Λολίτα

Λολίτα (αγγλικά: Lolita) είναι ο τίτλος του μυθιστορήματος του Ρωσο-Αμερικανού συγγραφέα Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ και εκδόθηκε το 1955. Πολλοί συγγραφείς το καθιστούν ως ένα από τα καλύτερα έργα του εικοστού αιώνα, και έχει συμπεριληφθεί σε αρκετές λίστες για τα καλύτερα βιβλία, όπως τις Τα 100 καλύτερα μυθιστορήματα (Time), Τα 100 βιβλία του Αιώνα (Le Monde), Τα 100 καλύτερα βιβλία όλων των εποχών, Τα 100 καλύτερα μυθιστορήματα της Σύγχρονης Βιβλιοθήκης, και The Big Read. Το μυθιστόρημα είναι γνωστό για το αμφιλεγόμενο περιεχόμενό του. Ο πρωταγωνιστής και αναξιόπιστος αφηγητής, ο μεσήλικας καθηγητής λογοτεχνίας υπό το ψευδώνυμο Χάμπερτ Χάμπερτ, παθαίνει ψύχωση με ένα δωδεκάχρονο κορίτσι, την Ντολόρες Χέιζ, με την οποίαν εμπλέκεται σεξουαλικώς αφότου γίνεται πατριός της. Το "Λολίτα" αποτελεί προσωπικό του ψευδώνυμο για το όνομα Ντολόρες. Το μυθιστόρημα γράφτηκε αρχικά στα αγγλικά και εκδόθηκε πρώτα στο Παρίσι. Αργότερα μεταφράστηκε στα ρωσικά από τον ίδιον τον Ναμπόκοφ και εκδόθηκε στη Νέα Υόρκη το 1967 από τις εκδόσεις Phaedra Publishers.

Λολίτα

Πρώτη έκδοση
Συγγραφέας	Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ
Τίτλος	Lolita
Γλώσσα	αγγλικά
Ημερομηνία δημιουργίας	1955
Ημερομηνία δημοσίευσης	1955
Μορφή	μυθιστόρημα
Τόπος	Γαλλία
Πρώτη έκδοση	Olympia Press (Γαλλία)
δεδομένα ()

Το μυθιστόρημα Λολίτα θεωρήθηκε γρήγορα κλασικό και μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ το 1962., και αργότερα σε μια άλλη προσαρμογή από τον Έιντριαν Λάιν το 1997. Έχει μεταφερθεί αρκετές φορές επί σκηνής και αποτέλεσε θέμα για δύο παραστάσεις όπερας, δύο μπαλέτα, και ένα αναγνωρισμένο μα εμπορικά ανεπιτυχές μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ. Η αφομοίωσή του στην ποπ κουλτούρα είναι τέτοια, που το όνομα "Λολίτα" χρησιμοποιείται για ένα νεαρό κορίτσι που είναι σεξουαλικά αναπτυγμένο.

Υπόθεση

Η εισαγωγή του μυθιστορήματος γίνεται από τον Τζον Ρέι Τζούνιορ, διδάκτορα της φιλολογίας, εκδότης βιβλίων ψυχολογίας. Ο Ρέι δηλώνει ότι παρουσιάζει τα απομνημονεύματα ενός άνδρα που χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο "Χάμπερτ Χάμπερτ", ο οποίος πέθανε πρόσφατα από καρδιακή πάθηση, ενώ περίμενε την θανατική ποινή του. Τα απομνημονεύματα ξεκινάνε με τη γέννηση του Χάμπερτ στο Παρίσι το 1910. Διανύει την παιδική του ηλικία στη Γαλλική Ριβιέρα, όπου ερωτεύεται τη φίλη του Άναμπελ Λι. Αυτός ο νεανικός και πλατωνικός έρωτας διακόπτεται από τον πρόωρο θάνατο της Άναμπελ από τύφο, με αποτέλεσμα ο Χάμπερτ να πάθει σεξουαλική ψύχωση με ένα συγκεκριμένο τύπο κοριτσιών -ηλικίας 9 έως 14- στα οποία αναφέρεται ως "νυμφίδια". Μετά την αποφοίτησή του, ο Χάμπερτ εργάζεται ως καθηγητής αγγλικών και αρχίζει τη συγγραφή ενός ακαδημαϊκού βιβλίου λογοτεχνίας. Πριν το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Χάμπερτ μετακομίζει στη Νέα Υόρκη. Το 1947, μετακομίζει στο Ράμσντεϊλ, μια μικρή πόλη στην Νέα Αγγλία, όπου μπορεί να συνεχίσει με ηρεμία την συγγραφή του βιβλίου του. Το σπίτι στο οποίο είχε σκοπό να μείνει καταστράφηκε από μια φωτιά, και στην αναζήτησή του για ένα καινούργιο σπίτι, γνωρίζει την χήρα Σάρλοτ Χέιζ, η οποία δέχεται ενοίκους. Ο Χάμπερτ επισκέπτεται την κατοικία της Σάρλοτ και αρχικά επρόκειτο να απορριφθεί την προσφορά της με ευγένεια. Ωστόσο, η Σάρλοτ οδηγεί τον Χάμπερτ στον κήπο της, όπου η δωδεκάχρονη κόρη της Ντολόρες (αποκαλούμενη και ως Ντόλι, Λο, Λόλα και Λολίτα), κάνει ηλιοθεραπεία. Ο Χάμπερτ βλέπει την Ντολόρες ως το τέλειο νυμφίδιο, και ως μετενσάρκωση της παλιάς του αγάπης, Άναμπελ, και γρήγορα αποφασίζει να μετακομίσει εκεί.

Ο παθιασμένος Χάμπερτ συνεχώς αναζητά διακριτικές μορφές, για να ικανοποιήσει τις σεξουαλικές του ορμές, συνήθως μέσω των πιο ασήμαντων σωματικών επαφών με την Ντολόρες. Όταν η Ντολόρες στέλνεται στην κατασκήνωση, ο Χάμπερτ λαμβάνει ένα γράμμα από την Σάρλοτ, που του εξομολογείται τον έρωτά της για εκείνον και του δίνει ένα τελεσίγραφο -είτε θα τον παντρευτεί, είτε θα πρέπει να μετακομίσει αμέσως. Αρχικά τρομοκρατείται, έπειτα ο Χάμπερτ συνειδητοποιεί την γοητεία του να είναι ο πατριός της Ντολόρες, συνεπώς παντρεύεται την Σάρλοτ για συγκεκριμένους λόγους. Αργότερα, η Σάρλοτ ανακαλύπτει το ημερολόγιο του Χάμπερτ, στο οποίο μαθαίνει για την επιθυμία του για την κόρη της και την αηδία που αισθάνεται για την Σάρλοτ. Αποστομωμένη και ταπεινωμένη, η Σάρλοτ αποφασίζει να φύγει με την Ντολόρες, και γράφει ένα γράμμα προς τους φίλους της, για να τους προειδοποιήσει για τον Χάμπερτ. Δυσπιστώντας για την ψεύτικη δικαιολογία του Χάμπερτ ότι το ημερολόγιο αποτελεί σχέδιο για ένα μελλοντικό μυθιστόρημα, η Σάρλοτ φεύγει τρέχοντας από το σπίτι, για να στείλει τις επιστολές, αλλά ένα αυτοκίνητο την πατά, σκοτώνοντάς την. Ο Χάμπερτ καταστρέφει τις επιστολές και παίρνει την Ντολόρες από την κατασκήνωση, ισχυριζόμενος ότι η μητέρα της αρρώστησε βαριά και νοσηλεύεται. Έπειτα την παίρνει μαζί του σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο, το οποίο του είχε προτείνει η Σάρλοτ νωρίτερα. Ο Χάμπερτ αισθάνεται τύψεις να βιάσει συνειδητά την Ντολόρες, συνεπώς βάζει ηρεμιστικά στο παγωτό της. Ενώ περιμένει να δράσει το χάπι, περιπλανάται στο ξενοδοχείο και συναντά έναν μυστηριώδη άνδρα, ο οποίος φαίνεται να έχει γνώση για τα σχέδιά του Χάμπερτ για τη Ντολόρες. Ο Χάμπερτ αποχωρεί από τη συζήτηση και επιστρέφει στο δωμάτιο του ξενοδοχείου. Εκεί, ανακαλύπτει ότι μπέρδεψε το χάπι με ένα πιο ήπιο φάρμακο, καθώς η Ντολόρες κοιμάται ελαφριά και ξυπνά συνεχώς. Τολμά να μην την αγγίξει καθόλου εκείνη τη νύχτα. Το πρωί, η Ντολόρες αποκαλύπτει στον Χάμπερτ ότι στην πραγματικότητα ήδη έχασε την παρθενία της με ένα μεγαλύτερο αγόρι στην κατασκήνωση ένα χρόνο πριν. Αφότου φεύγουν από το ξενοδοχείο, ο Χάμπερτ αποκαλύπτει στην Ντολόρες ότι η μητέρα της είναι νεκρή.

Ο Χάμπερτ και η Ντολόρες ταξιδεύουν σε όλη την χώρα, οδηγώντας όλη την ημέρα και διαμένοντας σε μοτέλ. Ο Χάμπερτ προσπαθεί απελπισμένα να διατηρήσει το ενδιαφέρον της Ντολόρες στα ταξίδια και σε εκείνον, και την δωροδοκεί όλο και περισσότερο σε αντάλλαγμα για σεξουαλικές χάρες. Εγκαθίστανται στο Μπέρσντλεϊ, μια μικρή πόλη στην Νέα Αγγλία. Ο Χάμπερτ υιοθετεί τον ρόλο του πατέρα της Ντολόρες και την γράφει σε ένα ιδιωτικό σχολείο θηλέων. Ο Χάμπερτ διακατέχεται από ζήλεια και ασκεί αυστηρό έλεγχο στη ζωή της Ντολόρες, απαγορεύοντάς της να παρευρίσκεται σε κοινωνικές εκδηλώσεις και εσπερίδες. Μόνο με την υπόδειξη του διευθυντή του σχολείου, ο οποίος θεωρεί τον Χάμπερτ αυστηρό και συντηρητικό Ευρωπαίο γονέα, συμφωνεί με τη συμμετοχή της Ντολόρες στο σχολικό θεατρικό, ο τίτλος του οποίου είναι ίδιος με το ξενοδοχείο στο οποίο ο Χάμπερτ συναντήθηκε με τον μυστηριώδη άνδρα. Μια μέρα πριν την πρεμιέρα της παράστασης, ένας σοβαρός καβγάς ξεσπά ανάμεσα στην Ντολόρες και τον Χάμπερτ, και η Ντολόρες φεύγει τρέχοντας από το σπίτι. Όταν ο Χάμπερτ την βρίσκει, του λέει ότι θέλει να φύγει από την πόλη και να συνεχίσει να ταξιδεύει. Αρχικά, ο Χάμπερτ χαίρεται, αλλά ενώ ταξιδεύει, γίνεται ολοένα και πιο ύποπτος -αισθάνεται ότι ακολουθείται από κάποιον που γνωρίζει η Ντολόρες. Ο άνδρας που τους ακολουθεί είναι ο Κλερ Κίλτυ -ένας φίλος της Σάρλοτ και διάσημος θεατρικός συγγραφέας, που έγραψε το θεατρικό στο οποίο η Ντολόρες θα συμμετείχε. Στα βουνά του Κολοράντο, η Ντολόρες αρρωσταίνει. Ο Χάμπερτ την πηγαίνει σε ένα τοπικό νοσοκομείο, από όπου παίρνει εξιτήριο σε μία νύχτα από τον "θείο" της. Ο Χάμπερτ γνωρίζει ότι η Λολίτα δεν έχει συγγενείς εν ζωή και τρέπεται αμέσως σε μια μανιώδης αναζήτηση για να βρει την Ντολόρες και τον απαγωγέα της, χωρίς να τα καταφέρει. Για τα επόμενα δύο χρόνια, ο Χάμπερτ μετά βίας διατηρεί σχέση με μια νεαρή αλκοολική ονόματι Ρίτα. Βαθιά στενοχωρημένος, ο Χάμπερτ λαμβάνει προς έκπληξή του ένα γράμμα από την Ντολόρες, πλέον 17 ετών, που του λέει ότι είναι παντρεμένη, έγκυος, και έχει μεγάλη ανάγκη κάποια χρήματα. Ο Χάμπερτ, οπλίζεται με ένα πιστόλι, εντοπίζει τη διεύθυνση της Ντολόρες και της δίνει τα χρήματα, τα οποία είναι η κληρονομιά της μητέρας της. Ο Χάμπερτ μαθαίνει ότι ο σύζυγος της Ντολόρες, ένας κωφός μηχανικός, δεν είναι ο απαγωγέας της. Η Ντολόρες αποκαλύπτει στον Χάμπερτ ότι ο Κίλτυ την πήρε από το νοσοκομείο και ότι ήταν ερωτευμένη μαζί του, αλλά την απέρριψε όταν εκείνη αρνήθηκε να πρωταγωνιστήσει σε μια από τις πορνογραφικές του ταινίες. Η Ντολόρες απορρίπτει το αίτημα του Χάμπερτ να φύγει μαζί του. Ο Χάμπερτ πηγαίνει στην έπαυλη του Κουίλτι, ο οποίος είναι υπό την επιρροή ναρκωτικών ουσιών και τον πυροβολεί αρκετές φορές. Λίγο αργότερα, ο Χάμπερτ συλλαμβάνεται, και με τις τελευταίες του σκέψεις, επιβεβαιώνει τον έρωτά του για την Ντολόρες, και ζητά να μην δημοσιευτούν τα απομνημονεύματά του μέχρι τον θάνατό της. Η Ντολόρες πεθαίνει κατά τη διάρκεια του τοκετού την Παραμονή των Χριστουγέννων το 1952.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Εικόνες εξώφυλλων διαφόρων εκδόσεων
• Λολίτα ΗΠΑ – Τα δρομολόγια του Χάμπερτ και της Λολίτα στις ΗΠΑ την περίοδο 1947-1949, με χάρτες και εικόνες.
• Λολίτα Ημερολόγιο – Ένα λεπτομερές και με αναφορές εσωτερικό χρονολόγιο του μυθιστορήματος του Ναμπόκοφ.