Μίκα Βάλταρι

Φινλανδός συγγραφέας

Ο Μίκα Βάλταρι (φινλανδικά: Mika Toimi Waltari, 19 Σεπτεμβρίου 1908 – 26 Αυγούστου 1979) ήταν Φινλανδός συγγραφέας, περισσότερο γνωστός για το best-seller μυθιστόρημά του Ο Αιγύπτιος (Sinuhe egyptiläinen). Ήταν ένας εξαιρετικά παραγωγικός συγγραφέας και έγραψε, εκτός από μυθιστορήματα, ποίηση, διηγήματα, αστυνομικά μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια, ταξιδιωτικές ιστορίες, σενάρια για τον κινηματογράφο και κείμενα για κινούμενα σχέδια.

Μίκα Βάλταρι
Γενικές πληροφορίες
Προφορά
Γέννηση19  Σεπτεμβρίου 1908[1][2][3]
Ελσίνκι[4][5]
Θάνατος26  Αυγούστου 1979[1][2][3]
Ελσίνκι[6]
Αιτία θανάτουκαρκίνος
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςκοιμητήριο Χιετανιέμι
ΚατοικίαEtu-Töölö
ΨευδώνυμοKristian Korppi[7], Leo Rainio[8], Leo Arne[9], M. Ritvala[10] και Nauticus[11]
Χώρα πολιτογράφησηςΦινλανδία
ΘρησκείαΛουθηρανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΦινλανδικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΦινλανδικά[12][13]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Ελσίνκι
Helsinki Normal Lyceum
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[14]
μεταφραστής
δημοσιογράφος[14]
μυθιστοριογράφος
σεναριογράφος
ποιητής[15]
θεατρικός συγγραφέας[14]
Περίοδος ακμής1927
Οικογένεια
ΤέκναSatu Waltari
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςPro Finlandia Medal of the Order of the Lion of Finland (6  Δεκεμβρίου 1952)[16]
Aleksis Kivi Award (1947)
Jussi Award for Best Script (18  Νοεμβρίου 1952)
doctor honoris causa of the University of Turku
Διοικητής του Τάγματος του Λέοντος της Φινλανδίας[17]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Βάλταρι γεννήθηκε στο Ελσίνκι και έχασε τον πατέρα του, λουθηρανό ιερέα, σε ηλικία πέντε ετών. Ως μικρό αγόρι, έγινε μάρτυρας του Φινλανδικού Εμφυλίου Πολέμου στο Ελσίνκι. Αργότερα εισήχθη στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι ως φοιτητής θεολογίας, σύμφωνα με την επιθυμία της μητέρας του, αλλά σύντομα εγκατέλειψε τη θεολογία για χάρη της φιλοσοφίας, της αισθητικής και της λογοτεχνίας, αποφοιτώντας το 1929. Κατά την διάρκεια των σπουδών του εργάστηκε σε αρκετά περιοδικά, όπου έγραφε ποίηση και διηγήματα και δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο το 1925. Το 1927 πήγε στο Παρίσι, όπου έγραψε το πρώτο ολοκληρωμένο μυθιστόρημά του με τίτλο Suuri illusioni, μια ιστορία μποέμικης ζωής. Όσον αφορά το ύφος, το μυθιστόρημα αυτό θεωρείται ότι είναι το φινλανδικό ισοδύναμο των έργων των Αμερικανών συγγραφέων της Χαμένης Γενιάς. Στο ιστορικό μυθιστόρημα του Βάλταρι Ο περιπλανώμενος, το οποίο λαμβάνει χώρα τον 16ο αιώνα, ο κεντρικός ήρωας είναι ένας Φινλανδός, ο οποίος περιπλανιέται σε όλη την Ευρώπη, συναντά αρκετούς σημαντικούς χαρακτήρες της εποχής και καταλήγει στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργάζεται για την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Βάλταρι ήταν επίσης, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, μέλος του φιλελεύθερου λογοτεχνικού κινήματος Tulenkantajat, παρόλο που οι πολιτικές και κοινωνικές απόψεις του αργότερα έγιναν συντηρητικές. Το 1931 παντρεύτηκε και απέκτησε μια κόρη, την Σάτου, που έγινε και αυτή συγγραφέας.

Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1930 και του 1940, ο Βάλταρι εργάστηκε ως δημοσιογράφος και κριτικός λογοτεχνίας, συνεργαζόμενος με κάμποσες εφημερίδες και περιοδικά και ταξιδεύοντας ευρέως στην Ευρώπη. Ήταν ο διευθυντής του περιοδικού Suomen Kuvalehti. Την ίδια περίοδο συνέχισε να γράφει βιβλία, τα οποία εκπροσωπούσαν διάφορα λογοτεχνικά είδη και μετακινούνταν εύκολα από το ένα λογοτεχνικό πεδίο στο άλλο. Είχε ένα αρκετά πολυάσχολο και αυστηρό πρόγραμμα. Θεωρείται ότι υπέφερε από αϋπνία και κατάθλιψη, μερικές φορές σε επίπεδο να χρειάζεται ιατρική θεραπεία. Συμμετείχε, και συχνά κέρδισε, σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, αποδεικνύοντας την ποιότητα του έργου του στους κριτικούς λογοτεχνίας. Ένας από αυτούς τους διαγωνισμούς ανέδειξε έναν από τους πιο δημοφιλείς χαρακτήρες του, τον επιθεωρητή Πάλμου, έναν τραχύ ντετέκτιβ της αστυνομίας του Ελσίνκι, ο οποίος πρωταγωνίστησε σε τρία μυθιστορήματα μυστηρίου, που έγιναν όλα κινηματογραφικές ταινίες (μια τέταρτη ταινία δημιουργήθηκε χωρίς την συμμετοχή του Βάλταρι). Ο Βάλταρι έγραψε επίσης το σενάριο της δημοφιλούς σειράς κινουμένων σχεδίων Kieku ja Kaiku και έγραψε το Aiotko kirjailijaksi, έναν οδηγό για συγγραφείς, ο οποίος επηρέασε πολλούς νέους συγγραφείς όπως τον Κάλε Παατάλο.

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και διεθνής αναγνώριση Επεξεργασία

Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Βάλταρι εργάστηκε στο κυβερνητικό κέντρο πληροφόρησης και έθεσε τις λογοτεχνικές δεξιότητες στην υπηρεσία της πολιτικής προπαγάνδας. Το 1945 κυκλοφόρησε το πρώτο και πιο πετυχημένο ιστορικό μυθιστόρημα του Βάλταρι με τίτλο Ο Αιγύπτιος. Το θέμα του πάνω στην διαφθορά των ανθρωπιστικών αξιών σε έναν υλικό κόσμο έμοιαζε να κυριαρχεί στην Ευρώπη μετά το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και το βιβλίο έγινε διεθνές bestseller και αποτέλεσε τη βάση της ομώνυμης ταινίας του Χόλυγουντ το 1954. Ο Βάλταρι έγραψε επτά επιπλέον ιστορικά μυθιστορήματα, τα οποία τοποθετούνταν σε ποικίλους αρχαίους πολιτισμούς. Μεταξύ αυτών ήταν Ο μαύρος άγγελος[18], η υπόθεση του οποίου λαμβάνει χώρα κατά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Σε αυτά τα μυθιστορήματα, εξέφρασε σε μεγάλο βαθμό την απαισιοδοξία του και επίσης, σε δυο μυθιστορήματα που τοποθετούνται στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, την πίστη του στον Χριστιανισμό. Μετά τον πόλεμο, έγραψε αρκετές νουβέλες. Το 1957 έγινε μέλος της Φινλανδικής Ακαδημίας Γραμμάτων και το 1970 έγινε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Τούρκου.

Ο Βάλταρι ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς Φινλανδούς συγγραφείς. Έγραψε τουλάχιστον 29 μυθιστορήματα, 15 νουβέλες, 6 συλλογές διηγημάτων, 6 ποιητικές συλλογές και 26 θεατρικά έργα αλλά και σενάρια για τον κινηματογράφο, θεατρικά έργα για το ραδιόφωνο, μεταφράσεις και εκατοντάδες άρθρα και μελέτες. Είναι διεθνώς ο γνωστότερος Φινλανδός συγγραφέας και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες.

Μετέπειτα χρόνια Επεξεργασία

Τα δυο τελευταία μυθιστορήματα του Βάλταρι έχουν ως θέμα τους την πρώιμη ιστορία του Χριστιανισμού: Το Μυστικό του βασιλείου, 1959 και Ο Ρωμαίος, 1964. Ως μέλος της Ακαδημίας Επιστημών και Γραμμάτων, καθοδήγησε τους νεότερους συγγραφείς. Αναμείχθηκε επίσης στην επανέκδοση και επιμέλεια των πρώιμων έργων του και έδωσε εκτενείς συνεντεύξεις στη Ritva Haavikko, οι οποίες αργότερα κυκλοφόρησαν σε βιβλίο.

Αναγνώριση Επεξεργασία

Ο Βάλταρι έλαβε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας πέντε φορές: 1933, 1934, 1936, 1949 και 1953. Το μετάλλιο Pro Finlandia του απονεμήθηκε το 1952.

Η 100η επέτειος από την γέννηση του Μίκα Βάλταρι εορτάστηκε με την επιλογή του συγγραφέα ως βασικής φιγούρας σε ένα νόμισμα, στο τιμητικό νόμισμα Μίκα Βάλταρι των €10, που κυκλοφόρησε το 2008.

Δυο αστεροειδείς έχουν πάρει το όνομα του Βάλταρι: n:o 4266 Mika Waltari και n:o 4512 Sinuhe.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11928842b. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Mika-Waltari. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. «KANTO – Kansalliset toimijatiedot». KANTO. Εθνική βιβλιοθήκη της Φιλανδίας.
  8. «KANTO – Kansalliset toimijatiedot». KANTO. Εθνική βιβλιοθήκη της Φιλανδίας. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουνίου 2021.
  9. «KANTO – Kansalliset toimijatiedot». KANTO. Εθνική βιβλιοθήκη της Φιλανδίας. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουνίου 2021.
  10. «KANTO – Kansalliset toimijatiedot». KANTO. Εθνική βιβλιοθήκη της Φιλανδίας. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουνίου 2021.
  11. «KANTO – Kansalliset toimijatiedot». KANTO. Εθνική βιβλιοθήκη της Φιλανδίας. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουνίου 2021.
  12. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11928842b. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  13. CONOR.SI. 19592547.
  14. 14,0 14,1 14,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/31472. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  15. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  16. «Helsingin Sanomat» (Φινλανδικά) Sanoma Media Finland. Ελσίνκι. 6  Δεκεμβρίου 1991. σελ. D2.
  17. kansallisbiografia.fi/kansallisbiografia/henkilo/702. Ανακτήθηκε στις 26  Μαΐου 2023.
  18. «Ο μαύρος άγγελος». biblionet.gr.