Λιούμπιτσα Ασέβσκα

Διπλωμάτης των Σκοπίων

Η Λιούμπιτσα Ασέβσκα (Σλαβομακεδονικά :Љубица Ацевска) (γεννημένη το 1957) είναι Διπλωμάτης της Βόρειας Μακεδονίας. Είναι πρώην αμερικανίδα πολίτης και οικονομικός σύμβουλος στο επάγγελμα, αλλά εγκατέλειψε την εργασία της το 1992 για να γίνει ανεπίσημη συνεργάτης της ΠΓΔΜ στην Ουάσιγκτον και παραιτήθηκε από την αμερικανική υπηκοότητα το 1995 για να αναλάβει τον νέο επίσημο διαπιστευμένο ρόλο της ως η πρώτη Πρέσβειρα της πΓΔΜ στην Ηνωμένες Πολιτείες. Υπηρέτησε σε αυτό το αξίωμα μέχρι το 2002, όταν την διαδέχθηκε ο Νικόλα Ντιμίτροφ.

Λιούμπιτσα Ασέβσκα
Πρώτη πρέσβειρα της πΓΔΜ στις Ηνωμένες Πολιτείες
Περίοδος
1995 – 2002
ΠρόεδροςΚίρο Γκλιγκόροφ
ΔιάδοχοςΝικόλα Ντιμίτροφ
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση1957, Κάπαρι
Εθνότητα Βόρεια Μακεδονία
ΥπηκοότηταΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Βόρεια Μακεδονία
ΣπουδέςΚρατικό Πανεπιστήμιο του Οχάιο
ΕπάγγελμαΔιπλωμάτης

Πρώτα χρόνια και σταδιοδρομία Επεξεργασία

Αν και η ίδια η Ασέβσκα ήταν μετανάστρια στις Ηνωμένες Πολιτείες, η οικογένειά της είχε δεσμούς εκεί από πολλές γενιές νωρίτερα. Τόσο ο παππούς της όσο και η γιαγιά της μετακόμισαν στις Ηνωμένες Πολιτείες μπροστά από τους γονείς της, το 1917 και το 1940 αντίστοιχα. Ο παππούς της εγκαταστάθηκε στο Μάνσφιλντ του Οχάιο, όπου άνοιξε ένα εστιατόριο. Η Ασέβσκα γεννήθηκε και μεγάλωσε στο μικρό χωριό Κάπαρι κοντά στα σύνορα της Γιουγκοσλαβίας με την Ελλάδα.[1] Σε νεαρή ηλικία είχε φιλοδοξίες να γίνει αστροναύτης.[2]

Η Ασέβσκα μετανάστευσε από τη Γιουγκοσλαβία στις ΗΠΑ με τους γονείς και τον αδελφό της το 1966, όπου ο πατέρας και ο θείος της εργάζονταν στο εστιατόριο του παππού της.[1] Οι μητρικοί συγγενείς της παρέμειναν στη Γιουγκοσλαβία. Είχε μια πολυπολιτισμική ανατροφή, μαθαίνοντας Αγγλικά στο σχολείο ενώ μιλούσε Σλαβομακεδονικά και έτρωγε σλαβομακεδονική κουζίνα στο σπίτι.[2] Συνέχισε να παρακολουθεί το Πανεπιστήμιο του Οχάιο, όπου και σπούδασε πολιτικές επιστήμες. [3] Αργότερα έγινε συνεργάτης και σύμβουλος στη Μέση Ανατολή στην εταιρεία διεθνούς εμπορίου και οικονομικής ανάπτυξης Gulf Enterprises.[1][4]

Πιέσεις για αναγνώριση της πΓΔΜ Επεξεργασία

Αφού η πΓΔΜ έγινε ανεξάρτητη χώρα στα τέλη του 1991 με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, η Ασέβσκα, στις επισκέψεις της στην γενέτειρα της, συχνά παρότρυνε τους κυβερνητικούς υπαλλήλους εκεί να στείλουν έναν εκπρόσωπο στην Ουάσινγκτον. Τελικά, ο Πρόεδρος Κίρο Γκλιγκόροφ της ζήτησε να αναλάβει αυτή τη δουλειά, με σκοπό να είναι μόνο μια προσωρινή θέση που θα διαρκέσει δύο μήνες. Παραιτήθηκε από τη θέση της στην Gulf Enterprises προκειμένου να επικεντρωθεί στα νέα της καθήκοντα.[4] Σε αυτό το σημείο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αναγνώρισαν ακόμη επίσημα την πΓΔΜ, η οποία είχε πολλές επιπτώσεις στην δουλειά της.[4] Αντί να διαπιστευτεί ως πρέσβειρα και να εμφανιστεί στη Διπλωματική Λίστα του Υπουργείου Εξωτερικών, αντίθετα εγγράφηκε στον κατάλογο ξένων αντιπροσωπιών.[4] [5]Με προϋπολογισμό μόνο 40.000 δολάρια ετησίως από την κυβέρνηση της πΓΔΜ, ανέλαβε και τα δύο διπλωματικά καθήκοντα, όπως διαπραγματεύσεις του χρέους με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την αντιμετώπιση καταγγελιών από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχετικά με τη συμμόρφωση της πΓΔΜ σε περιορισμούς στις εξαγωγές ή εικαζόμενες παραβιάσεις κυρώσεων εναντίον της Σερβίας και τα προξενικά καθήκοντα, όπως ταξιδιωτικές συμβουλές σε Σλαβομακεδόνες που κατείχαν γιουγκοσλαβικά διαβατήρια που είχαν λήξει.[4]

