Μάρτι Αχτισάαρι

Φινλανδός πολιτικός

Ο Μάρτι Όιβα Κάλεβι Αχτισάαρι (προφορά: [ˈmɑrt:i ˈoivɑ ˈkɑleʋi ˈɑhtisɑ:ri]) (23 Ιουνίου 1937 - 16 Οκτωβρίου 2023) ήταν πολιτικός, ο οποίος υπηρέτησε ως Πρόεδρος της Φινλανδίας (1994-2000) και επίσης κάτοχος του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης (2008)[45] . Υπήρξε διπλωμάτης των Ηνωμένων Εθνών και μεσολαβητής, γνωστός για την διεθνή εργασία του στην ειρήνη.

Μάρτι Αχτισάαρι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Martti Ahtisaari (Φινλανδικά)
Γέννηση23  Ιουνίου 1937[1][2][3]
Βίμποργκ[2][4]
Θάνατος16  Οκτωβρίου 2023[5][6]
Ελσίνκι[6]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςκοιμητήριο Χιετανιέμι
Χώρα πολιτογράφησηςΦινλανδία
ΘρησκείαΛουθηρανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΦινλανδικά[7]
Αγγλικά[8][9]
Εκπαίδευσηδιδάκτορας επιστημών
ΣπουδέςUniversity of Oulu (έως 1959)
Kuopio Lyceum High School (έως 1952)[10]
Oulun Lyseon Lukio (1952–1956)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός[11]
διπλωμάτης[11]
καθηγητής[2][10]
ΕργοδότηςΟργανισμός Ηνωμένων Εθνών (1977–1993)
Περίοδος ακμής- Σεπτέμβριος 2021
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΣοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Φινλανδίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΊβα Αχτισάαρι (1968–2023)[12][13]
ΤέκναΜάρκο Αχτισάαρι[10]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςcaptain
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Φινλανδίας (1994–2000)[10][2]
Ambassador of Finland to Tanzania (1973–1977)[10]
Ambassador of Finland to Zambia (1973–1977)[10]
Ambassador of Finland to Somalia (1973–1977)[10]
Ambassador of Finland to Mozambique (1975–1977)[10]
Βραβεύσειςβραβείο Νόμπελ Ειρήνης (2008)[14][15][2]
Τάγμα του Λευκού Αετού (Πολωνία) (1997)[16]
Manfred Wörner Medal (2007)
Ιπποτικός Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Αγίου Όλαφ (1  Ιουλίου 1994)[17]
Φελίξ Χουφουέτ-Μπουανί Βραβείο Ειρήνης (2007)[18]
Geuzenpenning (2008)
Βραβείο των τεσσάρων ελευθεριών - μετάλλιο Ελευθερίας (2000)
Ιππότης Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Γερακιού (26  Σεπτεμβρίου 1995)
Delta Prize for Global Understanding
μεγαλόσταυρος του Τάγματος των τριών αστέρων (3  Νοεμβρίου 1997)[19]
Βραβείο Ειρήνης της Έσσης (2000)
Περιδέραιο του Τάγματος του Αστέρα της Ρουμανίας (23  Οκτωβρίου 1998)[20]
Global Economy Prize (2012)[21]
Fulbright Prize (2000)
Ιππότης του Μεγαλόσταυρου με Κολλάρο του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας (28  Ιανουαρίου 1997)[22]
τάγμα του Ελέφαντα (7  Σεπτεμβρίου 1994)
επίτιμος διδάκτωρ του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων Μόσχας[23]
Zamenhof award (1995)
Μεγαλόσταυρος με Κολάρο του Τάγματος του Λευκού Ρόδου της Φινλανδίας (1  Μαρτίου 1994)[24]
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Λέοντος της Φινλανδίας (1  Μαρτίου 1994)[25]
Περιδέραιο του Τάγματος του Σταυρού της Τέρρα Μαριάνα (16  Μαΐου 1995)[26]
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Βυτάουτας του Μέγα (15  Ιανουαρίου 1996)
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Καλής Ελπίδας (13  Μαΐου 1997)[27]
Βασιλικό Τάγμα των Σεραφείμ (12  Απριλίου 1994)[28]
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Ουγγαρίας[29]
τάγμα των πρωτθητών του Όλιβερ Ρέτζιναλντ Τάμπο (2004)[30]
Μεγαλόσταυρος της Λεγεώνας της Τιμής (1999)[31]
Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού[32]
Μεγαλόσταυρος Ειδικής Τάξης του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας[29]
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Λεοπόλδου[29]
Grand Collar of the Order of the Southern Cross[29]
Grand Cross of the Order of Merit[29]
Μεγαλόσταυρος του Σωτήρος[29]
