Λα ύφεση μείζονα

Η Λα ύφεση μείζονα (ή Λα ύφεση ματζόρε, στα αγγλικά: A-flat major) είναι μείζονα κλίμακα που αρχίζει με λα ύφεση και αποτελείται από τις νότες λα ύφεση, σι ύφεση, ντο, ρε ύφεση, μι ύφεση, φα και σολ. Ο οπλισμός της έχει τέσσερις υφέσεις.

Λα ύφεση μείζονα

Σχετική κλίμακα	Φα ελάσσονα
Ομώνυμη κλίμακα	Λα ύφεση ελάσσονα
Δεσπόζουσα κλίμακα	Μι ύφεση μείζονα
Υποδεσπόζουσα	Ρε ύφεση μείζονα
Component pitches
Λα ύφεση, Σι ύφεση, Ντο, Ρε ύφεση, Μι ύφεση, Φα, Σολ

Η κλίμακα Λα ύφεση μείζονα είναι η εξής:

Η σχετική της ελάσσονα είναι η Φα ελάσσονα. Αντί για την ομώνυμή της, τη Λα ύφεση ελάσσονα, χρησιμοποιείται συνήθως η Σολ δίεση ελάσσονα, επειδή η Λα ύφεση ελάσσονα, η οποία έχει εφτά υφέσεις, δε χρησιμοποιείται πολύ συχνά. Η εναρμόνιά της, Σολ δίεση μείζονα, με οχτώ διέσεις, συμπεριλαμβανομένου του φα διπλή δίεση, είναι φανταστική και έτσι η Λα ύφεση μείζονα χρησιμοποιείται συχνά ως ομώνυμη κλίμακα της Σολ δίεση ελάσσονας. (Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με τις κλίμακες Ρε ύφεση μείζονα και Ντο δίεση ελάσσονα.)

Συνθέσεις σε Λα ύφεση μείζονα

Ο Μπετόβεν χρησιμοποίησε τη Λα ύφεση μείζονα ως τονικότητα στο αργό μέρος των περισσότερων έργων του σε Ντο ελάσσονα. Την πρακτική αυτή μιμήθηκαν ο Άντον Μπρούκνερ στις δύο πρώτες συμφωνίες σε Ντο ελάσσονα και ο Αντονίν Ντβόρζακ στη μοναδική του συμφωνία σε Ντο ελάσσονα. Το δεύτερο μέρος της 43ης συμφωνίας σε Μι ύφεση μείζονα του Χάυντν είναι σε Λα ύφεση μείζονα. Αυτή η κλίμακα χρησιμοποιήθηκε και από τον Φρεντερίκ Σοπέν σε πολλά από τα έργα του, ιδίως στα βαλς του.

Δεδομένου ότι η Λα ύφεση μείζονα σπάνια επιλέχθηκε ως η κύρια τονικότητα για τα ορχηστρικά έργα του 18ου αιώνα, στα αποσπάσματα ή στα μέρη που ήταν γραμμένα σε αυτήν, συχνά τα τυμπάνια ήταν ρυθμισμένα με βάση το προηγούμενο μέρος. Για παράδειγμα, η 5η Συμφωνία του Μπετόβεν έχει τα τυμπάνια ρυθμισμένα σε ντο και σολ για το πρώτο μέρος. Αν τα τυμπάνια έχουν κουρδιστεί με το χέρι, αυτά δε γίνεται να κουρδιστούν ξανά σε λα ύφεση και μι ύφεση για το αργό δεύτερο μέρος σε Λα ύφεση μείζονα. Κατά συνέπεια, τα τυμπάνια σε αυτό το μέρος προορίζονται για τα αποσπάσματα σε Ντο μείζονα.

Ο Σαρλ-Μαρί Βιντόρ θεώρησε τη Λα ύφεση μείζονα ως τη δεύτερη καλύτερη κλίμακα για μουσική που παίζεται σε φλάουτο.

Η Λα ύφεση μείζονα ήταν η κλίμακα με τις περισσότερες υφέσεις που χρησιμοποιήθηκε ως βασική κλίμακα για τις σονάτες για πληκτροφόρο ή πιάνο των Ντομένικο Σκαρλάττι, Γιόζεφ Χάυντν και Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, με καθέναν από αυτούς να έχουν γράψει δύο σονάτες σε αυτή την τονικότητα: K. 127 και K. 130 (Σκαρλάττι), Hob XVI 43 και 46 (Χάυντν) και Op. 26 και Op. 110 (Μπετόβεν), ενώ ο Φραντς Σούμπερτ τη χρησιμοποίησε σε μία σονάτα για πιάνο. Ήταν επίσης η μείζονα κλίμακα με τις περισσότερες υφέσεις που χρησιμοποιήθηκε για τα πρελούδια και τις φούγκες στο Καλοσυγκερασμένο κλειδοκύμβαλο του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, καθώς στη θέση των κλιμάκων που έχουν περισσότερες υφέσεις, χρησιμοποιήθηκαν οι εναρμόνιές τους.

Καθένας εκ των συνθετών Φέλιξ Μέντελσον, Γιόχαν Νέπομουκ Χούμελ, Τζον Φιλντ και Φρίντριχ Κάλκμπρενερ, έγραψε από ένα κονσέρτο για πιάνο σε Λα ύφεση (του Μέντελσον είναι για δύο πιάνα)· σε αυτά, το κόρνο και η τρομπέτα ήταν κουρδισμένη στη Μι ύφεση. Στο κοντσέρτο για δύο πιάνα του Μαξ Μπρουχ σε Λα ύφεση ελάσσονα, το τελευταίο μέρος είναι στην ομώνυμή της μείζονα· σε αυτό το κοντσέρτο, οι δύο κλίμακες εναλλάσσονται.

Το Maple Leaf Rag του Σκοτ Τζόπλιν είναι επίσης γραμμένο σε Λα ύφεση μείζονα (το τρίο της σύνθεσης είναι σε Ρε ύφεση μείζονα).

Άλλες συνθέσεις σε Λα ύφεση μείζονα, περιλαμβάνουν τις εξής:

• Λούντβιχ βαν Μπετόβεν
  • Σονάτα για πιάνο No. 12
  • Σονάτα για πιάνο No. 31
• Φρεντερίκ Σοπέν
  • Πολωνέζα-Φαντασία, Op. 61
  • "Ηρωική" Πολωνέζα, Op. 53
  • Μπαλάντα No. 3, Op. 47
  • Σπουδή Op. 25 No. 1
  • Νυχτερινό Op. 32 No. 2
  • Πρελούδιο Op. 28 No. 17
  • Βαλς Op. 34 No. 1
  • Βαλς Op. 42
  • Βαλς Op. 64 No. 3
  • Βαλς, Op. 69, No. 1
  • Μαζούρκα Op. 59 No. 2
  • Μαζούρκα Op. 50 No. 2
  • Εμπρομπτύ No. 1, Op. 29
• Αντονίν Ντβόρζακ
  • Κουαρτέτο εγχόρδων No. 14
• Έντουαρντ Έλγκαρ
  • 1η Συμφωνία
• Φραντς Λιστ
  • Υπερφυσική σπουδή No. 9, "Ricordanza"
  • Au Lac de Wallenstadt, Au bord d'une source και Eglogue από το Années de Pèlerinage No. 1
  • Sonetto 123 del Petrarca από το Années de Pèlerinage No. 2
  • Liebesträume No. 1 και 3
  • Feuilles d'Album
  • Hymne de l'enfant à son réveil
  • Valse oubliée No. 2
  • Élégie sur des motifs du Prince Louis Ferdinand de Prusse, S. 168
• Φέλιξ Μέντελσον
  • Κοντσέρτο για δύο πιάνα και ορχήστρα
  • Τραγούδια χωρίς λόγια, Op. 38/6 και Op. 53/1
• Φέρντιναντ Ρις
  • Κοντσέρτο για πιάνο No. 8 Op. 151, Gruss an den Rhein
• Φραντς Σούμπερτ
  • Λειτουργία No. 5 D 678
  • Σονάτα για πιάνο D 557
  • Έξι σκωτσέζικες μελωδίες για πιάνο D 697
  • Οχτώ παραλλαγές σε ένα πρωτότυπο θέμα για δύο πιάνα D 813
  • Εμπρομπτύ Op. 90/4 (D 899/4) και Op. 142/2 (D 935/2)
• Ντμίτρι Σοστακόβιτς
  • Κουαρτέτο εγχόρδων No. 10, Op. 118

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα A-flat major στο Wikimedia Commons