Ο προσωρινός, βραχυπρόθεσμος ρόλος της Ασέβσκα εκ μέρους της κυβέρνησης της πΓΔΜ κατέληξε σε έναν απεριόριστο χρόνο.[1] Οι προσπάθειές της εκ μέρους της πΓΔΜ άρχισαν να παράγουν κάποια αποτελέσματα περίπου στα μέσα του 1993, όταν οι ΗΠΑ ανέπτυξαν στρατεύματα στην πΓΔΜ. Ωστόσο, τα εμπόδια στην επίσημη αναγνώριση από την Ουάσιγκτον παρέμειναν. Οι αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφεραν στην Ασέβσκα ότι δεν θα υπάρξει αναγνώριση έως ότου τα Σκόπια επιλύσουν τα ζητήματά της στη σχέση της με την Αθήνα, ιδίως τη διαφωνία για την ονομασία της πΓΔΜ και τα άρθρα του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι δημιουργεί εδαφικές αξιώσεις σε μέρη της Ελλάδας.[4]

Αξίωμα της πρέσβειρας Επεξεργασία

Στα τέλη του 1994, άρχισαν να υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ουάσινγκτον και τα Σκόπια θα καθιερώσουν επίσημες σχέσεις καθώς αναφέρθηκε ότι ο Βίκτωρ Κομάς, ο αξιωματικός της υπηρεσίας εξωτερικών υπηρεσιών που είχε ιδρύσει το γραφείο σύνδεσης των ΗΠΑ στη Βόρεια Μακεδονία, θα ήταν ο πρώτος πρέσβης των ΗΠΑ στη χώρα.[1] Ωστόσο, το βήμα της διαπίστευσης ως πρέσβειρα θα απαιτούσε από την Ασέβσκα να παραιτηθεί από την αμερικανική υπηκοότητά της[4] , καθώς είναι πολιτική του Υπουργείου Εξωτερικών να μην χορηγεί διπλωματική διαπίστευση στους πολίτες των ΗΠΑ ως πρεσβευτές ξένων χωρών.[6] Το 1993, η Ασέβσκα δήλωσε στους The New York Times ότι δεν είχε εξετάσει το ζήτημα μέχρι τότε.[4] Αργότερα περιέγραψε την εμπειρία της παραίτησης από την υπηκοότητα των ΗΠΑ ως παράξενη, αλλά «το σωστό πράγμα. Και θέλω πάρα πολύ να βοηθήσω τη χώρα μου - πάντα ένιωθα μέρος των δύο χωρών».[2] Διορίστηκε επίσημα ως πρέσβειρα τον Νοέμβριο του 1995.[7]

Η Ασέβσκα αντιμετώπισε διάφορες προκλήσεις στο ρόλο της ως νεαρή γυναίκα διπλωμάτης σε αυτό που περιέγραψε ως «κόσμος ενός γέρου».[7] Όταν συνοδευόνταν από έναν άνδρα βοηθό, οι άνθρωποι με τους οποίους συνάντησε συχνά την εκτίμησαν ως πρέσβειρα, οδηγώντας την να παρατηρήσει:

«Νιώθω μερικές φορές ότι πρέπει να φοράω ένα φύλλο σαν τη Miss America λέγοντας, Είμαι η Πρέσβειρα. Η νοοτροπία μας δεν έχει φτάσει στην πραγματικότητα.[8] Οι άνθρωποι θα καλούσαν την πρεσβεία και, αφού ακούγαν τη φωνή μιας γυναίκας, υποθέταν ότι μιλούσαν σε γραμματέα και ζητούσαν να συνδεθούν με τον πρέσβη».

Πίσω στα Σκόπια, κάποιοι δυσαρεστήθηκαν ότι μπόρεσε να πάρει τόσο σημαντικό ρόλο στην κυβέρνηση της πΓΔΜ, αν και δήλωσε ότι οι περισσότεροι εκεί «με είχαν ήδη συνηθίσει». [7]Άλλοι κοίταζαν τα πολυτελή σπίτια που είχε αποκτήσει κατά την προηγούμενη ζωή της ως διεθνής οικονομικός σύμβουλος και κατά τη διάρκεια του χρόνου της στο γραφείο, «εξημέρωσε» την ντουλάπα της κάπως.[4]

Η Ασέβσκα υπηρέτησε ως πρέσβειρα μέχρι το 2002, όταν την διαδέχθηκε ο Νίκολα Ντιμίτροφ Ήταν ο νεότερος πρεσβευτής στην Ουάσινγκτον σε εκείνο το σημείο, ακόμη νεότερος από την Ασέβσκα ήταν όταν ανέλαβε για πρώτη φορά τον ανεπίσημο ρόλο συνδέσμου της για την πΓΔΜ.[9] Η Ασέβσκα έγινε ερευνήτρια δημόσιας πολιτικής στο Wilson Center και αργότερα ασχολήθηκε με την ανθρωπιστική εργασία στην Αϊτή.[10][11]

Βραβεία και τιμές Επεξεργασία

Η Ασέβσκα έλαβε το Βραβείο Μετάλλου Αποφοίτων από το Κρατικό Πανεπιστήμιο του Οχάιο το 1996 για «διεθνή διάκριση στην υπηρεσία της ανθρωπότητας».[7] Το 2000, ανακηρύχθηκε Πρέσβειρα της Χρονιάς από το Πρόγραμμα Πρεσβευτών Γυναικών για τη δουλειά της με φοιτητές διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου Χάουαρντ.[12]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Halsell, Grace (September–October 1994). «Republic of Macedonia's U.S. Representative Grew Up in Ohio». Washington Report. http://www.wrmea.org/wrmea-archives/157-washington-report-archives-1994-1999/september-october-1994/7594-republic-of-macedonias-us-representative-grew-up-in-ohio.html. Ανακτήθηκε στις 2014-02-25. 
  2. 2,0 2,1 2,2 «Ohioan answers Macedonia's call». Eugene Register-Guard/The Associated Press. 1999-06-28. https://news.google.com/newspapers?nid=1310&dat=19990628&id=CFdWAAAAIBAJ&sjid=o-sDAAAAIBAJ&pg=4551,7743750. Ανακτήθηκε στις 2014-02-25. 
  3. Sephocle, Marilyn (2000). Then, They Were Twelve: The Women of Washington's Embassy Row. Greenwood Publishing. ISBN 9780275968335. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 De Witt, Karen (1993-07-15). «Balkan Envoy To U.S. Gets New Respect». The New York Times. https://www.nytimes.com/1993/07/15/world/balkan-envoy-to-us-gets-new-respect.html. Ανακτήθηκε στις 2014-02-25. 
  5. «Supplemental Statement Pursuant to Section 2 of the Foreign Agents Registration Act of 1938, as amended» (PDF). United States: Department of Justice. 31 Ιουλίου 1992. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2014. 
  6. Diplomatic and Consular Immunity (PDF). United States: Department of State. Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2014. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Luxner, Larry (1997). «Service to Country and Humanity: Macedonia's Ljubica Z. Acevska». The Washington Diplomat. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-04. https://web.archive.org/web/20160304031606/http://www.luxner.com/cgi-bin/view_article.cgi?articleID=196. Ανακτήθηκε στις 2014-02-25. 
  8. Shor, Donna (September 1999). «Around Town». Washington Life. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-02-28. https://web.archive.org/web/20140228140132/https://www.washingtonlife.com/backissues/archives/99sept/around_town.htm. Ανακτήθηκε στις 2014-02-24. 
  9. Luxner, Larry (December 2004). «Macedonia's Nikola Dimitrov: No more FYROM». The Washington Diplomat. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 March 2016. https://web.archive.org/web/20160304031557/http://www.luxner.com/cgi-bin/view_article.cgi?articleID=1305. Ανακτήθηκε στις 2014-02-24. 
  10. «NATO Enlargement at Risk: The Athens-Skopje Dispute». Woodrow Wilson International Center for Scholars. 28 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2014. 
  11. Velkovska, Julija (2010-03-06). «Љубица Ачевска во хуманитарна мисија во Хаити». Voice of America. http://mk.voanews.com/content/macedonian-haiti-acevska-95040424/456375.html. Ανακτήθηκε στις 2014-02-25. 
  12. «Embassy Row: Women's work». The Washington Times. 2000-04-10. http://www.washingtontimes.com/news/2000/apr/10/20000410-011055-7867r/. Ανακτήθηκε στις 2014-02-24.