Κώστας Πασαγιάννης
Ο Κώστας Πασαγιάννης ( Ανδρουβίτσα[1][2] Μεσσηνίας, 1872 - Αθήνα, 1933) ήταν Έλληνας διηγηματογράφος, ποιητής, δημοσιογράφος[3], λαογράφος και ανώτερος κρατικός υπάλληλος[4]. Θεωρείται πρόδρομος της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας.[5] Ο Κώστας είναι αδελφός του επίσης γνωστού πεζογράφου και ποιητή Σπήλιου.[4]
| Κώστας Πασαγιάννης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Κώστας Πασαγιάννης (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 1872 |
| Θάνατος | 1933 Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | δημοσιογράφος ποιητής δικαστής |
Ο Πασαγιάννης σπούδασε νομικά στην Αθήνα και μπήκε στον δικαστικό κλάδο. Εν συνεχεία, όμως, υπηρέτησε ως διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών διοριζόμενος το 1916, ύστερα πέρασε κι από τον κλάδο της δημοσιογραφίας.[4]
Όντας δημοτικιστής, συνεργάστηκε το 1898-1899 με το περιοδικό Τέχνη, το οποίο συντέλεσε τα μέγιστα για την ανάπτυξη της λογοτεχνίας, εκείνη την εποχή.[5] Συνέγραψε, εκτός από διηγήματα, την κριτική βιογραφία του Λορέντζου Μαβίλη.[4] Καταπιάστηκε, επίσης, με τη λαογραφία και, συγκεκριμένα, με τα δημοτικά τραγούδια. Οι λαογραφικές του ενασχολήσεις είναι εμφανείς στα διηγήματά του. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό του έργο είναι η συλλογή Μοσκιές (1898). Άλλα έργα του είναι τα Μανιάτικα μοιρολόγια και τραγούδια (1928) και τα Σέρβικα τραγούδια (1925). Επίσης έγραψε ταξιδιωτικά κείμενα (Ελληνικά ταξίδια, 1931).[3]
Ο Πασαγιάννης υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου, μάλιστα έγραψε διάφορα σχολικά βιβλία.[3]
Οικογένεια Επεξεργασία
Ο Κώστας Πασαγιάννης γεννήθηκε στην Ανδρουβίστα (μετα το 1932 Εξωχώρι) της Μεσσηνιακής Μάνης το 1872. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του ειρηνοδίκη Γιώργη Πασαγιάννη και της γυναίκας του Αναστασούλας. Ο αδερφός του Κώστα, ο Σπήλιος ήταν λογοτέχνης. Είχε ακόμα δύο μικρότερα αδέρφια τον Άγη και τη Φαλίτσα. Λόγω του επαγγέλματος ο πατέρας του είχε συνεχείς μεταθέσεις, έτσι ο Κώστας πέρασε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια στην Καλαμάτα, τη Σπάρτη και τελικά το Γύθειο, όπου και τέλειωσε το Γυμνάσιο.[6]
Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Ο Κώστας Πασαγιάννης, από το 1894 έως το 1900 έζησε καταρχήν στην Αθήνα, με μόνη εξαίρεση τη διετία 1894 - 1896, που είχε πραγματοποιήσει ταξίδι στη Μάνη, για να ασχοληθεί με τη λαογραφική έρευνα. Στην Αθήνα, ο Κώστας φοίτησε στη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποφοίτησε το 1898. Κατόπιν, ήρθε σε επαφή με λογοτεχνικούς και δημοσιογραφικούς κύκλους. Αναγκάστηκε, για να βγάλει τα προς το ζην, να εργαστεί από το 1900 και για τα επόμενα δώδεκα χρόνια ως ειρηνοδίκης. Ως τέτοιος εργάστηκε αρχικά στην Αθήνα και στη συνέχεια στο Ξυλόκαστρο, την Ιθάκη, τη Φολέγανδρο, την Κέρκυρα και τη Ζάκυνθο. Κατά την παραμονή του στην Κέρκυρα, παντρεύτηκε την κοντέσσα Ειρήνη Καποδίστρια, με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά. Εκεί, επίσης, συνδέθηκε στενά με τον Λορέντζο Μαβίλη, όπως και με τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη. Το 1912 παραιτήθηκε από το δικαστικό σώμα και στράφηκε στη δημοσιογραφία ως συνεργάτης της εφημερίδας Ακρόπολις μεταξύ άλλων.[6]
Υπήρξε, επίσης, ιδρυτικό μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου και ένθερμος υποστηρικτής του Ελευθέριου Βενιζέλου. Μετά την έκρηξη του κινήματος της Εθνικής Άμυνας, το 1916 κατευθύνθηκε προς τη Θεσσαλονίκη, όπου ανέπτυξε διαφωτιστική δράση ως ιδρυτικό μέλος του Φιλολογικού και Καλλιτεχνικού Συλλόγου. Στην κυβέρνηση Βενιζέλου διετέλεσε, επίσης, τμηματάρχης στην Υπηρεσία Ξένων και Εκθέσεων του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, θέση από την οποία βοήθησε στην οργάνωση του ελληνικού τουρισμού. Αυτή τη θέση τη διατήρησε ισόβια.[6]
Την εμφάνισή του στα γράμματα την πραγματοποίησε το 1892 με την έκδοση του βραχύβιου νεανικού περιοδικού Ηχώ Αθηνών. Αξιοσημείωτη είναι και η σχέση του με την ιδρυτική ομάδα του περιοδικού Η Τέχνη.
Εργογραφία Επεξεργασία
(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)
- Τα πρώτα παραμύθια. Αθήνα, τυπ. Αθηναΐς, 1894.
- Μοσκιές. Αθήνα, τυπ. Εστία των Μαίσνερ και Καργαδούρη, 1898.
- Ο Μαβίλης. Αθήνα, 1917.
- Τα τσιλικροτά· Εικόνες του κ.Π.Ρούμπου. Αθήνα, Π. και Δ. Δημητράκος, 1920.
- Σπάρτη - Μυστράς. Αθήνα, Τύπος (Δ. Π. Ταγκόπουλου και Σίας), 1923.
- Αττικοί περίπατοι. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1922.
- Μανιάτικα μοιρολόγια και τραγούδια. Αθήνα, 1928.
- Ελληνικά ταξίδια, τόμος πρώτος. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1931.
- Ελληνικά ταξίδια, τόμος δεύτερος· Εφτάνησα. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1931.
- Σέρβικα τραγούδια. Αθήνα, Δημητράκος, χ.χ.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Biblionet.gr, Πασαγιάννης, Κώστας Ανακτήθηκε 15.10.2014
- ↑ Mani.org, Πασαγιάννης Κώστας Αρχειοθετήθηκε 2015-03-10 στο Wayback Machine. Από λάθος έχει γραφτεί «Ανδρούσα» σε πολλές εγκυκλοπαίδειες, που αντιγράφουν η μία την άλλη.- Ανακτήθηκε 15.10.2014
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Νέα Δομή, τόμος 27. σελ, 149
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Χάρη Πάτση, Βασική Παγκόσμιος Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 9. σελ 348
- ↑ 5,0 5,1 Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικό "ΗΛΙΟΥ", τόμος ΙΗ. σελ, 58
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, Πασαγιάννης Κώστας Αρχειοθετήθηκε 2020-10-20 στο Wayback Machine. - Ανακτήθηκε 15.10.2014
Ενδεικτική βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Άγρας Τέλλος, «Πασαγιάννης Κώστας», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια19. Αθήνα, Πυρσός, 1932.
- Βέης Ν.Α., «Από την αλληλογραφία του Ν.Κονεμένου και του Κώστα Πασαγιάννη», Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1953, σ.110-112.
- Γαραντούδης Ευριπίδης - Μέντη Δώρα, «Κώστας Πασαγιάννης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιου πόλεμου΄ (1900-1914), σ.192-203. Αθήνα, Σοκόλης 1997.
- Γεράνης Στέλιος, «Πασαγιάννης Κώστας», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
- Καράμπελας Ν., Μωραϊτικη πεζογραφία. Καλαμάτα, 1956.
- Κωστίου Κατερίνα, «Πασαγιάννης Κώστας», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988.
- Μητσάκης Μιχαήλ, «Τα παλιά γράμματα· Μια κριτική του Μητσάκη», Φιλολογικόν και εγκυκλοπαιδικόν ημερολόγιον του έτους 1923, σ.241-243. Αθήνα, Αθηνά, 1923.
- Ξενόπουλος Γρηγόριος, «Οι διηγηματογράφοι μας ένας – ένας», Το Άστυ, 15/1/1896.
- Παλαμάς Κωστής, «Κ.Πασαγιάννη, Μοσκιές· Διηγήματα», Η Τέχνη1, 11/1898, σ.19.
- Αφιερώματα περιοδικών
- Ελληνική ΔημιουργίαΗ΄, 1η/9/1951, αρ.86.