Λιγόρτυνος Ηρακλείου

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 35°4′25″N 25°10′34″E / 35.07361°N 25.17611°E / 35.07361; 25.17611

Η Λιγόρτυνος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων στην Περιφεριακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην επαρχία Μονοφατσίου. Βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά λόφου, με ωραία θέα προς την πεδιάδα της Μεσαράς.

Λιγόρτυνος
Άποψη της Λιγόρτυνου
Λιγόρτυνος is located in Greece
Λιγόρτυνος
Λιγόρτυνος
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚρήτης
Περιφερειακή ΕνότηταΗρακλείου
ΔήμοςΑρχανών-Αστερουσίων
Δημοτική ΕνότηταΑστερουσίων
Δημοτική ΚοινότηταΛιγορτύνου
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμαΚρήτη
ΝομόςΗρακλείου
Υψόμετρο372
Πληθυσμός481 (2011)

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Το τοπωνύμιο Λιγόρτυνος είναι προελληνικό. Έχουν βρεθεί μάλιστα ευρήματα από την υστερομινωική εποχή, που βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο του Λούβρου. Οι σημερινοί κάτοικοι έχουν καταγωγή από τη Μικρά Ασία (Καισάρεια, Πόντος, Ικόνιο) και ένα ποσοστό περίπου 120 ατόμων από τα Ανώγεια Μυλοποτάμου (όπως και της Πλακιώτισσας) .Οι Μικρασιάτες εγκαταστάθηκαν το 1923. Οι νέοι κάτοικοι σύντομα προσαρμόστηκαν στη γλώσσα και τα πολιτισμικά στοιχεία του τόπου και εξομοιώθηκαν με το γηγενές στοιχείο.

Σε συμβόλαιο του 1271 το βρίσκουμε Legordine και ανήκε στο φέουδο του Λατινικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Μάλιστα, ενοικιάστηκε στον Ιάκωβο Μουδάτσο[1]. Στις ενετικές απογραφές αναγράφεται Ligortino, με 193 κατοίκους[2]στα τέλη του 16ου αιώνα. Στον Καστροφύλακα[3]αναφέρονται και οι άλλοι οικισμοί, Chieffala, με 41 κατοίκους και Plachiotissa[2], με 94 κατοίκους. Όλα τα χωριά ήταν τουρκοχώρια κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το 1834 κατοικούσαν 15 οικογένειες Τούρκων στη Λιγόρτυνο, 2 στην Πλακιώτισσα και 8 στους Κεφαλάδες. Οι αντίστοιχοι κάτοικοι στην απογραφή του 1881 ήταν 163 , 38 και 39, όλοι Τούρκοι. Το 1900 υπήχθη στο Δήμο Χάρακα.

Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:[4]

Απογραφή 1900 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 28 52 291 407 500 624 577 578 481 372

Οικονομία Επεξεργασία

Οι κάτοικοι ασχολούνται ιδίως με την αμπελοκαλλιέργεια και την ελαιοκομία, όπως επίσης και με την κτηνοτροφία, ενώ καλλιεργούνται και δημητριακά και καπνά. Στην περιοχή του χωριού λειτουργεί τυροκομείο, ενώ τα σχολεία έχουν κλείσει. Η οικονομία του χωριού βασίζεται κυρίως στο λάδι και στη σταφίδα. Παλιότερα οι κάτοικοι ασχολούνταν και με την αγγειοπλαστική.

Πολιτισμός Επεξεργασία

Ενεργός είναι ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού, ο οποίος έχει καταστήσει το χωριό παραδοσιακό οικισμό, με εκδηλώσεις, καλαίσθητες παρεμβάσεις στους δρόμους (λιθόστρωτοι) και αναδεικνύοντας μνημεία, όπως το παλιό υδραγωγείο. Στη νότια πλευρά του οικισμού σώζονται τα ερείπια κατάγραφου ναού (Αγία Τριάδα), από τα βυζαντινά χρόνια. Κεντρικός ναός είναι ο Άγιος Χαράλαμπος.

Διοικητικά στοιχεία Επεξεργασία

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Τεφελίου. Το 1930 με το ΦΕΚ 232Α - 08/07/1930 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[5] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι μαζί με τους οικισμούς Κεφαλάδος και Πλακιώτισσα αποτελούν την κοινότητα Λιγορτύνου που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Αστερουσίων του Δήμου Αρχανών - Αστερουσίων και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 481 κατοίκους.[6]

Δείτε Κοινότητα Λιγορτύνου

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. A. Lombardo, Documenti della Colonia Veneziana, p. 75
  2. 2,0 2,1 Καστροφύλακας, Κ 99, 1583
  3. Καστροφύλακας, Κ 98, 1583
  4. Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 478. 
  5. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2022. 
  6. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10858 (σελ. 384 του pdf)