Μάχη του Ελλησπόντου (321 π.Χ.)

Η μάχη του Ελλησπόντου έγινε το 321 π.Χ. μεταξύ των στρατών του Κρατερού και του Νεοπτόλεμου εναντίον του Ευμένη.

Ο Ευμένης εξοντώνει τον Νεοπτόλεμο στη μάχη του Ελλησπόντου.

Προανάκρουσμα

Το τέλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. έριξε την Αυτοκρατορία του σε κατάσταση πολιτικής και στρατιωτικής αναταραχής, με τους στρατηγούς και τους κυβερνήτες του να διασπούν την αυτοκρατορία ως Διαδόχοί του.

Ο Περδίκκας κληρονόμησε τον κύριο Μακεδονικό στρατό και τον τίτλο «αντιβασιλιάς της Ασιατικής Αυτοκρατορίας». Προσπάθησε επίσης να νυμφευτεί την αδελφή του Αλέξανδρου Κλεοπάτρα της Μακεδονίας, κάτι που θα του έδινε αξίωση για τον Μακεδονικό θρόνο. Εξαιτίας αυτού σχηματίστηκε εναντίον του ένας συνασπισμός άλλων διαδόχων. Ένας στρατός υπό τον Κρατερό στάλθηκε στην Ασία για να αντιμετωπίσει τον Περδίκκα και τους συμμάχους του. Ο Περδίκκας έστειλε τον Ευμένη και τον Νεοπτόλεμο με στρατό στον Ελλήσποντο, για να εμποδίσουν τον Κρατερό να περάσει στην Ασία. Ο Νεοπτόλεμος, ζηλεύοντας τον Ευμένη, λιποτάκτησε με μερικές εκατοντάδες ιππείς και ένωσε τις δυνάμεις του με τον Κρατερό.

Μάχη

Μετά τη διέλευση τού Ελλησπόντου, όταν ο Κρατερός και ο Ευμένης συναντήθηκαν, ο καθένας είχε περίπου 20.000 πεζούς, αλλά η φάλαγγα βετεράνων Μακεδόνων τού Κρατερού ήταν ανώτερη. Ο Ευμένης βασίστηκε στο πολυπληθέστερο ιππικό του.

Το περσικό ιππικό από τη Μ. Ασία συνέθετε το ανώτερο ιππικό του Ευμένη. Σαρκοφάγος Aλτικουλάς .

Ο Φαρνάβαζος Γ΄, ο πρώην Πέρσης σατράπης της Φρυγίας, διοικούσε μία μοίρα ιππικού για τον Ευμένη: «Όταν ήρθε να δώσει μάχη, δεν έβαλε κανέναν Μακεδόνα να εμπλακεί με τον Κρατερό, αλλά όρισε δύο σώματα ξένων ιππέων, με διοικητή τον Φαρνάβαζο γιο του Αρτάβαζου, και τον Φοίνικα από την Τένεδο. Είχαν διαταγή να προχωρήσουν με το πρώτο που θα έβλεπαν τον εχθρό, και να τελειώσουν τη μάχη χωρίς να του δώσουν χρόνο να αποσυρθεί· και αν προσπαθούσε να μιλήσει ή να στείλει κάποιον κήρυκα, δεν έπρεπε να το λάβουν υπόψη». Πλουτάρχου, Βίος Ευμένους. Και οι δύο πλευρές έβαλαν τη φάλαγγά τους στο κέντρο και το ιππικό στις πτέρυγες με τον Κρατερό και τον Ευμένη να διοικούν τις δικές τους δεξιές πτέρυγες. Οι φάλαγγες συμμετείχαν και έλαβε χώρα σκληρός αγώνας, χαρακτηριστικός των συναντήσεων δύο μακεδονικών φαλαγγών.

Η διοίκηση του ιππικού ανατέθηκε στον Φοίνικα τον Τενέδιο και στον Φαρνάβαζο, και αποτελούνταν κυρίως από ασιατικά στρατεύματα. Ο Ευμένης φοβόταν να αντιταχθεί σε Μακεδόνες που είχαν στρατηγό έναν τόσο δημοφιλή στους συμπατριώτες του. Μόλις είδαν τον εχθρό, οι δύο διοικητές επιτέθηκαν στον στρατό του Κρατερού, που δεν μπόρεσε να αντέξει τον αιφνιδιασμό, και ο ίδιος ο ηλικιωμένος στρατηγός χάθηκε στη σύγχυση. Με τον Κρατερό να σκοτώνεται, το ιππικό του διασκορπίστηκε. Στην άλλη πτέρυγα ο Νεοπτόλεμος αντιμετώπισε τον Ευμένη και σε μονομαχία ο Νεοπτόλεμος σκοτώθηκε. Το πεζικό του Κρατερού, πλέον περικυκλωμένο και χωρίς αρχηγό, παραδόθηκε.

Συνέπεια

Ο Ευμένης κάλεσε τους ηττημένους Μακεδόνες να ενωθούν μαζί του. Αρχικά συμφώνησαν, αλλά διέφυγαν τη νύχτα, για να ξανασυναντήσουν τον Αντίπατρο αντιβασιλιά της Μακεδονίας. Η μάχη του Ελλησπόντου αφαίρεσε δύο διεκδικητές, αλλά οι Πόλεμοι των Διαδόχων θα συνεχιστούν για άλλα 40 χρόνια.