προηγουμένως στην Κύπρο και η Κύπρος ήταν η θέση του μυθιστορήματος Η Ανατολή (2015) της Βικτόριας Χίσλοπ.[10]
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Th. Siapkaras- Pitsillidés, Le Pétrarchisme en Cypre. Poèmes d' amour en dialecte Chypriote d' après un manuscript du XVIe siècle, Athènes 1975 (2ème édition)
- ↑ «Cyprus Stamp Issue: Loukis Akritas». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021.
- ↑ «Cyprus Stamp Issue: Cyprus Poets». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021.
- ↑ «Cyprus Stamp Issue: Centenary Birthday Anniversary of Poet Pavlos Liasides». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021.
- ↑ «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2011. The Global Network for Women in the NewsMedia
- ↑ missing Memories of Cyprus
- ↑ «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2011.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2000. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021.
- ↑ Alexander Davidian, 'A literary resilience' in The Cyprus Weekly (Cyprus newspaper), 10 January 2016
- ↑ Victoria Hislop, The Sunrise (London: Headline Review, 2015)