Μαρία Αδελαΐδα της Γαλλίας

Γαλλίδα ευγενής (1732-1800)

Η Μαρία Αδελαΐδα της Γαλλίας[7] (Marie Adélaïde de France, 23 Φεβρουαρίου 1732- 27 Μαρτίου 1800) ήταν πριγκίπισσα της Γαλλίας, κόρη του Λουδοβίκου ΙΕ΄ της Γαλλίας και της Μαρίας Λετσύνσκα.

Αδελαΐδα της Γαλλίας
Η Μαρία Αδελαΐδα της Γαλλίας, πορτραίτο του Jean-Marc Nattier (1756).
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Adélaïde de France (Γαλλικά)[1]
Γέννηση23  Μαρτίου 1732[2][3][1]
Βερσαλλίες
Θάνατος27  Φεβρουαρίου 1800[2][3][4]
Τεργέστη
Τόπος ταφήςΒασιλική Σαιν-Ντενί
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία[1]
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααριστοκράτης
Περίοδος ακμής1768[5]
Οικογένεια
ΓονείςΛουδοβίκος ΙΕ΄ της Γαλλίας[1][6] και Μαρία Λεστσίνσκα[1][6]
ΑδέλφιαΛουίζα Ελισάβετ της Γαλλίας[1]
Σοφία της Γαλλίας[1]
Μαρία-Λουίζα της Γαλλίας[1]
Βικτωρία της Γαλλίας[1]
Θηρεσία της Γαλλίας
Εριέττα της Γαλλίας
Λουίζα της Γαλλίας
Σαρλ ντε Βιντιμίλ
Φίλιππος, Δούκας του Ανζού
Λουδοβίκος Φερδινάνδος της Γαλλίας
ΟικογένειαΟίκος των Βουρβόνων
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ζωή Επεξεργασία

Παιδική ηλικία Επεξεργασία

Πήρε το όνομα από την εκ πατρός γιαγιά της, Μαρία Αδελαΐδα της Σαβοΐας. Ανατράφηκε στο Παλάτι των Βερσαλλιών με τις μεγαλύτερες αδελφές της, τις δίδυμες Λουίζα Ελισάβετ και Άννα Εριέττα, τη Μαρία Λουίζα και τον αδερφό τους Λουδοβίκο Φερδινάνδο. Οι νεότερες αδελφές της μεγάλωσαν στο Αββαείο του Φοντεβρώ από το 1738 και μετά, επειδή το κόστος της εκπαίδευσής τους στις Βερσαλλίες θεωρήθηκε υπερβολικά ακριβό από τον Καρδινάλιο Φλερύ, επικεφαλής υπουργό του Λουδοβίκου ΙΕ΄. Η Αδελαΐδα αρχικά αναμενόταν να πάει μαζί με τις μικρότερες αδελφές της στο Φοντεβρώ, αλλά της επιτράπηκε να μείνει με τον αδελφό της και τις τρεις μεγαλύτερες αδερφές της στις Βερσαλλίες μετά από προσωπική έκκληση στον πατέρα της.[8]

Αργότερα, η φροντίδα της ανατέθηκε στη δούκισσα Μαρία Ισαβέλλα. Σύμφωνα με την κυρία Ενριέτ Καμπάν, «Η Κυρία Αδελαΐδα, ιδιαίτερα, είχε την πιο ακόρεστη επιθυμία να μάθει. Διδάχθηκε να παίζει όλα τα όργανα, από την τρομπέτα μέχρι την εβραϊκή άρπα»[9] και έμαθε ιταλικά με δάσκαλο τον Κάρλο Γκολντόνι και μουσική από τον Πιερ-Ωγκυστέν Καρόν ντε Μπωμαρσαί[10].

Ένας από τους λόγους για τους οποίους η μόρφωση των μικρότερων αδελφών της στις Βερσαλλίες θεωρήθηκε πολύ ακριβή ήταν ότι τα παιδιά των βασιλέων είχαν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στη ζωή του βασιλείου σε πολύ νεαρή ηλικία και να παρευρίσκονται και να οργανώνουν τις δικές τους εκδηλώσεις ήδη από παιδιά. Η Αδελαΐδα και η αδελφή της Εριέττα, που δεν πήγαν ποτέ στο Φοντεβρώ, συνοδεύονταν από τον πατέρα τους στην Όπερα του Παρισιού τουλάχιστον από το 1744 και κυνηγούσαν μαζί του πέντε ημέρες την εβδομάδα από τις αρχές του 1746. [11]

Κατά τη βασιλεία του Λουδοβίκου ΙΕ΄ Επεξεργασία

Η Αδελαΐδα δεν παντρεύτηκε ποτέ. Στα τέλη της δεκαετίας του 1740, όταν είχε φτάσει στην εποχή που οι πριγκίπισσες συνήθως παντρεύονταν, δεν υπήρχαν πιθανοί Καθολικοί σύζυγοι επιθυμητού καθεστώτος και προτιμούσε να παραμείνει ανύπαντρη, από το να παντρευτεί κάποιον που ήταν κατώτερος σε θέση από μονάρχη ή κληρονόμο στο θρόνο.[12] Στην εφηβεία της, η Αδελαΐδα ερωτεύτηκε έναν ναυαγοσώστη όταν τον παρακολούθησε να εκτελεί τα καθήκοντά του. Του έστειλε μάλιστα μια ταμπακέρα με ένα μήνυμα: "Να το θυμάσαι αυτό, σύντομα θα ενημερωθείς από ποιου χέρι έρχεται". [13] Ο φρουρός ενημέρωσε τον καπετάνιο Duc d'Ayen, ο οποίος με τη σειρά του πληροφόρησε τον βασιλιά, ο οποίος αναγνώρισε το χειρόγραφο ως μήνυμα της κόρης του και χορήγησε στον φρουρό ετήσια σύνταξη τεσσάρων χιλιάδων υπό τη ρητή προϋπόθεση ότι θα έπρεπε «να μετακομίσει αμέσως σε κάποιο σημείο μακριά από το βασίλειο και παραμείνει εκεί για πολύ καιρό»[14]. Το 1761, όταν ήταν 29 ετών, σύμφωνα με πληροφορίες είχε προταθεί να παντρευτεί τον πρόσφατα χήρο Κάρολο Γ΄ της Ισπανίας, αλλά αφού είδε το πορτρέτο του, αρνήθηκε, μια απόρριψη που λέγεται να είναι ο λόγος για τον οποίο ο Κάρολος Γ΄ δεν ξαναπαντρεύτηκε ποτέ[15].

Όταν οι μικρότερες αδελφές της έφθασαν πίσω από το Φοντεβρώ το 1748-50, έγινε επικεφαλής της ομάδας των τεσσάρων ανύπαντρων και νεότερων αδελφών. Οι άλλες ήταν η Βικτωρία, η Σοφία και η ΛουίζαΘηρεσία είχε πεθάνει στο Φοντεβρώ). Ο Βασιλιάς έδωσε στην καθεμιά τους ψευδώνυμα: αποκαλούσε την Αδελαΐδα «Logue» (κουρέλι), τη Βικτωρία «Coche» (γουρουνάκι), τη Σοφία «Graille» (πιτσιρίκι) και τη Λουίζα «Chiffie» (σκουπίδι)[16].

Η Αδελαΐδα θεωρήθηκε η πιο ωραία από τις αδερφές της. Για την εμφάνισή της αναφέρεται ότι είχε μια εφήμερη, "εντυπωσιακή και ενοχλητική ομορφιά τύπου Βουρβόνης που χαρακτηρίζεται από κομψότητα", με "μεγάλα σκοτεινά μάτια συγχρόνως παθιασμένα και μαλακά" και την προσωπικότητά της ως εξαιρετικά υπεροπτική, με κυρίαρχο και φιλόδοξο χαρακτήρα και ισχυρή βούληση, η οποία κυριάρχησε στα μικρότερα αδέλφια της: «Η κυρία Αδελαΐδα είχε περισσότερο μυαλό από την κυρία Βικτωρία, αλλά ήταν εντελώς ανεπαρκής σε εκείνη την καλοσύνη που μόνη της δημιουργεί την αγάπη για τους μεγάλους, απότομους τρόπους»[17]. Σύμφωνα με ένα παιδικό ανέκδοτο, η εντεκάχρονη Αδελαΐδα εξέφρασε την επιθυμία να νικήσει τους Άγγλους όπως η Ιουδήθ τον Ολοφέρνη στην Παλαιά Διαθήκη[18]. Ήταν η μόνη από τις αδερφές της με πολιτικές φιλοδοξίες και προσπάθησε ανεπιτυχώς να αποκτήσει πολιτική επιρροή μέσω του πατέρα της του Βασιλιά, του αδελφού της Δελφίνου και τελικά μέσω του ανιψιού της, του επόμενου Δελφίνου[19].

