Θεσπρωτικό Πρέβεζας
Συντεταγμένες: 39°14′59.09″N 20°47′04.6″E / 39.2497472°N 20.784611°E
Το Θεσπρωτικό είναι πεδινό χωριό στην Ήπειρο[1] και ανήκει στον Δήμο Ζηρού της Περιφερειακής Ενότητας Πρέβεζας[2] σε υψόμετρο 56 μέτρων[3].
| Θεσπρωτικό Πρέβεζας | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Πρεβέζης |
| Δήμος | Ζηρού |
| Δημοτική Ενότητα | Θεσπρωτικού |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Υψόμετρο | 60 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Λέλοβα |
| Ταχ. κώδικας | 483 00 |
| Τηλ. κωδικός | 26830 |
Γεωγραφία Επεξεργασία
Το Θεσπρωτικό βρίσκεται ανάμεσα (ανατολικά) στα Θεσπρωτικά όρη και την οροσειρά της Ζαρκορράχης.[1] Απέχει 19 χλμ. ΒΔ. από τη Φιλιππιάδα και 42 χλμ. Β. από την Πρέβεζα. Είναι κτισμένη στην κοιλάδα της Κάτω Λάκκας Σουλίου ανάμεσα σε ελιές και οι κάτοικοί της ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και κτηνοτροφία[4]. Θεωρείται πρωτεύουσα της περιοχής Λάκκας του νομού Πρέβεζας (ή Λάκκα Λελόβου), η οποία είναι μια όμορφη κοιλάδα που περιλαμβάνει τα χωριά Κρανιά, Τύρια, Ριζοβούνι (Ποδογόρα), Γαλατά (Μπουλιμέτι), Ζερβό, Παπαδάτες, Μελιανά, Άσσο (Νάσαρι), Νικολίτσι, Ελιά (Ντάρα), Πλατάνια. Παραδοσιακά στη Λάκκα Λελόβου υπάγονταν και τα χωριά Στεφάνη (Καντζάς), στη νότια είσοδο της κοιλάδας, και Ρωμιά στα ανατολικά, όπως πιστοποιείται από τις κτηματικές ιδιοκτησίες τους. Η κοιλάδα σχηματίζεται μεταξύ των βουνών Θεσπρωτικά όρη (Μπαλντενέσι) στα δυτικά με υψόμετρο 1.250 μέτρα και Τσούκα Ποδογόρα-Ζαρκοράχη στα ανατολικά με υψόμετρο 1.270 μέτρα. Περιλαμβάνει επίσης τη λίμνη Μαυρή, η οποία αποξηράνθηκε περί το 1960.
Από το Θεσπρωτικό κατάγεται ο Οδυσσέας Μπέτσος (1930-2011), δάσκαλος και λαογράφος[5] και ο Χάρης Πάτσης (1913-2010), εκδότης και παιδαγωγός[6]. Επίσης, από αυτό το χωριό κατάγεται ο Μητροπολίτης, Τρίκκης, Γαρδικίου & Πύλης Χρυσόστομος Α'.
Ονομασία - Ιστορία Επεξεργασία
Η ονομασία τα Λέλοβα[1] είναι πολύ παλιά με άγνωστη προέλευση. Πάντως στην κεντρική εκκλησία του χωριού Παναγία η Λαμποβίτισσα που χτίστηκε το 1794 επί Αλή Πασά Ιωαννίνων, υπάρχει επιγραφή σε κεραμικό με το έτος 1429 προερχόμενη από την προηγούμενη εκκλησία που κατεδαφίστηκε (μετόχι). Η εκκλησία αυτή, "το Γενέσιον της Θεοτόκου" ήταν και το βουλευτήριο των κατοίκων για τις υποθέσεις τους.[7] Η τοπική παράδοση αναφέρεται σε συνοίκηση δύο μικρότερων χωριών από τα δύο άκρα του χωριού. Ως πιθανή αρχή της συνοίκησης των δύο ακραίων αρχαιότερων χωριών (απάνω και κάτω μαχαλάς σήμερα) μπορεί να θεωρηθεί η εποχή καταστροφής της πόλεως Λάμποβο στη Βόρειο Ήπειρο, από όπου προέρχεται και η πολιούχος εικόνα του χωριού. Το χώρο της σημερινής Παναγίας Λαμποβίτισας στο κέντρο του χωριού κατείχε η ομώνυμη μονή, μετόχι της φημισμένης σταυροπηγιακής μονής του Λαμπόβου.
Σε ολόκληρη τη Βαλκανική δεν υφίσταται χωριό με την ίδια ονομασία (Λέλοβα ή Λέλοβο). Μόνο στη Μακεδονία κοντά στο Κιλκίς βρίσκεται χωριό στο όρος Κρούσσια με την παλαιά ονομασία Λέλοβο (το), που έχει μετονομαστεί σε Άγιος Αντώνιος. Σε χάρτη του 1752 του στρατηγού του Ναπολέοντα P.,-G., de Vaudoncourt, στην θέση του Θεσπρωτικού σημειώνεται οικισμός με την ονομασία Λίνα.
Διοικητικά Επεξεργασία
Ως Λέλοβα αναφέρεται επίσημα το 1919 στο ΦΕΚ 181Α-14/08/1919 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Το 1927 με το ΦΕΚ 76Α-02/05/1927 μετονομάζεται σε Θεσπρωτικόν[8]. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» αποτελεί την τοπική κοινότητα Θεσπρωτικού που ανήκει στη δημοτική ενότητα Θεσπρωτικού του δήμου Ζηρού και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 1.363 κατοίκους[9].
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 28. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 83.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2023.
- ↑ «Θεσπρωτικό ΠΡΕΒΕΖΑΣ, Δήμος ΖΗΡΟΥ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2023.
- ↑ «Θεσπρωτικό Προορισμός - Τουριστικές πληροφορίες - Διακοπές Θεσπρωτικό - diakopes.gr». Διακοπές. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2019.
- ↑ Stork, Michael (2011). «Οδυσσέας Θ. Μπέτσος (1930-2011). Σύντομο βιογραφικό και επιλογή εργογραφίας». Πρεβεζάνικα Χρονικά (Πρέβεζα) (47-78): 9-14. https://www.academia.edu/2632655.
- ↑ «Απεβίωσε ο συγγραφέας και εκδότης Χάρης Πάτσης». Πρώτο Θέμα. 29 Οκτωβρίου 2010. http://www.protothema.gr/greece/article/87920/apebiose-o-syggrafeas-kai-ekdoths-xarhs-patshs.
- ↑ Μπέτσος, Οδυσσέας (1997). Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΘΕΣΠΡΩΤΙΚΟΥ. Πρέβεζα. σελ. 6.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2019.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2020-08-11 στο Wayback Machine.», σελ. 10593 (σελ. 119 του pdf)