Ο Λυσίμαχος Μαυρίδης (16 Σεπτεμβρίου 1928 – 1 Δεκεμβρίου 2011) ήταν Έλληνας αστρονόμος, που μεταξύ άλλων, διετέλεσε πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και καθηγητής και αντιπρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και της Ακαδημίας των Επιστημών της Χαιδελβέργης[3], πρόεδρος της Ευρωπαικής Ένωσης Χρηστών Δορυφόρων για εκπαιδευτικούς σκοπούς (EUROSTEP)[4], και δημιουργός του Αστεροσκοπείου Στεφανίου που φιλοξένησε Ελληνικούς, Γερμανικούς, Ολλανδικούς και Γάλλικούς αστρονομικούς σταθμούς[5].

Λυσίμαχος Ν. Μαυρίδης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση16  Σεπτεμβρίου 1928
Καβάλα
Θάνατος1  Δεκεμβρίου 2011[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΑγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[2]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααστρονόμος
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΑριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Λυσίμαχος Μαυρίδης γεννήθηκε στην Καβάλα, από την Ευαγγελία (του γένους Σάββα, δασκάλα, με καταγωγή από τις Σέρρες) και τον Νικόλαο (λογιστή, γεννήθηκε στην Τυρολόη της Ανατολικής Θράκης). Μεγάλωσε στις Σέρρες, σε οικία που βρισκόταν κάτω από την Ακρόπολη των Σερρών, όπως και στην Ηλιοκώμη Σερρών, όπου η Ευαγγελία υπηρέτησε ως δασκάλα μέχρι το 1938. Το 1936 ο Λυσίμαχος έδωσε εξετάσεις και φοίτησε στο οκτατάξιο γυμνάσιο αρρένων Σερρών. Τον Αύγουστο του 1941, μετά την παραχώρηση της πόλεως των Σερρών στη Βουλγαρία από τους Γερμανούς κατακτητές, ο Λυσίμαχος και η μητέρα του Ευαγγελία αναγκάστηκαν να μεταβούν στη Θεσσαλονίκη, και έμειναν στην περιοχή του Ντεπό όπου εργαζόταν και η μητέρα του ως δασκάλα. Τον Απρίλη του 1945, με την αποχώρηση των κατακτητών, επέστρεψαν στις Σέρρες. Λόγω του πολέμου, το σχολικό έτος '44-'45 έληξε τον Δεκέμβριο οπότε και ο Λυσίμαχος έλαβε το απολυτήριο του οκτατάξιου γυμνασίου με βαθμό: "Άριστα".

Σπουδές Επεξεργασία

Τον Φεβρουάριο του 1946 έδωσε εξετάσεις και μπήκε πρώτος με τη σειρά επιτυχίας στο μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επειδή όμως τα μαθήματα άρχισαν πολύ αργά το υπουργείο αποφάσισε να γίνουν μεν τα μαθήματα μέχρι τον Ιούνιο, αλλά το έτος αυτό να θεωρηθεί προπαιδευτικό και να συνεχιστεί το πρώτο έτος σπουδών και το επόμενο ακαδημαϊκό έτος. Ξαφνικά όμως το καλοκαίρι το υπουργείο άλλαξε γνώμη και ανακοίνωσε ότι το Σεπτέμβριο μπορούσαν να δώσουν εξετάσεις για να τελειώσουν το έτος όσοι ήθελαν. Από όλη τη Φυσικομαθηματική σχολή, ο Λυσίμαχος ήταν ο μόνος που πέρασε όλα τα μαθήματα στην περίοδο εκείνη, και έτσι όταν άρχισαν τα μαθήματα τον Οκτώβριο του 1946 παρακολουθούσε μόνο αυτός τα μαθήματα. Μια μάλιστα υφηγήτρια, η κυρία Μαρκέτα-Πυλαρινού, του είπε "Κύριε Μαυρίδη, για να μην μας παρεξηγήσουν που είμαστε οι δυο μας, θα φέρουμε στα μαθήματα και τον επιμελητή μου". Μεταξύ των καθηγητών του ήταν ο αείμνηστος Θεόδωρος Βαρόπουλος, με τον οποίο συνδεότανε με ισχυρή φιλία και σχέση αλληλοεκτίμησης. Στην περίοδο Ιουνίου του 1949 πήρε το πανεπιστημιακό πτυχίο των Μαθηματικών με τον βαθμό 10 (Άριστα σε όλα τα μαθήματα).

Τον Οκτώβριο του 1949 ο μετέπειτα Ακαδημαϊκός Ιωάννης Ξανθάκης πρότεινε το διορισμό του Λυσίμαχου ως πρώτου βοηθού του εργαστηρίου Αστρονομίας της Φυσικομαθηματικής Σχολής. Λόγω της έλλειψης πιστώσεων, ο διορισμός αυτός έγινε στις 19 Φεβρουαρίου 1951. Στο διάστημα αυτό, ο Λυσίμαχος έμεινε στις Σέρρες με τη μητέρα του, Ευαγγελία, και εργαζόταν ως καθηγητής στο ιδιωτικό γυμνάσιο Κηροπλάστη. Κάθε Σάββατο όμως κατέβαινε με δικά του χρήματα στη Θεσσαλονίκη και έκανε τα φροντιστήρια στους φοιτητές που παρακολουθούσαν το μάθημα της Αστρονομίας.

Τον Μάρτιο του 1951 κατετάγη κληρωτός στο κέντρο εκπαιδεύσεως νεοσυλλέκτων Ηρακλείου ως γραφέας πεζικού. Μετά τη βασική του εκπαίδευση, τοποθετήθηκε στο 541 τάγμα πεζικού, που ήταν στρατοπεδευμένο στην περιοχή του Ηρακλείου, στην Κρήτη. Μετά από θητεία δέκα οκτώ μηνών, απολύθηκε, και γύρισε στη Θεσσαλονίκη, εγκαταστάθηκε με τη μητέρα του στη Θεσσαλονίκη, και εργαζόταν ως βοηθός του Ιωάννη Ξανθάκη. Τα επόμενα δύο χρόνια, ετοίμασε τη διδακτορική του διατριβή, και τον Ιούνιο του 1954, αναγορεύτηκε διδάκτορας του μαθηματικού τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με τον βαθμό "Άριστα".

Ακαδημαϊκή καριέρα Επεξεργασία

Τον Ιούνιο του 1955, διορίστηκε επιμελητής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τον Οκτώβριο του 1955, πήγε με εκπαιδευτική άδεια στη Γερμανία για μεταδιδακτορικές έρευνες στο αστεροσκοπείο της Χαϊδελβέργης και το Ινστιτούτο Αστρονομικών Υπολογισμων (Recheninstitut) της Χαιδελβέργης. Τον Απρίλιο του 1959, πήγε στις ΗΠΑ, και εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο αστεροσκοπείο του CASE Institute of Technology του Κλίβελαντ, Οχάιο (που σήμερα ονομάζεται Case Western Reserve University). Εκεί παρέμεινε μέχρι τέλος Μαρτίου του 1960, οπότε έληξε η εκπαιδευτική του άδεια και επέστρεψε στη θέση του επιμελητού του εργαστηρίου Αστρονομίας. Μετέπειτα, ο Λυσίμαχος εξελέγη παμψηφεί πρώτος διευθυντής του "Γραφείου Ερευνών και Υπολογισμών" της Ακαδημίας Αθηνών.

Το Φεβρουάριο του 1964, μετά την ίδρυση του τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών στη Πολυτεχνική Σχολή του Α.Π.Θ., ο Λυσίμαχος εξελέγη παμψηφεί πρώτος καθηγητής του τμήματος αυτού και ανέλαβε τα καθήκοντά του στις 19 Φεβρουαρίου 1964, όπου και παρέμεινε ως τη συνταξιοδότηση του στις 31 Αυγούστου 1996, μετά από περισσότερα από 32 χρόνια ενεργού πανεπιστημιακής υπηρεσίας. Κατά τη διάρκεια της πανεπιστημιακής του υπηρεσίας, επέβλεψε πολυάριθμα διδακτορικά, και δημοσίευσε περισσότερες από 100 επιστημονικές εργασίες. Η ερευνητική του δραστηριότητα επικεντρώθηκε στην Παρατηρησιακή Αστρονομία, και κυρίως στους Αστέρες Εκλάμψεων (Flare Stars), με ιδιαίτερα σημαντικές εργασίες πάνω στον ερυθρό νάνο EV Lacertae και το μεταβλητό σύστημα BY Draconis, αλλά και πάνω σε πολλά άλλα θέματα.

Ένα σημαντικό μέρος των παρατηρήσεων που τροφοδότησαν τις εργασίες του έλαβε χώρα στο Αστεροσκοπείο Στεφανίου, το πρώτο σύγχρονο αστεροσκοπείο της Ελλάδας με παγκόσμια ερευνητική παρουσία, το οποίο ο Λυσίμαχος ίδρυσε το 1967, μετά από συνεργασία με ολλανδικές και γερμανικές ερευνητικές ομάδες, και μάλιστα με αυτοχρηματοδότηση του χώρου λόγω καθυστέρησης κονδυλίων. Το Αστεροσκοπείο Στεφανίου (Stephanion Observatory) παρέμεινε επιστημονικά ενεργό για περισσότερα από 40 χρόνια, φιλοξένησε όργανα ελληνικών, γαλλικών, γερμανικών και ολλανδικών ερευνητικών ομάδων και επιστήμονες από περισσότερες από 20 χώρες. Επίσης το επισκέφθηκαν χιλιάδες μαθητές αλλά και εραστές της Αστρονομίας.

Μετά το 1974, ο Λυσίμαχος προώθησε την οργάνωση, στελέχωση και λειτουργία του Πανεπιστημίου Θράκης (Δ.Π.Θ.)., και διατέλεσε πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστημίου, μέχρι και την εκλογή των πρώτων πρυτανικών αρχών και άλλων οργάνων διοίκησης του Πανεπιστημίου, το 1978. Πάντα θεωρούσε το Δ.Π.Θ. σαν ένα από τα πνευματικά του τέκνα, και τον συνέδεε ένας ισχυρός δεσμός με την ευρύτερη περιοχή της Θράκης. Το 1982 διοργάνωσε τη δέκατη όγδοη Γενική Σύνοδο της Διεθνούς Αστρονομικής Ενώσεως (IAU)[6] στην Πάτρα.

Διατέλεσε Κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ. (1967-1968), όπως επίσης και Αντιπρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1982-1983). Είχε πάντα θερμό ενδιαφέρον για θέματα οργάνωσης του εκπαιδευτικού συστήματος σε επίπεδο εθνικό αλλά και παγκόσμιο, με έμφαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση. Έτσι, από τη δεκαετία του 1980 άρχισε να ασχολείται με τις νέες τεχνολογίες στην υπηρεσία της εκπαίδευσης, και κυρίως με τη χρήση υπολογιστών, τηλεδιάσκεψης και δορυφορικών επικοινωνιών. Εξελέγη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Χρηστών Δορυφόρων για εκπαιδευτικούς σκοπούς (EUROSTEP), η οποία μάλιστα εξέπεμπε πανευρωπαϊκά και μέσω του Olympus 1, του πρώτου δορυφόρου άμεσης εκπομπής (DBS, Direct Broadcast Satellite) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).

Συνταξιοδότηση Επεξεργασία

Μετά τη συνταξιοδότησή του το 1996, και την αναγόρευσή του σε ομότιμο καθηγητή του Α.Π.Θ., παρέμεινε ενεργός σε πολλούς τομείς, ως πρόεδρος του Συλλόγου Ομοτίμων[7], και με πολλές άλλες συνεισφορές στα κοινά. Απεβίωσε στη Θεσσαλονίκη σε ηλικία 84 ετών[8].

Νυμφεύθηκε το 1972 τη Βασιλεία Μπόλλα του Αντωνίου και της Χρυσής, λέκτορα του τμήματος Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας του Α.Π.Θ., και απέκτησαν έναν γιο, τον Νικόλαο Μαυρίδη, διδάκτορα του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης[9] και ακαδημαϊκού, με ειδίκευση στη ρομποτική και τεχνητή νοημοσύνη.

Παραπομπές Επεξεργασία