Μάρτιν Ριτ

Αμερικανός σκηνοθέτης

Ο Μάρτιν Ριτ (Νέα Υόρκη, 2 Μαρτίου 1914 – Σάντα Μόνικα, Καλιφόρνια, 8 Δεκεμβρίου 1990) ήταν Αμερικανός σκηνοθέτης του κινηματογράφου, ο οποίος διακρίθηκε για τις κοινωνικά ευαίσθητες ταινίες του.

Μάρτιν Ριτ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Martin Ritt
Γέννηση2 Μαρτίου 1914
Μανχάταν, Νέα Υόρκη
Θάνατος8 Δεκεμβρίου 1990
Σάντα Μόνικα, Καλιφόρνια
Αιτία θανάτουκαρδιοαγγειακή νόσος
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΑγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Σαιν Τζονς, Νέα Υόρκη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός, σκηνοθέτης, παραγωγός
Αξιοσημείωτο έργοΆγριος σαν θύελλα (1963), Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο (1965), Η βιτρίνα (1976), Νόρμα Ρέι (1979)
Περίοδος ακμής1950 - 1990
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςβραβείο BAFTA καλύτερης Βρετανικής ταινίας (1967)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Από το θέατρο στην τηλεόραση Επεξεργασία

Ο Μάρτιν Ριτ γεννήθηκε στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης το 1914 από γονείς Ρωσοεβραίους μετανάστες[1]. Σε νεανική ηλικία, ασχολήθηκε με το θέατρο και την τηλεόραση. Όταν ο πρόεδρος Φράνκλιν Ρούσβελτ εκλέχθηκε στην προεδρία των ΗΠΑ, ο Ριτ εργάστηκε για το Ομοσπονδιακό Έργο Θεάτρου (Federal Theatre Project, 1935-1939). Εκεί συναναστράφηκε με αριστερούς διανοουμένους και στράφηκε πολιτικά προς τον μαρξσιμό, αν και ποτέ δεν έγινε μέλος κάποιου κόμματος. To 1937, μεταπήδησε στο «Ομαδικό Θέατρο» (Group Theatre, 1931-1941), όπου έγινε φίλος με τον Ηλία Καζάν.

Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπηρέτησε στην Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία και συμμετείχε ως ηθοποιός σε θεατρικές παραστάσεις για την εμψύχωση του αμερικανικού λαού. Μετά τον πόλεμο, και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950, ασχολήθηκε με την σκηνοθεσία και παραγωγή τηλεοπτικών έργων. Όμως ακροδεξιοί κύκλοι τον κατηγόρησαν ως φιλοκομμουνιστή και το όνομά του μπήκε στην λεγόμενη «μαύρη λίστα» του Χόλιγουντ. Γι' αυτό το κανάλι CBS αρνήθηκε να του ανανεώσει το συμβόλαιο συνεργασίας το 1951. Κατόπιν δεν μπόρεσε να ξαναεργαστεί στην τηλεόραση[2].

Κινηματογραφικός σκηνοθέτης Επεξεργασία

Τα επόμενα πέντε χρόνια δίδαξε υποκριτική στο Άκτορς Στούντιο του Ηλία Καζάν, στην Νέα Υόρκη. Το 1957, καθώς η αντικομμουνιστική υστερία είχε αρχίσει να υποχωρεί, ο Ριτ σκηνοθέτησε την κοινωνική ταινία χαμηλού κόστους Η άκρη της πόλης ή Έσπασα τα δεσμά μου (Edge of the City), με πρωταγωνιστές τον Σίντνεϊ Πουατιέ και τον Τζον Κασσαβέτη. Η ταινία έγινε δεκτή με θετικές κριτικές γιατί για πρώτη φορά παρουσιάζονταν έναν χαρακτήρας Αφροαμερινού ισότιμος με έναν χαρακτήρα λευκού[3].

Ακολούθησαν άλλες 25 περίπου ταινἰες[1], όπως:

Αναγνώριση Επεξεργασία

Σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια Britannica, «οι κύριοι χαρακτήρες στις ταινίες του Ριτ τείνουν να είναι ἀνθρωποι μοναχικοί ή περιθωριακοί των οποίων η ηθική ακαταστασία τούς φέρνει σε αντίθεση με αμφίβολες αξίες της κοινωνίας»[4]. Κατά την ίδια πηγή, «ο Ριτ δεν ανέπτυξε ποτέ ένα ξεχωριστό οπτικό στυλ, αλλά οι μαρξιστικές του βάσεις είναι ορατές σε πολλά από τα καλύτερα έργα του»[4].

Κατά μία άλλη άποψη, «σε όλες του τις ταινίες, ο Μάρτιν Ριτ, υπερασπίστηκε τις δημοκρατικές ιδέες με έναν βαθύ ουμανισμό, μέσα στα ιδεολογικά πλαίσια της αμερικανικής αριστεράς»[5].

Μεταξύ άλλων, ο Ριτ βραβεύθηκε με τον Χρυσό Λέοντα Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας για την ταινία Άγριος σαν θύελλα (1963), με το Βραβείο Καλύτερης Βρετανικής Ταινίας BAFTA για το έργο Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο (1965), και με το Μεγάλο Τεχνικό Βραβείο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών για την ταινἰα Νόρμα Ρέι (1979).

Πέθανε από καρδιαγγειακή νόσο στην Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνιας στις 8 Δεκεμβρίου 1990[6].

Παραπομπές Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία