Ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου
Η ακρίβεια του λήμματος αμφισβητείται. |
Αυτό το λήμμα τεκμηριώνεται κυρίως με πρωτογενείς πηγές. Παρακαλούμε βελτιώστε το προσθέτοντας δευτερογενείς ή τριτογενείς πηγές. |
Η Ανατίναξη της γέφυρας του γοργοποτάμου έλαβε χώρα στις 25 Νοεμβρίου 1942 από αντιστασιακούς των οργανώσεων ΕΔΕΣ και ΕΛΑΣ, που συνεργάστηκαν υπό το συντονισμό Βρετανών πρακτόρων, εναντίον κυρίως ιταλικών και γερμανικών δυνάμεων που υπεράσπιζαν τη γέφυρα του Γοργοποτάμου. Το αποτέλεσμα ήταν η καταστροφή της γέφυρας, μια σημαντική επιτυχία της Αντίστασης που έδρασε ενωμένη. Ο στόχος της ήταν να αποκόψουν τον ανεφοδιασμό των γερμανικών δυνάμεων στη βόρειο Αφρική. Τελικά όμως είχε συμβολική σημασία, αφού η μάχη του Ελ Αλαμέιν είχε ήδη γίνει και η τύχη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Αφρική είχε πια καθοριστεί. Το 1982, με τον Νόμο 1285, η επέτειος της μάχης καθιερώθηκε ως ετήσιος πανελλαδικός εορτασμός της Εθνικής Αντίστασης.[1]
Μάχη του Γοργοποτάμου | |||
---|---|---|---|
Χρονολογία | 25 Νοεμβρίου 1942 | ||
Τόπος | Γοργοπόταμος | ||
Έκβαση | Συμμαχική νίκη | ||
Αντιμαχόμενοι | |||
Ηγετικά πρόσωπα | |||
Απολογισμός | |||
|
Ο Γοργοπόταμος έχει συνδεθεί με την Εθνική Αντίσταση εναντίον των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής. Στις 25 Νοεμβρίου του 1942 ενωμένες αντιστασιακές δυνάμεις του ΕΔΕΣ του Ναπολέοντα Ζέρβα και του ΕΛΑΣ του Άρη Βελουχιώτη, με συντονισμό από Βρετανούς πράκτορες της οργάνωσης SOE, ανατίναξαν την σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοποτάμου. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος 86 αντάρτες του ΕΛΑΣ, 52 του ΕΔΕΣ και 14 Αγγλοι κομάντος, ενώ την γέφυρα υπερασπιζόταν μία φρουρά αποτελούμενη από εκατό Ιταλούς στρατιώτες και πέντε Γερμανούς, οι οποίοι διέθεταν βαρύ οπλισμό. Η επιχείρηση της γέφυρας του Γοργοποτάμου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πράξεις αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.[2]
Η καταστροφή της γέφυρας ήταν ένας από τους τρεις πιθανούς στόχους της αποστολής Χάρλινγκ (Operation Harling), που είχε σχεδιαστεί από το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Οι άλλοι στόχοι ήταν μία από τις γέφυρες Παπαδιάς, Ασωπού. Η ανατίναξη της σιδηροδρομικής γέφυρας του Ασωπού έγινε τον Ιούνιο του 1943 μόνο από βρετανούς αξιωματικούς, με επικεφαλής τον Νεοζηλανδό λογαχό Στοτ. Για την αποστολή Harling έπεσαν με αλεξίπτωτα δύο ομάδες στα τέλη Σεπτεμβρίου και μία ομάδα τον Οκτώβριο. Ηγέτες της αποστολής ήταν ο συνταγματάρχης Έντι Μάγιερς και ο ταγματάρχης Κρις Γουντχάους, οι οποίοι ήλθαν σε επαφή πρώτα με τον ΕΛΑΣ και τον Άρη Βελουχιώτη και στη συνέχεια με τον ΕΔΕΣ και τον Ναπολέοντα Ζέρβα. Στις 12 Νοεμβρίου ο Ναπολέων Ζέρβας επικοινώνησε με τον Άρη Βελουχιώτη του ΕΛΑΣ. Συναντήθηκαν στη Βίνιανη στις 14 του μηνός, όπου του ζήτησε να συμμετάσχει στην επιχείρηση, ώστε να περαστεί το μήνυμα της συνεργασίας των αντιστασιακών δυνάμεων. Ο δύσπιστος αρχικά Βελουχιώτης, έπειτα από αρκετή ώρα, συμφώνησε και το βράδυ της 25ης προς 26η Νοεμβρίου έγινε η επίθεση για την κατάληψη της γέφυρας και στη συνέχεια η ανατίναξή της.[3]
Νάρκη στο Γοργοπόταμο
ΕπεξεργασίαΣτις 29 Νοεμβρίου του 1964 περίπου 10.000 άτομα, κυρίως οπαδοί της Αριστεράς, συγκεντρώθηκαν στη σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοπόταμου, προκειμένου να παραστούν στην τελετή για τα 22 χρόνια από την ανατίναξή της από Βρετανούς κομάντος σε συνεργασία με δυνάμεις του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ. Η τελετή ήταν επεισοδιακή, καθώς αποδοκιμάστηκαν αξιωματικοί και πολιτικοί της Δεξιάς. Μετά την αναχώρηση των επισήμων και ενώ αποχωρούσε το πλήθος, η έκρηξη μίας νάρκης σκόρπισε τον θάνατο. Απολογισμός 13 νεκροί (ανάμεσά τους κι ένα κοριτσάκι 12 ετών, η Κική Λιακοπούλου από τον Δομοκό). Οι τραυματισμένοι έφτασαν τους 51, πολλοί ήταν σοβαρά, ενώ φέρετρα μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο Λαμίας για να εναποτεθούν σ' αυτά οι νεκροί. Το πόρισμα των ανακριτικών αρχών μιλούσε για έκρηξη παλιάς αμερικανικής νάρκης του τύπου που εχρησιμοποιείτο από το στρατό κατά τον Εμφύλιο, η οποία είχε τοποθετηθεί εκεί πριν από πολύ καιρό. Ωστόσο στα χρόνια που ακολούθησαν δεν εξασθένησαν οι υποψίες περί εσκεμμένης ενέργειας.[4]
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΑναφορές
Επεξεργασία- ↑ ΦΕΚ 115Α/20-09-1982, Νόμος 1285 «Για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης του Ελληνικού Λαού εναντίον των στρατευμάτων κατοχής 1941-1944»
- ↑ «Επιχείρηση «Γοργοπόταμος»». Σαν Σήμερα .gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
- ↑ Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, Ριζοσπάστης, 20/11/2005
- ↑ Νάρκη στο Γοργοπόταμο, Ιστορικό Λεύκωμα 1964, σελ. 82-83, Καθημερινή (1997)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Γοργοπόταμος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)