Κωπαΐδα

παλιά λίμνη, τώρα πεδιάδα, στη Βοιωτία
(Ανακατεύθυνση από Λίμνη της Κωπαΐδας)

Συντεταγμένες: 38°27′N 23°3′E / 38.450°N 23.050°E / 38.450; 23.050

Η Κωπαΐδα είναι πεδιάδα της Βοιωτίας η οποία δημιουργήθηκε ύστερα από την αποξήρανση της ομώνυμης λίμνης κατά το διάστημα 1880-1930. Βρίσκεται στα βόρεια του νομού και περικλείεται από τα όρη Ελικώνας στα δυτικά, Πτώο στα ανατολικά, Χλωμό στα βόρεια και από μικρότερα υψώματα στα νότια που χωρίζουν την Κωπαΐδα από την πεδιάδα της Θήβας και των Βαγίων. Η Κωπαΐδα όφειλε την ονομασία της στην αρχαία Βοιωτική πόλη Κώπες, που βρισκόταν στην θέση περίπου του σημερινού χωριού Κάστρο. Λεγόταν επίσης και Κηφισίδα λίμνη επειδή χυνόταν σε αυτή ο ποταμός Κηφισός.[1]

Κωπαΐδα
Η Κωπαΐδα
ΧώρεςΕλλάδα Ελλάδα
Γεωγραφικό ΔιαμέρισμαΣτερεά Ελλάδα
ΝομόςΒοιωτίας
Θέση της λίμνης Κωπαϊδος
Αρχαία Βοιωτία

Η αποξήρανση της Κωπαΐδας Επεξεργασία

Είχον μάθει αργότερον παρά τίνος φίλου μου Γερμανού, Τσίγλερ καλουμένου και αξιωματικού του μηχανικού εν Ελλάδι, ότι οι Βαυαροί εις το περί αποξηράνσεως της Κωπαϊδος λίμνης κεφάλαιον εστήριζον ελπίδας πολυφέρνους. Πρώτον, ότι εξ αυτών των υπό του δημοσίου γενησομένων εξόδων κατά τας εργασίας του μεγάλου εκείνου επιχειρήματος η ωφέλεια τους δεν θα ήτον ευκαταφρόνητος και δεύτερον η βραδυτέρα παραγωγή εκ των καλλιεργηθησομένων γαιών της Κωπαΐδος θα επλήρουν τα θυλάκια των.

— Παναγιώτης Παπαναούμ, Αυτοβιογραφία 1873[2]

Τα έργα για την αποξήρανση της Κωπαΐδας άρχισαν την δεκαετία του 1880, ενώ το έργο ολοκληρώθηκε τελικά το 1931. Στην πρώτη φάση πραγματοποιήθηκαν αποστραγγιστικά έργα από γαλλική εταιρεία, κατά την περίοδο 1882-1886. Η Κωπαΐδα αποξηράνθηκε προσωρινά αλλά εξαιτίας μείωσης της επιφάνειας του εδάφους της, που σημειώθηκε αμέσως μετά την αποξήρανση, η περιοχή πλημμύρισε ξανά τα επόμενα χρόνια. Τότε ξεκίνησαν νέα έργα από αγγλική εταιρεία («Λίμνη Κωπαΐδος ΑΕ») τα οποία ολοκληρώθηκαν το 1931 και η λίμνη αποξηράνθηκε οριστικά, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν 241.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης.[3] Το 1953 η περιοχή της Κωπαΐδας απαλλοτριώθηκε και ταυτόχρονα δημιουργήθηκε με το Βασιλικό Διάταγμα 2488/24-7-1953 ο Οργανισμός Κωπαΐδoς (νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου) ο οποίος αντικατέστησε την αγγλική εταιρία και εφάρμοσε πρόγραμμα εναλλασσόμενων καλλιεργειών.

Γυρίσματα ταινιών Επεξεργασία

Κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, στην περιοχή της Κωπαΐδας γυρίστηκαν αρκετές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, όπως η «Αγάπη και Αίμα» (1968),«Ο Αστραπόγιαννος» (1970), «Η Κόρη του Ήλιου» (1971) και η «Υπολοχαγος Νατάσα»(1970) με την Αλίκη Βουγιουκλάκη,[4][5] καθώς και η βραβευμένη ταινία "Θανάση πάρε τ' όπλο σου" (1972).

Η αποξήρανση της Κωπαΐδας κατά την αρχαιότητα Επεξεργασία

Οι πρώτοι που αποξήραναν την λίμνη Κωπαΐδα ήταν οι αρχαίοι κάτοικοι του Ορχομενού, οι Μινύες. Οι Μινύες τον 16ο αιώνα π.Χ. περίπου πραγματοποιώντας εντυπωσιακά αρδευτικά έργα για την εποχή κατάφεραν να αποξηράνουν την λίμνη. Για τον σκοπό αυτό δημιούργησαν μία σειρά από σήραγγες και καταβόθρες διοχετεύοντας τελικά το νερό της λίμνης στον κόλπο της Λάρυμνας. Τα αρδευτικά αυτά έργα καταστράφηκαν μετά την παρακμή των Μινύων και την κάθοδο στην περιοχή των Βοιωτών. Στην καταστροφή των έργων συνέβαλαν και καταστρεπτικοί σεισμοί που σημειώθηκαν στην περιοχή. Έτσι, σταδιακά στις αρχές του 13ου π.Χ αιώνα, η περιοχή πλημμύρισε πάλι και ξανασχηματίστηκε η λίμνη.

Έργα αποξήρανσης έγιναν και κατά την περίοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου από τον Κράτη τον Ολύνθιο, όπως αναφέρει ο Στράβων.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Παυσανία, Ελλάδος περιήγησις/Βοιωτικά ἐξ Ἀκραιφνίου δὲ ἰόντι εὐθεῖαν ἐπὶ λίμνην τὴν Κηφισίδα--οἱ δὲ Κωπαί̈δα ὀνομάζουσι τὴν αὐτήν-- πεδίον καλούμενόν ἐστιν Ἀθαμάντιον: οἰκῆσαι δὲ Ἀθάμαντα ἐν αὐτῷ φασιν. ἐς δὲ τὴν λίμνην ὅ τε ποταμὸς ὁ Κηφισὸς ἐκδίδωσιν ἀρχόμενος ἐκ Λιλαίας τῆς Φωκέων καὶ διαπλεύσαντί εἰσι Κῶπαι
  2. Παναγιώτης Παπαναούμ, Αυτοβιογραφία 1873, Αυτοβιογραφία Π.Π.Ναούμ Αρχειοθετήθηκε 2016-02-22 στο Wayback Machine.
  3. «Οργανισμός Κωπαΐδος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2009. 
  4. «Προτεινόμενη Ταινία Ημέρας: Η Κόρη Του Ήλιου (Ολόκληρη Ταινία)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2018. 
  5. Η Κωπαΐδα μέσα από τις παλιές καλές ελληνικές ταινίες (3ο)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία