Φορτηγίδα

πλοίο με επίπεδο πάτο, κυρίως για ποτάμια και μεταφορά βαρέων φορτίων σε κανάλια
(Ανακατεύθυνση από Μαούνα)

Μία φορτηγίδα ή μαούνα είναι ένα επίπεδο πλοίο, που χρησιμοποιείται κυρίως για μεταφορές βαρέων αγαθών σε ποτάμια και διώρυγες. Ορισμένες φορτηγίδες δεν είναι αυτοκινούμενες και για τη μετακίνησή τους απαιτείται ρυμούλκηση ή ώθηση από ρυμουλκά.[1] Οι φορτηγίδες καναλιών, που έλκονταν από ζώα σε μονοπάτι δίπλα από τα κανάλια ανταγωνιζόταν τον σιδηρόδρομο στις αρχές της Βιομηχανικής Επανάστασης. Ωστόσο στη συνέχεια οι μεγαλύτερες ταχύτητες, το μειωμένο κόστος και η ευελιξία του σιδηροδρόμου οδήγησε αυτό το είδος μεταφοράς αγαθών σε παρακμή.[2]

Φορτηγίδες στον ποταμό Τάμεση του Λονδίνου

Ετυμολογία Επεξεργασία

 
Φορτηγίδα που μεταφέρει ανακυκλώσιμα υλικά στη Γαλλία.

Η λέξη φορτηγίδα προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη φορτηγός (αυτός που μεταφέρει φορτίο),[3] ενώ η λέξη μαούνα είναι τουρκικής προέλευσης (mavun).[1] Στα αγγλικά η φορτηγίδα ονομάζεται barge. Η λέξη αυτή έχει τις ρίζες της στο 1300, από την αρχαία γαλλική λέξη barge, και τη λαϊκή λατινική barga.[4] Η λέξη αποδιδόταν σε οποιοδήποτε μικρό πλοίο, ενώ η σύγχρονη έννοια της άρχισε να χρησιμοποιείται από το 1480 περίπου. Η λέξη bark (μικρό πλοίο) χρονολογείται από το 1420, και προέρχεται από την αρχαία γαλλική λέξη barque, και τη λαϊκή λατινική barca (400 μ.Χ.). Η πιο ακριβής έννοια «πλοίο με τρία κατάρτια» άρχισε να χρησιμοποιείται από τον 17ο αιώνα.[5] Αμφότερες οι λέξεις προέρχονται είτε από τη λατινική barica, την ελληνική βάρις, από τη λέξη στα κοπτικά: ⲃⲁⲁⲣⲉ‎‎ (μικρό πλοίο), τα ιερογλυφικά αιγυπτιακά

D58G29M17M17D21P1

και παρομοίως τη λέξη ba-y-r που σημαίνει «πλοίο σε σχήμα καλαθιού.[6]

Σύγχρονη χρήση Επεξεργασία

 
Ρυμουλκό ωθεί φορτηγίδα στο Σικάγο

Οι φορτηγίδες χρησιμοποιούνται κυρίως για χαμηλής αξίας εμπορεύματα, μιας και το κόστος μεταφοράς αγαθών με φορτηγίδες είναι σχετικά χαμηλό. Ενίοτε χρησιμοποιούνται για βαρύτερα και ογκώδη αγαθά. Οι συνηθισμένες διαστάσεις μιας φορτηγίδας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι 59,4 x 10,7 μέτρα (195 x 35 πόδια), και έχουν τη δυνατότητα μεταφοράς έως 1.500 τόνους εμπορεύματος.[7] Στην Ευρώπη οι μέσες διαστάσεις φορτηγίδων είναι 76,5 x 11,4 μέτρα (251 x 37 πόδια) με δυνατότητα μεταφοράς έως και 2,45 τόνων εμπορεύματος.[8]

Οι αυτοκινούμενες φορτηγίδες χρησιμοποιούνται για πλεύση ανάντη ή κατάντη σε ήρεμα νερά. Κινούνται με τη βοήθεια ρυμουλκού όταν πλέον ανάντη σε γρηγορότερα νερά. Οι φορτηγίδες καναλιών κατασκευάζονται με προδιαγραφές για το συγκεκριμένο κανάλι στο οποίο θα επιχειρήσουν.

Πολλές φορτηγίδες, κυρίως οι Ολλανδικού τύπου, κατασκευάστηκαν αρχικά για να μεταφέρουν εμπορεύματα στα κανάλια της Ευρώπης, αλλά πλέον δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα νεότερα πλοία. Έτσι πολλές από αυτές ανακαινίστηκαν και χρησιμοποιούνται ως ξενοδοχεία που μεταφέρουν τους παραθεριστές στα κανάλια, ως είδος κρουαζιέρας.[9]

Πινακοθήκη φωτογραφιών Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 «Λεξικό Τριανταφυλλίδη - μαούνα». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017. 
  2. Eatwell, John (1894). Palgrave's Dictionary of Political Economy. USA: Springer. σελ. 209. ISBN 9781349103584. 
  3. «Λεξικό της κοινής νεοελληνικής - φορτηγίδα». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017. 
  4. «Online Etymology Dictionary - barge». www.etymonline.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017. 
  5. «Επιτομή Λεξικού Κριαρά - μαούνα». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017. 
  6. Budge, Sir Ernest Alfred Wallis (1920). An Egyptian Hieroglyphic Dictionary. UK: Courier Corporation. ISBN 9780486236155. 
  7. «Barge and Towboat Facts – Coosa- Alabama River Improvement Assn». www.caria.org (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017. 
  8. Hilling, Dr David (1996). Transport and Developing Countries. London: Routledge. σελ. 45. ISBN 9781134777259. 
  9. «The complete European Waterways barge fleet, luxury hotel barges in France, The Canal du Midi, Burgundy, Scotland and Ireland». Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία