Κόπα Αμέρικα

To Κόπα Αμέρικα (ισπανικά: Copa América, μεταφράζεται ως Κύπελλο Αμερικής) είναι η κυριότερη διοργάνωση των εθνικών ομάδων ανδρών υπό την αιγίδα της CONMEBOL, δηλ. της λατινοαμερικάνικης Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου. Πρόκειται για την αρχαιότερη (από το 1916) ποδοσφαιρική οργάνωση στον κόσμο σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Στο Κόπα Αμέρικα επιτρέπεται η συμμετοχή μόνο 2 ή 3 ομάδων από τη ζώνη της CONCACAF. Το Μεξικό συμμετέχει πάντα από το 1993.

Κόπα Αμέρικα

Ίδρυση	1916
Χώρος διεξαγωγής	Ν. Αμερική (ΚΟΝΜΕΜΠΟΛ)
Αριθμός ομάδων	16
Σημερινός κάτοχος	Βραζιλία (9ος τίτλος)
Περισ. κατακτήσεις	Ουρουγουάη (15 τίτλοι)
Ιστοσελίδα	conmebol.com
2016
Πολυμέσα σχετικά με τη διοργάνωση
wikidata ()

Μετέχοντες

Χώρες που συμμετέχουν είναι: η Αργεντινή, η Βενεζουέλα, η Βραζιλία, η Βολιβία, ο Ισημερινός, η Κολομβία, η Ουρουγουάη, η Παραγουάη, το Περού και η Χιλή. Συμμετέχουν ακόμα, ως προσκεκλημένες άλλες δύο ομάδες, με κριτήριο συνήθως τις επιδόσεις τους στα Παγκόσμια Κύπελλα.

Ιστορικό

Η διοργάνωση διεξήχθη για πρώτη φορά από τις 2 Ιουλίου ως τις 17 Ιουλίου 1916 ως μέρος των εορτασμών για την εκατονταετηρίδα της Αργεντινής. Στη διάρκεια της οργάνωσης ιδρύθηκε η CONMEBOL στις 9 Ιουλίου, ημέρα ανεξαρτησίας της Αργεντινής. Η Ουρουγουάη ήταν η ομάδα που κατέκτησε το πρώτο Κόπα Αμέρικα. Διεξαγόταν κάθε χρόνο μέχρι και το 2007, οπότε με απόφαση της CONMEBOL θα διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια. Η πρώην ονομασία της διοργάνωσης είναι Campeonato Sudamericano de Selecciones (Πρωτάθλημα Εθνικών Ομάδων της Νότιας Αμερικής). Το όνομα άλλαξε το 1975.

Σύστημα διεξαγωγής

Η διοργάνωση στο παρελθόν ήταν γνωστή ως Campeonato Sudamericano de Football (Νοτιοαμερικανικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου). Η επίσημη ονομασία στα αγγλικά ήταν South American Championship of Nations. Το σημερινό της όνομα έχει χρησιμοποιηθεί από το 1975. Μεταξύ 1975 και 1983, δεν είχε καμία διοργανώτρια χώρα, με τις αναμετρίσεις να διεξάγωνται εντός και εκτός έδρας. Η σημερινή μορφή της διοργάνωσης περιλαμβάνει 12 εθνικές ομάδες. Την ευθύνη για τη διεξαγωγή της εκάστοτε διοργάνωσης αναλαμβάνει μία εκ των 10 χωρών μελών της Νοτιοαμερικανικής Συνομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (CONMEBOL). Υπάρχουν δύο φάσεις: η φάση των ομίλων και ακολουθεί η φάση των αγώνων νοκ-άουτ. Στην φάση των ομίλων, οι ομάδες αγωνίζονται σε τρεις ομίλους των τεσσάρων ομάδων ο καθένας.

Κάθε ομάδα παίζει τρεις αγώνες στον όμιλό της. Ο τελευταίος γύρος των αγώνων της κάθε ομάδας δεν πραγματοποιείται την ίδια ώρα, σε αντίθεση με πολλές άλλες αντίστοιχες διοργανώσεις σε όλο τον κόσμο. Οι δύο πρώτες ομάδες κάθε ομίλου προκρίνονται στην επόμενη φάση, καθώς και οι δύο καλύτερες ομάδες από αυτές που έχουν τερματίσει στην τρίτη θέση του εκάστοτε ομίλου. Από το 1995, η κάθε ομάδα λαμβάνει στον όμιλό της τρεις βαθμούς για τη νίκη, ένα για την ισοπαλία και μηδέν για την ήττα (πριν το 1995, η νίκη έδινε δύο βαθμούς).

Η κατάταξη της κάθε ομάδας σε κάθε όμιλο προσδιορίζεται ως εξής:

α) μεγαλύτερος αριθμός βαθμών που ελήφθησαν σε όλους τους αγώνες του ομίλου

β) διαφορά τερμάτων σε όλους τους αγώνες του ομίλου

γ) μεγαλύτερος αριθμός τερμάτων σε όλους τους αγώνες του ομίλου

Εάν δύο ή περισσότερες ομάδες είναι ισόβαθμες, με βάση τα παραπάνω τρία κριτήρια, η κατάταξή τους θα πρέπει να προσδιορίζεται ως εξής:

δ) μεγαλύτερος αριθμός τερμάτων που επιτυγχάνονται στους αγώνες μεταξύ των ομάδων που ισοβαθμούν

ε) διαφορά τερμάτων που προκύπτουν στους αγώνες μεταξύ των ομάδων που ισοβαθμούν

στ) ο μεγαλύτερος αριθμός των γκολ στους αγώνες μεταξύ των ομάδων που ισοβαθμούν

ζ) με κλήρωση από την Οργανωτική Επιτροπή της CONMEBOL.

Στη φάση νοκ-άουτ οι ομάδες παίζουν μεταξύ τους σε αγώνες πλέι-οφ. Σε περίπτωση που ο αγώνας λήξει ισόπαλος οι ομάδες οδηγούνται στην παράταση και εάν λήξει και αυτή ισόπαλη, τότε ακολουθεί η διαδικασία των πέναλτι. Η φάση ξεκινά με τα προημιτελικά, ακολουθούν τα ημιτελικά και τέλος ο μικρός (για την τρίτη θέση) και ο μεγάλος τελικός.

Νικητές στις διοργανώσεις

Νοτιοαμερικανικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου

Έτος	Διοργανώτρια		Τελική κατάταξη					Αριθμός των Ομάδων
			Πρωταθλήτρια	Δεύτερη θέση	Τρίτη θέση	Τέταρτη θέση
1916[1] πληροφ.	Αργεντινή		Ουρουγουάη	Αργεντινή	Βραζιλία	Χιλή		4
1917 πληροφ.	Ουρουγουάη		Ουρουγουάη	Αργεντινή	Βραζιλία	Χιλή		4
1919 πληροφ.	Βραζιλία		Βραζιλία	Ουρουγουάη	Αργεντινή	Χιλή		4
1920 πληροφ.	Χιλή		Ουρουγουάη	Αργεντινή	Βραζιλία	Χιλή		4
1921 πληροφ.	Αργεντινή		Αργεντινή	Βραζιλία	Ουρουγουάη	Παραγουάη		4
1922 πληροφ.	Βραζιλία		Βραζιλία	Παραγουάη	Ουρουγουάη	Αργεντινή		5
1923 πληροφ.	Ουρουγουάη		Ουρουγουάη	Αργεντινή	Παραγουάη	Βραζιλία		4
1924 πληροφ.	Ουρουγουάη		Ουρουγουάη	Αργεντινή	Παραγουάη	Χιλή		4
1925 πληροφ.	Αργεντινή		Αργεντινή	Βραζιλία	Παραγουάη	—		3
1926 πληροφ.	Χιλή		Ουρουγουάη	Αργεντινή	Χιλή	Παραγουάη		5
1927 πληροφ.	Περού		Αργεντινή	Ουρουγουάη	Περού	Βολιβία		4
1929 πληροφ.	Αργεντινή		Αργεντινή	Παραγουάη	Ουρουγουάη	Περού		4
1935[2] πληροφ.	Περού		Ουρουγουάη	Αργεντινή	Περού	Χιλή		4
1937 πληροφ.	Αργεντινή		Αργεντινή	Βραζιλία	Ουρουγουάη	Παραγουάη		6
1939 πληροφ.	Περού		Περού	Ουρουγουάη	Παραγουάη	Χιλή		5
1941[2] πληροφ.	Χιλή		Αργεντινή	Ουρουγουάη	Χιλή	Περού		5
1942 πληροφ.	Ουρουγουάη		Ουρουγουάη	Αργεντινή	Βραζιλία	Παραγουάη		7
1945[2] πληροφ.	Χιλή		Αργεντινή	Βραζιλία	Χιλή	Ουρουγουάη		7
1946[2] πληροφ.	Αργεντινή		Αργεντινή	Βραζιλία	Παραγουάη	Ουρουγουάη		6
1947 πληροφ.	Ισημερινός		Αργεντινή	Παραγουάη	Ουρουγουάη	Χιλή		8
1949 πληροφ.	Βραζιλία		Βραζιλία	Παραγουάη	Περού	Βολιβία		8
1953 πληροφ.	Περού		Παραγουάη	Βραζιλία	Ουρουγουάη	Χιλή		7
1955 πληροφ.	Χιλή		Αργεντινή	Χιλή	Περού	Ουρουγουάη		6
1956[2] πληροφ.	Ουρουγουάη		Ουρουγουάη	Χιλή	Αργεντινή	Βραζιλία		6
1957 πληροφ.	Περού		Αργεντινή	Βραζιλία	Ουρουγουάη	Περού		7
1959 πληροφ.	Αργεντινή		Αργεντινή	Βραζιλία	Παραγουάη	Περού		5
1959[2] πληροφ.	Ισημερινός		Ουρουγουάη	Αργεντινή	Βραζιλία	Ισημερινός		5
1963 πληροφ.	Βολιβία		Βολιβία	Παραγουάη	Αργεντινή	Βραζιλία		7
1967 πληροφ.	Ουρουγουάη		Ουρουγουάη	Αργεντινή	Χιλή	Παραγουάη		6

Σημειώσεις

^[α] Από την πρώτη διοργάνωση το 1916, έως και αυτή του 1967 ο θεσμός ονομαζόταν Νοτιοαμερικανικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου και η πρωταθλήτρια χώρα ήταν αυτή που συγκέντρωνε τους περισσότερους βαθμούς. Από το 1975 και μετά, η διοργάνωση διεξάγεται με τη μορφή ομίλων στην πρώτη φάση και εν συνεχεία αγώνων νοκ-άουτ, με εξαίρεση τις διοργανώσεις των ετών 1989 και 1991.

^[1] Δεν υπήρχε τρόπαιο στη διοργάνωση του 1916. Τρόπαιο υπήρξε για πρώτη φορά στη διοργάνωση του 1917.

^[2] Οι διοργανώσεις των ετών 1935, 1941, 1945, 1946, 1956 και 1959 ήταν συμπληρωματικές, χωρίς να αποδοθεί τρόπαιο στους νικητές, αλλά εξακολουθούν να θεωρούνται επίσημες από την CONMEBOL.

Κόπα Αμέρικα

Έτος	Διοργανώτρια χώρα		Τελικός				Αγώνας για την 3η θέση				Αριθμός των Ομάδων
			Νικητής	Αποτέλεσμα	Φιναλίστ		Τρίτη θέση	Αποτέλεσμα	Τέταρτη θέση
1975 πληροφ.	Αγώνες εντός / εκτός		Περού	0:1 2:0 1:0	Κολομβία		Η Βραζιλία και η Ουρουγουάη μοιράστηκαν την τρίτη θέση.[3]				10
1979 πληροφ.	Αγώνες εντός / εκτός		Παραγουάη	3:0 0:1 0:0	Χιλή		Το Περού και η Βραζιλία μοιράστηκαν την τρίτη θέση.[3]				10
1983 πληροφ.	Αγώνες εντός / εκτός		Ουρουγουάη	2:0 1:1	Βραζιλία		Η Παραγουάη και το Περού μοιράστηκαν την τρίτη θέση.[3]				10
1987 πληροφ.	Αργεντινή		Ουρουγουάη	1:0	Χιλή		Κολομβία	2:1	Αργεντινή		10
1989[4] πληροφ.	Βραζιλία		Βραζιλία	(—)[4]	Ουρουγουάη		Αργεντινή	—	Παραγουάη		10
1991[4] πληροφ.	Χιλή		Αργεντινή	—	Βραζιλία		Χιλή	—	Κολομβία		10
1993 πληροφ.	Ισημερινός		Αργεντινή	2:1	Μεξικό		Κολομβία	1:0	Ισημερινός		12
1995 πληροφ.	Ουρουγουάη		Ουρουγουάη	1:1 (5:3 π.)	Βραζιλία		Κολομβία	4:1	Ηνωμένες Πολιτείες		12
1997 πληροφ.	Βολιβία		Βραζιλία	3:1	Βολιβία		Μεξικό	1:0	Περού		12
1999 πληροφ.	Παραγουάη		Βραζιλία	3:0	Ουρουγουάη		Μεξικό	2:1	Χιλή		12
2001 πληροφ.	Κολομβία		Κολομβία	1:0 (5:4 π.)	Μεξικό		Ονδούρα	2:2	Ουρουγουάη		12
2004 πληροφ.	Περού		Βραζιλία	2:2 (4:2 π.)	Αργεντινή		Ουρουγουάη	2:1	Κολομβία		12
2007 πληροφ.	Βενεζουέλα		Βραζιλία	3:0	Αργεντινή		Μεξικό	2:1	Κολομβία		12
2011 πληροφ.	Αργεντινή		Ουρουγουάη	3:0	Παραγουάη		Περού	4:1	Βενεζουέλα		12
2015 πληροφ.	Χιλή		Χιλή	0:0 (4:1 π.)	Αργεντινή		Περού	2:0	Παραγουάη		12
2016 πληροφ.	ΗΠΑ		Χιλή	0:0 (4:2 π.)	Αργεντινή		Κολομβία	1:0	ΗΠΑ		16
2019 πληροφ.	Βραζιλία		Βραζιλία	3:1	Περού		Αργεντινή	2:1	Χιλή		12

Σημειώσεις

^[3] Στις διοργανώσεις των ετών 1975, 1979 και 1983 δεν πραγματοποιήθηκαν αγώνες για την 3η θέση.

^[4] Ο τελικός γύρος των ετών 1989 και 1991 είχε τη μορφή ομίλου των τεσσάρων ομάδων που προκρίθηκαν από τον πρώτο γύρο της διοργάνωσης.

Τίτλοι

Το τρόπαιο

Χώρα	Πρωταθλήτρια	Φιναλίστ	Έτη
Ουρουγουάη	15 φορές	6	1916, 1917, 1920, 1923, 1924, 1926, 1935, 1942, 1956, 1959, 1967, 1983, 1987, 1995, 2011
Αργεντινή	14 φορές	14	1921, 1925, 1927, 1929, 1937, 1941, 1945, 1946, 1947, 1955, 1957, 1959, 1991, 1993
Βραζιλία	9 φορές	11	1919, 1922, 1949, 1989, 1997, 1999, 2004, 2007, 2019
Παραγουάη	2 φορές	6	1953, 1979
Περού	2 φορές	1	1939, 1975
Χιλή	2 φορές	4	2015, 2016
Βολιβία	1 φορά	1	1963
Κολομβία	1 φορά	1	2001

Διοργανώτριες χώρες

Χώρα	Διοργανώτρια	Έτη
Αργεντινή	9 φορές	1916, 1921, 1925, 1929, 1937, 1946, 1959, 1987, 2011
Ουρουγουάη	7 φορές	1917, 1923, 1924, 1942, 1956, 1967, 1995
Χιλή	7 φορές	1920, 1926, 1941, 1945, 1955, 1991, 2015
Περού	6 φορές	1927, 1935, 1939, 1953, 1957, 2004
Βραζιλία	5 φορές	1919, 1922, 1949, 1989, 2019
Ισημερινός	3 φορές	1947, 1959, 1993
Βολιβία	2 φορές	1963, 1997
Κολομβία	1 φορά	2001
Παραγουάη	1 φορά	1999
Βενεζουέλα	1 φορά	2007
ΗΠΑ	1 φορά	2016
Κανείς διοργανωτής	3 φορές	1975, 1979, 1983

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Το Κόπα Αμέρικα στο RSSSF
• Οι Τροπαιούχοι