Τάγμα του Μουμπάρακ του Μέγα[29]
Collar of the Order of the Aztec Eagle[29]
Ιππότης Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Λέοντος της Ολλανδίας[29]
Τάγμα του Πρίγκηπα Γιάροσλαβ του Σοφού, 1η τάξη (10  Ιανουαρίου 1996)[33]
Order of State of Republic of Turkey (20  Νοεμβρίου 1999)[34]
Honorary Officer of the Order of Australia (2  Απριλίου 2002)[35]
κολάρο του Τάγματος της Ισαβέλλας της Καθολικής (29  Ιανουαρίου 1999)[36]
Διοικητής του Τάγματος του Λέοντος της Φινλανδίας (6  Δεκεμβρίου 1975)[37]
Ταξιάρχης του Τάγματος του Φινλανδικού Λευκού Ρόδου (6  Δεκεμβρίου 1983)[38]
Ταξιάρχης 1ης κλάσης του Τάγματος του Λευκού Ρόδου της Φινλανδίας (6  Δεκεμβρίου 1992)[39]
Grand Cross of the Order of the Cross of Liberty (1  Μαρτίου 1994)[40]
Grand Cross of the Order of the Holy Lamb[41]
Order of the National Flag (12  Σεπτεμβρίου 2016)[42]
Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (24  Φεβρουαρίου 1997)[43]
Commander of the Congolese Order of Merit[29]
Τάγμα του Στέμματος του Βασιλείου[29]
Bintang Jasa Utama[32]
Medal for Military Merits[32]
Τάγμα του Λευκού Ρόδου της Φινλανδίας
Τάγμα του Λέοντος της Φινλανδίας
Τάγμα του Αγίου Όλαφ
Τάγμα του Σταυρού της Τέρρα Μαριάνα
Τάγμα του Βύταουτας του Μέγα
Τάγμα της Καλής Ελπίδας
Τάξη της Αξίας της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας
Τάγμα της Ισαβέλλας της Καθολικής
Τάγμα του Λουτρού
Τάγμα της Αυστραλίας
Τάγμα της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας
Τάγμα του Λεοπόλδου
Τάγμα του Σταυρού του Νότου
Τάγμα της Αξίας (Χιλή)
Τάγμα του Σωτήρος
Τάγμα του Αετού των Αζτέκων
Τάγμα του Λέοντος των Κάτω Χωρών
Τάγμα του Γερακιού
Αστέρας της Δημοκρατίας της Ινδονησίας
Order of the Rajamitrabhorn
Τάγμα του Αστέρα της Ρουμανίας
Gold Medal of Merit with clasp of the Reserve Officers Association[44]
Cross of merit with clasp of Reservists' association[44]
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Απεβίωσε στις 16 Οκτωβρίου 2023 σε ηλικία 86 ετών[46]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Martti Oiva Ahtisaari» (Γερμανικά) ahtisaari-martti-oiva. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) Prabook. 1413868.
  4. «Martti Ahtisaari» (Γερμανικά) 00000015402. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. «Presidentti Martti Ahtisaari on kuollut». YLE. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2023.
  6. 6,0 6,1 «President Martti Ahtisaari 1937–2023». 16  Οκτωβρίου 2023.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: «Martti Ahtisaari». (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας. 131643583. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0085855. Ανακτήθηκε στις 17  Οκτωβρίου 2023.
  9. CONOR.SI. 212203107.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 10,7 «Ahtisaari, Martti(1937 - )». 7  Ιουνίου 2000. 634. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2020.
  11. 11,0 11,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  12. «Ahtisaari, Martti(1937 - )». Suomalaisen Kirjallisuuden Seura. 7  Ιουνίου 2000. 634. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2020.
  13. «Who's who» (Βρετανικά αγγλικά, Αγγλικά) A & C Black. U5093.
  14. «The Nobel Peace Prize 2008». nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2023.
  15. «The Nobel Prize amounts». nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2023.
  16. «Order Orła Białego w Rzeczypospolitej». Ανακτήθηκε στις 14  Δεκεμβρίου 2022.
  17. «Tildelinger av ordener og medaljer». Ανακτήθηκε στις 9  Δεκεμβρίου 2022.
  18. «Ahtisaari mottog Unescos fredspris». United Nations Regional Information Centre for Western Europe. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2023.
  19. «Latvijas Vēstnesis» (Λετονικά) Latvijas Vēstnesis. 5  Νοεμβρίου 1997.
  20. «DECREE no. 363 of October 23, 1998regarding the awarding of the "Star of Romania" Order in the rank of Colan». Ανακτήθηκε στις 12  Δεκεμβρίου 2022.
  21. «List of all Prize Winners of the Global Economy Prize». Kiel Institute for the World Economy. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2023.
  22. «AHTISAARI S.E. Martti Decorato di Gran Cordone». quirinale.it. Ανακτήθηκε στις 9  Δεκεμβρίου 2022.
  23. «Honorary Doctorates». (Αγγλικά) Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων Μόσχας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2019.
  24. Antti Matikkala: «Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat» (Φινλανδικά) Edita. Ελσίνκι. 2017. σελ. 488. ISBN-13 978-951-37-7005-1.
  25. Antti Matikkala: «Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat» (Φινλανδικά) Edita. Ελσίνκι. 2017. σελ. 495. ISBN-13 978-951-37-7005-1.
  26. «Teenetemärkide kavalerid: Martti Ahtisaari». Ανακτήθηκε στις 12  Δεκεμβρίου 2022.
  27. «Helsingin Sanomat» (Φινλανδικά) Sanoma Media Finland. Ελσίνκι. 14  Μαΐου 1997. σελ. A7.
  28. «Valtio palkitsee» (Φινλανδικά, Σουηδικά) Suomalaisen Kirjallisuuden Seura. Ελσίνκι. 2007. σελ. 59. ISBN-13 978-951-746-964-7.
  29. 29,00 29,01 29,02 29,03 29,04 29,05 29,06 29,07 29,08 29,09 29,10 «Suomen valtiokalenteri» (Φινλανδικά, Σουηδικά) Ελσίνκι. 2021. σελ. 82.
  30. «MARTTI AHTISAARI». Ανακτήθηκε στις 2  Ιουνίου 2023.
  31. «Kahden presidenttikauden kunnia / Två presidentperioders heder». (Φινλανδικά, Σουηδικά) d:Q113837913. Χεμεενλίνα. 2018. σελ. 19. ISBN-13 978-951-53-3708-5.
  32. 32,0 32,1 32,2 «Kuka kukin on 2015» (Φινλανδικά) Otava. 2014. σελ. 32. ISBN-13 978-951-1-28228-0.
  33. «Державні нагороДи України: Дипломатичний вимір». 2707-7683. σελ. 1073.
  34. «Finlandiya Cumhurbaşkanı Ahtisaari'ye Verilen "Devlet Nişanı" Töreninde Yaptıkları Konuşma». Ανακτήθηκε στις 2  Ιουνίου 2023.
  35. (Αγγλικά) Australian Honours Search Facility. honours.pmc.gov.au/honours/awards/1042965.
  36. BOE-A-1999-2504.
  37. «Helsingin Sanomat» (Φινλανδικά) Sanoma Media Finland. Ελσίνκι. 6  Δεκεμβρίου 1975. σελ. D1.
  38. «Helsingin Sanomat» (Φινλανδικά) Sanoma Media Finland. Ελσίνκι. 6  Δεκεμβρίου 1983. σελ. 21.
  39. Antti Matikkala: «Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat» (Φινλανδικά) Edita. Ελσίνκι. 2017. σελ. 356. ISBN-13 978-951-37-7005-1.
  40. vapaudenristinritarikunta.fi/ritarikunta/annetut-kunniamerkit/. Ανακτήθηκε στις 12  Δεκεμβρίου 2022.
  41. «Helsingin Sanomat» (Φινλανδικά) Sanoma Media Finland. Ελσίνκι. 22  Φεβρουαρίου 1995. σελ. A4.
  42. president.al/en/dekorimet/dekorata-e-flamurit-kombetar-5/. Ανακτήθηκε στις 14  Δεκεμβρίου 2022.
  43. (Ισπανικά) Boletín Oficial de la República Argentina. 2  Σεπτεμβρίου 1997. σελ. 2.
  44. 44,0 44,1 «Suomen valtiokalenteri» (Φινλανδικά, Σουηδικά) Ελσίνκι. 2023. σελ. 82.
  45. 2008 Nobel Peace Prize
  46. Kauranen, Anne (2023-10-16). «Finnish Nobel Peace laureate and former president Ahtisaari dies at 86» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/world/europe/finnish-nobel-peace-laureate-ahtisaari-dies-86-2023-10-16/. Ανακτήθηκε στις 2023-10-16.