Λαϊκό ανάγνωσμα

Δημοφιλείς ιστορίες

Λαϊκό ανάγνωσμα (στα γερμανικά: Volksbuch) είναι όρος που εισήχθη από τον Γιόζεφ Γκόρες και τον Γιόχαν Γκότφριντ Χέρντερ προς τα τέλη του 18ου αιώνα για ιστορίες και δημοφιλή αναγνώσματα που κυκλοφορούσαν ευρέως από τον Ύστερο Μεσαίωνα, γραμμένα στη δημοτική γλώσσα συνήθως από ανώνυμους συγγραφείς σε πεζογραφία. Περιλαμβάνουν παλιές ιστορίες, ρομαντικές περιπέτειες, λαϊκές ιστορίες, θρύλους, παραμύθια και ανέκδοτα. Τα θέματα προέρχονταν από παλαιότερες έμμετρες ιπποτικές μυθιστορίες του αυλικού μυθιστορήματος και ερωτικά τραγούδια, μεταφρασμένα σε πεζό λόγο μικρής λογοτεχνικής αξίας. Τα μεγαλύτερα έργα κυκλοφορούσαν σε συνέχειες.[1]

Ιστορία του Γιόχαν Φάουστ, εξώφυλλο γερμανικής έκδοσης του 1587.

Καθοριστικός παράγοντας για τη δημιουργία τους ήταν η βελτίωση της τυπογραφίας, που κατέστησε δυνατή την κυκλοφορία βιβλίων στην αγορά σε φθηνές εκδόσεις - φυλλάδες - σε σύγκριση με τα χειρόγραφα, δημιουργώντας μια ξεχωριστή προσιτή αγορά αναγνωσμάτων για την ψυχαγωγία του απλού αναγνώστη. Σημαντικό ρόλο επίσης είχε η αύξηση του αλφαβητισμού.[2]

Εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Ευρώπη τον 16ο αιώνα, στην περίοδο του Ουμανισμού, και διανέμονταν από περιοδεύοντες πωλητές ακόμη και στις αγροτικές περιοχές. Στο απόγειό τους κατά τον 17ο και τον 18ο αιώνα, περιλάμβαναν όλες τις μορφές εφήμερης λογοτεχνίας: χρονικά, βιογραφίες, ιστορίες εγκλημάτων και φαντασμάτων, προβλέψεις, ερμηνείες ονείρων κ.λπ., ημερολόγια και παιδική λογοτεχνία. Αν και χαμηλότερης λογοτεχνικής αξίας από την κλασική λογοτεχνία, τα λαϊκά αναγνώσματα προώθησαν τη διάδοση της αφηγηματικής πεζογραφίας και άνοιξαν το δρόμο για την εξέλιξη του μυθιστορήματος.

Λαϊκά αναγνώσματα δυτικής επίδρασης ήταν πολλά έργα της δημώδους βυζαντινής λογοτεχνίας και της Κρητικής λογοτεχνίας της Αναγέννησης όπως ο Ερωτόκριτος, Η φυλλάδα του Γαϊδάρου κ.ά.[3]

Δημοφιλή θέματα

Επεξεργασία
 
Εξώφυλλο γερμανικής έκδοσης του 1509 του Φορτουνάτου.

Στα πιο δημοφιλή θέματα λαϊκών αναγνωσμάτων, που ανεξάρτητα από την χώρα συγγραφής του αρχικού έργου μεταφράστηκαν σε σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, περιλαμβάνονται:

Παραπομπές

Επεξεργασία