Κυριάκος Σκούρτης

Έλληνας επαναστάτης

Ο Κυριάκος Σκούρτης ήταν πλοίαρχος από την Ύδρα ο οποίος συμμετείχε στην Επανάσταση του 1821. Έμεινε γνωστός κυρίως για το γεγονός πως το 1825, αν και ναυτικός, διορίστηκε από την κυβέρνηση Κουντουριώτη αρχιστράτηγος των χερσαίων δυνάμεων.

Βιογραφικό Επεξεργασία

Κατά την προεπαναστατική περίοδο, ο Σκούρτης ναυτολογήθηκε και υπηρέτησε στο οθωμανικό ναυτικό[1]. Με το ξέσπασμα της εξέγερσης, έλαβε ενεργά μέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις[1][2].

Κατά τη διάρκεια των εμφυλίων συγκρούσεων της περιόδου 1823 - 1825 τάχτηκε στο πλευρό των κυβερνητικών δυνάμεων του Γεωργίου Κουντουριώτη[1]. Μάλιστα, τον Μάιο του 1824, από κοινού με τον Χατζηχρήστο, νίκησε τις αντικυβερνητικές δυνάμεις των Νικηταρά, Πλαπούτα, Τσώκρη και Πάνου Κολοκοτρώνη στις μάχες της Δαλαμανάρας (8 Μαΐου) και των Μύλων (12 Μαΐου)[3]. Μετά τη λήξη του εμφυλίου και την επικράτηση των κυβερνητικών δυνάμεων ο Σκούρτης μετέφερε στην Ύδρα ως κρατούμενους μερικούς από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της αντίπαλης παράταξης όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, οι αδελφοί Δεληγιάννη, δύο μέλη της οικογένειας Νοταρά, ο Μητροπέτροβας κ.ά[4].

Όταν το 1825 οι δυνάμεις του Ιμπραήμ πασά αποβιβάστηκαν στην Πελοπόννησο, ο Σκούρτης, όντας ευνοούμενος του Κουντουριώτη, γέρος σε ηλικία και παρά το γεγονός πως ήταν ναυτικός, διορίστηκε από την κυβέρνηση αρχιστράτηγος των χερσαίων δυνάμεων, πράγμα που προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια και απειθαρχία ακόμη και στις τάξεις των φιλοκυβερνητικών οπλαρχηγών[1][5][6]. Ο Μιχαήλ Σακελλαρίου αναφέρει ότι ο Κουντουριώτης τον διόρισε λόγω της έλλειψης έχθρας προς το προσωπό του και ότι από την πρώτη στιγμή αντιμετώπισε την περιφρόνηση από τους υπόλοιπους οπλαρχηγούς αδυνατώντας να τους επιβληθεί.[7] Ακολούθησε στις 7 Απριλίου του 1825 η καταστροφική για τις ελληνικές δυνάμεις μάχη του Κρεμμυδίου κατά την οποία η έλλειψη γνώσεων του Σκούρτη πάνω στην τακτική χερσαίων πολεμικών επιχειρήσεων, το χαμηλό αξιόμαχο της δύναμης που διοικούσε[7], η κακή διάταξη με την οποία παρέταξε το στράτευμα (το τμήμα που διοικούσε, το οποίο υπερασπιζόταν το κέντρο της ελληνικής παράταξης δεν οχυρώθηκε στα ταμπούρια) και ορισμένα φημολογούμενα περιστατικά όπως η εκφώνηση ναυτικών παραγγελμάτων από τον ίδιο, σε συνδυασμό με την ανώτερη πολεμική τακτική των αιγυπτιακών δυνάμεων, οδήγησε τους Έλληνες σε δεινή ήττα, με τις απώλειές τους να ανέρχονται σε 600 περίπου νεκρούς[8][9].

Η ήττα των επαναστατών προκάλεσε την οργή των υπόλοιπων οπλαρχηγών που συμμετείχαν στη σύγκρουση ενώ ο Σκούρτης θεωρήθηκε ως ο βασικός υπεύθυνος για το ανεπιτυχές αποτέλεσμα με επακόλουθο να αντικατασταθεί από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, που μέχρι τότε ήταν φυλακισμένος ως αντικυβερνητικός[1][10]. Μετά τη λήξη της επανάστασης και τη δημιουργία του ελληνικού κράτους παραχωρήθηκαν στον Σκούρτη αγροτικές εκτάσεις στον Δαμαλά της Αργολίδας[8].

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τ. 54, σ. 203.
  2. Χρ. Α. Στασινόπουλου, Λεξικό της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, εκδόσεις Δεδεμάδη, 1979, τ. Δ', σ. 252.
  3. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, 1975, τ. ΙΒ', σ. 333.
  4. Κωστή Παπαγιώργη, Κανέλλος Δεληγιάννης, εκδόσεις Καστανιώτη, πέμπτη έκδοση, Αθήνα 2001, σελ. 265-266.
  5. Στασινόπουλου, 1979, Δ', σ. 252 - 253.
  6. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, 1975, ΙΒ', σ. 377.
  7. 7,0 7,1 Μιχαήλ Σακελλαρίου, Η απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2020, σελ. 99
  8. 8,0 8,1 Στασινόπουλου, 1979, Δ', σ. 253.
  9. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, 1975, ΙΒ', σ. 379 - 380.
  10. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, 1975, ΙΒ', σ. 380.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Κωστή Παπαγιώργη, Κανέλλος Δεληγιάννης, εκδόσεις Καστανιώτη, πέμπτη έκδοση, Αθήνα 2001.
  • Χρ. Α. Στασινόπουλου, Λεξικό της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, εκδόσεις Δεδεμάδη, 1979.
  • Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, 1975, τ. ΙΒ'.
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1993, τ. 54.