Βικιπαίδεια

Μήτρος Βλάχος

Ο Μήτρος Βλάχος (Μίτρε Παντούροφ, 1873-1907) ήταν Βούλγαρος κομιτατζής, βλάχικης[1][2][3][4] καταγωγής, που έδρασε ως οπλαρχηγός στην περιοχή της Μακεδονίας κατά τις αρχές του εικοστού αιώνα.

Μήτρος Βλάχος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1873
Μακροχώρι Καστοριάς ή Πλιάσα
Θάνατος22  Φεβρουαρίου 1907
Λεύκη Καστοριάς
Τόπος ταφήςΑπόσκεπος
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεπαναστάτης
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Καταγωγή Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1873 στην Πλιάσα[1][2][5] του σαντζακιού της Κορυτσάς (νυν οικισμός εντός των ορίων του νομού Κορυτσάς της Αλβανίας) και αργότερα εγκαταστάθηκε στο Μακροχώρι Καστοριάς. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή γεννήθηκε στο Μακροχώρι[6]. Κατά τον Ευθύμιο Καούδη μερικοί συγγενείς του ήταν εγκατεστημένοι την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα στη Λάρισα[7].

Δράση Επεξεργασία

Κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1890 υπήρξε μέλος του ένοπλου σώματος του Κώτα Χρήστου που δρούσε εναντίον των ντόπιων Οθωμανών αξιωματούχων[2]. Κατά το 1901 προσχώρησε στην τσέτα του Ατανάς Πετρόφ και αργότερα σχημάτισε ολιγομελή ομάδα αποτελούμενη αρχικά από τον πατέρα του και δύο αδέλφια του με τομέα δράσης τα Κορέστια. Το καλοκαίρι του 1901 μετέβη με πλαστό διαβατήριο στην Αθήνα προκειμένου να προμηθευτεί οπλισμό, ενώ από τα τέλη του ίδιου έτους, έχοντας στην τσέτα του τους Τσεκαλάρωφ και Μοσκώφ, προέβη σε μεμονωμένες δολοφονίες Ελλήνων στα χωριά Μακροχώρι, Δενδροχώρι και Βασιλειάδα[5]. Το 1903 συμμετείχε στην εξέγερση του Ίλιντεν και μετά την κατάπνιξή της από τις οθωμανικές δυνάμεις ήταν από τους λίγους οπλαρχηγούς που συνέχισαν απρόσκοπτα τη δράση τους, παραμένοντας στα Κορέστια[8].

 
Σερβική έκθεση σχετικά με το φόνο του οπλαρχηγού Μήτρου Βλάχου σε μάχη με τον τουρκικό στρατό στη Ζουπάνιστα, στις 25 Φεβρουαρίου (π.η.) του 1907.

Από το 1904 ο Μήτρος Βλάχος αποτέλεσε έναν από τους κυριότερους αντιπάλους των ελληνικών σωμάτων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Στις 18 Σεπτεμβρίου του 1904 από κοινού με την τσέτα του Καρσάκωφ συγκρούστηκε με το σώμα του Ευθυμίου Καούδη στο χωριό Τρίγωνο (στη μάχη οι κομιτατζήδες υπέστησαν σημαντικές απώλειες, στις οποίες συγκαταλεγόταν και ένας υπαρχηγός του Καρσάκωφ[9]), τον Οκτώβριο του ίδιου έτους μετά από δικό του τέχνασμα οθωμανικά στρατεύματα περικύκλωσαν το χωριό Στάτιστα όπου βρισκόταν ο Παύλος Μελάς, με αποτέλεσμα το θάνατο του Έλληνα αξιωματικού[10], ενώ στις 29 Νοεμβρίου συγκρούστηκε με δύναμη 35 μακεδονομάχων (μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονταν οι Καούδης, Κατεχάκης και Γύπαρης) στο Ανταρτικό[11].

Στις αρχές του 1905 ο Μήτρος Βλάχος είχε αναδειχτεί στον σημαντικότερο οπλαρχηγό των κομιτατζήδων στη Δυτική Μακεδονία, έχοντας ως ορμητήριο πάντα τα Κορέστια[12]. Στις 21 Φεβρουαρίου επέδραμε στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στην Κορομηλιά Καστοριάς σκοτώνοντας τρεις μοναχούς και δύο γυναίκες[13][14] και το υπόλοιπο διάστημα ενεπλάκη σε συγκρούσεις με τους Έλληνες αντάρτες (μάχες τον Μάιο στα χωριά Σφήκα και Περικοπή[15], νέες μάχες κατά τον Αύγουστο ξανά στη Σφήκα αλλά και στο ύψωμα Μπίκοβικ[16], αψιμαχία τον Οκτώβριο στις Καρυές Φλώρινας[17] κλπ).

Τον Ιανουάριο του 1906 οι άνδρες του πυρπόλησαν το μοναστήρι της Αγίας Τριάδος στο Πισοδέρι διότι αποτελούσε σημαντικό κρησφύγετο Ελλήνων ανταρτών[18] και στις 27 Αυγούστου του ίδιου έτους η τσέτα του σκότωσε τον ιερέα και σημαντικό πράκτορα του Μακεδονικού Κομιτάτου, Σταύρο Τσάμη[19]. Στις 5[20] ή 7 Μαρτίου[1] (νέο ημερολόγιο) του 1907 εντοπίστηκε μετά από υπόδειξη του Χρίστου Σιστεβινού[21] (πράκτορας του Γερμανού Καραβαγγέλη και συγγενής Έλληνα δασκάλου που είχε δολοφονηθεί από τους κομιτατζήδες[22]), στο χωριό Ζουπάνιστα (νυν Άνω Λεύκη Καστοριάς) από απόσπασμα του οθωμανικού στρατού και στη μάχη που ακολούθησε σκοτώθηκε[1]. Ο θάνατός του θεωρήθηκε σημαντικό πλήγμα για την ΕΜΕΟ και ήταν μια από τις πολλές απώλειες που έπληξαν την οργάνωση εκείνη τη χρονική περίοδο[23].

Αποτίμηση Επεξεργασία

Ο Μήτρος Βλάχος κατάφερε να αναδειχτεί επί σειρά ετών ως ένας από τους δυναμικότερους οπλαρχηγούς της ΕΜΕΟ. Ο ίδιος είχε καλές σχέσεις με τους μακεδονομάχους Κώτα Χρήστου (με τον οποίο ήταν αδελφοποιητός) και Ευθύμιο Καούδη με αποτέλεσμα να πραγματοποιηθούν μέχρι και το 1906 προσπάθειες προσεταιρισμού του από ελληνικής πλευράς[24]. Σύμφωνα με διάφορες ελληνικές πηγές, αυτό δεν επιτεύχθηκε διότι η οικογένειά του ήταν εκτεθειμένη και ο ίδιος εκβιαζόταν από την ΕΜΕΟ, ώστε να μην μπορεί να στραφεί προς την ελληνική πλευρά[25][26][27], ενώ ο Γερμανός Καραβαγγέλης αναφέρει στα απομνημονεύματά του πως στις προτάσεις που του έκανε ώστε να σταματήσει να αντιμάχεται την ελληνική πλευρά, ο Βλάχος δήλωσε την απόλυτη πίστη του στον βασιλιά της Βουλγαρίας[22]. Στη σύγχρονη εποχή μνημονεύεται ως εθνικός ήρωας τόσο στη Βουλγαρία όσο και στη Βόρεια Μακεδονία.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Άγγελος Α. Χοτζίδης, Ευθύμιος Καούδης. Ένας Κρητικός αγωνίζεται για τη Μακεδονία. Απομνημονεύματα (1903-1907). Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη 1996, σ. 77.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Γ.Χ. Μόδης, Μακεδονικός Αγών και Μακεδόνες αρχηγοί, ΕΜΣ, β' έκδοση, Θεσσαλονίκη 2007, σ. 149.
  3. ↑ «Congratulation note to the Aromanian community in the Republic of Macedonia on the occasion of the National Day of the Aromanians». president.gov.mk (στα Αγγλικά). 22 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2015. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. ↑ Σταμάτη Ράπτη, Ιστορία του Μακεδονικού αγώνος, Εν Αθήναις, χ.χ., σ. 326.
  5. ↑ 5,0 5,1 Παύλου Λ. Τσάμη, Μακεδονικός Αγών, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1975, σ. 94-95.
  6. ↑ Duncan M. Perry, The politics of terror: the Macedonian liberation movements, 1893-1903, Duke University Press, 1988, σ. 175.
  7. ↑ Βασίλης Κ. Γούναρης (επιμ.), Φθινόπωρο του 1904 στη Μακεδονία - Το ανέκδοτο ημερολόγιο του Μακεδονομάχου Ευθυμίου Καούδη, Μουσείο Μακεδονικού Αγών, Θεσσαλονίκη 1992, σ. 32.
  8. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, Μακεδονικός Αγών, ΕΜΣ, θεσσαλονίκη 1975, σ. 131.
  9. ↑ Άγγελος Α. Χοτζίδης, 1996, σ. 76-80.
  10. ↑ Dakin, Douglas (1966). The Greek Struggle in Macedonia 1897-1913. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών - Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου / Institute for Balkan Studies. σελ. 190. 
  11. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, 1975, σ. 206 - 211.
  12. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, 1975, σ. 242.
  13. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, 1975, σ. 244.
  14. ↑ Σταμάτη Ράπτη, χ.χ., σ. 315-316.
  15. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, 1975, σ. 260-261.
  16. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, 1975, σ. 262.
  17. ↑ Άγγελος Α. Χοτζίδης, 1996, σ. 109-110.
  18. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, 1975, σ. 309.
  19. ↑ Άγγελος Α. Χοτζίδης, 1996, σ. 72.
  20. ↑ Η τελευταία φάση της ένοπλης αναμέτρησης στη Μακεδονία (1907-1908): 100 έγγραφα από το Αρχείο του Υπουργείου των Εξωτερικών της Ελλάδος, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη 1998, σ. 116.
  21. ↑ Κάτοικος του Σιδηροχωρίου Καστοριάς. Αργότερα το Μακεδονικό Κομιτάτο, εκτιμώντας τη συνεισφορά του στην εξόντωση του Μήτρου Βλάχου και του Κούζου Παπαντίνωφ του πρότεινε την ανάληψη της ηγεσίας ένοπλου σώματος (Η τελευταία φάση της ένοπλης αναμέτρησης στη Μακεδονία (1907-1908),1998, σ. 201).
  22. ↑ 22,0 22,1 Γερμανού Καραβαγγέλη, Απομνημονεύματα. Ο Μακεδονικός Αγών, Μπαρμπουνάκης, χ.χ., σ. 89-91.
  23. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, 1975, σ. 368.
  24. ↑ Άγγελος Α. Χοτζίδης,1996, σ. 64, 77.
  25. ↑ Γεωργίου Δικωνύμου Μακρή, "Ο Μακεδονικός Αγών (Απομνημονεύματα)", Θεσσαλονίκη 1959, σσ. 87, 88
  26. ↑ Γεώργιος Πετσίβας (επιμέλεια), Ιωάννη Καραβίτη, Ο Μακεδονικός Αγών, Αθήνα 1994, τόμος Α΄, σσ. 19, 20
  27. ↑ Σταυρούλα Βαϊνά Αρβανιτάκη (2004). Ο καπετάν Γρηγόριος Βαϊνάς, Μακεδονικός Αγώνας, Ήθη και έθιμα της Μακεδονίας. Αθήνα: Μέδουσα – Σέλας Εκδοτική. σελίδες 35, 171 ). ISBN 960-8338-14-X. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Βασίλης Κ. Γούναρης (επιμ.), Φθινόπωρο του 1904 στη Μακεδονία - Το ανέκδοτο ημερολόγιο του Μακεδονομάχου Ευθυμίου Καούδη, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη 1992.
  • Γ.Χ. Μόδης, Μακεδονικός Αγών και Μακεδόνες αρχηγοί, ΕΜΣ, β' έκδοση, Θεσσαλονίκη 2007.
  • Παύλου Λ. Τσάμη, Μακεδονικός Αγών, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1975.
  • Άγγελος Α. Χοτζίδης, Ευθύμιος Καούδης. Ένας Κρητικός αγωνίζεται για τη Μακεδονία. Απομνημονεύματα (1903-1907), Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη 1996.
  • Συλλογικό, Η τελευταία φάση της ένοπλης αναμέτρησης στη Μακεδονία (1907-1908): 100 έγγραφα από το Αρχείο του Υπουργείου των Εξωτερικών της Ελλάδος, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη 1998.
  • Duncan M. Perry, The politics of terror: the Macedonian liberation movements, 1893-1903, Duke University Press, 1988.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μήτρος_Βλάχος&oldid=8447182"