Η μάχη του Βαρθολομιού Ηλείας ήταν ένα επεισόδιο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων κατά της Οθωμανικής Αρχής και αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της αντίστασης των Πελοποννησιακών πληθυσμών κατά της εκστρατείας του Ιμπραήμ Πασά το φθινόπωρο του 1825.
| Μάχη του Βαρθολομιού |
|---|
| Χρονολογία | Φθινόπωρο του 1825 |
|---|
| Τόπος | Βαρθολομιό Ηλείας |
|---|
| Αποτέλεσμα | Αμφίρροπο, λόγω διακοπής της σύρραξης |
|---|
| Αντιμαχόμενοι |
|---|
|
| Ηγετικά πρόσωπα |
|---|
οπλαρχηγοί Βέρας και Γεωργάκης |
Ιμπραήμ |
|
| Απολογισμός |
|---|
|
Στις 8 Νοεμβρίου του 1825[1] ισχυρές μονάδες Αιγυπτιακού ιππικού, αφού πρώτα διέσχισαν τον ποταμό Αλφειό με τη χρήση πλωτών μέσων, απείλησαν τον Πύργο και τη Γαστούνη, ενώ εν΄ συνεχεία επιτέθηκαν κατά των χωριών της περιοχής Δερβιτσελεπή, Καλίτσα, Σαβάλια (όπου συνάντησαν μικρή αντίσταση), Ραβιάτα, Καραγιούζι και Σελήμ Τσαούση, τα οποία κατέκαυσαν. Προηγουμένως, οι Αιγύπτιοι είχαν επιχειρήσει να καθυποτάξουν την Αγουλινίτσα, όμως, συναντώντας πεισματώδη άμυνα των κατοίκων της, που είχαν οχυρωθεί στην παραπλήσια βαλτώδη λίμνη, υποχρεώθηκαν να αποχωρήσουν με σοβαρές απώλειες (τουλάχιστον 170 νεκροί)[2].
Ωστόσο, στο κοντινό Βαρθολομιό η σύγκρουση έλαβε χαρακτήρα σκληρότατου αγώνα, καθώς ένα μεγάλο μέρος των μάχιμων κατοίκων του αφού πρώτα φρόντισαν να ασφαλίσουν τα μέλη των οικογενειών τους στο γειτονικό Χλεμούτσι, οχυρώθηκαν στα σπίτια του χωριού τους αποφασισμένοι να τα υπερασπίσουν μέχρις εσχάτων. Η μάχη μεταξύ των εγκλείστων και σχεδόν δεκαπλάσιου αριθμού εχθρών (μισοί απ’ τους οποίους ήταν Άραβες ιππείς) κράτησε περί τις 6 ώρες, με εκατέρωθεν σημαντικές απώλειες. Στο πλευρό των ταμπουρωμένων εντός του Βαρθολομιού Ελλήνων μαχητών έσπευσαν ακόμη 155 συγχωριανοί τους υπό τους οπλαρχηγούς Βέρα και Γεωργάκη, οι οποίοι έφτασαν απ’ το Χλεμούτσι το επόμενο πρωϊνό (10 Νοεμβρίου), κρύφτηκαν μέσα σε αμπελώνες, αλλά σφαγιάσθηκαν όλοι από τους σπαθοφόρους αντίπαλους ιππείς[3].
Η σύρραξη, εντέλει, διακόπηκε απότομα λόγω κατακλυσμιαίας βροχής που έφερε σαν αποτέλεσμα την εξουδετέρωση του πολεμικού εξοπλισμού των αντιμαχόμενων (βράχηκαν τα μπαρούτια κλπ). Ο απολογισμός της μάχης του Βαρθολομιού ήταν τουλάχιστον 350 νεκροί Αιγύπτιοι (σύμφωνα με επιστολή του Γ. Σισίνη προς την ελληνική επιτροπή Ζακύνθου, με ημερομηνία 24 Νοεμβρίου 1825) και 200 Έλληνες Βαρθολομίτες υπερασπιστές.
- Διονύσιος Κόκκινος, Η Ελληνική Επανάστασις, έκδοση «Μέλισσα», «Αθήνα» (6τομο), Τόμος 5, σελ. 167 – 172.
