Λογοτεχνία Εσπεράντο
Η λογοτεχνία στη γλώσσα της εσπεράντο ξεκίνησε πριν από την πρώτη επίσημη έκδοση της γλώσσας, το 1887: ο δημιουργός της γλώσσας, Λουδοβίκος Λάζαρος Ζαμένχοφ, μετέφρασε ποίηση και πεζογραφία στην εσπεράντο, καθώς ήθελε να πειραματιστεί ως προς την πληρότητα και την εκφραστικότητα της γλώσσας. Ο Ζαμένχοφ εξέδωσε αρκετές μεταφράσεις και ένα σύντομο πρωτότυπο ποίημα ως παράρτημα του πρώτου του βιβλίου για τη γλώσσα, το οποίο είχε τίτλο Unua Libro. Άλλοι πρώιμοι ομιλητές της εσπεράντο έγραψαν ποίηση, διηγήματα και δοκίμια στη γλώσσα αυτή. Ο Henri Vallienne ήταν ο πρώτος που έγραψε μυθιστορήματα στη γλώσσα εσπεράντο. Η πρώτη γυναίκα μυθιστοριογράφος της εσπεράντο ήταν η Edith Alleyne Sinnotte. Το βιβλίο της που είχε τον τίτλο Lilio εκδόθηκε το 1918 . [1] Εκτός από πολύ λίγα ποιήματα, το μεγαλύτερο μέρος της βιβλιογραφίας από τις δύο πρώτες δεκαετίες της εσπεράντο θεωρείται πλέον ότι έχει μόνο ιστορικό ενδιαφέρον.
Μεταξύ των δύο παγκόσμιων πολέμων, αρκετοί νέοι ποιητές και μυθιστοριογράφοι δημοσίευσαν τα πρώτα τους έργα, μεταξύ των οποίων και αρκετοί που αναγνωρίστηκαν ως οι πρώτοι που παρήγαγαν έργα εξαιρετικής ποιότητας στη νέα ακόμη γλώσσα, όπως οι παρακάτω: Julio Baghy, Eŭgeno Miĥalski, Kálmán Kalocsay, Heinrich Luyken και Jean Forge.
Δύο από τους πιο σύγχρονους συγγραφείς είναι ο Κλοντ Πιρόν και ο William Auld, οι οποίοι ήταν και υποψήφιοι για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας .
Η εσπεράντο έχει γνωρίσει αρκετά μεγάλη παραγωγή υλικού σε κώδικα μπράιγ από το έργο του τυφλού Ρώσου εσπεραντιστή Βασίλι Εροσένκο, ο οποίος έγραψε και δίδαξε στην Ιαπωνία και την Κίνα το 1910 και το 1920. Επίσης, ο Χάρολντ Μπράουν έγραψε αρκετά σύγχρονα θεατρικά έργα σε εσπεράντο.
Η μεγαλύτερη υπηρεσία βιβλίων σε εσπεράντο της Παγκόσμιας Ένωσης Εσπεράντο διαθέτει περίπου 4.000 βιβλία στον κατάλογό της. Περίπου 130 πρωτότυπα μυθιστορήματα έχουν δημοσιευτεί στην εσπεράντο. [2] Τρία μεγάλα λογοτεχνικά περιοδικά, τα Fonto, Literatura Foiro και Beletra Almanako, εκδίδονται επίσης τακτικά. Μερικά άλλα περιοδικά, όπως το Monato, επίσης δημοσιεύουν έργα μυθοπλασίας.
Ο πιο περιεκτικός οδηγός για τη λογοτεχνία της γλώσσας εσπεράντο είναι η Συνοπτική Εγκυκλοπαίδεια Πρωτότυπης Λογοτεχνίας Εσπεράντο του Geoffrey Sutton, η οποία εκδόθηκε υπό την αιγίδα της Ένωσης Συγγραφέων που μιλούν την εσπεράντο από τη Mondial.
Διακεκριμένοι συγγραφείς Επεξεργασία
Ακολουθούν μερικές από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές μορφές που έγραψαν σε εσπεράντο:
- Edith Alleyne Sinnotte
- Marjorie Boulton
- William Auld
- Julio Baghy
- Kazimierz Bein (μεταφράσεις)
- Jorge Camacho
- Βασίλι Εροσένκο
- Αντόνι Γκραμπόφσκι (κυρίως μεταφράσεις)
- Sten Johansson
- Kálmán Kalocsay
- Nikolai Vladimirovich Nekrasov
- Mauro Nervi
- Κλοντ Πιρόν
- Frederic Pujulà i Vallès
- Baldur Ragnarsson
- Raymond Schwartz
- Trevor Steele
- Vladimir Varankin
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Sutton, Geoffrey (2008). Concise Encyclopedia of the Original Literature of Esperanto, 1887-2007 (στα Αγγλικά). Mondial. σελ. 67. ISBN 978-1-59569-090-6.
- ↑ Current trends in literary production in Esperanto
Άλλες πηγές Επεξεργασία
- Το βιβλίο της Εσπεράντο, Κεφάλαιο 9: "Η λογοτεχνική σκηνή" του Don Harlow. 1995.
- La Fenomeno Esperanto από τον William Auld. UEA, 1988.
- Συνοπτική Εγκυκλοπαίδεια της Πρωτότυπης Λογοτεχνίας της Εσπεράντο από τον Geoffrey Sutton
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Βιβλία εσπεράντο στο Faded Page (Καναδάς)
- Κείμενα στην εσπεράντο στο Project Gutenberg
- Ελληνική λογοτεχνία σε μετάφραση εσπεράντο Αρχειοθετήθηκε 2021-05-10 στο Wayback Machine.