Η Αδελαΐδα, όπως και τα υπόλοιπα αδέλφια της, προσπάθησαν χωρίς επιτυχία να αποτρέψουν τη σχέση του πατέρα τους με την Μαρκησία ντε Πομπαντούρ, η οποία ξεκίνησε το 1745. Στις αρχές της δεκαετίας του 1750, όταν η υγεία της Μαρκησίας χειροτέρεψε, η Αδελαΐδα έγινε η αγαπημένη και στενότερη σύντροφος του πατέρα της για κάποιο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια της οποίας τον συνόδευε συχνά κατά τη διάρκεια της ποδηλασίας και συζητούσαν. Η νέα στενή σχέση τους και το γεγονός ότι η Αδελαΐδα ήταν η πιο όμορφη μεταξύ των αδελφών της, προκάλεσαν φήμες ότι είχαν σχέση αιμομιξίας.[20] Σύμφωνα με μια άλλη φήμη, η Αδελαΐδα ήταν η αληθινή μητέρα του Λουδοβίκου, Κόμη ντε Ναρμπόν, από τη σχέση της με τον πατέρα της[21]. Δεν υπάρχει τίποτα που να υποδεικνύει ότι αυτές οι φήμες ήταν αληθινές.

Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του πατέρα τους, η Αδελαΐδα και οι αδελφές της περιγράφονταν ως πικρές γριές μάγισσες, που πέρασαν τις μέρες τους κουτσομπολεύοντας και πλέκοντας στα δωμάτιά τους[22]. Σύμφωνα με πληροφορίες, σπάνια ντυνόντουσαν σωστά, απλώς τοποθετούσαν πάνω τους τα κλινοσκεπάσματα και καλύπτονταν από ένα παλτό όταν έφευγαν από τα δωμάτιά τους. [23]

Κατά τη βασιλεία του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄ Επεξεργασία

Από τον Απρίλιο του 1774, η Αδελαΐδα και οι αδελφές της παραστάθηκαν στον πατέρα τους Λουδοβίκου ΙΕ΄ όταν πέθαινε από ευλογιά. Παρά το γεγονός ότι οι αδελφές δεν είχαν ποτέ την ασθένεια και τα αρσενικά μέλη της βασιλικής οικογένειας, καθώς και ο ανιψιός του Δελφίνος, είχαν φυλαχθεί μακριά λόγω του υψηλού κινδύνου να πιάσουν την ασθένεια, οι αδερφές είχαν τη δυνατότητα να τον παρακολουθήσουν μέχρι το θάνατό του, καθώς δεν είχαν δικαιώματα στον θρόνο. Μετά το θάνατο του Λουδοβίκου ΙΕ΄, τον διαδέχτηκε ο εγγονός του Λουδοβίκος Αύγουστος ως Λουδοβίκος ΙΣΤ΄.

Η Αδελαΐδα και οι αδερφές της αρρώστησαν από ευλογιά και ήταν σε καραντίνα σε ένα μικρό σπίτι κοντά στο Παλάτι του Σουαζύ μέχρι να αναρρώσουν. [24] Παρόλα αυτά, η Αδελαΐδα είχε το χρόνο να παρέμβει στην ίδρυση της νέας κυβέρνησης: ο Λουδοβίκος ΣΤ΄ είχε ενημερωθεί από τον πατέρα του να ζητήσει τη συμβουλή της Αδελαΐδας αφού γίνει βασιλιάς, κι έτσι ζήτησε τη συμβουλή της, ρωτώντας την σε ποιους θα πρέπει να αναθέσει το βασίλειό του[25] και του απάντησε με μια λίστα με τα ονόματα των υποψηφίων υπουργών που είχαν προταθεί από τον πατέρα του. [26].

Ο ανιψιός τους ο βασιλιάς τους επέτρεψε να κρατήσουν τα διαμερίσματά τους στο Παλάτι των Βερσαλλιών και συνέχισαν να παρευρίσκονται σε ειδικές περιπτώσεις - όπως για παράδειγμα στην επίσκεψη του Ιωσήφ Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο οποίος φέρεται να είχε γοητεύσει την Αδελαΐδα[27]. Οι πριγκίπισσες συνέχισαν να είναι έμπιστες του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄, και διατήρησαν επίσης καλές σχέσεις με την ανιψιά τους, Ελισάβετ Φιλιππίνη της Γαλλίας, και συχνά την επισκέπτονταν στο σπίτι της στο Μοντρέιγ. [28]

Η Αδελαΐδα και οι αδερφές της δεν είχαν καλές σχέσεις με τη βασίλισσα Μαρία Αντουανέττα. Όταν η Μαρία Αντουανέττα, αναφερόμενη στην ανερχόμενη αντιπολίτευση της μοναρχίας, σχολίασε στην Αδελαΐδα τη συμπεριφορά του «σοκαριστικού γαλλικού λαού», η Αδελαΐδα τής απάντησε «Νομίζω ότι εννοείς σοκαρισμένος», υπονοώντας ότι η συμπεριφορά της Μαρίας Αντουανέττας ήταν σοκαριστική.[29]

Επανάσταση και μετέπειτα ζωή Επεξεργασία

Η Αδελαΐδα και η Βικτωρία πήγανε κρυφά στην Ρώμη και αργότερα εγκαταστάθηκαν στη Νάπολη, όπου η αδερφή της Μαρίας Αντουανέττας, Μαρία Καρολίνα της Αυστρίας, ήταν βασίλισσα. Η Μαρία Καρολίνα βρήκε τη παρουσία τους στη Νάπολη δύσκολη: «Έχω το φοβερό μαρτύριο να φιλοξενώ τις δύο γριές πριγκίπισσες της Γαλλίας με ογδόντα άτομα στην οπισθοδρόμησή τους και σε κάθε υποτιθέμενη ακαταστασία...Οι ίδιες τελετές παρατηρούνται στο εσωτερικό των διαμερισμάτων τους παλαιότερα στις Βερσαλλίες».[30]Όταν η Νάπολη εισέβαλε στη Γαλλία το 1799, οι δύο αδερφές έφυγαν για την Κέρκυρα και τελικά εγκαταστάθηκε στην Τεργέστη, όπου πέθανε η Βικτωρία από κακοήθη όγκο στον μαστό. Η Αδελαΐδα πέθανε έναν χρόνο αργότερα. Οι δύο αδερφές θάφτηκαν στο βασιλικό νεκροταφείο του Αγίου Διονυσίου.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12449465t. Ανακτήθηκε στις 16  Μαΐου 2019.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Ολλανδικά) RKDartists. 98359. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 84701724. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p8713.htm#i87130.
  5. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/98359. Ανακτήθηκε στις 3  Σεπτεμβρίου 2022.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  7. Achaintre, Nicolas Louis, Histoire généalogique et chronologique de la maison royale de Bourbon, Vol. 2, (Rue de L'École de Médecine, 1824), 154.
  8. Latour, Louis Therese, Princesses Ladies And Salonnieres of The Reign of Louis XV, 1927
  9. Madame Campan, Memoirs of the Court of Marie Antoinette, Queen of France, Project Gutenberg
  10. Jill Berk Jiminez, Dictionary of Artists' Models, London, 2001
  11. Latour, Louis Therese, Princesses Ladies And Salonnieres of The Reign of Louis XV, 1927
  12. Joan Haslip (1991). Marie Antoinette. ISBN.
  13. Latour, Louis Therese, Princesses Ladies And Salonnieres of The Reign of Louis XV, 1927
  14. Latour, Louis Therese, Princesses Ladies And Salonnieres of The Reign of Louis XV, 1927
  15. Giacomo Casanova: History of My Life, Volyme 11–12
  16. Madame Campan, Memoirs of the Court of Marie Antoinette, Queen of France, Project Gutenberg
  17. Madame Campan, Memoirs of the Court of Marie Antoinette, Queen of France, Project Gutenberg
  18. Latour, Louis Therese, Princesses Ladies And Salonnieres of The Reign of Louis XV, 1927
  19. Joan Haslip (1991). Marie Antoinette (in Swedish). ISBN.
  20. In any case, their close relationship was a temporary one. Joan Haslip (1991). Marie Antoinette (in Swedish). p. 38. ISBN.
  21. Joan Haslip (1991). Marie Antoinette (in Swedish). p. 39. ISBN.
  22. Joan Haslip (1991). Marie Antoinette (in Swedish). ISBN.
  23. Joan Haslip (1991). Marie Antoinette (in Swedish). ISBN.
  24. Joan Haslip (1991). Marie Antoinette. pp. 72–73. ISBN.
  25. Boigne, Louise-Eléonore-Charlotte-Adélaide d'Osmond, Memoirs of the Comtesse de Boigne (1781-1814), London, Heinemann, 1907
  26. Joan Haslip (1991). Marie Antoinette. pp. 72–73. ISBN.
  27. Joan Haslip (1991). Marie Antoinette. Stockholm: Norstedts Förlag AB. ISBN 91-1-893802-7
  28. Maxwell-Scott, Mary Monica, Madame Elizabeth de France, 1764-1794, London : E. Arnold, 1908
  29. Latour, Louis Therese, Princesses Ladies And Salonnieres of The Reign of Louis XV, 1927
  30. Justin C. Vovk: In Destiny's Hands: Five Tragic Rulers, Children of Maria Theresa (2010), p 277

Βιβιογραφία Επεξεργασία

  • Antoine, Michel, Louis XV, Librairie Arthème Fayard, Paris, 1989, (French).
  • Castelot, André Charles X, Librairie Académique Perrin, Paris, 1988, (French).
  • Lever, Évelyne, Louis XVI, Librairie Arthème Fayard, Paris, 1985, (French).
  • Lever, Évelyne, Marie Antoinette, Librairie Arthème Fayard, Paris, 1991,(French).
  • Lever, Évelyne, Louis XVIII, Librairie Arthème Fayard, Paris, 1988, (French).
  • Zieliński, Ryszard, Polka na francuskim tronie, Czytelnik, 1978, (Polish).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία