Λίλλυ Ράιχ
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Λίλλυ Ράιχ (γερμανικά: Lilly Reich, 16 Ιουνίου 1885 - 14 Δεκεμβρίου 1947) ήταν σχεδιάστρια του μοντερνιστικού κινήματος γερμανικής καταγωγής και στενή συνεργάτις του Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε για περισσότερο από δέκα χρόνια.
| Λίλλυ Ράιχ | |
|---|---|
 | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Lilly Reich (Γερμανικά) |
| Γέννηση | 16 Ιουνίου 1885[1][2][3] Βερολίνο[4] |
| Θάνατος | 14 Δεκεμβρίου 1947[5] Βερολίνο[6][4] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γερμανία[7] |
| Ιδιότητα | σχεδιαστής[8][5], αρχιτέκτονας[4] και διακοσμητής εσωτερικών χώρων |
| Κίνημα | Neues Bauen |
| Καλλιτεχνικά ρεύματα | Neues Bauen |
| Σημαντικά έργα | Περίπτερο της Βαρκελώνης[9], MR 10, Barcelona chair, Έπαυλη Τούγκεντατ και Brno chair |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Η Λίλλυ Ράιχ γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1885. Το 1908 έβαλε σε εφαρμογή την κατάρτισή της πάνω στα εργόχειρα όταν πήγε στη Βιέννη να δουλέψει για το Wiener Werkstatte, ή αλλιώς Εργαστήριο της Βιέννης, μια εταιρεία παραγωγής οπτικών τεχνών αποτελούμενη από σχεδιαστές, καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες. Επέστρεψε στο Βερολίνο το 1911 και ξεκίνησε να σχεδιάζει έπιπλα και ρούχα. Εκείνη την περίοδο δούλεψε και ως διακοσμήτρια για βιτρίνες καταστημάτων. Τον επόμενο χρόνο εντάχθηκε στο Deutscher Werkbund, τη Γερμανική Ομοσπονδία Εργασίας, μια ομάδα παρόμοια με το Εργαστήριο της Βιέννης, σκοπός της οποίας ήταν να συμβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των γερμανικών επιχειρήσεων στην παγκόσμια αγορά. Την ίδια χρονιά σχεδίασε ένα πρότυπο διαμέρισμα για την εργατική τάξη στο Βερολίνο, γνωστό και ως Trade Union House, το οποίο έλαβε πολλούς επαίνους για την καθαρότητα και τη λειτουργικότητα της επίπλωσης. Συνέβαλε στις εργασίες για την έκθεση της Werkbund στην Κολωνία το 1914. Το 1920 η Ράιχ έγινε η πρώτη γυναίκα που εξελέγη στο διοικητικό συμβούλιο της Deutscher Werkbund. Από το 1924 εως το 1926 εργάστηκε στο Messeamt (Γραφείο Εμπορικών Εκθέσεων) στη Φρανκφούρτη, όπου ήταν υπεύθυνη για την οργάνωση και το σχεδιασμό εμπορικών εκθέσεων.
Εκεί γνώρισε τον Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε, αντιπρόεδρο στην Deutscher Werkbund. Έτσι ξεκίνησε μια περίοδος ενασχόλησης με το σχεδιασμό επίπλων για τον φαν ντερ Ρόε, με τον οποίο συνεργάστηκαν σε αρκετά έργα. Το 1927 οι δυο τους δούλεψαν για την έκθεση Die Wohnung στην Στουτγάρδη, για τη Γερμανική Ένωση Βιοτεχνών. Για τη συγκεκριμένη έκθεση σχεδίασε πολλούς εσωτερικούς χώρους συμπεριλαμβανομένου του Wohnraum in Spiegelglas. Κατά τη διάρκεια της καριέρας της σχεδίασε βιτρίνες καταστημάτων, ρούχα και προθήκες για εκθέματα. Το 1929 έγινε καλλιτεχνική διευθύντρια, υπεύθυνη για τη γερμανική συμμετοχή στην Παγκόσμια Έκθεση της Βαρκελώνης, κατά την οποία ο φαν ντερ Ρόε σχεδίασε το παγκοσμίως γνωστό περίπτερό του. Εκεί έκανε την πρώτη της εμφάνιση η διάσημη καρέκλα της Βαρκελώνης. Το συγκεκριμένο περίπτερο θεωρήθηκε το αποκορύφωμα των σχεδιαστικών τους προσπαθειών. Το 1932 της ζητήθηκε από τον φαν ντερ Ρόε να διδάξει στο Bauhaus και να διευθύνει το Εργαστήριο Σχεδιασμού Εσωτερικών Χώρων. Το Bauhaus έκλεισε λίγο μετά, το 1933, από τους Ναζί, οι οποίοι θεώρησαν πως το έργο που παραγόταν εκεί ήταν "εκφυλισμένη τέχνη, πιθανώς επηρεασμένη από τους Εβραίους". Δίδαξε στο Hochschule fur bildende Kuns μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά όχι για πολύ αφού αρρώστησε και αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Πέθανε μερικά χρόνια αργότερα, το 1947, στο Βερολίνο.
Επαγγελματική εμπειρία Επεξεργασία
Η Λίλλυ Ράιχ ξεκίνησε την καριέρα της ως σχεδιάστρια υφασμάτων και γυναικείων ρούχων. Η εργασιακή αυτή εμπειρία διαμόρφωσε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της για την αντιπαράθεση υφών και υλικών, καθώς και ειδικές ικανότητες όσον αφορά τη χρήση των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων σε έπιπλα.
Εργάστηκε στο στούντιο του Josef Hoffmann στη Βιέννη από το 1908. Ο Hoffman υπήρξε διάσημος σχεδιαστής του μοντέρνου κινήματος, υπεύθυνος για το σχεδιασμό των καρεκλών Kubus, Cabinet, Koller και Broncia. To 1912 η Ράιχ έγινε μέλος του Deutscher Werkbund, ενός οργανισμού ο οποίος βρισκόταν υπό την αιγίδα της κυβέρνησης και ήταν αφιερωμένος στην προώθηση γερμανικών προιόντων και σχεδίων.
Δημιουργώντας τη δική της φήμη Επεξεργασία
Άνοιξε το δικό της στούντιο το 1914 σε ηλικία 29 ετών, αναπτύσσοντας γρήγορα επαγγελματική φήμη τόσο καλή, ώστε έξι χρόνια αργότερα έγινε η πρώτη γυναίκα διευθύντρια του Deutsche Werkbund. Ήταν υπεύθυνη για το σχεδιασμό και την επιμέλεια των εκθεμάτων τα οποία φιλοξενούταν από το Werkbund, αποσκοπώντας στην προώθηση των γερμανών σχεδιαστών.
Μια έκθεση για την οποία ήταν υπεύθυνη παρουσίασε χιλιάδες γερμανικά σχέδια σε μια επίδειξη στο Museum of Arm στο Νιούαρκ του Νιού Τζέρσεϊ. Η συγκεκριμένη επίδειξη δεν αντιμετωπίστηκε ιδιαίτερα ευνοϊκά, αφού κατά το μεσοδιάστημα του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου οτιδήποτε γερμανικό αντιμετωπιζόταν αρνητικά στις Η.Π.Α. Αυτό ίσχυσε ιδιαίτερα αμέσως πριν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρά το αφιλόξενο κλίμα, η επίδειξη αυτή είχε βαθιά επίδραση στον Αμερικανικο design-σχεδιασμό και οι επιρροές της μπορούν να παρατηρηθούν στο μετέπειτα έργο των Αμερικάνων σχεδιαστών.
Λίλλυ Ράιχ και Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε Επεξεργασία
Μέσω της συμμετοχής της στο Werkbund η Λίλλυ Ράιχ γνώρισε τον Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε και το 1926 μετακόμισε από την Φρανκφούρτη στο Βερολίνο για να δουλέψει μαζί του. Υπήρξε συνεργάτις του για δεκατρία χρόνια, από το 1925 μέχρι και την μετανάστευσή του στις Η.Π.Α. το 1938. Λέγεται πως ήταν πιστοί σύντροφοι, εργαζόμενοι από κοινού για την επιμέλεια και την υλοποίηση εκθέσεων για την Werkbund, όπως και για το σχεδιασμό μοντέρνων επίπλων ως μέρος μεγαλύτερων αρχιτεκτονικών συνόλων, όπως το Περίπτερο της Βαρκελώνης το 1929 και το Tugendhat House στο Μπρνο. Δύο από τα πιο γνωστά τους σχέδια μοντέρνου επίπλου από αυτήν την περίοδο είναι η Καρέκλα της Βαρκελώνης και η Καρέκλα του Μπρνο.
Ο Albert Pheiffer, αντιπρόεδρος Σχεδιασμού και Διεύθυνσης της Knoll, μετά από έρευνα και παράδοση διαλέξεων σχετικά με τη Ράιχ, παρατηρεί τα εξής: "Δεν ήταν απλή σύμπτωση το γεγονός ότι η συμμετοχή και η επιτυχία του Μις στο σχεδιασμό εκθέσεων ξεκίνησε την ίδια περίοδο με την προσωπική του σχέση με την Ράιχ". Ο Μις δεν ανέπτυξε πλήρως καμιά σύγχρονη επίπλωση με επιτυχία πριν ή μετά τη συνεργασία του με τη Ράιχ.
Όταν ο Μις φαν ντερ Ρόε έγινε διευθυντής στη σχολή σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής Bauhaus το 1930, η Λίλλυ Ράιχ τον ακολούθησε ως μια από τις λίγες γυναίκες καθηγήτριες της Σχολής, όπου δίδαξε σχεδιασμό εσωτερικών χώρων και σχεδιασμό επίπλου μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1930.
Η Ράιχ τιμήθηκε για τα μοντερνιστικά της σχέδια 64 χρόνια μετά το θάνατό της. Το MOMA στη Νέα Υόρκη παρουσίασε το 2010 μια σειρά από ομάδες συζήτησης για τις γυναίκες καλλιτέχνιδες κατά την περίοδο του Bauhaus.Διαφορετικά, θα εξακολουθούσε να αναφέρεται σπανίως ως υποσημείωση. Η Λίλλυ Ράιχ ξεκίνησε την καριέρα της στο σχεδιασμό υφασμάτων η οποία ήταν η αποδεκτή επαγγελματική διαδρομή για τις γυναίκες σχεδιάστριες κατά τη διάρκεια του πρώτου μέρους του εικοστού αιώνα. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο κίνημα του Bauhaus, εργάστηκε σε επαγγελματικές επιτροπές όπως η Deutscher Werkbund και διηύθυνε τη δική της εταιρεία σχεδιασμού εσωτερικών χώρων. Τέλος, υπήρξε μέλος ΔΕΠ στο Πανεπιστήμιο Τεχνών του Βερολίνου.
Η Ράιχ συνεργάστηκε και σχεδίασε από κοινού με τον φαν ντερ Ρόε την Καρέκλα του Μπρνο, τη διάσημη Καρέκλα της Βαρκελώνης και το Περίπτερο της Βαρκελώνης, για λογαριαμό της γερμανικής κυβέρνησης για την Παγκόσμια Έκθεση της Βαρκελώνης του 1929. Παρά το γεγονός ότι το Περίπτερο της Βαρκελώνης θεωρείται αριστούργημα του μοντέρνου σχεδιασμού, η Ράιχ σπάνια απολαμβάνει τη δέουσα αναγνώριση για τη συνεισφορά της και αναφέρεται στα σχετικά εγχειρίδια. Δούλεψε επίσης με τον Joseph Hoffman στο σχεδιασμό της καρέκλας και του καναπέ Kubus.
Ταξίδεψε στις Η.Π.Α., στην Αγγλία και την Αυστρία για να σπουδάσει και να δουλέψει με τους σχεδιαστές της εποχής της. Επίσης επιμελήθηκε εκθέσεις για λογαριασμό της γερμανικής κυβέρνησης.
Τα χρόνια του πολέμου Επεξεργασία
Το 1938, αμέσως πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Μις μετανάστευσε στις Η.Π.Α. και η Ράιχ συνέχισε να διαχειρίζεται τις υποθέσεις του στη Γερμανία μέχρι το θάνατό της. Τον επισκέφθηκε στις Η.Π.Α. το Σεπτέμβρη του 1939, αλλά δεν έμεινε και επέστρεψε στο Βερολίνο.
Το στούντιό της βομβαρδίστηκε το 1943 και η ίδια στάλθηκε σε μια οργάνωση καταναγκαστικής εργασίας, όπου παρέμεινε μέχρι το 1945. Μετά την απελευθέρωσή της στο τέλος του πολέμου, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αναβίωση της Deutsche Werkbund, αλλά πέθανε στο Βερολίνο πριν από την επίσημη επανίδρυσή της το 1950.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Reich, Lilly» 12 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Artists of the World Online» (Γερμανικά, Αγγλικά) K. G. Saur Verlag, Walter de Gruyter. Βερολίνο. 2009. 40231659.
- ↑ Frankfurter Personenlexikon. 10276.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 arch-pavouk
.cz /index .php /architekti /1402-reich-lilly. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. - ↑ 5,0 5,1 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /157767. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 11 Μαΐου 2018. 500248275. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2018.
- ↑ (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 8059. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ 3263. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ miesbcn
.com.
Πηγές Επεξεργασία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Lilly Reich
- Ιστοσελίδα
- [4] Αρχειοθετήθηκε 2014-09-24 στο Wayback Machine.